Morgunblaðið - 20.03.1964, Blaðsíða 3

r
Föstudagur 20. mar2 1964
MORCUNBLAÐIÐ
3
SAGT var frá 'því í Morgun-
blaðinu í gær, að þrir dreng-
ir féllu í Fossvog s.l. sunnu-
dag, er Indíánabáti þeirra
hvolfdi u.þ.b. 50 metrum und-
an landi. Voru allir syndir, en
aðeins einn þeirra náði landi
áður en maður nokkur, Guð-
mundur Valgarðsson, lagðist
til sunds og hjálpaði í land
hinum tveimur, sem höfðu
hald á uppblásinni gúmmí-
slöngu og voru komnir á að
gizka hálfa leið að ströndinni.
Blaðamaður og ljósmyndari
Morgunblaðsins heimsóttu
piltana 3, sem allir eru á aldr
inum 13-14 ára. Þeir voru að
gera við bátinn sinn, sem orð
ið hafði fyrir smávægilegu
hnjaski. Drengirnir heita
Veigar, Jóhannes og Hallur.
— Er báturinn ónýtur?
— Nei, eruð þið vitlausir?
segja þeir einum rómi. Það
skekktist bara svolítið á hon-
um stefnið. Annars er hann al
veg jafngóður.
— Hvernig stóð á því, að
báturinn valt?
— Við vorum að elta önd,
svarar Jóhannes. Svo þegar
við vorum alveg að koma að
ihenni, þá stakk hún sér á kaf
og synti undir bátinn. Við sá-
um lofttoólurnar koma upp
Veigar og aftast er Jói.
Strákarnir í Indiá.nabátnum sínum. Fremstur er Hallur, þá
STAKSTIINAR
Góð afkoma
MENN kvarta að vonum undan
þeim miklu verðhækkunum, sem
orðið hafa að undanförnu. Launa
kapphlaupið á síðasta á.ri hefur
valdið þessum hækkunum og
vissu allir fyrir, að verulegar
hækkanir yrðu vegna launa-
krafna þeirra, sem knúðar voru
fram. Laun hækkuðu eins og
kunnugt er almennt um 30-40%
á síðasta á.ri. Þessi mikla launa-
hækkun hefur valdið verðhækk-
unum, en þrátt fyrir miklar
verðhækkanir er afkoma manna
samt góð og hefur líklega' aldrei
verið betri en nú. En sá mikli
árangur, sem náðst hefur vegna
þess að hér hefur verið frjáls-
ara og heilbrigðara efnahags-
kerfi en áður, getur glatazt, ef
menn ekki sjá fótum sínum
forráð. Þess vegna skilur allur
almenningur betur og betur, að
nauðsynlegt er að stinga við
fótum og stöðva þá. verðhækk-
anaþróun, sem hér hefur verið.
Við íslendingar erum að vísu
ekki þeir einu, sem þurfum að
fást við verðbólgu. Verðbólgu-
þróun er þvert á móti í flestum
Vestur-Evrópulöndum., en hér
hafa hækkanimar þó orðið
miklu meiri en annarsstaðar og
þess vegna er brýn nauðsyn að
koma í veg fyrir það að nýtt
kapphlaup hefjist.
„Maður hefur gott
af að fá smábað44
segja strákarnir af bátnum,
sem hvolfdi á Fossvogi
við hliðina á okkur og hölluð
um okkur allir út í sömu hlið-
ina til að reyna að sjá önd-
ina. Þá hvoldi bátnum allt í
einu.
— Brá ykkur ekki óskap-
lega?
— Jú, segir Veigar. Ég hélt,
að mig væri að dreyma. Svo
áttaði ég mig og greip í bát-
Framh. af bls. 24
Benediktsdóttir, ásamt tveim-
ur börnum sínum uppkomn-
um, Benedikt og Sigurborgu.
Ég hitti Guðmund bónda hjá
verkfærageymslu sinni, þar
sem hann var að bæta grá-
sleppunet, en hann rekur
nokkra hrognkelsaútgerð á-
samt syni sínum Björgvin,
sem búsettur er á Skaga-
Strönd. Ég innti hann strax
eftir fréttum af þeim atburð-
um, sem þarna hafa verið að
gerast. Hann býður mér og
bifreiðastjóra, Herði Ragnars,
•em með mér var, að ganga
til bæjar. Á leiðinni heim tún
ið sagði Guðmundur:
„Kl. 1,40 í fyrrinótt vakn-
aði ég ásamt öðru heimilis-
fólki við einhvern hávaða er
stóð nokkra stund. Við atíhug
un reyndist stórt borð, sem
stendur undir ■ suðurgafli í
stofu, hafa færzt langt fram
é gólf. Okkur datt fyrst í hug
jarðsfcjálfti, en ekkert annað
virtist hafa hreyfzt. Ekki gát
um við fundið neina hreyfingu
é bæjarhúsinu, og hlutir sem
voru á hillum í stofu höfðu
ekki hreyfzt. Síðan hafa þess-
ar hreyfingar á borðum og
stólum stöðugt haldið áfram,
bæði í stofu og eldthúsi, ea
inn. Hann komst þá á réttan
kjöl, en var fullur af sjó. Þá
flaut slangan, sem við höfð-
um meðferðis, upp úr honum
og ég náði í hana til að halda
mér á floti.
— Já, við vorum heppnir
að hafa slönguna með. Við
fundum hana á öskuhaugun-
um, þegar við fórum yfir að
ekki annars staðar í húsinu“.
Við vorum nú komnir heim
að bænum. Saurar er gamall
bær, að nokkru byggður úr
torfi, og stendur fremst á
sjávarkambinum. Við gengum
í stofu og settumst við borðið,
sem hreyfzt hafði úr stað.
Þetta er stórt og þungt, kring
lótt borð og þarf þó nokkuð
átak til að færa það úr stað.
Leirtauið mölbrotnaði
Margrét sagði, að eftir há-
degið í gær hefði verið mikið
leirtau á borði í eldlhúsi, sem
beið uppþvottar. Þær mæðg-
ur brugðu sér aðeins út á
hlað, og var bærinn þá mann
laus. Heyrðu þær þá skruðn-
inga mikla og hlupu inn. Var
þá eldihústoorðið, sem vanalega
stendur upp við austurvegg,
úti á miðju gólfi, og allt leir-
tauið, sem á því var, liggjandi
út um allt gólf, möibrotið.
Mikill óh-ugur greip þær
mæðgur, en ekki urðu þær
varar við nokkra hreyfingu á
bæjarhúsum eða drunur úti,
eins og um jarðhræringar
væri að ræða. í morgun brotn
uðu einnig diskar og kanna,
sem á borðinu höfðu staðið.
í allan gærdag og fram til
kl. 11,30 í gærkvöldi voru þess
ar hreyfingar á hlutum öðru
hvoru. Þær mæðgur höfðu
fært borðið í stofunni inn á
Flugvellinum fyrir nokkrum
dögum. Þá gerði svo vont veð
ur, að við urðum að draga
bátinn meðfram fjörunni alla
leið til baka.
— Eruð þið ekki syndir?
— Jú, við erum allir flug-
syndir, segir Hallur. Ég synti
strax í land. Veigar og Jói
voru líka komnir hálfa leið
áður en Guðmundur náði til
þeirra.
— Var ekki sjórinn kald-
ur?
— Ekki svo mjög, segir Jói.
Fyrst var náttúrulega voða
mitt gólf, og sett stól þar sem
borðið stendur vanalega.
Nokkrum klukkutímum síðar,
er þær komu í stofu, var stóll
inn kominn fram fyrir borðið
og brotinn, svo hann var ónot
hæfur.
Ekki vildu þau flýja bæinn,
en fengu bónda frá næsta bæ,
Pétur Sveinsson, til að sofa
þar um nóttina. Svaf hann í
stofu ásamt Guðmundi og
Margréti.
Kl. 4,20 í morgun vöknuðu
þau öll við að borðið hentist
langt fram á gólf. Lítið varð
um svefn það sem eftir var
nætur.
„Slóðum orðlausir“
Við höfðum nú setið í stofu
nokkra stund er hér var kom
ið sögu, og vonast eftir því að
sjá eitthvað at þessum undr-
um gerast. Var okkur boðið
að ganga í eldhús til kaffi-
drykkju. Gekk ég á undan út
úr stofunni, og Hörður rétt
á eftir. Ég er að setjast við
kaffiborðið en Hörður að
koma út úr stofunni. Heyrðist
þá nokkur hávaði og hleypur
Hörður strax inn aftur, og ég
á eftir. Hvað sjáum við? Borð
ið, sem við sátum við andar-
taki áður var komið fram á
mitt góif. Við stóðum orðlaus
ir. Enginn var í stofunni er
kalt, en svo vandist þetta.
Okkur varð eiginlega ekki
kalt fyrr en við 'komum upp
úr.
— Hvert voruð þið að fara,
þegar slysið henti?
— Við ætluðum út í Gálga-
hraun að byggja okkur kofa,
svarar Veigar. Við höfum oft
farið þangað á stærri Indíána
báti. Við getum alveg eins
farið á þessum.
— Ætlið þið ekki að láta
ykkur þetta að kenningu
verða og hætta þessum báts-
ferðum?
— Nei, ekki aldeilis, segir
Jói. Maður hefur bara gott
af því, að fá smávegis bað.
— Já, já, segja hinir sæ-
garparnir.
— Hvað hefðuð þið gert, ef
bátnurn hefði hvolft úti á
miðjum vogi?
— Ætli við hefðum ekki
getað buslað í land á slöng-
imni segir Veigar.
þetta gerðist, Og gjörsamlega
útilokað að þetta hafi getað
verið af manna völdum, og
getum við báðir vitnað þax
um.
Eftir þriggja tíma viðdvöl
á bænum kvöddum við heim-
ilisfólkið, og héldum brott,
enda höfðum við fengið sönn-
un fyrir þvi, að það, sem
þarna er að gerast, er að okk
ar dómi, vart þess eðlis, að
skýrt verði á venjulegan hátt.
Síðar í kvöld átti ég símtal
við Saura, og skýrði Sigur-
borg mér þá frá því, að fyrir
bæranna hefði orðið vart
þrisvar eftir að við fórum.
Var hér enn um að ræða borð
ið í eldlhúsi, sem hreyfðist
tvisvar, og einu sinni borðið
í stofu.
Ég tel það alveg útilokað
að hér geti verið um að ræða
venjulegar jarðhræringar. —
Ekkert hefur hreyfzt af mun-
um á bænum, nema uimrædd
tvö borð og stóllinn í stofu,
sem brotnaði.
Fólkið á bænum var að von-
um óttaslegið vegna þessara
yfirnáttúrulegu atburða, sem
engin skýring hefur fundizt
enn á. Björgvin, sonur þeirra
hjóna, er nú kominn að Saur-
um, og hyggst verða þar eitt-
hvað, á meðan á þessu gengur.
— Þórður.
Gervitunglakerfi
í almenningseign
í Alþýðublaðinu í gær segir:
„I Bandaríkjunum hefur verið
stofnað fyrirtæki sem heitir
Comsat. Verður almenningi þar
í landi gefið tækifæri til að
kaupa hlutabréf í því fyrir 200
millj. dollara og er búizt við að
færri munu fá en vilja. Coir it
ætlar að koira upp gerfitungia-
kerfi fyrir fjarskipti milli landa
og eiga gervitunglin að leysa
sæsímastrengina af hólmi“.
Almenningshluíafélög
• Alþýðublaðið vekur þarna at-
hygli á þeim hætti, sem Banda-
ríkjamenn hafa tíðum á, er þeir
stofna stórfyrirtæki, þ.e.a.s. að
heimila almenningi þá.tttöku í
þessum félöguntk Þannig er til
dæmis félag það, sem á gerfi-
hnöttinn Telstar, i eigu þúsunda
manna og er sá háttur almennur
í Bandaríkjunum, að menn
ávaxta fé sitt í opnum hluta-
félögum. Almenningshlutafélög
eru tíð í flestum frjálsurr. lönd-
um, en því miður hefur enn ekki
verið hrundið í framkvæmd
stofnun slíkra félaga hér á landi,
en hvergi ætti þó fremur að
safna fé til stærri atvinnurekstr-
ar á. þennan hátt en einmitt hér,
þar sem auðlegð þjóðarinnar
dreifist á meðal fjöldans, en fáir
hafa yfir veruiegum fjármunum,
að ráða. Af þessu sézt hve
brýn þörf er á að fara þessa leið
í íslenzkum atvinnumálum og að
því mun koma fyrr eða síðar,
að almenningshlutafélag verður
stofnað hér. Þau munu styrkja
efnahagslifið og raunar eru þau
einmitt heppilegasta leiðin til að
dreifa fjá.rhagsvaldinu. Þótt
menn greini á umr. margt, ættu
þeir að geta verið sammála um
að reyna þetta rekstrarform,
þegar stórfyrirtæki verða stofn-
uð, auðvitað að kommúnistum
undanskildum, sem berjast gegn
því eins og yfirleitt öllum góð-
um málum. Þeir sanna ætíð
ágæti mála með andstöðu við
þau.
— Borð færast