Morgunblaðið - 23.11.1963, Blaðsíða 12

12

Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Að».lstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 80.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakió.
JOHN F. KENNEDY
FALLINN
U'YItlR tæpum hundrað ár-
um var einn a£ ástsælustu
og mikilhæfustu forsetum
Bandaríkja Norður-Ameríku,
Abraham Lincoln, skotinn til
hana í leikhúsi, af ofstækis-
manni frá Suðurríkjunum.
Þessi sorgarsaga endurtók sig
í gær, hinn 22. nóvember 1963.
John F. Kennedy, Bandaríkja
forseti, var skotinn til bana
suður í Texas, þar sem hann
var á ferðalagi ásamt konu
sinni.
i Þessi sorgartíðindi flugu á
vængjum ljósvakans um allan
heim á örfáum mínútum og
vöktu ugg og skelfingu. Ung-
ur og glæsilegur stjórnmála-
maður, einn af fremstu leið-
togum hins frjálsa heims, var
fallinn fyrir hendi morðingja.
★
John F. Kennedy var kos-
inn forseti Bandaríkjanna
haustið 1960 og hafði því
gegnt forsetastörfum í tæp
þrjú ár. Stefna hans var að
sjálfsögðu umdeild, eins og
allra annarra þjóðarleiðtoga.
En óhætt er að fullyrða að
hann hafi notið mikils trausts
og vinsælda meðal þjóðar
sinnar. Stefna hans í kyn-
þáttamálum, framkvæmd
jafnréttishugsjónar Lincolns
forseta, mætti harðastri and-
stöðu, og þá fyrst og fremst í
Suðurríkjunum. Þegar þetta
er ritað er það ekki fullvíst,
hvort það hefur verið kyn-
þáttaofstæki eða annað, sem
stjórnaði hendi morðingjans,
er myrti John F. Kennedy. En
flest bendir til þess að svo
hafi verið.
Síðustu fréttir herma að
vísu að Kúba og átökin milli
austurs og vesturs kunni að
eiga hér hlut að máli. En um
það verður ekki fulltyrt að
sinni.
Abraham Lincoln var mikil
menni í öllu sínu starfi og bar
áttu. En stærst er þó nafn
hans í veraldarsögunni af bar
áttu hans fyrir jafnrétti
hvítra manna og svartra í
Bandaríkjum Norður-Amer-
íku.
Á sama hátt mun sagan
lyfta nafni John F. Kennedys
á sínum breiðu vængjum, hátt
yfir þær þröngsýnu og of-
stækisfullu deilur, sem enn
standa um það, hvort litar-
háttur manna eigi að ráða
rétti þeirra til þess að njóta
mannhelgi og almennra þegn-
réttinda.
★
John F. Kennedy var mikill
alþjóðasinni í stjórnmálabar-
áttu sinni. Hann heitti sér fyr-
ir því af mikilli festu og þreki,
að Bandaríkin hjálpuðu fátæk
um og vanþróuðum þjóðum
til þess að byggja upp efna-
hag sinn, útrýma fátæktinni,
vanþekkingunni og skortin-
um. Það var eitt af hans stóru
hugsjónamálum. Og þótt hann
ætti oft andblæstri að mæta í
baráttu sinni fyrir því, varð
honum þó mikið ágengt þann
stutta tíma, sem honum auðn-
aðist að fara með völd.
John F. Kennedy var ein-
lægur vinur hinna ungu og
nýju þjóða, sem voru að
sleppa undan oki nýlendu-
skipulagsins. Hann lagði sig
allan fram um að fá þing sitt
og þjóð til þess að styðja þess-
ar þjóðir af örlæti og göfug-
lyndi.
★
Hinn ungi Bandaríkjafor-
seti, sem nú er fallinn, var
frjálslyndur og þrekmikill
maður. í innanlandsstjórnmál
um þjóðar sinnar barðist hann
af eldlegum áhuga fyrir aukn-
um tryggingum, fyrir auknu
félagslegu öryggi, og á al-
þjóðavettvangi var hann ötul-
asti forvígismaður drengilegr-
ar og heiðarlegrar samvinnu
þjóða í milli. Hann var harð-
ur andstæðingur hvers konar
einangrunarstefnu og gerði
sér ljóst, að örlög mannkyns-
ins eru í dag sameiginleg, að
þjóðir þess eru í raun og sann
leika allar í sama báti.
John F. Kennedy var ein-
lægur friðarsinni og ræður
hans og störf mótuðust í rík-
um mæli af djúpri mannúð og
einbeittum vilja til þess að
tryggja friðsamlega sambúð
meðal allra þjóða.
★
Allur heimurinn er í dag
harmi lostinn yfir falli John
F. Kennedys mitt í örlagaríku
starfi og baráttu, ekki aðeins
í þágu bandarísku þjóðarinn-
ar, heldur og í þjónustu al-
heimsfriðar og uppbyggingar
í heiminum.
íslenzka þjóðin vottar
Bandaríkjamönnum, leiðtog-
um þeirra og ekki sízt hinni
ungu ekkju hins látna forseta
og börnum þeirra djúpa
samúð.
En merkið stendur þótt
maðurinn falli. Baráttan fyrir
frelsi og mannhelgi, kynþátta
jafnrétti og alheimsfriði held-
ur áfram. Með því að heyja þá
baráttu af heilum hug minn-
ast þjóðir hins frjálsa heims
bezt hinnar föllnu frelsis-
hetju.
MORCUNBLAÐIÐ
Laugardagur 23. növ. 1963
FYRIR SKÖMMC voru nokk
rir verkamenn að vinna að
niðurrifi sláturhúss á Man-
hattan í New Vork. Urðu
þeir vitni að því, er maður
í lögreglubúningi New York-
borgar ók upp að gamalli
Fordbifreið, stöðvaði hana,
stökk út og beindi byssu að
ökumanninum. Grímuklædd-
ur maður steig síðan út úr
bifreið „lögreglumannsins“
og tók sér stöðu við Fordbif-
reiðina. „Lögreglumaðurinn",
sem var ræningi í dul-
Gimsteinarán mistdkst
Ræningjar komu ekki bifreið í gang
verkamenn létu greipar sópa. en
lögreglan komst á sporið
arklæðum, og félagi hans
biðu þar til þriðja bifreiðin,
stór sendiferðabifreið, kom á
staðinn. í Fordbifreiðinni
voru sex menn. Þeir voru
umsvifalaust handjámaðir og
reknir inn í sendiferðabifreið
ina, sem ók á brott. „Lög-
reglumaðurinn“ fór inn í
Fordbifreiðina og reyndi að
koma henni í gang, en tókst
það ekki og þess vegna mis-
heppnaðist gimsteinarán, sem
orðið hefði það mesta í sögu
Bandaríkjanna. í Fordbifreið,
inni vom gimsteinar virtir á
130 milljónir ísl. króna. Menn
irnir sex, sem reknir voru
inn í sendiferðabifreiðina
áttu að gæta gimsteinanna,
sem verið var að flytja frá
heildsölufyrirtæki í verzlan-
ir.
Gimsteinakaupmenn í
Bandaríkjunum hafa tekið
upp þá venju, að flytja hina
dýrmætu vöru sína milli
staða í gömlum bifreiðum og
láta óvopnaða menn gæta
þeirra, til þess að vekja síður
athygli þjófa og ræningja. í
áðurgreindri rántilraun var
það gamla bifreiðin, sem olli
því að ræningjarnir komust
ekki á brott með feng sinn.
„Lögreglumaðurinn“ gerði
margar tilraunir til þess að
koma henni í gang, en er
hann var orðinn úrkula von-
ar um að það mætti takast,
hljóp hann til félaga sinna í
sendiferðabifreiðinni, sem
stanzað 'hafði í nágrenninu.
Þeir ráku hina handjárnuðu
gæzlumenn út úr bifreiðinni
og óku á brott. Gæzlumenn-
irnir tilkynntu lögreglunni
þegar um atburðinn, en þeg-
ar hún kom á staðinn, var
Fordbifreiðin hvergi sjáan-
leg. Nokkrir verkamenn voru
við vinnu sína í rústum slát-
urhússins. Lögreglan gaf
þeim engan gaum og hélt á
brott í leit að ræningjunum.
Það var hins vegar einn
verkamannanna, sem olli
hvanfi bifreiðarinnar. Þegar
„lögreglumaðurinn“ hafði
gefizt upp við að koma henni
í gang, settist verkamaðurinn
undir stýrið og tókst að aka
bifreiðinni inn í rústirnar og
fela hana í spýtnaruslinu.
Þegar lögreglan var farin
létu hann og félagar hans
greipar sópa um gimstein
anna, stungu þeim inn á sig
eða földu þá í rústunum.
Nokkrir verkamannanna létu
þetta afskiptalaust, en þegar
félagar þeirra voru farnir,
tóku þeir að grafa í rústun-
um og hirtu hluta þess, sem
hinir höfðu falið.
Um kvöldið fóru tveir
verkamannanna í krá til þess
að fagna auðæfunum, sem
þeim hafði áskotnazt, og
annar þeirra lét óvarlega at-
hugasemd falla. Barst hún til
eyrna lögreglunnar og þann-
ig komst hún á sporið. Hóf
hún þegar leit í rústum slát-
urhússins og þar fann hún
hluta ránsfengsins, en mestur
hluti þess, er eftir var fannst
í fórum verkamannánna.
Nokkrir þeirra voru hand
teknir og einnig tókst lög-
reglunni að hafa hendur í
hári mannanna, sem upphaf-
lega höfðu ætlað að njóta
góðs af ránsfengnum.
S.lLS.-ráðstefna á
Akranesi á sunnud.
SAMBAND ungra Sjálfstæðis-
manna og Þór, F.U.S. á Akranesi
vegir á tækniöld.” Ráðstefnan
verður haldin í Templarahúsinu
á Akranesi og hefsit kl. 2 e. hád.
Þar munu flytja erindi þeir Þór-
ir Einarsson, viSskiptafræðingur.
um þátt tækniframfara í þróun
atvinnuveganna, og Jón Árnason,
alþingismaður, um aitvinnulíf á
efna til ráðstefnu næstkomandi Akranesi. Sýnd verður kvikmynd
sunnudag, þar sem fjallað verður og umræðuhópar munu sitarfa á
um efnið: „íslenzkir atvinnu- I ráðstefnunni.
Havana, 12. nóv. (AP).
STJÓRN Fidels Castro til-
kynnti í dag að hún hafi lát-
ið taka af lífi fjóra starfs-
menn bandarísku leyniþjón-
ustunnar. Voru þeir dæmdir
til dauða fyrir að hafa komið
leynilega til Kúbu til al
stunda þar undirróður.