Morgunblaðið - 10.10.1963, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 10. okt. 1963

Ferða-
manna-
landið
ISLAN

FYRIR TÍU ÁRUM þótti
erlendum ferðaskrifstofum
varla ómaksins vert að geta
íslands í auglýsingabækling-
um, sem dreift var um allan
heim. En nú hafa tímarnir
breytzt. ísland er farið að
laða til sín ferðamenn í svo
ríkum mæli að meiriháttar
ferðaskrifstofur auglýsa ís-
landsferðir og hafa upplýs-
ingar um landið á reiðum
höndum. Hverju er þetta að
þakka? Því er fljótsvarað:
bættri gistihúsaaðstöðu, skipu
lögðum ferðum víða um land
ið og aukinni margþættri fyr
irgreiðslu.
Hótelstjóri einn hér í borg
hefur sagt okkur, að erlendu
ferðamönnunum megi skipta
í tvo hópæ
Hollenzkir stúdentar að hræra sér skyr á tjaldstæðinu við Sundlaug Akureyrar. Ekki óalgeng
sjón i. sumrin. — Stúdentarnir heita Kees Pelters og Bram Mabelis, báðir frá Leiden. Þeir
leggja stund á dýrafræði og hafa safnað skordýrum, kröbbum og fiskum og athugað lifnaðar-
hætti ýmissa fugla, einkum himbrima og fálka. Gengu þvert yfir landið um Gullfoss og Kerl-
ingarfjöll og allt til Mývatns.
Gestunum fjölgar jafnt og þétt
1) Þá sem koma til að
kynnast landi og þjóð.
2) Þá sem stanza á leið-
inni yfir Atlantshafið.
Fyrri hópurinn hefur hér
nokkra viðstöðu, ferðast víða,
veiðir lax, skoðar fuglana
við Mývatn, dáist að náttúru-
fegurðinni og heita vatninu.
Síðari hópurinn hefur hér
stutta viðkomu. Hvað er
eðlilegra en þeir líti hér við
á leiðinni milli heimsálfanna,
fyrst landið er í alfara flug-
leið? Og ekki er verrá að
geta sagt nágrönnunum að
þeir hafi komið og borðað
tómata — jafnvel banana —
í gróðurfhúsunum á íslandi.
Forráðamenn ferðamála hér
eru bjartsýnir á að þennan
hóp megi stórauka.
Hvað komu
margir í sumar?
Enn liggja engar fullnaðar
tölur fyrir um það, hve marg-
ir erlendir ferðamenn hafa
gist landið á þessu sumri,
en það er mál manna að þeir
hafi ekki verið færri en í
fyrra. Þá komu, samkvæmt
skýrslu útlendingaeftirlítsins
17249 erlendir ferðamenn yfir
allt árið.
Flestir ferðamanna komu
með flugfélögunum tveimur,
og farþegaskipunum Gullfossi
og Drottningunni, og leggja
leið sína um Reykjavík. Meg-
inþorri þeirra dvelur á hótel-
um í Reykjavík, en slæðing-
ur í einkahúsum og farfugla-
heimilum. í Reykjavík hafa
verið um 550 gistirúm á hótel
unum yfir sumarmánuðina
(júní—sept.), nýting þeirra er
talin vera kringum 90% og
60% af hótelgestum hafa ver-
ið útlendingar. Af þessum
upplýsingum má draga þann
lærdóm, að gistinætur útlend
inga í Reykjavík í einn mán-
uð hafa verið um 9000, en
eins og geta má nærri er við-
staða þeirra mjög mislöng,
svo erfitt er að segja með
vissu hver heildartalan er,
en fróðustu menn eru þeirr-
ar skoðunar að meðaldvölin
á landinu sé ein vika, þar af
hálf vika í Reykjavík. '
Á þessu stigi málsins er
hægt að setjast niður og
reikna út ýmsa hluti og fá
fallegar útkomur, t.d. ef við
gerum ráð fyrir að hver út-
lendingur eyði kr. 350,00 á
gistihúsi sínu yfir eina nótt,
fáum við rúmar þrjár millj-
ónir í aðra hönd á einum
mánuði. Þar við bætist ann-
ar eyðslueyrir, fargjöld fram
og til baka o.s.frv. — En við
látum staðar numið með þess
ar bollaleggingar og látum
hverjum og_ einum eftir að
draga sínar ályktanir.
En eitt er vert að hafa í
huga í sambandi við þetta
reikningsdæmi, að hingað
kemur fátt sterkríkra manna,
sem eys fjármunum á báða
bóga. Stærsti hluti ferðamann
anna er sæmilega efnað fólk,
sem kemur hingað til að
kynnast landi og ' þjóð, eins
og fyrr er sagt, sem fer upp
á fjöll og firnindi i stórum
og smáum hópum eða siglir
kringum landið á strandferða
skipi. Erlendir ferðamenn
skjóta upp kollinum á ólík-
legustu stöðum og það er ekki
óbrigðult að ávarpa ókunnuga
á tungu Snorra við úðann frá
Gullfossi eða milli trjánna í
Hallormsstað, svarið getur
allt eins látið framandi í eyr
um.
Hvert
fara þeir?
Það forvitnilegasta við
hinn aukna ferðamanna-
straum til landsins er, hvern
ig hann kvíslast frá Reykja-
vík. Fyrir rúmum tíu árum
var brautin nokkuð bein:
gegnum Blönduás til Akur-
eyrar, Mývatns og sömu leið
til baka. En nú hefur hún
bætt við sig mörgum krókum
og hliðarvegum: í Borgarnesi
reis upp hótel, Bifröst í Borg
arfirði tók til starfa og sum-
arhótel hófu göngu sína á
Laugarvatni, Hallormsstað, á
Búðum á Snæfellsnesi, Bjark
arlundi, svo eitthvað sé nefnt.
(Sjá nánar meðfylgjandi
kort, þar sem gististaðir á
íslandi eru tilgreindir).
Hótelstjórinn í Reynihlíð
sagði okkur, að rúmanýting
á hótelinu í júlímánuði hefði
verið 98,2% og eitthvað svip-
uð í ágúst. Væri erfitt að
hugsa sér betri nýtingu. í
Reynihlíð væru nú 54 gisti-
rúm, en auk þess nokkur
herbergi til vara í nágrenn-
inu. Meðaldvalartími hvers
gests væru 2-5 dagar, færi
allt upp í þrjá mánuði. Og
hvað gera nú gestirnir, með-
an þeir dvelja þar?
Hótelstjórinn: — Skoða sig
um, auðvitað. Hér er margt
að sjá: Slútnes, Dimmuborg-
ir, og í næsta nágrenni Detti-
foss, Ásbyrgi og Askja. Við
leigjum út bíla og skipuleggj-
um ferðir í Þrengslaborgir,
sem eru austanverðu við
vatnið. Útlendingum þykir af
skaplega ævintýralegt að
fara þá leið, eld- og sprengi-
gígar til beggja handa, og
verður þeim tíðrætt um
tunglið á leiðinni. Svo koma
hingað margir náttúru- og
fuglafræðingar, bæði lærðir.
og ólærðir; einnig laxveiði-
menn, listamenn og .......
Hljóðið var ekki ósvipað
í öðrum þeim hótelstjórum,
sem við náðum tali af. Þeir
voru ánægðir eftir gott ferða
mannasumar. Sum hótelin
höfðu þegar lokað, en önnur
bjuggust við erlendum ferða-
mönnum um nokkurn tíma
enn. Samkvæmt fréttum frá
Akureyri kom í ljós, að gisti-
rúm þar eru um 270, fyrir
utan svefnpokarými á Skíða-
stöðum og Heimavist M.A.,
en hótelin þar eru fimm að
tölu: Hótel KEA, Hótel Varð-
berg, Hótel Akureyri, Skíða-
staðir og Heimavist M.A.,
sem eingöngu starfar yfir sum
artímann. Sagði umsjónar-
maður þess, að ekki væri
fiarri lagi að áætla að um
2000 erlendir ferðamenn hefðu
gist í Heimavistinni á þessu
sumri.
Þetta eru aðeins tvær mynd
ir frá rótgrónum ferðamanna
stöðum í sumar. En myndirn-
ar eru miklu fleiri. Ferða-
málasérfræðingar hafa gert
athugariir á þvi, hvaða staðir
á landinu séu líklegastir til
að laða til sín ferðamenn í
framtíðinni og ’metkt þá með
rauðum hring á landabréfinu.
Þeir era í stórum dráttum
sem hér segir:
Snæfellsnes, Akureyri og
nágrenni, Mývatnssveit og
nágrenni, Reykjavík og ná-
grenni (Gullfoss, Geysir, Þing
orðið sjást ekki langborð með
einföldum kjötrétti og sæt-
súpu; í stað þeirra eru kom-
in smáborð og margréttaður
matur, sumum smakkast hann
vel, öðrum miður, eins og
gengur. Nýjan lax og silung
kunna þó allir að meta, en
margir kvarta undan kaffinu
og telja það ódrekandi gutl.
Við áttum tal við frú eina,
brezka, sem var afskaplega
hrifin af morgunverðinum,
sem hún fékk á hótelinu sínu.
Hún gat valið um marga
rétti: skyr, corn-flakes, kex,
ost og margt annað góðgæti,
og kunni hún sér varla maga
mál. Hún sagði, að það væri
engin furða, þó íslendingar
væru duglegir fyrst þeir borð
uðu svona kjarnmikinn mat
snemma á morgnana, gætu
rekið tvö stór flugfélög án
tapreksturs og mörg smærri
innanlands. Þetta væri alveg
dæmalaust. — Það datt al-
veg yfir blessaða frúna, þeg-
ar hún komst að því, að dag-
legur morgunverður lands-
manna er í mörgum tílfellum
stór kaffibolli og vínarbrauð,
a.m.k. hér í höfuðstaðnum.
Hekla og síldin
Við spurðumst fyrir um
það á ferðaskrifstofu, hvaða
nafntogaða staði erlenda ferða
langa fýsti helzt að sjá hér
á landi. Svarið kom umsvifa-
laust:
— Hekla. allir spyrja um
Heklu og vilja ganga á fjall-
ið. Þeir fræknustu klífa tind-
inn en þeir takmarkaðri kjósa
heldur að fljúga yfir þetta
rómaða fjall og gægjast of-
an í botnlausan gíginn.
Maðurinn á ferðaskrifstof-
unni bætti við kíminn á
svip:- — Það komu hingað 26
svissneskir fjallgöngumenn í
sumar, allir í góðri þjálfun.
Bjuggust menn við að þeir
hefðu í hyggju að vinna stór-
virki hér í fjallgöngum og
klífa bratta og illfæra fjalla-
tinda. En þeir vildu ekki
heyra annað fjall en Heklu
nefnt. Scgusagnir herma hins
vegar, að þeir hafi gengið á
SialufióVlur
Húilvílc
,7;'^>rlujJur OtmMÍ
St^kki^ótmu^Ý I
^oQrrifdmti
HrjlWn
_
Alrran.s JZír*
( '-Tfl.la.iif »HV.r.«.r3i UnítiannJ-
r,r#5.lf«» Aliwjar
Siýlufjöríur
jiafi ,
\ ,\ -íjoríu/'
Sauíarltrokur . i.„.„
J Akurtyri £J“Sair
/ KlnnUij. n ^^4ývítn
tteriubreiiorli'ndir
S.yiitfjöriur
íe>4»rfjbríúrf
FÍíWrúil^órÍ.I
/Pjúfiwju
<Múl»koto 2H,lmyk KirkjuWjar-'
\ .. kUu*t<*r
6 " 1 ‘•Vík -/
Vtitmjnn*
Gististaðir á íslandi.
_ Giitinj alltarii
o Sumorjijtihús
Aí*luhu> f.i. oj F.A.
vellir, Hveragerði, Krýsuvík,
Laugarvatn o.fl.) og hálendið.
Hvað um
matinn?
En það er ekki nóg að geta
hýst tiltekinn fjölda ferða-
manna og sýnt þeim marga
og markverða hluti. Maginn
er samur við sig og íslenzki
maturinn fellur ekki öllum
í geð, þó margir eigi erfitt
með að átta sig á þeirri stað-
reynd hér. Hvernig hafa hót-
elin leyst þetta vandamál?
Flest hafa reynt að troða
meðalveginn, haft alþjóðlega
rétti á matseðlinum og ís-
lenzku réttina með, svona til
bragðbætis. Alþjóðlegri mat-
argerð og framreiðsla hans
hefur stórfleygt fram á síðari
árum segja þeir sem bezt vit
hafa á. Máli sínu til stað-
reyndar benda þeir á, að nú
Lómagnúp í misgripum og
ekki uppgötvað að þeir voru
á villigötum fyrr en þeir stóðu
á tindinum.
Svo vilja margir sjá Geysi,
en meirihlutinn verður fyrir
vonbrigðum. Minnist ég ein*
Bandaríkjamanns, sem hróp-
aði, þegar sýnt var að bænir
viðstaddra og sápumokstur
orkuðu ekki að vekja hverinn
til lífs: „Þetta grunaði mig
alltaf, vélin er biluð.“
— En hvað vilja þeir ekki
sjá? spurðum við.
— Það undrar mig, hvað
erlendir ferðamenn eru af-
skiptalausir um síldveiðarnar
og sýna enga löngun til að
heimsækja síldveiðibæ á þeim
tíma, þegar silfrið glitrar í
bátum og á bryggjum. Síld-
in hefur ekki eins sterk ítök
í hugum þessara manna og
Framh. á bls. 14.
!
5
4