Morgunblaðið - 03.09.1965, Page 8

8
MORGUNBiAtolÐ
Fostudagur 3. sept. 1965
Bréf sent Mbl:
Vegaskattur á S*nesjaveg
1) Flestum var ljóst, að marg-
ir bílar aka um Fossvog, Kópa-
vog og um Hafnarfjarðarveginn
dag hvern. Hins vegar vissu ekki
allir, að þeir væru, eins og Vega
málastjórnin hefur uppiýst, til
jafnaðar 18.000 á sólarhring.
Það væri ekki úr vegi, þar eð
helzt er talað uun kostnaðinn af
vegagerð, að tala lítið eitt um
kostnaðinn af vegagerðarleysi,
og hvað tapas-t á því að láta
standa á löngu áföllnum útgjöld
um við vegagerð. Góðar akbraut
ir leyfa hraðari og hættuminni
akstur en .’élegar. Til þess að
gera okkur grein fyrir stærðar-
hl'utföllunum skulum við at-
huga eftirfarandi. Áætlun, að
hver þessarra 18000 bifreiða aki
fimm kílómetra eftir Hafnar-
fjarðarvegi. Sumir aka lengra,
aðrir styttra, en athugun okkar
nær til fimm kílómetra spotta
vegar. Eins og nú er málum
háttað þarf stundum að stanza
og við getum gert ráð fyrir, að
í stað 30 km/klst. meðalhraða
inegi án áhættu aka með 60 km/
klst hraða á fullkomnum vegi.
í staðinn fyrir 10 mínútna akst-
ur kemirr 5 mínútna akstur.
Átján þúsund sinnum á sólar-
hring ekur bílstjóri tæki sínu
þessa leið. Þetta jafngildir 1500
tímum á dag eða sem næst
550.000 tómum á óri. Sumir hafa
farþega, einn, tvo og allt upp í
fimmtíu eða sextíu, Aðrir aka
atvinnutæki, sem kostar e.t.v.
eitt hundrað eða tvö hundruð
krónur á klukkustund. Reyndar
kunna sumir að vera á leið í
Hafnarfjarðarbíó, en fleiri, sem
ekki eru í vinnu, eru sjálfsagt
að flýta sér heim tól þess að
nota birtuna við smiði nýja húss
ins.
Mjög varlega má áætla, að
kostnaður vegna tímataps bíÞ
stjóra einna nemi kr. 30.000.000
á ári. Sjálfsagt gætu þessir
menn, farþegar og vinnutæki
skapað verðmæti fyrir 100.000.
000 krónur á ári í viðbót við
aðra sköpun, ef þeir þyrftu ekki
að slíta taugunuim á vegum sem
þessum.
Hvað kostar svo fimm kíló-
metra spotti? — Ég mun ekki
reyna að svara því, en trúað
gæti ég því, að sumir mundu
kalla fimm kílómetra vegar-
spotta „góðan bisnis“ og lengra
veg „ennþá meirj. bisnis"!
Nei, vegagerð á þéttbýlum at-
vinnusvæðum er ekki lúxus,
heldur nauðsyn. Nauðsynin er
brýnni en margt annað.
2) Nú er verið að ljúka vega-
gerð, sem lengi var beðið eftir.
Notkun ófullnægjandi vegar á
þeirri leið hefur örugglega kost-
að þá, sem nota þurftu margar
milljónir umfram það, sem eðli-
legt mætti teljast, m.a. vegna
slits á farartækjum og öryggis-
leysis.
Suðurnesjavegur tengir höfuð-
borgarsvæðið við svæði, sem
telst til fjölbýlustu svæða lands-
ins. Á Suðurnesjum eru útgerð-
armiðstöðvar, samningssvæði
Atlantshafsbandalagsins og Al-
þjóðleg flugstöð. Vegurinn er nú
að komast í það horf, sem get-
ur talizt eðlilegt fyrir notencbur
bans.
Frétzt hefur frá Vegagerðinni,
og sagt hefur verið í blöðum, að
nýlega hafi farið fram talning
og flokkun bifreiða til undir-
búnings álagningar vegartolls.
Það virðist skoðun ráðamanna
á þessum vettvangi, að það, sem
hlýtur að teljast sjálfsagður hlut
ur til stuðnings framkvæmdalíf-
inu, skuli tollast sem lúxus.
Skattar tól vegagerðar eru þó nú
þegar teknir með eldsneytisgjöld
um oJL. Ekki getur verið eðli-
legt að láta þá, sem éður voru
útundan borga sérstaklega fyrir
framkvæmdir, sem sjálfsagðar
eru.
Uppsetning sérstakrar, hvim-
leiðrar, tollbúðar með tilkostn-
aði við starfslið, sem engin verð
mæti skapar, hlýtur að dæmast
óeðlileg framkvæmd. Þeir, sem
nota veginn greiða sín gjöldr lum
leið og þeir greiða fyrir elds-
neyti.
Notkun þessa vegar ,sem og
annarra vega, er yfirleitt fyrir
heildina, eigi einungis bifreiða-
eigendur, Sá, sem ferðast með
eða bíður eftir bifpeiðaeigandan
um nýtur einnig. Fyrir kostnað í
atvinnurekstri verður neytand-
inn að greiða, jafnt vegatolla
sem og aðra tolla. Er það skoðun
Vegagerðar Ríkisins, að þeir,
sem starfa á Suðurnesjum, geri
svo litið fyrir þjóðarheildina, og
skili svo litlum arði til þjóð-
félagsins, að íþyngja þurfi
þeirra hag umfram hag ann-
arra? Meðal þeirra, sera ekki
virðast eiga gott skilið eru þess-
ir:
1) Sjómennirnir á Suðurnesj-
um.
2) Loftleiðir á Keflavíkurflug-
velli og farþegar þeirra.
3) Starfsmenn Varnarliðsins
við Keflavík.
Af dæminu uim Hafnarfjarð-
veginn má sjá, að varla er hægt
að beita þeim rökum, að verið
sé að setja undir þá Suðurnesja-
menn þann lúxus, sem þeir ein-
ir slculi borga fyrir. Hvað starf-
semi Vamarliðsins snertir,
mætti minnast þess, að drjúgar
gjaldeyristekjur haÆa verið af
framkvæmdum þess á vissum
tímabilum ,er aðrar gjaldeyris-
tekjur voru með minna méti.
Verktakinn, sem bezt var fær
um hina miklu framkvæmd
byggir veldi sitt á framkvæmd-
um Varnarliðsins. Framlag ís-
lands tíl NATO hefur varla ver-
ið svo mikið peningalega, að
ástæða sé til þess að finna leið-
ir, áður ónotaðar hér á landi,
ti.l þess að skattpma velgjörðar-
mennina.
Þessi ve-gur er enginn einka-
vegur, og Suðumesjamenn
hljóta að rísa upp á móti þess-
arri þróun í vegamálum. Aðr-
ir þjóðvegir fylgja þessum, og
allir landsmenn ættu að geta
tekið undir mótmæli gegn því,
sem virðist skoðun þeirra, er
stýra vegamáhrm, að nothæffir
þjóðvegir teljist lúxus.
Sveinn Ouðmnndsson,
verkfræðingnr.
í sumarleyfi suður á Ítalíu
ÞAÐ geíkk á ýmsu áður en
Beatrix riikisarfi Hotóendinga
fékik vilja sínum framgengt og
þing og þjóð lögðu blessun
sína yfir manninn sem stúlik-
an vtódi eiga, Þjóðverjann
Klaus von Airrnsberg. En nú er
þegar farið að fymast ytfir
erj'urnar, Klaius er í óða önn
að læra ihollenzikiu oig Beatrix
aðstoðair ihann dyggilega. Þau
eru nú í sumanleyfi siu&ur á
ítailiíu og eru svo luikiku'leg með
lítfið og tilveruna að ljós-
miyndarannir, sem elita þau
auðvitað á röndium, mega
þaikika sínum sæla.
Inn lyrir veggi „Hvíita fíls-
ins“ í Porto Brcole, komast
ljósmyndara'rnir -ek'ki, þar er
her manna fyrir til varnar
ágenigni þeirra, bæði ítalsikir
oarabini'eri og holienskir hirð-
meistarar. Þar eru Júlíana
drottning og Berrihard prins,
maður hennar, og þangað kom
líka Irena prinsessa, sú er
gitftist suður tád Spánar, í
heimsótfcn til foreild'ra sinna og
systur. Og svo segja sannorð-
ar heimildir að drottning eldi
sj’álf ofan í al'l't sitt fóil'k ag
þyki gamian að, en diætrum
hennar ekki eins, „því mamraa
býr til of góðan mat“.
KóngaÆóilkið skemmtir sér
eins og annað fólk í sumar-
leyfi sínu, syndir, fer í sól'bað,
Skreppur út á bátum og fer á
sjóskíðium, eíbur út í sveit tii
að skoða sig um og slkreppur
ka'nnski til San SteÆano etftir
inatinn drottingar til að borða
ís, af því þeir í San Stetfano
búa til svo góðan ís. En oftast
halda þau sig þó heima við,
bæði drottning og dóttir henn-
ar og landarnir Berníh'ard
prins og Klaus von Amsberg.
Þau hatfa lika um nóg að tala,
brúðkaupið er efcki langt und-
an og Klaus þarf ýmisiegt að
læra annað en hollenzikuna
eina og þeir Bemhard sitja
löngum á tali saman meðan
Beatrix og Júlíana ráðslaga
við Irenu um brúðarkjólinn
og boðsgesti og a'lllt tilstandið
í kringum brúðkaupið, sem
efeki hefur enn verið áitoveðið
hvenær verði. Sögusagnir
voru á kireiki urn að hjónaefn
in hietfðu viljað að það yrði
um jólaleytið, en hólilenzltou
hirðinni þótti betur hlýða að
fresta því til vons. Allt um það
er aldrei nema gaman til þess
að vita, að krónprinsessiur nú
till dagis þurifi etoki einlægt að
giftast sér þvert um geð, hedd
ur fái að ráða sér sjálfar.
Námskeiö fyrir stjorn-
endur lúörasveita
STJÓRN Samibands íslenzkra
lúðrasveita boðaði blaðamenn k
sinn fund s.l. föstudag og skýrði
frá fyrirhuguðu námskeiði fyrir
stjórnendur lúðrasveita. í sam-
bandinu eru nú 16 lúðrasveitir
víðsvegar á landinu eða allar,
sem nú eru starfandi. Auk þess
eru allmargar bamalúðrasveitir
sem starfa í skólum landsins.
Sambandið fékk nýverið aukna
fjárvertingu til starfsemi sinnar
og er þetta m.a. afleiðing henn-
ar. Þá hyggst sambandið efna
til útgáfu á nótum fyrir lúðra-
sveitir og samxæma um leið
hljóðfæraskipun í þeim.
Lúðrasveitir eru lítt launaðar
en njóta ofulítilla styrkja frá
bæjarfélögum og ríki, en starf
einstaklinga er nánast allt sjálf-
boðavinna og frístundastarf. Áv-
alt hefir verið hörgull á mönn-
um er notið hafa þjálfunar við
stjórn lúðrasveita og er nú fyr-
irhugað að bæta úr því.
Stjórn SÍL segir svo um þetta
efni:
Á síðasta aðalfundi Sambands
ísl. lúðrasveita (SÍL) var sam-
þykkt, að etfna til námskeiðs fyr-
ir stjórnendur og aðra áhuga-
menn um máletfni lúðrasveita.
Stjórn SÍL hefur nú ákveðið
að efna til slíks námskeiðs í
Reykjavík dagana 9. til 19. sept-
n.k. og setur formaður SÍL, Hall
dór Einarsson námskeiðið í
Hljómskálanum hinn 9. sept. kl.
2 síðdegis.
Námskeið þetta er hið fyrsta
sinnar tegundar sem hér er efnt
til. Undirbúningur að því hefur
verið allmikill og kennaraval
vandað svo sem frekast er kost-
ur á.
Aðalkennarar eru þeir Páll
Pamphicler Pálsson, er kennir
hljómsveitarstjóm bæði fræði-
lega og einnig verklega á æfing-
um lúðrasveitanna hér í Reykja
vík, og Jóhann Moravék Jó-
hannsson, sem kennir radd-
færslu og þau vinnúbrögð er
lúta að gerð nótna fyrir lúðra-
sveitir. Þá mun einnig verða
haldin erindi um hljómlist á
stafanir verið gerðar til að
námskeiðinu og verða þeir Pill
Isólfsson og Jón Þórarinsson
meðal þeirra, er þau erindi
flytja.
Aformað er að kennt verði um
5 stundir á dag meðan námskeið
ið stendur yfir auk þess sem
farið verður í heimsóknir til
lúðrasveita á kvöld-æfingar.
Þátttakendur geta þvi ekki æ€l-
að sér önnur verkefni samtím-
is námskeiðinu.
Þótt hér sé um nýlundu að
ræða og margir þurfi um lang-
an veg að sækja er þótttakan
góð, og munu flestar sveitir SÍL
eiga þarna einhvern nemanda
en í sambandinu eru 16 lúðra-
sveitir. Um endanlega tölu
þátttakenda er enn ekki vitað,
iþví þátttökutilkynningar eru
enn að berast, en áhugi lúðra-
sveitarmanna er mikill enda
er hér um mál að ræða, seru
lengi hafa verið uppi óskir urrv.
þótt aðstæður hafi til þessa
ek-ki leyft að úr framkvæmd
yrði.
Kennslan á námskeiðinu verð
ur nemendum að kostnaðarlausu
Undirbúning námskeiðs þessa
'hefur stjóm SÍL annast, ea hana
skipa Halldór Einarsson, Karl
Guðjónsson ag Eiríkur Jóhanin-
esson og auk hennar þeir Guð-
mundur Norðdahl og Björn Guð
jónsson.
18000 bílar fara
um Fossvog