Morgunblaðið - 23.06.1963, Blaðsíða 10

f
10
MORGUNBLAÐID
Sunnudagur 23. júní 1963

Beykvíkingar munu um fátt
hafa hugsað meira að undan-
förnu en framtíð trjágróðurs-
ins í húsagörðum og skrúð-
görðum bæjarins. Margir
garðeigendur hafa síðan á
páskum borið kvíðboga fyrir
trjám, sem þeir hafa gróður-
sett, þegar þeir byrjuðu a3
rækta og snyrta kringum hús
sín, og hafa síðan hlúð að og
fylgzt með þroska þeirra ár
frá ári,-
Fréttamaður og Ijósmyndari
Mbl. gengu fyrir helgina á
fund Hafliða Jónssonar, garð-
yrkjustjóra Reykjavíkurborg-
ar, og fengu hann til að rölta
með sér um bæinn til að líta
á hvaða áhrif páskahretið
hefði haft á hinar mismunandi
trjátegundir á ýmsum stöðum
í bænum.
Þegar við gengum af stað
Tvö grenitré, sem standa hlið við hlið, hafa hlotið mismun-
andi örlög í páskahretinu. Tréð til vinstri er allaufgað, og
hrumskot að koma út úr greinarendanum, en ekki verður
vart við lií í hinu, sem allt er raut.
Harðgerðustu trén
uröu verst úti
— sagði Hafíiði Jónsson, garðyrkjustjóri
þegar fréttamaður IVIbl. gekk með
honum um bæinn
sagði Hafliði okkur, að víðast
hvar væri ljótt umhorfs í
bænum. Hér í Reykjavík væri
reyndar varla hægt að segja
að tjónið væri óbætanlegt, en
það tæki að minnsta kosti
mörg ár þar til hægt yrði að
bæta það.
Ein gróðursælasta gatan £
bænum er Laufásvegur, við
þá götu eru margir gamlir
garðar með stórum trjám af
mörgum tegundum. Þangað
leggjum við fyrst leið okkar.
Meðfram götunni standa víð-
ast hvar ýmist reynitré eða
ösp, og það er vart að sjá, að
þau séu byrjuð að laufgast.
— Það er að sjá, sem Alaska
öspin hafi farið einna verst
út úr frostinu. Hún var al-
mennt byrjuð að laufgast, áð-
ur en hretið kom, og hún er
víða með dauðar greinar. Þó
er líf í sjólfum trjánum í
flestum tilfellum, segir Haf-
liði, og sýnir okkur nokkur
tré, þar sem litlar allaufgað-
ar greinar eru að byrja að
vaxa út úr stofnunum og gild-
ustu greinunum.
Víða í görðunum stóðu svo
til hlið við hlið grenitré, sum
alrauð og frostbrunninn, önn-
ur dökkgræn, eins og ekkert
hefði fyrir komið. Flest voru
þau samt með rauðum flekk-
um. Á nokkur tré, sem voru
alrauð var byrjað að spretta
á ný út úr greinarendunum,
en með mörgum trjám sást
ekkert lífsmark. — Grenitrén
koma sjálfsagt flest til aftur,
og ef þau eru ekki þegar orð-
in of stór geta þetta með tím-
anum orðið falleg tré aftur,
sagði Hafliði.
— Reynitrén voru lítið byrj
uð að laufgast, fyrir páska,
enda er ekki að sjá, sem þau
hafi skemmzt svo heitið get-
ur. Þau eru lítið farin að
laufgast enn, en þó virðist
vera að koma út úr nærri öll-
um greinum þeirra.
Við göngum nú með Haf-
liða niður Bragagötu og gegn-
Alaskaöspin varð einna verst úti, enda öll byrjuð að laufg-
ast þegar hretið skall á. Þó greinarnar séu dauðar vaxa nýjar
út úr stofninum eins og sjá má á myndinni. (Ljósm. Mbl. Sv. Þ.)
um Hljómskálagarðinn. Lim-
gerðið meðfram Sóleyjargötu
er úr birki, og virðist ekki
hafa látið á sjá að ráði. Ein-
staka tré virðist þó ekki hafa
laufgazt. — Það er annað, sem
veldur okkur áhyggjum hér,
segir Hafliði við okkur. Ung-
lingar og jafnvel fullorðið
fólk virðist vera svo tilfinn-
ingalaust fyrir fegrun bæjar-
ins, að það skirrist ekki við
að troða sér gegnum limgerð-
ið í stað þess að nota gang-
stígana. Þannig rífur það hvað
eftir annað greinar af runn-
unum og við þurfum á hverju
vori að setja nýja runna í
fyrir þær, sem sumarið áður
hafa verið skemmdar til ólíf-
is. Ég sé ekki fram á annað
en að við verðum að strengja
vír gegnum runnana, þó það
sé ekki skemmtilegt.
Syðst meðfram Hringbraut
er stórt svæði, þar sem gróð-
ursett var fyrir nokkrum ár-
um ösp og birki. Aspirnar
vaxa miklu fljótar, og standa
nú uppúr birkibreiðunni, sem
mikið er byrjuð að grænka,
en aspirnar standa naktar, og
virðist ekki ætla að gróa út
úr greinum þeirra.
Þegar við komum vestur að
gamla kirkjugarði er verið
tegundir, sem almennt hafa
verið taldar harðgerðastar,
hafi orðið einna verst úti. —
Það er í rauninni eðlilegt, seg-
ir Hafliði, því vaxtarstarfsem-
in var mest komin af stað í
þeim, þegar hretið kom. Harð
gerðustu trén, eins og aspirn-
ar og grenið, voru farin að
laufgast, en hin trén voru enn
í vetrardvala.
— Þó er það einkennilegt,
hélt Hafliði áfram, að af
trjám, sem við vitum, að eru
úr sömu fræsendingu, og hafa
verið gróðursett á sama stað
í bænum, hafa sum lifað hret-
ið af óskemmd, meðan önnur
eru alveg kalin og tæpast með
lífsmarki. Eina skýringin virð
ist vera, að þau séu af svona
ólíkum stofni, en þetta virð-
ist mjög ótrúlegt. Eðlilega
geta tré líka verið misjafn-
lega harðger, þótt þau séu af
sama uppruna, engu síður en
fólk af sömu ætt.
Loks erum við komnir vest-
ur á Ægissíðu, þar sem víða
eru nýir garðar og ung tré.
Það er sama saga þar og ann-
ars staðar í bænum, og virð-
ist vera sama hvort trén séu
ung eða gömul, þau hafa alls
staðar hlotið svipuð örlög.
— Þótt svona hafi tekizt til
núna, einkum með öspina,
Reynitrén koma seint til á vorin og vlrffast hafa farið
aff mestu leyti óskemmd út úr hretinu. Þó eru þau seinni til
en vanalega, en einstaka greinar eru þegar orðnar fulllaufg-
aðar, eins og sjá má efst til hægri á myndinni.
að setja á vörubíl greinar og
jafnvel heil tré úr kirkjugarð-
inum, sem vonlaust þykir að
leynist líf með. — Þeir hljóta
að þurfa að fara með marga
bílfarma úr garðinum, segir
Hafliði.
Þegar við göngum framhjá
íþróttavellinum, spyrjum við
Hafliða hvernig farið hafi fyr-
ir grasvöllunum. Hann segir
okkur, að hretið hafi ekkert
sakað þá velli, sem sáð var í
fyrir júnílok í fyrra, en þeir
sem seinna var sáð í- verði
að rífa upp og sá í aftur.
__Hvað trén viðvíkur, virð-
ist örlög þeirra hafa orðið
svipuð hvort sem um voru að
ræða gömul tré eða ung, og
það er engu líkara, en þær
megum við ekki missa kjark-
inn, og hætta við þær tegund-
ir, sem illa hafa orðið úti.
Þegar þeir einstaklingar, sem
núna hafa lifað af, fara að
bera fræ, þá rísa upp nýir
einstaklingar, sem henta bet-
ur okkar aðstæðum en þeir,
sem hafa dáið nú í vor.
— Þessi vetur og vor er
einstakt hér á landi, en það
er ekkert einsdæmi að svona
geti farið fyrir trjágróðrinum.
Sums staðar í Suður-Noregi
er til dæmis talið, að 80% af
runnagróðri hafi kalið til ó-
lífis í vetur. Hitt er svo, að
þetta er sérstaklega tilfinnan-
legt hjá okkur, því hver
planta, sem við missum, er
tilfinnanlegt tap hér á landi.