Morgunblaðið - 12.02.1964, Blaðsíða 10

10
MORGU N BLAÐIÐ
Miðvikudagur 12. febr. 1964

.Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Ú tbreiðslust j óri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 80.00
I lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur'lConráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
4.00 eintakið.
RÍKISAFSKIPTI OG
FJÁRMÁLASPILLING
k því leikur enginn vafi að
hér á landi er siðferði í
fjármálum miklu lakara en í
nágrannalöndunum, þeim lýð
ræðisríkjum, sem bezt eru á
vegi stödd. Um þetta hefur
margsinnis verið rætt hér í
blaðinu, en afbrotamálin,
sem uppvíst hefur orðið um
að undanförnu, hafa gefið til-
efni til nýrra umræðna um
þetta alvarlega vandamál.
Orsakir óheiðarleikans eru
sjálfsagt margar, svo að varla
verður með skyndiaðgerðum
komizt fyrir rætur ósómans.
En ekki er úr vegi að athuga,
hvaða' þjóðfélagsaðstæður
hafi verið öðru vísi hér á
landi en í nágrannalöndun-
um, því að naumast er eðli og
upplag íslendingsins miklu
verra en annarra.
Ef þetta er athugað blasir
það fyrst við, að í heilbrigð-
um lýðræðisríkjum hefur
ríkt mun meira frjálsræði en
hér á landi. Hér hefur verið
tildrað upp hverslags boðum
og bönnum, lög og reglur
sett, sem höfundunum hefur
ekki einu sinni dottið í hug
að fara eftir, hvað þá öðrum.
Hér hefur „vinstri stefnan“
tröllriðið húsum.
í Bandaríkjunum hefur
viðskiptafrelsi sem kunnugt
er ætíð verið mest, og Vest-
ur-Evrópuþjóðirnar voru
fljótar að uppræta höft og
ríkisafskipti eftir styrjöldina.
Við íslendingar urðum hins
vegar á eftir öðrum þjóðum
í þessu efni. Við gerðum að
vísu tilraun til að bæta nokk-
uð úr 1950, en sú tilraun fór
út um þúfur, og það var fyrst
með viðreisnarráðstöfunum
1960, sem verulegur árangur
varð í þessu efni.
Því miður gengu þær ráð-
stafanir þó ekki nógu langt
og eru það einkum skatta- og
verðlagsmál, sem enn eru í
ólestri. Verulegar umbætur
urðu að vísu, en þó hvergi
nærri nógar.
Verðlagshömlurnar eru fá-
ránlegar og há frjálsri sam-
keppni, og því miður er fram-
kvæmd skattamála enn ábóta
vant, þó að úrbætur hafi þar
verið. boðaðar, sem vonandi
bera góðan árangur, en sið-
ferðir á sviði skattamála er
enn til vansæmdar.
Ef ríkisvaldið reynir að tak
marka afskipti sín við það,
sem almenningsálitið telur
eðlilegt, en heldur röggsam-
lega á því valdi, sem því ber,
mundu vafalaust verða hér
miklar úrbætur í viðskipta-
og fjármálalífi, þegar fram
liðu stundir.
BÖRNIN OG
STJÓRNMÁLIN
/\ft héfur verið undan því
kvartað, að stjórnmála-
deilur væru hér of harðar og
yfirleitt of mikil áhrif stjórn-
málanna á ýmsum sviðum,
þar sem flokkapólitík ætti
ekki að vera við lýði.
Þetta er mál út af fyrir sig,
en hitt er þó alvarlegast, þeg
ar tilraun er gerð til að draga
börn inn í stjórnmálabarátt-
una, eins og hent hefur nú
að undanförnu. Æskulýðsfé-
lög stjórnmálaflokkanna hafa
yfirleitt miðað við það, að
unglingarnir væru 16 ára að
aldri, þegar þeir hæfu af-
skipti af stjórnmálum, en nú
hefur Félag ungra Framsókn-
armanna í Reykjavík opinber
lega auglýst eftir 12 ára ungl-
ingum til þátttöku í starfsemi
sinni.
Hin harða barátta Fram-
sóknarmanna fyrir auknum
áhrifum hefur þannig tekið á
sig nýja og heldur óhugnan-
lega mynd. Nú á að reyna að
hagnýta börnin í stjórnmála-
baráttunni. Slíkar tilraunir
ber að fordæma, hver sem
þær gerir.
MEIRI TÆKNI-
FRAMFARIR
íslendingar hafa verið fljót-
ir að tileinka sér margvís-
lega tækni, bæði í iðnaði,
sjávarútvegi og landbúnaði,
en þó hafa tækniframfarir
hér á landi fyrst og fremst
miðast við tiltölulega ódýr
tæki, en afkastamesta tækni-
byltingin hefur farið fram
hjá dyrum okkar vegna fjár-
skorts.
í Vestur-Evrópulöndunum
er nú víða skortur vinnuafls
og þess vegna ekki sízt er
megináherzla lögð á stór-
framleiðslu með vélum, sem
fáir menn stjórna. í slíkum
rekstri þarf bæði mikla þekk-
ingu og mikið fjármagn.
Hvorttveggja þetta skortir
okkur íslendinga, en engu að
síður verðum við að fylgjast
með þróuninni. Okkur skort-
ir vinnuafl og þess vegna
verðum við að nýta það sem
bezt, og okkur skortir fjár-
magn, og þess vegna eigum
við að leita eftir því, þar sem
það er falt.
Þetta gera nú allir sér Ijóst,
og þess vegna vilja menn

UTAN ÚR HEÍMI
Nýtt, belgískt skip, sem halda xnun uppi sigling um millt Afríku, Evrópu og Bandaríkjanua.
Sambúð Kongó og Belgíu
Þrátt fyrír margvísieg vandamál, er afstaða
ráðamanna Kongó tll Belgíu breytt, frá því,
sem var, fyrir
Eftir C. M.
ÞÓTT ár sé frá því liðið,
er vináttusamningur
Belgíu ög nýlendunnar
fyrrverandi, Kongó, gekk í
gildi, þá eru enn mörg
vandamál, varðandi sam-
búðina, óleyst.
Þó hefur nokkuð áunn-
izt. Nýlega var undirritað-
ur samningur í Leopold-
ville, um tæknihjálp. Hann
kveður nánar á um starf
þeirra 2000 tæknifræðinga,
sem nú starfa í Kongó. Er
hann gekk í gildi, héldu
fulltrúar beggja ríkis-
stjórnanna ræður. Fyrir
hönd Kongóstjórnar talaði
ráðuneytisstjóri utanríkis-
ráðuneytisins, Marcel Len
gema, en belgiski ambassa
dorinn í Leopoldville,
Kerchove de Dentergem,
greifi, lét vinsamleg orð
falla.
Lengema vék að þeim „ó- ’
rjúfandi böndum“, sem 80 ára
tengsl hefðu komið á, og gagn
kvæma vináttu landanna. —
Þótt orð af þessu tagi séu al-
geng í ræðum framámanna,
Iveimur árum
Thorngren
þá er vert að gefa máli ráðu-
neytisstjórans gaum. Hann er
nú 35 ára, en hóf afskipti sín
af stjórnmálum, er Patrice
Lemumba lét mest að sér
kveða. Er núverandi afstaða
þessa fyrrverandi fylgismanns
Lumumba táknræn fyrir þau
sinnaskipti, sem svo margir
ráðamenn í Kongó hafa tekið.
Það er einnig greinilegt, að
bitur orð Cyrille Adoula, for-
sætisráðherra, eru löngu
gleymd. í lok ársins 1962 lét
hann að því liggja, að Belgíu-
menn væru að reyna að koma
í veg fyrir, að Kongóstjórn
gæti aflað erlends lánsfjár.
Þótt flest líti vel út á pappír,
þá er raunverulegt ástand þó
ekki alltaf í samræmi við það.
Belgíumenn þeir, sem nú
starfa í Kongó, hafa þannig
sent sérstakan fulltrúa til
Brússel. Hefur hann þar átt
viðræður um ýmis vandamál
við Maurice Brasseur, ráð-
herra þann, er fer með mál-
efni Kongó. Kvartanirnar,
sem bornar hafa verið fram,
eru margar. Flestir þeirra,
sem starfa beint á vegum
Kongóstjórnar, njóta launa-
tryggingar belgiska ríkisins
að nokkru leyti, en það, sem
umfram er, ber yfirvöldum í
MMWMWiWWaOMM
Kongó að greiða. Á því hefur
þó viljað verða misbrestur.
Launin eru ekki sögð í sam-
ræmi við verðlag í landinu,
sem hefur verið hátt, en
breyttist þó enn til þess
verra, eftir gengisbreytingar
í nóvember. Sumar nauð-
synjavörur er jafnvel ekki
hægt að fá fyrir peninga. —
Heilsugæzla er sögð fyrir neð
an allar hellur, og sums stað-
ar eru engar lyfjabúðir. Þá
er íbúðakosturinn stundum í
engu samraemi við það, sem
er að finna í samningum um
það atriði, en flestir ráða sig
skv. þeim til 22 mánaða vinnu.
Þá hefur oft ekkert bólað á
aukagreiðslum til þeirra, sem
leggja sig í sérstaka hættu,
með starfi á einangruðum stöð
um.
Er Brasseur hafði verið
skýrt frá þessu ástandi mála,
var gripið til sérstakra ráð-
stafana. Sett hefur verið á
stofn nefnd, sem fulltrúar
ráðuneytis hans og Belgíu-
manna í Kongó eiga aðild að.
Starf hennar skal vera að
semja yfirlit um ástandið, en
það skal síðan liggja til grund
vallar ákvarðana þeirra yfir-
valda, sem stjórna aðstoð við
erlend ríki.
Aðstoðin við Kongó hefur
verið mikil, allt frá upphafi. í
fyrra nam hún jafnvirði 100
milljón dala (4.300 millj. ísl.
króna).
— C. M. Thorngren.
keppa að því að hér rísi stór-
iðja. . Kommúnistar skilja
þetta raunar líka, sbr. um-
mæli Einars Olgeirssonar á
Alþingi um það, að einhver
mesta framtíð íslendinga
væri margháttaður iðnaður,
þar sem olía væri notuð sem
hráefni.
Engu að síður berjast
kommúnistar gegn þessu,
vegna þess að það er árátta
á þeim að vera á móti öllum
góðum málumu
Vill framkvæmdir
við Fjarðaveg
ísafirði, 7. febrúar.
BÆJARSTJÓRN ísafjarðar sam-
þykkti einróma á fundi sínum sl.
miðvikudagskvöld að skora á
alla þingmenn Vestfjarðakjör-
dæmis að beita sér fyrir því, að
samþykkt verði nú á yfirstand-
andi Alþingi lántökuheimild, allt
að 15 milljónum króna, og verði
lánsfénu varið til framkvæmda
við Fjarðaveg vestan ísafjarða-
djúps.
í greinargerð fagnar bæjar-
stjórnin samþykkt hinna nýju
vegalaga en telur að sérstakra
stórátaka þurfi í vegamálum
Vestfjarða og ekki sízt við lagn-
ingu Fjarðavegar.
Frá ísafirði til Reykjavíkur er
yfir átta heiðar og hálsa að fara
og sú leið ekki opin nema í mesta
lagi hálft árið.
Vegur meðfram vestanverðu
ísafjarðardjúpi myndi hins veg-
ar verða fær mestan hluta árs-
ins. — H. T.