Morgunblaðið - 21.06.1963, Blaðsíða 3

Fðstn(3aeur 91
MORGVNBLAÐIÐ
3
1QR3
ÖKU SKÍRTEINI
var gefið út
í fyrradag. Handhafi þess er
Ólafur Sig’urðsson, Teigagerði
17, en hann varð 17 ára í fyrra
dag. Á afmælisdaginn lauk f
hann bílprófi og fékk „fínt“ v , "úv ''
númer á ökuskírteinið, en ||
númerin virðast
þýðingu
unglinga, sem
Þegar ' ....S...................
Bifreiðaeftirlit í fyrradag var Olafur Sigurðsson tekur við undirrituðum pró fskírteinum frá Viggó Eyjólfssyni, prófdómara.
Ólafur í munnlegu prófi. Eins yið hlið hans stcuuur Guðaón Hansson, ökukennari.
ukuskírteini nr.
og flestum mun kunnugt
vera, er ökuprófið nú í tveim
ur hlutum, munnlegu og verk-
legu prófi. Fer munnlega próf-
ið fram á þann hátt, að nem-
andi velur eitt spurningablað
með 30 spurningum, sem
hann verður að svara á hálf-
tíma. Hörður Jónsson, sem
var prófdómari í þetta sinn,
tjáði okkur, að þeir, sem væru
reglulega vel undir prófið
búnir gætu lokið því á 15—20
mínútum.
— Eru það einhverjir vissir
hlutir, sem menn vilja helzt
flaska á?
— Nei, það er mjög mis-
jafnt. Þó má segja, að margir
séu anzi ryðgaðir í þekkingu
sinni á akreinakerfum. Þetta
á ekki eingön.gu við um þá,
sem eru að ganga undir próf.
heldur ber mikið á því, að
gamlir ökumenn viti ekki
hvernig þeir eiga að haga
akstri í akreinum.
— Eru nemendur felldir á
þessum munnlegu prófum
— Nei, þeir eru ekki bein-
línis felldir. Ef þeir ná ekki
260 stigum af 300 mögulegum,
verða þeir að taka prófið aft-
ur.
— Eru einhverjar vissar
spurningar, sem mest á-
herzla er lögð á?
— Það er spurt um al-
mennar reglur um ökuhraða
á flestum þessara 8 spurninga
blaða, sem nemendur fá að
draga um í prófinu.
31000
— Teljið þið prófdómar-
arnir, að ökumenn hafi ávallt
í huga hlutfallið milli hraða
ökutækis og vegalengdina til
stöðvunar þess, þegar þeir eru
í akstri?
— Reglurnar, sem þeim eru
kenndar þar að lútandi, gera
það að verkum, að ökumenn
skilja, að það er fráleitt að
ætla sér að snarstöðva öku-
tækið ef hraðinn er orðinn
mikill. Áður var það ríkjandi
skoðun, að um leið o.g stigið
væri á hemlana yrði bifreiðin
komin í kyrrstöðu. Það má
segja, að flest umferðarslys
hafi stafað af þessum mis-
skilningi.
Við bregðum okkur frá rheð
an Ólafur svarar spurningun-
um og innan stundar kemur
Hörður fram og tilkynnir, að
Ólafur megi hefja verklega
prófið, þar sem hann hefði
staðizt hið munniega með 290
stigum.
Á bílastæði Bifreiðaeftirli-ts-
ins bíða þeir Guðjón Hans-
son, ökukennari og Vigigó
Eyjólfsson, prófdómari í gul-
um Plymouth, en Viggó hefur
verið prófdómari frá því 1935.
Ólafur kemur út og sezt við
stýrið og svarar um 30 spurn-
ingum Viggós áður en lagt er
upp í ökuferðina.
Það er spurt mikið um vél
bifreiðarinnar, bilanir og
hvernig við þeim skuli
bregða. Því næst er Ólafur lát-
inn leggja bílnum og aka síð-
an aftur af stað niður í bæ.
— Hvernig fóru prófin fram
fyrstu árin, sem þú starfaðir
hjá Bifreiðaeftirlitinu, Viggó?
— í rauninni voru engar
ákveðnar umferðarreglur á
þeim tíma. Við Jón heitinn
Ólafsson urðum eiginlega að
setja reglurnar sjálfir og
brýna það fyrir verðandi
ökumönnum að gæta fyllstu
varúðar og sýna öðrum í um-
ferðinni kurteisi. Þessi mál
komust ekki í viðunandi horf
fyrr en á síðustu fjórum til |
fimm árum fyrir afcbeina lög-
reglustjórans.
Við sjóum, að Guðjón
Hansson er að fletta bók, sem
ber nafnið Akstur og umferð.
Ökukennarafélagið hefur gef-
ið hana út, en í því félagi eru
allir starfandi ökukennarar á
landinu.
— Er þessi bók notuð til
undirbúnings fyrir munnlegu
prófin?
— Já, segir Guðjón. Hún er
líka vel þess virði að gamlir
bifreiðastjórar lesi hana yfir.
Það eru allar nýjungar í um-
ferðarreglum, umferðarmerki
o. s. frv. tilgreind í þessari
bók.
— Ert þú þeirrar skoðunar
að kvenfólk sé betri nemend-
ur en karlmenn?
— Þegar á heildina er litið
myndi ég segja, að kvenfólk
sýndi miklu meiri varkárni
í umferðinni. Það les líka
miklu betur fyrir munnlega
prófið.
Og Ólafur ekur um bæinn,
sýnir mikla aðgætni, bakkar
og beygir eftir fyrirmælum
Viggós og svo höldum við aft-
ur inn að Bifreiðaeftirliti.
Viggó undirritar yfirlýsingu
um að Ólafur hafi staðizt
prófið og fái þar með heimild
til að aka bifreið. Síðan minn-
ir Viggó enn einu sinni á, að
Ólafur verði að fara varlega
í umferðinni og laggja sitt af
mörkum til að hér komizt á
viðunanleg umferðarmenning.
Ólafur dregur eitt spurningablaðanna af borði Harðar Jóns-
sonar.
Sala SÍS á íslenzkum fram-
leiðsluvörum yfir 1000 milljónir
króna í fyrsta sinn
Frá aðalfundi Sambandsins í gær
61. aðalfundur Sambands ísl.
eamvinnufélaga hófst að Bifröst
í Borgarfirði í gær. Rétt til fund-
arsetu eiga 194 fulltrúar frá 57
eamvinnufélögum og fara þeir
með umiboð 31.552 félagsmanna.
Auk þeirra er mætt stjórn Sam-
bandsins, forstjóri, framkvæmda
etjórar, endurskoðendur og ýms-
ir aðrir starfsmenn þess, auk
nokkurra gesta.
Formaður Sambandsins, Jakob
Frímannsson, kaupfélagsstjóri,
setti fundinn og bauð fundar-
menn velkomna. Hann minntist
forystumanna innan samvinnu-
hreyfingarinnar, er látizt hafa
síðan síðasti aðalfundur Sam-
bandsins var haldinn, þeirra
Kjartans Sæmundssonar, kaup-
félagsstjóra í Reykjavík og vara-
manns í stjórn Sambandsins, og
Björns Hallssonar, Rangá, fyrr-
um alþingismanns og formanns
stjórnar Kaupfélags Héraðsbúa á
Reyðarfirði. Fundarmenn vottuðu
hinum látnu virðingu og þakk-
læti með því að rísa úr sætum.
Fundarstjóri var kjörinn Jör-
undur Brynjólfsson, fyrrv. al-
þingisforseti, og til aðstoðar
Ragnar Pétursson, kaupfélags-
stjóri. Fundarritarar voru kosnir
Kristinn Sigmundsson, Geir-
mundur Jónsson og Páll H.-Jóns-
son, frá Laugum. Fundarmenn
fengu í hendur hina prentuðu
ársskýrslu, en hún hefur að
geyma margvíslegar upplýsingar
um hina fjölbreyttu starfsemi
Sambandsins á árinu 1962.
Eftir að kjörbréfanefnd hafði
athugað og lagt fram kjörbréf
fulltrúa og þau verið samþykkt,
og fundurinn úrskurðaður lög-
mætur, þá flutti formaður Sam-
bandsins skýrslu um helztu við-
fangsefni stjórnarinnar og gerði
grein fyrir aðalframkvæmdum á |
vegum Sambandsins á liðnu
starfsári.
Að lokinni skýrslu formanns
flutti forstjórinn, Erlendur Ein-
arsson, ýtarlega skýrslu um
rekstur Sambandsins á árinu
1962. í upphafi máls síns minnti
hann á, að þjóðarframleiðsla fs-
lendinga hefði aldrei fyrr orðið
eins mikil og árið 1962. Sjávar-
aflinn varð meiri en nokkru
sinni fyrr, eða samtals 767,8 þús.
lestir á móti 634,9 þús. lestum
árið 1961. Afkoma landbúnaðar-
ins varð ekki eins góð. Því olli
kalt vor og víða óhagstætt tíðar-
far til heyskapar, en samt óx
framleiðslan nokkuð frá árinu
áður. Mikil framleiðsluaukning
á árinu 1962 hafði veruleg áhrif
á rekstur Sanlbandsins. Umsetn-
ing Sambandsins hafði aukizt frá
árinu áður og söluaukning varð í
flestum starfsgreinum. Sala Sam-
bandsins á íslenzkum framleiðslu
vörum, þ.e.a.s. á landbúnaðar-
vörum, sjávarafurðum og iðnað-
arvörum fór nú í fyrsta skipti
yfir 1000 milljónir króna og varð
samtals kr. 1010 millj. Forstjór-
inn benti á, að sala á íslenzkum
Framhald á bls. 22.
SIAKSTEINAR
Athugun í stað æsinga
Merkilegt og tímabært skref
hefur nú veriS stigið í kjara-
samningum launþega og vinnu-
veitenda. Einkum ber að fagna
yfirlýsingum samtaka launþega
og vinnuveitenda um vilja á því
að standa að hlutlausri og fræði-
legri rannsókn á raunverulegu
kaupgreiðsluþoli atvinnuveganna
og réttmætri skiptingu þjóðar-
teknanna hverju sinni.
Það ætti öllum að vera ljóst,
að meira verður ekki greitt en
aflast, að meiru verður ekki
skipt, en til skiptanna er. Ef
ekki er gætt að þessari einföldu
reglu, þá er lifað um efni fram
með þeim afleiðingum, sem slík-
ur búskapur hefur í för með
sér. Það er hvorki varanleg vel-
sæld né bætt kjör. Þótt lafi í
nokkra mánuði kemur alltaf að
skuldadögunum. Slík þróun hef-
ur alltof oft endurtekið sig í
kjaramálum undanfarin ár.
Efnahagslífið hlítir ákveðnum
lögmálum ekki síður hérlendis
en með öðrum þjóðum. Við verð
um því að gefa meiri gaum að
fræðilegum og hlutlausum rann-
sóknum á efnahagsmálum og
þróun. Til þeirra starfa höfum
við á að skipa mjög færum sér-
fræöingum og f jöldi ungra manna
stundar nú hagvísindi hérlendis
og við erlenda háskóla.
Nauðsyn samstöðu
Eins og efnahagskerfi okkar
og jafnrétti er farið ætti að vera
ljóst, að raunverulegu kjarabæt-
urnar geta eingöngu orðið með
aukningu þjóðarteknanna, auk-
inni framleiðslu, hagræðingu,
nýtingu og tækni. Kröfuspjöld
og innantómar ræðúr um hlið-
hylli við almenning mun hér
engu breyta.
Hér á íslandi er fámennt og
stéttlaust þjóðfélag. Aðstæður
til drengilegrar og heiðarlegrar
sambúðar þegnanna eru því ekki
aðeins auðveldar heldur bein-
línis nauðsyn.
Taka ber í ríkara mæli þekk-
ingu og vísindi í þjónustu lands
manna, en sporna við óráðs-
hjali misviturra lýðæsara, sem
með innantómu og úreltum slag
orðum þykjast einir vilja þjóð
sinni vel.
Gjaldeyriseign undir-
staða frjálsræðis
Sjórnarandstaðan hefur mikið
deilt á ViðreiSnarstjórnina fyrir
það, sem þeir hafa nefnt fryst-
ingu á sparifé landsmanna. Er
látið í það skína, að illgjarnir
stjórnarherrar liggi á digrum
sjóðum, eins og ormar á gulli.
Það virðist hins vegar hafa farið
fram hjá stjórnarandstæðingum,
að hér er um einfalt efnahags-
legt lögmál að ræða. Um þetta
segir í gær í forystugein Alþýðu-
blaðsins:
„Þegar gjaldeyrisvarasjóður-
inn minnkaði eða hyrfi, kæmu
aftur gjaldeyrisvandræði og
mundi þá vafalaust þurfa að
taka upp á ný skömmtun gjald-
eyris til að tryggja innflutning
nauðsynja. Þar með væru höft-
in við Skólavörðustig komin aft-
ur.
Háir vextir eru meginorsök
aukinnar sparifjármyndunar.
Frysting á hluta aukningarinn-
ar er undirstaða gjaldeyriseign-
ar þjóðarinnar. Gjaldeyriseignin
er undirstaða frjálsari verzlunar-
hátta og forðar okkur frá höft-
um og gjaldeyrisskömmtun. IVIeð
því að brjóta einn hlekk þess-
arar keðju eins og Framsóknar-
flokkurinn vill, mundi keðjan
öll bresta.“