Morgunblaðið - 03.02.1965, Síða 8

4
8
MORGU N BLADID
Miðvikudagur 3. febrúar 1965
/
Rætt um launaskatt í
Ágreiningur um skilning
á frumvarpinu
MIKIiAR umræður urðu í gær
í Neðri deild um frumvarp ríkis-
stjórnarinnar um launaskatt, en
það var þar til 2. umræðu. For-
maður heilbrigðis- og féiagsmála
nefndar, Guðlaugur Gíslason
gerði grein fyrir nefndaráliti um
frumvarpið. í umræðum á eftir
kom í ljós, að mikill ágreiningur
ríkir meðal ýmissa þingmanna
um, hvort vörubílstjórar eigi að
greiða Jaunaskatt samkv. frum-
varpinu, ef þeir aka eigin bif-
reiðutn.
Þá gerðí forsætisráðherra,
Bjarni Benediktsson í upphafi
fundar grein fyrir frumvarpi um
samkomudag Alþingis þar sem
gert er ráð fyrir því, að það
komi saman h. 9. okt. 1965 og
var frumvarpinu vísað til 2. umr.
I Efrideild var aðeins eitt mál
á dagskrá, frumvarp um leik-
listarsarfsemi áhugamanna, sem
var þar til 3. umr., en var tekið
út af dagskrá vegna óska, sem
icomið höfðu fram um það.
LAUNASKATTUR
Bréf Landsambands
Vörubifreiðarstjóra.
Formaður heilbrigðis- og fé-
lagsmálanefndar, Guðlaugur
Gíslason (S) gerði grein fyrir
áliti nefndarinnar sem áður seg-
ir og sagði m.a. að hann hafi haft
til athugunar frv. það, sem hér
liggur fyrir á þingskjali nr. 3
um launaskatt. Nefndin hefur
hefur orðið sammála um að
mæla með frv. um lítils háttar
breytingu við 3. gr. þess.
„Launaskattur af aflahlut
greiddum í peningum greiðist þó
hálfs árslega innan 15 daga eftir
30. júní og 31. desember ár
hvert“.
Varðandi þessa breytingartil-
lögu vil ég taka fram að hér
er ekki' um
neina grund-
vallarbreytingu
að ræða, heldur
telur nefndin,
að framkvæmd
laganna verði
gerð auðveldari,
ef t-ill. verður
samþykkt. Vitað
er, að bæði á
vetrarvertíð og eins við síldveið-
arnar að sumrinu og haustinu
til, hafa greiðslur til sjómanna
oft farið fram að verulegu leyti
fjarri heimahöfn bátsins eða bát
anna og þar sem reikningshald
þeirra er. Ef launaskattur ætti
að gerast upp ársfjórðungslega
af launum sjómanna, eins 3. gr.
frv. gerir ráð fyrir, yrði í mörg-
um tilfellum um hreina ágisk-
un að ræða, af hvaða útborguð-
um launum skattinn ætti að
greiða. Útgerð hagar svo til hér
á landi, eins og kunnugt er, að
um tvö veiðitímabil er að ræða,
vetrarveiðar og sumar- og haust-
veiðar. Nefndin telur, að t. d.
30. júní ætti sá aðilinn, sem
skattinn á að greiða, að vera
búinn að fá í sínar hendur öll
gögn um launagreiðslur á vetr-
arvertíð og því getað gert skatt-
inn upp af raunverulega greidd-
um launum þetta úthaldstíma-
bil. Sama gildir um sumar- og
haustveiðarnir. Um áramót ætti
að liggja fyrir, hvaða laun sjó-
anönnum hafa raunverulega
verið greidd síðari hlúta ársins
og skatturinn því að greiðast af
þeirri upphæð, sem hann ber að
greiðast af sáhikv. þessum lög-
um, en ekki af ágizkunarupp-
hæð. Af þessari ástæðu er þessi
brtt. flutt.
Frv. þetta er til staðfestingar
bráðabirgðalögum, sem ú.t voru
gefin hinn 30. júní s.l. og til
fullnægingar einu atriði júnísam
komulagsins svonefnda. .Nefndin
sendi frv. því ekki til umsagnar,
en heilbr.- og félmn. barst bréf
varðandi málið frá stjórn Lands-
sambands vörubifreiðastjóra. Er
bréfið dagsett 21. október s.l. Las
Guðlaugur síðan upp bréfið, sem
er þannig:
„Hinn 30. júní s.l. voru sett
bráðabirgðalög um launaskatt,
er renna skal til byggingarsjóðs
ríkisins. Skatturinn skal lagður
á launagreiðslur, þ.e. atvinnu-
rekendur. Frv. til laga um stað-
festingu bráðab.laga þessara
hefur nú verið lagt fram á Al-
þingi og var frv. að lokinni 1.
umr. vísað til heilbr.- og félmn.
Neðri deildar. Nú þegar hefur
risið ágreiningur um, hver
greiða skuli launaskatt þennan
af launum sjálfseignarvörubif-
reðiastjóra. Vegagerð ríkisins
hefur t d. neitað að borga skatt-
inn af kaupi þeirra sjálfseignar-
vörubifreiðastjóra, er hjá henni
starfa, og haft mótmæli Lands-
sambands vörubifreiðastjóra í
þessu efni að engu. Telur Vega-
gerðin að sjálfseignavörubifreiða
stjórar eigi sjálfir að greiða
skattinn. Félagsmálaráðuneytið
hefur staðfest þennan skilning
vegagerðarinnar og vísað þar
til reglugerðarákvæðis, sem seg-
ir, að í vafatilfellum skuli eftir
því fara, hver borgi slysatrygg-
ingaiðgjöld vegna vinnunnar til
Tryggingastofnunar ríkisins.
Landssamband vörubifreiða-
stjóra telur út af fyrir sig hæpið,
að reglugerðarákvæðið þetta eigi
stoð í lögum. Ökumenn borga
yfirleitt sjálfur slysatrygginga-
iðgjöld sín, þótt enginn vafi leiki
á því, að þeir séu launþegar.
Miklu eðlilegra hefði verið að
miða við það, hver greiðir ið-
gjald til atvinnutryggingasjóðs,
en það gera vinnuveitendur
sjálfseignarvörubifreiðastjóra.
Landssamband vörubifreiða-
stjóra leyfir sér hér með að fara
þess eindregið á leit við hátt-
virta heilbr,- og félmn. að hún
beiti sér fyrir breytingu á 2. gr
laganna í þá átt, að skilmerki-
lega verði fram tekið, að þeir,
sem hafa sjálfseignavörubifreiða
stjóra í þjónustu sinni og greiða
þeim laun, skulu einnig borga
launaskattinn. Til frekari árétt-
ingar skal þetta tekið fram.
Sjálfseignarvörubifreiðastjórar
hafa enga launþega í sinni þjón-
ustu og kaupgjaldið er fyrir
þeirra eigin vinnu, er miðað við
Dagsbrúnartaxta, en að auki taka
þeir leigugjald fyrir vörubifreið-
um. Sjálfseignar- og vörubifreiða
stjórar mynda stéttarfélög og
gera samninga við vinnuveitend-
ur um kaup og kjör. Þeir eru
félagsbundnir innan Alþýðusam-
bands íslands. Þegar haft er í
huga, að bráðabirgðalögin um
launaskatt eru grundvölluð á
samnimgi milli ríkisstj. og Al-
þýðusambandsins, en með þeim
samningi átti m.a. að tryggja
það, að skatturinn yrði ekki bor-
inn upp af launþegum. Verður
það að teljast mjög ranglátt, ef
sjálfseignarvörubifreiðastjórar
ættu einir launþega í larvdinu að
greiða skatt þennan."
Neðri deild
Þá sagði Guðlaugur Gíslason,
að þetta atriði hefði verið sér-
staklaga ‘rætt við ráðuneytis-
stjóra félagsmálaráðuneytisins.
Hann upplýsti, að samkv. reglu-
gerð, sem út hefði verið gefin í
sambandi við framkvæmd þess-
ara laga, væri gengið út frá því,
að þeir, sem greiddu trygginga-
iðgjöld til Tryggingastofnuhar
ríkisins, skyldu einnig greiða um
ræddan launaskatt. Taldi heilbr.-
og félmn. ekki ástæðu til að at-
huguðu máli að flytja breytingar
tillögu varðandi þetta atriði.
Þá kom fram í nefndinni fyrir-
spurn um, hvort ákvæði 3. megr.
3. gr. frv. mundi einnig ná til
greiðslu launa í sláturhúsum og
mjólkurbúðum. En þessi migr.
hljóðar þannig:
„Undanþegin skattskyldu eru
laun eða þóknun fyrir störf við
landbúnað, jafnt vinnu bóndans
sjálfs og þeirra, sem hann greið-
ir laun, ennfremur vinnulaun
vegna jarðræktarframkvæmda
og byggingarframkvæmda á bú-
jörðum. Samkv. upplýsihgum
ráðuneytisstjóra félagsmálaráðu-
neytisins er ekki gert ráð fyrir í
umræddri reglugerð, að svo sé,
að laun við mjólkurbúið og slát-
urhúsið séu undanþegin og taldi
meirihl. nefndarinnar heldur
ekki að athuguðu máli ástæðu
til að flytja breyt.till. varðandi
þetta atriði.
Bréf Landssambands isl.
útvegsmanna
Eftir að nefndin hafði skilað
áliti, barst henni bréf frá Lands-
sambandi ísl. útvegsmanna, en
aðalefni þess er, að aðalfundur
L.Í.Ú. mótmælir harðlega launa-
skattinum, sem lagður var á laun
með bráðabirgðalögunum sl.
sumar, þar sem hann verkar bæði
til lækkunar fiskverðs og hækk-
ar allan innlendan tilkostnað út-
gerðarinnar, svo og raskar hluta-
skiptum útgerðarinnar um Vt.%.
Felur fundurinn stjórn samtak-
anna að fá skattinn felldan nið-
ur eða a.m.k. að hann verði ekki
reiknaður af öðru en kauptrygg-
ingarupphæðum hjá bátum og
tilsvarandi upphæðum hjá tog-
urum.
Guðlaugur Gíslason tók það
fram, að einnig þetta atriði hefði
verið mjög ýtarlega rætt í heil-
brigðis- og félagsmálanefnd, pó
ekki á þeim grundvelli að fella
alveg niður launaskatt af tekj-
um sjómanna, heldur að miða
skattinn við kauptrygingu hvers
og eins skipverja. Sagðist Guð-
laugur hafa rætt ,þetta atriði við
félagsmálaráðherra, sem fram-
kvæmd þessara laga heyrir und-
ir. Taldi hann, að slík breyting
mundi verða talin brot á því
samkomulagi, sem gert var 5.
júní sl. milli atvinurekenda og
ríkistjórnar annars vegar og
fultlrúa launþegasamtakanna
hins vegar. Auk þess, sem það
mundi skerða nokkuð tekjur út-
lánakerfis Húsnæðismálastjórn-
ar, en þangað á launaskatturinn
að renna óskertur, eins og kunn-
ugt er. Að fengnum þessum upp-
lýsingum félagsmálaráðherra,
taldi meirihluti nefndarinanr sig
ekki hafa aðstöðu til að flytja
breytingartill. varðandi þetta
atriði, sem hlýtur að skoðast sem
eitt af grundvallaratriðum júní-
samkomulagsins. Guðlaugur tók
það fram, að ef samkomulag gæti
orðið milli umræddra samnings-
aðila um að breyta þessu ákvæði
í þá átt að launaskattur yrði að-
eins greiddur af kauptryggingu
en ekki aflahlut, þá hefði hann
ástaeðu til þess að ætla, að um
það gæti einnig orðið samkomu-
lag í nefndinni.
Ágúst Þorvaldsson (F) gerði
grein fynr afstöðu Framsóknar-
manna til frumvarpsins. Sagði
hann, að bænd-
ur yrðu látnir
bera þyngri
byrðar en aðrir,
ef þeir yrðu
látnir greiða
launaskatt' og
hefði hann borið
fram breyting-
artillögu ásamt
Jóni Skaftasyni
um, að laun greidd starfsfólki
mjólkurbúða og sláturhúsa yrðu
undanþegin launaskatti.
Jón Sltaftason (F) sagði m. a.,
að sjávarútvegurinn byggi við
algjöra sérstöðu, með því að
hann yrði að
sæta erlendu
markaðsverði.
Gerði hann
grein fyrir breyt
ingartill., sem
hann er flutn-
ingsmaður að
ásamt Birni Páls
syni við frum-
varpið, að launa
greiðendur skuli ekki greiða
launaskatt af tekjum skráðra sjó
manna á fiskiskipum. Kvaðst
Jón ekki skilja hvers vegna sjáv-
arútvegurinn þyrfti að greiða
launaskatt, en landbúnaðurinn
ekki.
Hannibal Valdimarsson (Albl.)
ságði, að sem allir vissu, þá væri
launarskatturinn lagður á til
lausnar húsnæð-
ismálunum.
Árgeiningur
væri hins vegar
kominn upp um
það, hvort vöru-
bílstjórar ættu
að greiða launa-
skatt, þegar þeir
ækju eigin bif-
reiða eða hvort
þeir ættu að greiða skattinn, sem
keyptu vinnu þeirra. Kvaðst
hann sammála þeirri skoðun,
sem fram kom í bréfi vörubíl-
stjóra. Þá taldi Hannibal, að sá
sem keypti vinnu bílstjóra ætti
að greiða launaskattinn og
áskildi hann sér rétt til að bera
fram breytingartillögu við
frumv. í samræmi við þessa
skoðun sína.
Ingólfur Jónsson landbúnaðar-
ráðherra kvaðst álíta það nauð-
synlegt að leiðrétta þann mis-
skilning, sem
fram hafði kom-
ið hjá Ágústi
Þorvaldssyni,
um að bændum
væri ætlað að
greiða launa-
skatt ofan á
stofnlánagjald
landbúnaðarins.
Tók ráðherrann
það skýrt fram, að þessi skoðun
Ágústs Þorvaldssonar væri al-
gerlega á misskilningi byggð,
enda hefði slíkt aldrei komið til
greina.
Emil Jónsson félagsmálaráð-
herra sagði að það væri grund-
vallaratriði af sinni hálfu, að
þetta frumvarp
yrði afgreitt full
komlega í sam-
ræmi við júní-
samkomulagið,
þar eða frum-
Varpið væri kom
ið fram vegna
þess, og því gæti
hann ekki fallizt
á þær breyting-
artillögur, sem fram hefðu kom-
ið við frumvarpið. Sú væri ástæð
an fyrir því að launaskatturinn
væri ekki lagður á bændur
samkv. frumvarpinu, að skattin-
um væri ætlað að renna í hús-
næðismálasjóð, sem hafði ekki
afskipti af byggingum í sveitum.
Varðandi ummæli Hannibals
Valdimarssonar sagði ráðherr-
ann, að það væri viðkvæmt niál,
en það væri álit félagsmálaráðu-
neytisins, að sá aðilinn, sem
greiddi tryggingariðgjald af bif-
reið greiddi launaskattinn. Lagði
hann til, að þær breytingartil-
lögur, sem fram kæmu og í bága
færu við júnísamkomulagið yrðu
felldar.
Eðvarð Sigurðsson (Albl.) gat
þess í upphafi máls síns, að frum ií
varpið væri fram komið í sam- i|
bandi við júní-
samkomulagið.
Kvaðst hann
vera Hannibal
V aldimarssyni
Sammála um
það, að ekk!
ætti að líta á
vörubílstjóra
sem atvinnurek-
endur. Kvaðst
hann ennfremur vera því and-
vígur, að launaskatturinn yrðl
miðaður við kauptryggingu en
ekki aflahlut.
Þórarinn Þórarinsson (F)
kvaðst álíta, að það lægi ljóst
fyrir, að atvinnubílstjórar seldu
vinnu sína og
þess vegna gæfi
það auga leið^
að atvinnubíl-
stjórar væru Jj
launþegar en
ekki atvinnurek
endur. Af þvl
leiddi að þeir
ættu ekki að
greiða launa-
skattinn, heldur þeir sem keyptu
vinnu þeirra. Kvaðst hann vilja
beina þeirri fyrirspurn til þeirra,
sem gerðu júnísamkomulagið
þ.á.m. forseta Alþýðusambands-
ins, hvort það væri ekki skiln-
ingur hans, að vörubílstjórar
ættu ekki að greiða launaskatt-
inn.
Emil Jónsson sagði, að ef skoð-
un sín bryti á einhvern hátt f
bága við júnísamkomulagið, þá
myndi hann fús til að taka slíkt
til athugunar.
Urðu síðan enn nokkrar um-
ræður um málið, þar sem til máls
tóku Ágúst Þorvaldssori, Ingólf-
ur Jónsson landbúnaðarráðherra
óg Skúli Guðmundsson. Sagði
landbúnaðarráðherra þá m. m.,
að Ágúst Þorvaldsson hefði mis-
skilið það sem fram hefði komið
áður í umræðunum, að því hefði
aldrei verið neitað í 6 manna
nefnd að tala tillit til skattsins.
Sagði hann ennfremur, að í 6
manna nefnd væri leitazt við
að láta af hendi þann dreifingar-
kostnað, sem vinnslustöðvunum
nægði, til þess að bændur gætu
fengið 6 manna nefndarverðið.
Að lokum var frumvarpinu
vísað til 3. umræðu. Var breyt-
ingartillaga heilbrigðis- og fé-
lagsmálanefndar samþykkt en
breytingartillögur Framsóknar-
manna felldar.
Samkomudagur Alþingis.
Útbýtt hefur verið frumv. um
samkomudag reglulegs Alþingis
1965, og er það efni þess, að
reglulegt Alþingi 1965 skuli koma
saman laugardaginn 9. okt. 1965,
hafi forseti íslands eigi tiltekið
annan samkomudag fyrr á árinu.
í athugasemdum með frum-
varpinu segir, að verði eigi ann-
að ákveðið með lögum, skal
reglulegt Alþingi 1965 koma sam
an eigi síðar en 15. febrúar.
Þar sem Alþingi því, er nú sit-
ur, mun eigi verða lokið fyrir
þann tíma, bar nauðsyn til að
ákveða annan samkomudag. Lagt
er til að Alþingi komi saman I
síðasta lagi 9. okt 1965.
ÞINGSÁLYKTUNARTILLÖGU*
Svæðaskipulagning
Unnar Stefánsson og Benedikt
Gröndal eru flutningsmenn þings
ályktunartillögu um svæða-
skipulagningu. sem er þess efnia,
Framh. á bls. 27