Morgunblaðið - 22.10.1965, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 22. október 196J
Frú María Þorleifsdóttir
Minninc
" F. 22/7 1912. D. 15/10 1965.
ÉG KVADDI Maríu mágkonu
mína í hinzta sinni að kveldi
þess 14. þ.m. Hún fann og vissi,
að hún var að skilja við þetta
líf, ástkæran eiginmann, börn
og tengdabörn, er hún unni
mjög. En þrátt fyrir það, að
hún vissi um nálægð dauðans,
og aðskilnað frá ástvinum, heyrð
ist ekkert æðruorð. Ég held
að hana hafi grunað, sérstaklega
síðustu vikurnar, sem hún lifði,
að hún væri helsjúk, og þeim
örlögum tók hún af meðborinni
hreysti hugarfarsins, og stillingu
sem henni var í blóð borin. Hún
lét ávallt svo sem hún væri glöð
®g hress, hvernig svo sem ástatt
var fyrir henni. Og ef satt skal
segja voru flestir er til henn-
ar komu kvíðandi um Örlög
hennar, en eftir að hafa dvalið
vm stund og rabbað við hana,
kom það ósjaldan fyrir að svo
væri að sjá að um bata væri að
ræða, eða jafnvel kraftaverk að
' gerast. Slíkur var máttur henn-
■r jafnvel í dauðastríðinu.
. Þessi kona var þeim dásam-
legu eiginleikum gætt, að vilja
gleðja aðra, en aldrei hryggja.
Mér og öðrum þótti það ein-
kennilegt og fágætt í hinni löngu
og erfiðu sjúkralegu hennar, að
hún spurði aldrei um það, hvað
um væri að vera, hverskonar
veikindi um væri að ræða. Því
að flestir sjúklingar spyrja mjög
um slíkt eins og gengur. Þvert
á móti lét hún það álit í ljós,
að brátt kæmi batinn, á því
léki enginn vafi. Ég held að
henni hafi verið ljóst, að spurn-
íngár um heilsufar hennar, máske
bornar fram með kvíða, myndu
hiklaust særa og hrella þá ást-
vini er við sjúkrabeð hennar
etóðu. Ég veit ekki hvernig slík-
ur sálarstyrkleiki næst, en veit
aðeins að þetta kveld er ég
kvaddi hana, hvíldi yfir henni
ólýsanleg rósemi og tign eilífð-
arinnar, er snerti hvern og einn
m sem í návist hennar dvöldu, í
djúpri mótsetningu við hverful-
leika og hégóma hins ytra lífs.
Maríu heitinni kynntist ég
fyrst ungri hjá fósturforeldrum
hennar, Snorra Jóhannssyni og
Guðborgu Eggertsdóttur. Þar
var heimilislífið með afbrigðum
gott, með góðvild og velvild til
allra, enda bæði af góðu bergi
brotin. Þangað leitaði oft fátæk-
ur skólapiltur, sem lifði við
þröng kjör, í harðindum og hreti,
þegar fátt var til bjargar. Og
sjaldan hefi ég saknað annarra
meir en þeirra hjóna, sem ég
með réttu tel hafa verið vel-
gjörðamenn mína. Kristján bróð-
lr minn var einnig heimagangur
lijá Snorra og Guðborgu á skóla-
érunum, og tóku þau miklu ást-
fóstri við hann og reyndust hon
um sem beztu foreldrar. En á
þeim árum var litla stúlkan
þeirra, María, orðin gjafvaxta
yngismær, er kom sér allsstaðar
vel og var öllum til yndis og
ánægju. Brátt felldu þau hugi
caman, Kristján og hún. Gift-
ust þau svo og stofnuðu heim-
ili á Öldugötu 9 hér í borginni.
Heimili sem ég fullyrði að vart
hafi átt sinn líka hér á landi.
Byggðu þeir tengdafeðgarnir
ésamt uppeldissyni Snorra mik-
ið hús og tóku þau Kristján
og María strax foreldra okkar
þangað, er faðir minn hætti
prestskap í Árnesi þetta sama
ór. Reyndist María tengdafor-
eldrum sínum með þeim ágæt-
' um að alveg óvenjulegt var.
Móðir mín tók strax ástfóstri
við hina ungu tengtadóttur sína
og skyggði þar aldrei neitt á. —
Þau hjónin, Kristján og María,
voru aðalsborin í því að mega
eldrei aumt sjá, og á þeirra heim
ili voru þeir ekki sízt velkomnir
sem stóðu höllum fæti með eitt
og annað. — Kristján læknaði
tnarga með sinni alkunnu lækn-
iskunnáttu, og var margt af
þessu fólki, hvaðan af landinu,
sem það var, ávallt velkomið
svo að segja jafnt á nóttu sem
degi og stóð hin unga húsfreyja
ávallt við hlið manns síns í því
sem öðru. Það mætti segja mér
að þessa heimilis verði lengi
minnst um land allt, og sérstak-
lega nú, þegar hin góða kona
svo skyndilega var í burtu köll-
uð. Hún var í einu sem öðru
sannkölluð heillastjarna Kristj-
áns. —
Við þekkjum að margt fólk
sem er á meðal okkar, er mis-
ijafnlega búið á marga lund.
(Margt af því lokar sig inni í
isíálfu sér í einskonar hömrum.
ÍÞað einangrar sig og virðist láta
isér á sama standa hvernig líf
lannarra veltur. Vera má að þetta
Isé nokkuð almennt og má sann-
arlega kalla það sorgar og dapur
Ueika viðhorf, er gera lífið lítils
Ivirði. Þetta viðhorf átti ekki
Iheima á heimili þeirra Maríu og
iKristjáns. Þau færðu. ávallt birtu
tog yl til allra er þeim kynntust,
tog horfðu ávallt með gleði á
imóti sól og nýjum degi.
Veikindi Maríu komu öllum
á óvart. í vor virtist hún sem
lendranær hraust og glöð og
Ihrókur alls fagnaðar. Þegar sum
lar nálgaðist fannst henni 'samt
Ihún ekki vera til heilsunnar eins
log hún átti að sér að vera. Og
Iþað kom öllum á óvörum, þegar
íí Ijós kom, við nánari rann-
isókn, að hún var heltekin ban-
ivænum sjúkdómi. Lá hún þá á
-sjúkrahúsi um skeið en þegar
lútséð var um bata eða batavon,
ivar hún aftur flutt á sitt kæra
iheimili, þar sem hún lézt fyrir
iskömmu.
Þau hjónin, María og Kristján,
ieiga tvö börn, Kristján, tann-
ilæknanema, sem kvæntur er Kat
írínu Þorgrímsdóttur og Guð-
'borgu, sem gift er Bjarna Mar-
'teinssyni, og er hann í þann
iveginn að ljúka verkfræðinámi
ií Noregi.
Þessi börn eru bæði sérstak-
lega elskuleg og augasteinar for-
eldranna. Guðborg, sem dvalið
hefur hjá manni sínum ytra, kom
strax hgim er hún frétti um veik
indi móður sinar, og vakti nótt
sem dag við sjúkrabeð hinnar
sjúku móður með ástríki og
gleði.
María, hin óvenjulega góða
kona, er látin. Við óskum að-
eins að andblærinn mjúki, hin
tæra lind himinsins, andi Guðs,
leggi líkn yfir sárin. Móðir okk-
ar hafði þá bjargföstu trú, þegar
einhver nákominn féjl frá, að þá
hefði enn á ný einn bæzt í hóp-
inn er veita myndi góða mót-
töku. Trú, sem öllum er holl og
aldrei mun bregðast.
Guð blessi ykkur öll, bróðir
minn, og gefi ykkur styrk í
þungri sorg.
J. Sv.
t
ÞÓTT dauðinn sé staðreynd, vek-
ur koma hans ætíð sorg og sökn-
uð. Við stöndum bjargþrota
gagnvart hinu óræða afli, og
leitum huggunar í minningum
um hinn látna. rráfall frú Maríu
Þorleifsdóttur er engin undan-
tskning þessa, ung kona hrifin
burt frá ástvinum sínum, en það
er huggun harmi gegn, að allar
minningar um þessa konu eru
svo fagrar, að hvergi ber
skugga á.
Maria var dóttir hjónanna
Þorleifs Thorlacius og Jónínu
Guðnadóttur, sem bæði eru lát-
in. Þrigga ára gömul var hún
tekin í fóstur af Snorra Jóhanns-
syni, umsjónarmanni í Útvegs-
bankanum, og konu hans, Guð-
borgu Eggertsdóttur, en hjá þeim
hjónum naut hún mikillar um-
hyggju og góðrar menntunar.
Hjá fósturforeldrum sínum
dvaldi María þar til hún giftist
eftirlifandi manni sínum, Kristj-
áni Sveinssyni, augnlækni, hinn
20. júní 1936. Við lát Maríu eru
mér efstar í huga hinar mörgu
yndislegu minningar um sam-
verustundir okkar á heimili
hennar. Við hjónin urðum þeirr-
ar gleði aðnjótandi, að sitja brúð-
kaupsveizlu Maríu og Kristjáns.
í þeirri veizlu ríkti sérstakur
fögnuður, margar ræður voru
fluttar og eru mér einkar minn-
isstæð orð fósturföður Maríu, en
þau voru eitthvað á þessa leið:
„Þegar ég nú hefi borið fram
heillaóskir brúðhjónunum til
handa, vil ég nota tækifærið til
að þakka móður Maríu, Jónínu
Guðnadóttur, fyrir það, að lofa
okkur hjónunum að ala Maríu
upp. Hún hefur borið birtu og
yl inná okkar heimili. Hún hef-
ur verið okkur sannur sólar-
geisli." Allir, sem Maríu kynnt-
ust, geta með sanni tekið undir
þessi orð. Nærvera hennar skap-
aði alltaf gleði og hlýju. Manni
sínum var hún sérstök stoð, og
hygg ég það ekki ofmælt, þótt
ég fullyrði, að fáar eiginkonur
hefi ég þekkt, sem jafn dyggi-
lega hafa stutt eiginmann sinn í
erfiðu og mjög erilsömu starfi.
Það var siður þeirra Maríu og
Kristjáns að bjóða til sín vinum
og vandamönnum á annan dag
jóla. Meðal boðsgesta voru oft
einstæðingar og gamalmenni, og
horfði ég með aðdáun á, hve
annt hún lét sér um, að þetta fólk
yrði ekki afskipt og mætti njóta
sem mestrar ánægju.
Þeim hjónum varð tveggja
barna auðið, sonurinn Kristján
stundar nám í tannlækningum
við Háskóla íslands, kvæntur
Katrínu Þorgrímsdóttur, en dótt-
irin, Guðborg, er gift Bjarna
Marteinssyni, sem nemur arki-
tektur við Þrándheimsháskóla.
Mörg ungmenni hafa lengri
eða skemmri tíma dvalizt vegna
skólavistar, á heimili þeirra
Maríu og Kristjáns, og hafa þau
hjón reynzt þeim sem beztu for-
eldrar.
María var ákaflega heimilis-
rækin og framúrskarandi hús-
móðir. Heimilið og fjölskyldan
var henni allt.
Heimili þeirra hjóna var ann-
álað fyrir gestrisni og ríkti þar
ætíð einlæg gleði.
Við fráfall Maríu hefur gleðin
orðið að víkja fyrir sorginni, því
nú hefur dauðans harða hönd
höggvið sundur jarðlífs bönd.
„Líf er horfið, hún er orðin nár
hjartað stanzað, brjóstið orðið
kalt.
Hún, sem kunni að þerra sorgar-
tár,
hún er dáin, svona fer það allt.
Ekkert bros á blíðum móður-
vörum
bleikur dauðinn heldur þar uppi
svörurn."
Kristjáni og börnunum votta
ég mína innilegustu samúð, og
bið góðan Guð að styrkja þau í
hinni miklu sorg.
Guðrún Guðlaugsdóttir.
t
HINN 15. þ.m. lézt að heimili
sínu í Reykjavík frú María Þor-
leifsdóttir Thorlacíus aðeins 53
ára að aldri.
Kynni mín af frú Maríu voru
ekki löng — aðeins síðustu árin
og mest þó þetta síðasta ár. Ef
til vill ætti ég ekki að rita minn-
ingarorð með ekki lengri kynni
að baki. En frú María var ó-
venjuleg kona. Mannkostir henn
ar gátu engum dulizt degi leng-
ur. Það var ekki eitt, heldur allt
svo gott. Um slíka konu þarf að
rita jafnt eftir löng kynni sem
stutt.
Frú María var að ætt og upp-
eldi óvenju vel að heiman bú-
in. Borin var hún og barnfædd í
Reykjavík, og þar átti hún heim-
ili alla ævi.
Tæpra 24 ára, hinn 20. júní
1936, giftist hún eftirlifandi
manni sínum, Kristjáni Sveins-
syni augnlækni. Þá voru bjartir
og blessaðir dagar. Og þessi birta
og blessun fylgdi þeim alla tíð,
af því að hún kom ekki aðeins
að utan, heldur bjó með þeim
hið innra.
Kristján Sveinsson er þjóð-
kunnur og ástsæll læknir. Þetta
þarf engum að segja. Allir vita
það og viðurkenna. Hitt vissu
ekki allir, að eiginkona hans stóð
honum hvergi að baki í göfgi,
fórnfýsi og allri mannheill.
Læknisheimilið á Öldugötu 9
var ekki aðeins hamingjureitur
þeim hjónum og börnum þeirra,
heldur einnig ótal mörgum öðr-
um, er þangað leituðu forsjár.
Nú hefir sól brugðið sumri.
Eiginkonan ástríka, móðirin,
tengdamóðjrin ógleymanlega,
systir og húsmóðirin er horfin af
heimi. Sár harmur er kveðinn að
ástvinum og vinum.
Frú María varð helsjúk 1 vor
á sannri árstíð ljóss og lífs, er
þau hjón bundust helgum bönd-
um fyrir 29 árum. En brosið
hvarf ekki af vörum hennar og
birtan ekki úr augunum. Hún
bar sína vanlíðan og kvöl með
þreki trúar og vonar. Um leið
og hún gekk eilífðinni á hönd,
gaf hún eftirlifandi ástvinum
og vinum í arf gleði hjarta síns
og auð sinnar sálar. Þessi arfur
lyftir nú syrgjendum nær og fjær
yfir „tap og tjón“ og gefur þeim
sólarsýn engu síðri en gefin var
ungum hjónum einn blessaðan
vordag árið 1936.
Einar Guðnason.
Fáein kveðjuorð.
Örlaganna ógnar sterka valdið,
ýmsir vinir gráta stundar mein,
er nú horfin yfir hulda tjaldið
Öldugötu frúin, björt og farein.
Hún, sem allra götu vildi greiða,
gleði lífga og auka hvar sem var,
skuggamyndum lífsins öllum
eyða,
angri snúa beint til fagnaðar.
Bjartsýnin var henni eitt og allt,
andaði hvergi í hennar návist
kalt.
Gestrisnin frábær og góðviljans
höndin
glaðlyndi, alúð og fegurðin hrein,
allt var það kunnugt um ævinnar
löndin, -
indælu frúnni ei böguðu nein,
aðfinnslu skugga og skýjanna
böndin,
skammdegis hrynur né vetrarins
mein.
Á hennar heimili allt var svo
bjart
auðnunnar veldi og þrifnaðar
skart.
Þar sýndist fjarlægur veráldar
vandinn,
vafamál engin né byljirnir kífs,
hjónabands hamingju ástríkur
andinn
allsherjar grundvöllur bjartara
lífs.
Vinir og börnin í gleðinnar gengi
gæfunnar svipur um heimilis vé,
allsstaðar húsfreyjan yljaði
strengi
enginn á hættunnar tröppurnar
sté.
Húsbóndinn þegar í ferðalög fór,
faðmurinn hennar var heimilis
kór.
Nú, þegar horfin er húsfreyjan
bjarta,
hluttekning vinanna að
syrgjendum snýr.
En myndin af henni og
minningar skarta,
margvíslegt þakklæti í
hugskotum býr.
Hún er nú flogin á ljósanna leiðir
þar lausnari mannkynsins
verndina ljær,
verunni dyggðugu vegina greiðir,
svo verði þar bröttustu einstígin
fær,
þangað sem yndæla eilífðar sól
andanna sveipar hún fegurstu
ból.
Jón Pálmason.
PMC Glorla 6.
AÐ UNDANFÖRNU hefur verið
til sýnis í fordyri Háskólabíós
bifreið af gerðinni PMC Gloria
6, en sú gerð bifreiða er fram-
leidd í Japan. Innflytjandi þess-
arar gerðar bifreiða, Bergur
Lárusson, bauð fyrir skemmstu
blaðamönnum að skoða hina nýju
bifreið.
PMC Gloria 6 er framleidd hjá
Prince Motors Co. í nágrenni
Tókíó, en þær verksmiðjur fram-
leiða einnig aðra gerð, PMC
Skyline, sem er fimm manna bif-
reið.
PMC Gloria 6, er 6 manna
bifrejð, hin glæsilegasta útlits.
Bifreiðin er sérstök að því leyti,
að hún er sérstaklega byggð fyr-
ir slæma vegi. Er af þeim orsök-
um hæð undr lægsta punkt henn-
ar 22 cm. Þá er mjög sterkleg
grind undir bifreiðinni.
Vélin í PMC Gloria er 6
strokka, 106 ha. (SEA). Gír-
kassinn hefur þrjú hraðastig, en
hægt er að fá „overdrive".
Frágangur að innan er þokka-
legur.
PMC Gloria 6 mun kosta hér
267.700 krónur fyrir almenning,
en kr. 205.500 fyrir leigubílstjóra.
Lafði Spencer Churchill
fékk fótbolta í andlitið
London, 18. okt. — AP-NTB:
LAFÐI Spencer Churcliill, ekkja
Sir Winstons, varð fyrir því ó-
happi í gær, sunnudag, að fá
framan í sJg fótbolta, er hún var
á gangi um Hyde Park. Féll hún
við og brákaði á sér hægri hand-
legginn og eitt eða tvö rifbein.
Líðan fTOSiinnar er þó sögð eft
ir atvikum góð. Hún er áttræð I
að aldri.
Lafðin hefur um árabil haft
það fyrir venju að fá sér síðdeg-
isgöngu í Hyde Park, sem er
skammt frá heimili hennar í
Hyde Park gate 27. En í garðin-
um eru jafnan börn og ungling-
ar að leik og í gær misstu nokkr
ir unglingar fótbolta sinn frá
sér með þessum óheppilegu af-
I leiðingum.