Morgunblaðið - 08.01.1964, Blaðsíða 14

14
MORCUNBLAÐID
Miðvikudagur 8. jan. 1964
Ég þakka börnum og tengdabömum og öllum þeim,
sem minntust mín á 60 ára afmæli minu 14. nóvember
sl. — Gleðilegt nýtt ár og þökk fyrir hin gömlu.
Halldór P. Jónsson, Króktúni.
í tilefni 85 ára afmælis míns, þakka ég kærlega vin-
um og vandamönnum, góðar óskir og hlýhug allan.
Sérstakar þakkir færi ég starfsfólki J. Þorláksson &
Norðmann, fyrir hina fögru og rausnarlegu afmælis-
gjöf. — Hringkonum þakka ég innilega trygga vináttu.
Góðs og gleðilegs nýárs óska ég ykkur öllum.
Ingibjörg CJaessen Þorláksson.
CiAIiOjW
• GALON er heims-
þekkt gæðavara.
Einkaumboð á íslandi.
íhESíí;
Laugavegi 176 - Sími 35252.
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar og dóttir
SOFFÍA SCH. THORSTEINSSON
andaðist þann 7. janúar.
Davíð, Laura, Hrund og Jón Sch. Thorsteinsson,
Jakobína og Jón Mathiesen.
Hjartkær móðir mín og eiginkona
ELSA PÉTURSDÓTTIR
Arbakka,
andaðist í Borgarsjúkrahúsinu 6. þ. m. — Jarðarförin
fer fram frá Lágafelli laugardaginn 11. þ.m. ld. 14.
Rósa Árnadóttir, Árni Kristjánsson.
HARALDUR STEFÁNSSON HÚNFJÖRÐ
verður jarðsunginn fimmtudaginn 9. jan. kl. 1,30 frá
Foss vogskirk j u.
Vilhjálmur Húnfjörð.
Móðir okkar
GUNNDÓRA BENJAMÍNSDÓTTIR
Bárugötu 7,
andaðist að heimili sínu að morgni þess 7. janúar 1964.
Jarðarförin ákveðin síðar.
Nína Tryggvadóttir,
Viggó Tryggvason,
Ólafur Tryggvason.
Móðir mín
VIGDÍS GUÐMUNDSDÓTTIR
frá Múlastöðum
til heimilis að Hofsvallagötu 19, sem andaðist 4. þ.m.
í sjúkradeild Elli- og hjúkrunarheimilisins Grundar,
verður jarðsungin frá Fossvogsldrkju laugardaginn 11.
janúar kl. 10:30 fyrir hádegi.
Sigurmundur Jónsson.
Innil^gar þakkir fyrir auðsýnda samúð við andlát og
jarðarför móður minnar, tengdamóður, ömmu og lang-
ömmu
GRÓU KÆRNESTED
Sigrún Kæmested,
Þórður Oddsson,
Hildur Kærnested,
börn og bamabörn.
Arni G. Eylands:
Eftir-hreytur
.- o
Hið ísl. fornritafélag
og Handritastofnunin
f BLÖÐUNUM les ég um hið
fyrirhugaða Handritahús á Há
skólalóðinni. Hver er það sem
ekki gleðst yfir slíku, — von-
andi er þetta eitt af því sem
allir eru sammála um að fram
gangi, fljótt og vel.
En svo er líka greint frá
fyrirhugaðri starfsemi og út-
gáfum frá Handritastofnun-
inni. Einnig það er gleðilegt,
og ljóst er hver nauðsyn slík
starfsemi er, því að ella væri
illa fyrirgert hinum fræðilega
rétti til þess að heimta heim
handritin.
Af upptalningu sést að
margt er í efni og haft í huga
um útgáfur.
Vitanlega skortir okkur
venjulega menn, sem yndi
hafa af að lesa fornritin án
allrar vísindamennsku, allt til
þess að dæma um á hverju ríð-
ur mest, er til útgáfustarfsemi
Handritastofnunarinnar kem-
ur. En þegar maður lítur yfir
„óskaskrá“ þá sem fram er
sett í blaðafrásögnum sækja á
hugann hugsanir, ekki þægi-
legar með öllu. Talað er um
vísindaútgáfur af Færeyinga-
sögu og Svarfdælu, sömuleiðis
af Sturlungu o. s. frv. — Og
nú kemur að kýlinu. — Hvað
um Fornritaútgáfuna?
Komin eru út af Fornritaút-
gáfunni 15 bindi og annað eins
eftir.
Fimmtán bindi á 30 árum.
Okkur sem komnir eru veru-
lega yfir miðjan aldur hrýs
hugur við er við hugsum um
þetta, og sjáum fram á hve
vonlaust það er með öllu að
við lifum það að útgáfunni
verði lokið. Slíkt er þó í raun-
inni aukaatriði — hvað við lif-
um lengi — og hvort við fáum
í hendur fleiri eða færri bindi
af Fornrita-útgáfunni áður en
við sleppum golunni, hitt er
mergurinn málsins að þessari
mætu útgáfu hefur miðað
hægar áfram en vonir stóðu
til og heldur en æskilegt verð-
ur talið. Og nú þegar lokið er
útgáfu flestra hinna meiri af
íslendingasögum, sem mestur
vandi er að fást við, voru marg
ir farnir að vona að betur
myndi sækjast útgáfa þeirra
fyrirhuguðu binda sem eftir
eru óunnin. — Raunar eru svo
sem eftir vandasamar útgáfur
s. s. Eddurnar og Landnáma,
en að þeim loknum ætti skilst
mér að verða auðveldara um
vik. — En hvað er nú fram-
undan í þeim málum?
Mér skilst að það sé tvennt
sem mest dvelur Orminn
langa. Annað er sú eymd og
vansæmd hve lin þjóðin er við
að kaupa Fornritaútgáfuna.
En bæta má við — enda ekki
gert mikið til þess að glæða
söluna, t. d. samanborið við
hve margar ómerkari bækur
eru auglýstar margvíslega.
Hitt, að það skorti hæfa
menn til að vinna að útgáf-
unni, menntamenn er geti og
vilji verja tíma sínum til þess
að vinna að því þjóðþrifastarfi
sem útgáfan íslenzk fornrit er,
ef rétt er á litið.
Þyngist nú ekki enn meira
fyrir fæti að því er snertir
þetta með mannskapinn, þegar
útgáfustarfsemi Handrita-
stofnunarinnar tekur til? Er
ekki full ástæða til að spyrja
þannig og óttast að svo verði?
Og höfum við efni á því um
mannafla og fjármuni (ef til
vill er nóg til af peningum?)
að vinna í senn á tveimur víg-
stöðvum? Halda áfram og
hraða útgáu fomritanna á veg
um Fornritaútgáfunnar og
samtímis að efna til vísinda-
útgáfu að sumum hinum sömu
ritum? Þannig verður mér að
spyrja, en ef til vill er spum-
ingin óþörf og barnaleg?
Handritastofnunin talar um
útgáfu af Færeyingasögu.
Þetta er einmitt eitt af því sem
Fornritaútgáfan á eftir óunnið
og sem ég hélt að væri bráð-
lega framundan. Hið sama er
um Sturlungu, nú segist Hand-
ritastofnunin hafa mikinn hug
á nýrri útgáfu hennar. Og auð
vitað er útgáfa Sturlungu eitt
af því sem hlýtur að vera
bráðlega framundan hjá Forn-
ritaútgáfunni. Hvernig fer
þetta? Ég spyr aftur og enn.
Ekki aðeins hvemig fer um
starfskraftana að vinna þannig
tvöfalt að, heldur einnig,
hvernig fer um sölu bókanna?
Ekki hefur sala íslenzkra forn
rita gengið svo vel.Og við höf-
um útgáfu Sturlungu frá 1946
sem er víst hvergi nærri upp-
seld enn. Þótt ég hafi haft
gagn og gaman af þeirri út-
gáfu, hef ég ekki getað varizt
þeirri hugsun, því í ósköpun-
um var ekki gerð þá að því
ein atrenna og gefin út Sturl-
unga sem bindi af Fornritaút-
gáfunni? Spyr sá er ekki veit.
Og hins sama má spyrja í sam
bandi við Landnámu-útgáfu
Helgafells 1948.' Okkur óvitr-
um og ókunnugum finnst kröft
unum hafa verið dreift í stað
þess að efla Fornritaútgáfuna
og hraða útgáfu íslenzkra forn
rita á hennar vegum.
Er nú ekki hið sama fram-
undan, er útgáfustarfsemi
Handritastofnunarinnar tekur
til?
Er ekki æskilegt að forráða-
menn þessarar nýju stofnunar
annars vegar, og forráðamenn
Fornritaútgáfunnar hins vegar
fræði almenning um þessi
mál?
Sennileg svör eru, að útgáfu
starfsemi Handritastofnunar-
innar verði með öðrum og vís-
indalegri hætti heldur en út-
gáfustarfsemi Hins íslenzka
fornritafélags, og þess vegna
megi ekki blanda þessu tvennu
saman í hugsun né umræðu.
— Svo er nú það. — En samt
hygg ég að margir unnendur
Fornritaútgáfunnar sé þess
sinnis, að þeir óski fyrst og
fremst eftir auknum skrið á
þeirri útgáfu, og að henni
verði lokið sem fyrst, jafnvel
þótt það kosti að hægt verði
farið í það fyrst um sinn, að
gefa út vísinda-útgáfur sömu
verka á vegum Handritastofn-
unarinnar.
Við sem þannig hugsum
spyrjum: Er ekki hægt að sam
eina þetta tvennt með ein-
hverjum hætti? — Er ekki
hægt að hafa hér nokkra sam-
vinnu? Er ekki hægt að haga
aðgerðum þannig, að til þess
komi ekki að hin nýja stofn-
un, sem menn vænta mikils af,
verði til þess að tefja að lokið
verði útgáfu íslenzkra forn-
rita? Er ekki hægt að vinna
þannig, að Handritastofnunin
spýti nýju blóði í Fornrita-
útgáfuna? — Þess væri ósk-
andi.
Slemdal, 3. desember 1963
Á. G. E.
HÆTTIR LIIVI DO MSMAt______J
HÆSTIRÉTTUR hefur nýlega palli og lét skipstjórnarmenn
kveðið upp iom i máli, er
Eiríkur Gíslason, sjómaður i
Reykjavik höfðaði gegn Tryggva
Ófeigssyni f. h. Júpiters h. f. i
Reykjavík til greiðslu skaða-
bóta vegna slyss, er hann varð
fyrir um borð í b/v Úranusi. í
mátinu krafðist hann þess að fá
greitt i bætur kr. 188.967.95 auk
vaxta og málskostnaðar.
Málavextir eru sem hér segir:
Hinn 18. janúar 1959 var b/v
Úranus á leið til Reykjavikur
frá Nýfundnalandsmiðuim. Var
stefnandi háseti á skipinu. Hafði
hann verið á verði á stjórnpalli
að kveldi þess 17. og fram yfir
miðnætti. Er stefnandi hafði
lokið verði, fór hann fyrst í mat-
sal, sem er aftan til á skipinu.
Síðan ætlaði hann til klefa síns,
en hásetaklefar eru staðsettir
fremst á skipinu. Á leið sinni frá
matsal kom hann við á stjórn-
vita um ferð sina fram eftir
skipinu. Er hann var kominn
nálægt miðri leið fram þilfarið
reið sjór yfir skipið, og varð
stesfnandi fyrir ólaginu. Lenti
hann við það á þilfarspolla með
þeim afleiðingum, að haxm lær-
brotnaðL
Kiöfur sinar 1 mállinu byggði
stefnandi á þvl, að orsök slyss-
ins verði eingöngu rakin til óað-
gæzlu skipsstjórnarmanna, en á
því beri eigandi skipsins fébóta-
ábyrgð samkv. 13. gr. siglinga-
laga. Stefnandi hefði látið skips-
stjórnarmann vita af því, aS
hann ætlaði fram þilfarið og
hefði hinum því borið að gera
þær ráðstafanir ,sem nauðsyn-
legar hefðu mátt teljast til að
koma í veg fyrir, að slys yrði.
Hefði slikt mátt gerast með þvá
að draga úr ferð skipsins, með-
an stefnandi fór fram þiifarið.
svo og með því að leiðbeina
stefnanda um lag. Þá hefði og
eigi verig nein líflína fram skip-
ið, sem nauðsynlegt hefði mátt
teljast. Stefnandi hélt því og
fram, að jafnvel þótt eigi yrði
talið, að skipsstjórnarmaðuT
hefði sýnt af sér óaðgæzlu, bæri
eigandi skipsins fébótaábyrgð á
slysinu sem útgerðarmaður skip-
sins.
Stefndi krafðist sýknu i mál-
inu og byggði þær kröfur sínar 4
því, að orsök slyssins verði ein-
göngu rakin til vangæzáu stefn-
anda sjálfs. Hann hefði faríð
íram þiiifarið kuiborðsmegin f
stað þeirrar sjélfsögðu venju
sjómanna að fara fram þeira
megin eftir skipinu sem hlé er,
Eftir þeim upplýsingum, sexn
fyrir lægu, hefði kulborðið verið
á bakiborða, en það hefði einmitt
verið þeim megin, er stefnandi
fór fram þilfarið. Þá verði og
eigi sóð, að veður eða sjóJag
hefði verið það slæmt í þann
nmnd, er slysið skeði, að ástæða
liefði verið til að draga úr ferð
skipsins, meðan stefnandi íór
frám þilfarið, enda virtist stefn-
andi eigi hafa séð ástæðu tid að
Framhald á bls. 15.