Morgunblaðið - 22.11.1964, Síða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Sunrmdagur 22. nóv. 1964
Sjötugur á morgun:
Sinfóníutónleikar
Guðbjörn Guimundsson
prentari
EINN traustasti starfgmaíur
Morgurublaðsins um áratugi G-uð
bjöm Guðmundsson, prentari,
er sjötugur á morgun. Guðbjórn
er fæddur 23. nóvember, 18i>4, í
Vatnskoti í Þingvallaisveit, son-
ur Guðmundar Þórðarsonar og
konu harus Guðfinnu Einars-
dóttur.
Gunbjörn !hóf prentnám í ísa-
ijoldarprentsmiðju 1. maí 1912
en var síðain um langt árabil
forstjóri prentsmiðjunnar Acta,
sem hann stofnaði ásaant fleiri
prenturuim. Guðbjörn prentaði
fyrsta tölublað Morgun.blaðsins
fyrir rúmri hálfri öd og hefur
nú starfað hjá Morgunblaðinu
samfley tt í hartnær 30 ár.
Guðbjörn Guðmumdsson hefur
um 'liangt skeið látið mikið að
sér kveða í iðnaðarsamitökunuim
og í Hinu íslenzka prentarafélagi
var m.a. ritairi Sj úkrasam lags
prentara og formaður Byggingar
samvinnufélags prentara frá
því það var stofnað 1944. Eins
og kunnugt er, hefur Byggingar
samvinnufélagið byggt fjblda
íbúða eða um 200, og það reisti
fyrsta háhýsið í Reykjavík 1958.
Bygigingarsamvinnufélagið heíur
innt af hendi mikið og heilla-
drjúgt starf og leyst húsnæðis-
vandræði fjöldia prentara og snn
arra sem hafa komið sér upp hús
næði á þess vegum. Hetfur Guð-
bjöm ávalót haft forustu uim
þau mál fyrir hönd félags síns
bg má óhikað fulllyrða, að hann
ihafi í senn verið farsæll í þegs-
um störfum sínum og raunsær.
Hann er heiðursfélagi Hins is-
lenzka prentarafélaigs
Guðbjöm Guðmundsson hefur
ávallt unnið að prentun Morg-
unblaðsins af miklum dugnaði,
enda er hann kappsamur maður
í eðli sínu og starfsþrek hans
óbugandi. í afmælisigrein um
Guðbjöm sextuigan, seim birtist
hér í Morgunblaðinu, segir Sig-
fús Jónsson, framkvæmdastjóri,
m.a. að hann sé „ætíð boðinn
og búinn til að leggja sig alian
fram við að leysa af hendi að-
kallamdi verk, þótt hann jafnvel
þurfi að leggja nótt við dag“.
Eins og öllum er kunnugt, cem
fylgzt hafa með þróun íslenzkrar
blaðamennsku, voru starfsskil-
yrði ekki ávaJlt jafngóð og nú
tíðkast. Þurfti þá hver og emn
að leggja ihart að sér til að vel
taekist. Guðbjörn var þá eins og
ætíð vakinn og sofinn í starfi
sínu við Morgunbiaðið og hefur
hamn í samtaúi skýrt frá því að
hann hafi lengst staðið 45
klukikustundir samfleytt við
prentun blaðsins. -Mundi það
þykja all-sæmilega að venð nú
á döguim. En Guðbjörn Guð-
mundsson lærði ungur að leysa
af höndum erfið verketfmi án
kvíða og umkvörtunar. Hamn
var alinm upp í þeim gamla,
góða skóla sem kenndi ungum
mömrauim að láta sér ekki verk-
efnim vaxa í auiguim. Þeim skóla
hefur hann ávallt síðan verið
trúr og hetfur Morgimblaðið rot-
ið góðs af því í ríkum mæli.
Kona Guðbjörns Guðmunds-
sonar er Júlía Magnúsdóttir frá
Syðri-Sýrlæk í Flóa og eiga
þau tvö uppkomin !löm.
Um leið og Morgunblaðið og
samstarfsmenn Guðbjörns á biað
inu óiska hbmum og fjölskyldu
hans innilega tiil haimingju með
afmælið, minnast þeir margra
skemmtilegra stunda með traust
um vini og góðum félaga. Guð-
bjöm gengur enn ótrauður að
störfum sínum, starfsgleði
hans er óbilandi og er það ósk
okkar og von að þrek hans og
hieilsa endist sem leragst.
Þess má að lokum geta, að
Guðbjörn Guðmundsson verður
fjarverandi á afmælisdiaginn.
Áki Jakobsson
hæstaréttarlögmaður
Austurstræti 12, 3. hæð.
Símar 15939 og 34290
FYRRI hluti efnisskrárinnar á
sinfóníutónleikum sl. fimmtu-
dagskvöld var helgaður Mozart
og Beethoven. Forleikur að óper-
unni Don Giovanni eftir Mozart
var skilmerkilega leikinn, þótt
nokkuð skorti á að ýtrustu kröf-
um um nákvæmni og stíl væri
fullnægt. En það finnst mér að
gerist nú æ sjaldnar, þegar Moz-
art á í hlut, bæði hér og annars
staðar, hvort sem því veldur
hrakandi Mozart-túlkun yfirleitt
eða harðnandi kröfur af hendi
CAdirritaðs.
Fiðlukonsert Beethovens var
það, sem hæst bar á tónleikun-
um. Björn Ólafsson konsert-
meistari fór með einleikshlut-
verkið af næmum skilningi og
ást á verkefninu. Þótt eitthvað
kunni mega finna að bogatækni
hans og tónmyndun í einstökum
tilfellum, er það lítils vert móti
hinu, hvernig hann setti fram
og kom til skila flestu eða öllu
því, sem mestu máli skiptir í
þessu verki. Leikur hans nú ein-
kennist af meiri ró og mýkri en
þó fastari tökum en oft var áð-
ur, og má taka það til marks um,
að Björn er enn vaxandi lista-
maður. Samkomulag hans og
stjórnandans, Igors Buketoffs,
var misfellulítið, og þrátt fyrir
margumrædda galla á hljóm-
burði í samkomuhúsi Háskólans
heyrðist hver tónn úr hljóðfæri
einleikarans, a.m.k. framan til í
salnum.
Viðleitni Sinfóníuhljómsveitar-
innar til þess að kynna íslenzka
tónlist er mjög lofsverð. Að þessu
sinni var frumflutt Rapsódía fyr-
ir hljómsveit eftir Hallgrím
Helgason, samin, að því er höf-
undur sjálfur segir, „sem veg-
sömun rímnalagsins" og að veru-
legu leyti byggð á tveimur
kvæðalögum. Ég býst ekki við,
að margir mundu telja rapsódí-
una innblásið verk, en um hitt
verður ekki deilt, að hún ber
atorku tónskáldsins fagurt vitni,
svo og að mörgu leyti lærdómi
hans og útsjónarsemi.
Höfuðókostur verksins er hins
vegar sá, að það er mjög „of-
hlaðið“ sem kallað er, það er of
oft verið að reyna að gera of
margt í einu, „satsinn“ verður
þykkur og óþjáll, og aðálatriðin
drukkna í aukaatriðum. í vönd-
— Krúsjeff
Framh. af bls. 32
um að hann hefði komið á per
sónudýrkun. Þá kvörtuðu þeir
einnig um að landbúnaðar-
pólitík hans hefði ekki verið
skynsamleg — en þó verður
að segjast eins og er, að árið
í ár hefur gefið einhverja þá
beztu uppskeru sem þar þekk-
ist. Ég hef heyrt, að þeir hafi
fengið 12 milljónir tonna af
hveiti af nýrækt, sem Krús-
jeff beitti sér fyrir að sá í.
Aftur á móti er augljóst, að
kjötframleiðsla landsins er
minni en gert var ráð fyrir,
en fækkunin á búpeningi staf-
ar af fóðurskorti vegna lé-
legrar uppskeru í fyrra.
Þá er það einnig álit manna
í Moskvu að Kína-deilan hafi
haft veruleg áhrif, en ekki eru
þó allir á einu máli um hve
mikil. Fullyrða má, að Chou
En-lai hefði ekki komið til
Moskvu, ef Krúsjeff hefði ver
ið þar við völd. Hvað þeim
hefur orðið ágengt á sátta-
fundunum þori ég ekkert að
segja um.
— Er hægt að tala um Kína-
hatur í Sovtéríkjunum meðan
Krúsjeff var þar við völd?
— Ekki vil ég segja það.
En blöðin birtu margar árás-
argreinar á Kínverja og voru
þær yfirleitt svar við svæsn-
um árásargreinum á Sovétrik-
in í Kína. Held ég mér sé
óhætt að fullyrða, að árás-
irnar hafi alltaf átt upptök
sín í Peking.
— En ’fólkið?
— Það vildi ekki tala mik-
ið um þessar deilur við Kín-
verja, þótti þær leiðinlegar.
Spurði jafnan: „Eigum við
ekki að tala um eitthvað
skemmtilegra? “
— Þér hittuð Chou En-lai?
— Já. ég hitti hann á fiug-
vellinum þegar hann kom og
fór og í veizlu í Kreml 7. nóv.
Honum virtist líða vel innan
um Rússana, enda báru þeir
hann á höndum sér. Þeir menn
sem nú stjórna Sovtéríkjun-
um eru engar fuglahræður.
Brezhnev var forseti Sovét-
ríkjanna og tók við af Voro-
shilov. Hann var forseti, þegar
ég afhenti trúnaðarbréf mitt.
Hann er mjög hlýr maður og
aðlaðandi og verður að telj-
ast glæsimenni. í samtali við
mig hefur hann farið mjög
vinsamlegum orðum um sam-
skipti íslands og Sovétríkj-
anna, og allir eru þeir mjög
ánægðir með viðskipti land-
anna og hafa látið í ljós ósk
um að þau haldist. Sannleik-
urinn er sá, að miðað við
fólksfjölda eru viðskipti, ís-
lands við Sovétríkin meiri en
nokkurs annars vestræns
lands. Við erum með mælan-
legan hluta í hagskýrslum um
utanríkisverzlun við Sovét-
ríkin og eru á hlaði með okk-
ur margfalt fjölmennari lönd.
Ég hef séð Brezhnev og
Krúsjeff saman og vissi ekki
betur en þeir væru perluvin-
ir. En þá minnist ég orða
Chamberlains, þegar einn
flokksbræðra hans hafði flutt
ræðu gegn honum í brezka
þinginu 1940. Chamberlain
sagði: „Ég hélt að þetta væri
vinur minn.“
— Hafið þér kynnzt fjöl-
skyldu Brezhnevs?
— Nei, ég hef aldrei séð
konu hans, svo ég hafi þekkt
hana og sama segja starfs-
bræður mínir í Moskvu. En
ég hef lesið, bæði í Morgun-
blaðinu og annars staðar, að
hann eigi forkunnarfallega
dóttur.
— En Kozygin?
— Hann er myndarmaður
og mikið reikningshöfuð. Ég
hef margoft hitt hann. Hann
var nánasti samstarfsmaður
Krúsjeffs og jafnvel enn nán-
ari en Brezhnev, og að allra
dómi nr. 1 í röðinni sem eftir-
maður Krúsjeffs. Hann er
verkfræðingur frá Leningrad.
Hann er nokkuð alvarlegur í
framkomu, en ísinn bráðnar
í viðkynningu. Hann vekur
traust. Persónulega finnst
mér gilda um hann það sama
og Goethe segir: „Es wáchst
der Mensch mit seinen gröss-
eren Zwecken.'* — Maðurinn
stækkar með viðfangsefnun-
um. f fyrra, þegar Kozygin
varð sextugur, hitti ég hann
í Kreml og óskaði honum til
hamingju. Hann var hlýr og
brosandi. Ég á bágt með að
trúa að slíkur maður vinni
hermdarverk — en það segi
ég auðvitað ekki sem diplo-
mat, heldur er það persónuleg
skoðun mín. Ég ber ekki sam-
an, hvað þessi nýja kynslóð
sovézkra valdamanna er miklu
geðfelldari en gömlu Stalin-
istarnir. Þegar Malinovsky
flutti ræðu sína í veizlunni í
Kreml kvöldið 7. nóvember
(hann hafði flutt aðra fyrr um
daginn á Rauða torginu), var
hann mjög harðorður í garð
Bandaríkjamanna. Að ræðunni
lokinni gekk Kozygin til
bandaríska sendiherrans,
Kohlers, og talaði vinsamlega
við hann um stund. Var það 1
álit allra, að hann hefði gert i
þetta til að draga úr áhrifum
ræðunnar. Og óhætt er að
fullyrða, að samband Rússa
við bandaríska sendiráðið í
Moskvu er að minnsta kosti
ekki lakara en við önnur
sendiráð. /
Að lokum spurðum við dr.
Kristin: — Hvernig líkar yður
að vera sendiherra í Sovét-
ríkjunum?
— Yfirleitt vel, svaraði
hann. — En maður sér kost og
löst á hlutunum þar ekki síð-
ur en hér heima.
uðum flutningi hefði mátt draga
mjög úr þessum ágöllum, með
því að hefja fram aðalatriðin era
halda helzt til orðmörgum auka-
röddum í skefjum. En hér virtust
litlir tilburðir hafðir til slíks, og
má því vera, að ekki sé allsendis
réttlátt að leggja dóm á verkið
eftir þessum flutningi einum.
Alger andstæða við verk Hall-
gríms Helgasonar er „E1 Salón
México" eftir ameríska tónskáld-
ið Aaron Copland. Þetta er létt-
væg tónsmíð í ætt við Capriccio
espagnol eftir Rimsky-Korsakov
og Capriccio italien eftir Tschai-
kowsky, en hefir til að bera, eina
og þessi verk, vissan „elegansa‘%
einkum að því er varðar rithátt
fyrir hljómsveitina. Þessir kostir
nutu sín ekki í þessum flutningi,
og sannaðist hér enn það, sem
öllum tónlistarmönnum ætti að
vera fullkunnugt, að svo kölluð
„létt“ músík er einatt vanda-
samari í flutningi en „þung“. ^
Jón Þórarinsson.
— Yðar harmur
Framh. af bls. 12
jafndjúpan söknuð, sraorfið menn
eins og þegar fregnin barst um
íandið að kvöldi hiras 22. nóvem
ber 1963. Menn voru sem hógg-
dofa — vildu ekki trúa helfregra
inni.
En hiver getur skýrt með ein
ihverju skynsamlegu móti, h'"að
olli því, að ÍSlendingar, þessi
kaldlynda, en þó viðkvæmia
þjóð, sem á hverju ári sér mai ga
beztu syni síraa hníga í vota gröf
Ægis, urðu svo snortnir af iáti
Bandaríkjaforseta? Er til nokk-
urt viðhlítaradi svar — eða er
svarið svo margsluragið, að ill—
kileift sé að segja það í fáum
og fátæklegum orðurn?
Hvers vegraa fór geiguir um
íslendinga, Norðimeran, Rússa eða
IndóneSa? Slikir atburðir höfðu
áður, gerzt, án þess að heimur-
iran kipptist við og sár stun,a liði
upp frá brjóstum milljóraa um
heim aillara.
Var skýringarinnar að ieiba
í því, að raú vax fallinn fyrir
morðiragjahendi valdamesti mað
ur stórveldis, sem ráðið gæti
stríði eða friði, tortímingu eða
lífi, miað'urinn, sem líklegastur
var tád að geta komið í veg fyr
ir svo ólýsanlegar hömruungar?
Var skýrimgarinraar eiranig að
leita í skaphafin og fari hins
látna marans, eitthvert afl, eira-
hver góðvild, eittihvað saonmann
legt, sem tengdi haran okkur
öllum? Við skynjum óljósit, hvert
áfall það var fyrir land hans og
hieimiran, fyrir heimsfriðiran, þeg
ar skotin í Dajllas bergmaluðu
um alla heimibyggðina.
Hvers vegna þótti okkur vænit
um Jlohra F. Kenraedy, 35. for-
seta Bandaríkj anna? Hví voru
tilfinningar okkar ofiar ödluim
stjórmáiladeilium og þrasi þennan
dag? Og hvers vegraa var það,
sem þögull inanragTÚinn í araddyri
hiras erlenda sendiráðs vildi
segja við hinn einmaraa henmianra
mieð granitaradlitið: Yðar harm-
ur er barmur vor.
Landsleikirnir
við Spén
SALA aðgöngumiða að lands-
leikjunum í handknattleik við
Spánverja, sem fram fara í
íþróttahúsinu á Keflavíkurflug-
velli n.k. þriðjudags- og mið-
vikudagskvöld hefst í dag. Verða
miðarnir seldir í dag við Útvegs-
bankann í Reykjavík.
Á morgun (mánudag), þriðju-
dag og miðvikudag vecða miðar
seldir í Bókaverzlunum Lárusar
Blöndal í Vesturveri og við Skóla
vörðustíg, í verzluninni Hjólinu í
Hafnarfirði og verzL Fons í
Keflavík.