Morgunblaðið - 12.02.1966, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLADIÐ
Laugardagur 12. febrúar 1966
Rætt um ríkisstyrk tii dagblaðanna
— á fundi háskólasf údenta
SL. fimmtudag efndi málfunda-
nefnd Stúdentaráðs Háskóla ís-
lands til almerms umræðufundar
í Sigtúni og var umræðuefnið:
Á rikið að styrkja dagblöðin?
Frummælendur voru Eiður
Guðnason, blaðamaður og Styrm-
ir Gunnarsson, lögfr. Hér á eftir
fer stuttur úrdráttur úr ræðum
þeirna:
Eiður Guðnason sagði m. a. í
framsöguræðu sinni:
„í>að er síður en svo nýtt fyrir-
brigði, að íslenzku dagblöðin eigi
við nokkra fjárhagsörðugleika
að etja. Og það er langt í frá,
að rekstursörðugleikar íslenzku
dagblaðanna séu einsdæmi, því
hliðstæð þróun hefur nær hvar-
vetna átt sér stað. Þurfum við
ekki annað en að líta til grann-
landa okkar og er raunar næstum
sama hvar borið er niður.
Það er ekki úr vegi að byrja
hér stuttlega á því að líta aðeins
á vandamál íslenzku dagblað-
anna, og eitthvað af því, sem um
(þau hefur verið ritað undanfarið.
^ Sú staðreynd er víst kunnari en
frá þurfi að segja, að aðeins eitt
af dagblöðunum fimm, sem hér
eru gefin út, ber sig fjárhags-
lega. En það er Morgunblaðið.
Það er mjög vel sett, hefur
feikinóg starfslið, góðan véla-
kost oig aðbúnað og þar að auki
nýtur það hylli þeirra, sem ærið
oft reynast ráða úrslitum um lif
og dauða dagblaða, en það eru
auglýsendurnir.
Hin blöðin, sem öll hafa minni
útbreiðslu en Morgunblaðið berj-
ast í bökkum. Þau hafa yfirleitt
of fátt starfslið og í sumum til-
fellum gamian og úr sér genginn
vélakost. Því má skjóta hér inn í,
að á vissan hátt er það óskiljan-
legt fyrirbrigði í íslenzkum
blaðaheimi, hvað Morgunblaðið
hefur náð gífurlegri útbreiðslu,
og eina hugsanlega og nærtæka
skýringin á því er, að mínu áliti
sú, að auglýsendur hafa alla tíð
stutt blaðið með ráðum og dáð“.
„Það má segja, að í dag sé það,
ef til vill næsta fjarlægur mögu-
leiki, að Morgunblaðið með Vísi
sem síðdegisdoríu, eins og ein-
hversstaðar var komizt að orði
verði einrátt, — eina blaðið, hér
á markaðnum. En þegar sú stað-
reynd er höfð í huga, að saman-
lagður rekstrarhalli hinna blað-
anna fjögurra er líklega ein-
hversstaðar á bilinu átta til tíu
milljónir króna á ári, ef ekki
enn meiri, — það er, að vísu
ekki hægt að fá áreiðanlegar töl-
ur um þetta, en fróðir menn
segja mér, að þetta sé varla of
hátt reiknað, — þegar þessi stað-
reynd er höfð í huga, er það þá
svo óskaplega fjarlægur möigu-
leiki, að Reykjavík verði eins eða
tveggja blaða borg, þar sem bæði
blöðin væru í þjónustu sama
- hagsmunahópsins. Finnst ykkur
þetta vera tilhlökkunarefni? Ég
held varla“.
„Sú spurning, sem hér liggur
fyrir að svara, er hvort menn að-
hyllast það, að dagblöðin séu
ríkisstyrkt eða ekki. Ég tel að
ríkið hafi nokkrum skyldum að
gegna gagnvart lýðræðinu, og
því megi það ekki láta undir höf-
uð leggjast að tryggja framgang
þess með bezta hugsanlegu móti.
Ég get þó sagt það eins og er,
að ég sé ekki að þær leiðir, sem
stungið hefur verið upp á, bjargi
öllu, sem bjarga þarf í þessum
efnum. Þar þarf meira að koma
til. Ríkið þarf á einhvern hátt að
styrkja dagblöðin, en áður en
y hægt er að segja fyrir um hvern-
ig þeim stuðningi skuli háttað
þarf að sjálfsögðu að fara fram
nákvæm athugun á stöðu og þörf
dagblaðanna á aðstoð. Og því má
bæta hér við, að ríkisstjórnin
mun nú hafa ákveðið að láta
kanna vandamál dagblaðanna.
Sýnir það glögglega, að jafnt
ráðherrar Sjálfstæðisflokksins
ðherrar Aliþýðuflokksins
rt sér glögga grein fyrir
hér er á ferðinni þjoð-
félagslegt vandamál, sem varðar
alla borgara landsins í heild og
hvar sem þeir í flokki standa.
Nú er að vísu skylt að geta
þess, að blöðin njóta hér þegar
vissra forréttinda eða fríðinda af
opinberri hálfu. Dagblaðapappír
er til dæmis í mjög iágum toll-
flokki, oig einhverra ívilnana
munu blöðin njóta í skattamál-
um, iþótt ég sé þeim hnútum ekki
kunnugur. Má því í raun og veru
segja, að þegar sé komið fordæmi
fyrir ríkisstyrk eða aðstoð hins
opinbera við blöðin, og þurfi nú
aðeins að finna heppilegt form,
fyrir aukna fyrirgreiðslu, sem
jafnframt tryggi að blöðin verði
ekki háð ríkisvaldinu á neinn
hátt, því slíkt mundi engum
verða til góðs, nema síður væri.
Eitt vil ég leggja áherzlu á í
þessu sambandi, sem mér finnst
í senn eðlilegt og heilbrigt. Það
er, að áður en blöðin geta gert
kröfur um beina fjárhagsaðstoð
eða styrk af opinberri hálfu, þá
verði þau sjálf að gera allt, sem
mögulegt er, til að auka reksturs-
hagkvæmni hjá sér og draga úr
útgjöldum, án þess að það komi
niður á gæðunum. Blöðin mega
ekki undir neinum kringumstæð-
um staðna og verða steinrunnin
nátttröll á sviði skipulags og
rekstrar. Þau verða eins og önn-
ur nútíma fyrirtæki ag beita hag-
ræðingu í rekstri sínum, en hag-
ræðing er nú eitt af þeim uppá-
haldsorðum, sem allir nota, og
fæstir vita lengur hvað þýðir, en
vona ég þó, að ykkur sé nokkurn
veginn ljóst hvað það er sem ég
á við“.
„Það gera sér víst allir það
mæta vel Ijóst, að rekstursörð-
ugleikar þeirra dagblaða, sem nú
berjast í bökkum og hanga á
horriminni, eru miklir. En hitt
skulum við líka gera okkur Ijóst,
að þeir eiga eftir að verða meiri,
— já miklu meiri en okkur nú
órar fyrir, ef ekki verður að gert
í tíma.
Þegar að því kemur að islenzka
sjónvarpið hefur starfsemi sína,
mun það áreiðanlaga taka til sín
alldrjúgan skerf af auglýsinga-
tekjum dagblaðanna. Slíkt hefur
held ég hvarvetna sýnt sig, og
við getum verið nokkurn veginn
viss um, að ísland verður þar
engin undantekning.
„Ég er ekki reiðubúinn að
svara því eins og ég sagði áðan
hvort ríkið eigi að veita blöðun-
um eða flokkunum beinan fjár-
stuðning, eða aðeins óbeina að-
stoð. En ég er hinsvegar þeirrar
skoðunar, að ríkinu beri skylda,
til að aðhafast eitthvað og að-
stoða blöðin og flokkanna við að
finna hér skynsamlega lausn á.
Bein aðstoð Og óbein kemur
hvort tveggja til greina og einn-
ig sambland þessara tveggja
leiða. Ekkert skyldi þó gert nema
að vel athuguðu rnáli og gaum-
gæfileg rannsókn og athugun
hlýtur að verða fyrsta skrefið, og
ber því mjög að fagna að ríkis-
stjórnin skuli nú hafa ákveðið
að láta kanna þetta mál. Að end-
ingu vil ég segja þetta:
Við stöndum hér andspænis
þjóðfélagslegu vandamáli, en
ekki neinu einkamáli, þeirra, sem
blöð gefa út. Þennan vanda verð-
um við á einhvern hátt að leysa
nú á næstunni. Við erum menn
til að leysa hann, um það efast
ég hreint ekki. Við getum varla
lengur skotið okkur undan þessu.
Það þýðir ekki að líta undan, við
verðum að horfa fram. Þennan
Gordíons-hnút verðum við að
leysa, og nú er ekki seinna
vænna að hefjast handa!
Styrmir Gunnarsson sagði í
upphafi ræðu sinnar, að hann
væri algjörlega andvígur því, að
halli á rekstri dag.blaða hér á
landi yrði greiddur af almanna-
fé: Það er ekki hlutverk skatt-
greiðenda að taka að sér slíkan
stuðning og til þess er engin
knýjandi þjóðfélagsleg nauðsyn.
Útgáfa dagblaða hér á landi er
um margt frábrugðin því sem er
í nágrannalöndum okkar. Hér
hafa stjórnmálaflokkarnir átt
miklu ríkari þátt í útgáfu dag-
blaða en títt er annars staðar og
er það fyrirkomulag auðvitað al-
gjörlega úrelt og frjálsri blaða-
mennsku alvarlegur fjötur um
fót. Þá hefur eitt dagblað náð hér
miklu meiri yfirburðum í út-
breiðslu en algengt er bg út-
breiðsla þess miðað við fólks-
fjölda raunar slík, að þess munu
ekki hliðstæð dæmi annars stað-
ar. En það ástand, að eitt blað
hefur náð miklu forskoti fram
yfir hin blöðin hefur ekki alltaf
ríkt og má benda á að Alþbl.
hefur tvisvar sinnum náð sér
verulega á strik og brotið upp á
ýmsum nýjungum í blaða-
mennsku. í bæði skiptin var það
ötul og hugmyndarík ritstjórn,
sem stuðlaði að þeirri sókn blaðs-
ins, þótt hún fjaraði raunar út í
Framhald á bls. 17

Sigurður A. Magnússon
,,Smárœöi"
Mý bók eftir Sigurð A. IMagnússoin
ÚT ER KOMIN á forlagi Helga-
fells líti'l bók eftir Sigurð A.
Magnússon, sem nefnist „Smá-
ræði“ og hefur að geyma tólf
þætti, mislanga. Bókin skiptist
í þrjé meginkaifla. í fyrsta kafla
eru fimm þættir, samdir á ár-
unum 1950-52 í Kaupmannahöfn,
Aþenu og Stokkhólmi. í öðrum
katfla eru sex þættir, samdir á
eynni Ródos sumarið 1960, og í
þriðja kafla er stuttur leikþáttur
frá árinu 1961. Nökkrir þáttanna
hafa birzt áður í íslenzkum blöð-
um og tímaritum, og einn þeirra
í bandarísku tímariti.
„Smáræði" er áttunda bók Sig-
urðar A. Magnússonar á ís-
lenzku. Áður hafa komið út eftir
hann tvær ljóðabækur, skáld-
saga, leikrit, ritgerðasafn og
tvær ferðabækur (um Grikkland
og Indland).
„Smáræði“ er 73 blaðsíður í
Skírnisbroti. Bókin er prentuð í
Víkingsprenti.
— Ræða Eggerts
Framhald af bls. 11.
„hreppapólitík" og smánagg
stjórnmálabaráttunnar. í nafni
ríkisstjórnarinnar óskaði hann
Fiskifélaginu, starfsmönnum
þess og þá sér í lagi fiskimála-
stjórn alls velfarnaðar í sínu
vandasama starfi.
2ja herb. íbúð við Ljósheima,
Skipholt, Hagamel, Þórs-
götu og víðar.
3ja herb. íbúðir við Þórsgötu,
Ásvallagötu, Sólvallagötu,
Langholtsveg, Kaplaskjóls-
veg og víðar.
4ra herb. íbúðir við Rauðalæk,
Barónsstíg, Leifsgötu, Ás-
braut, Miklubraut, Öldu-
götu, Lönguhlíð og víðar.
5 herb. íbúðir við Karfavog,
Njörvasund, Rauðalæk, Goð
heima, Hagamel, Ásgarð og
víðar.
6 herb. ibúðir við Sólheima,
Skeiðarvog, Nýbýlaveg og
víðar.
Einbýlishús á Seltjarnarnesi
6—7 herbergi, 40 ferm. bif-
reiðageymsla.
Einbýlishús við Aratún 137
ferm.
Einbýlishús við Vallargerði.
Raðhús við Kaplaskjólsveg,
Ásgarð, Alfhólsveg og víðar.
Tvíbýlishús á bezta stað í
Kleppsholti. Húsið er tvær
hæðir. 1. hæð: 3ja herb.
íbúð. 2. hæð: 4ra herb. íbúð.
Húsið er vandað, laust eftir
samkomulagi.
Einbýlishús og raðhús í smíð-
um í úrvali í borginni og
nágrenni.
íbúðir í smíðum 2ja, 3ja, 4ra,
5 herbergja íbúðir í Ár-
bæjarhverfi og víðar.
Athugið að um skipti á íbúð-
um getur oft verið að ræða.
Þopgrímsson
HÆSTARÉTTARLÖGMAOUR
Fasteigna- og verðbréfaviðskifti
Austursfræíi 14, Sími 21785
Htífum kauponda
að nýrri eða nýlegri 2ja til
3ja herb. íbúð í nýju hverf-
unum í Austurborginni, við
Háaleitisbraut, Álftamýri
eða þar um slóðir. Full út-
borgun möguleg. íbúðin
verði laus um 1. júní.
Málflutningsskrifstofa
Vagn E. Jónsson
Gunnar M. Guðmundsson
Austurstræti 9
Símar 21410 og 14400.
e.h. 32147.
2ja herbergja
fallega standsett íbúð á
Leifsgötu 10, 3. hæð, er til
sölu. íbúðin er til sýnis í
dag kl. 17—18.
4ra herbergja
íbúð á neðri hæð, um 120
ferm., við Blönduhlíð, er tU
sölu. Sérinngangur; sérhita
lögn. Góður bílskúr fylgir.
Málflutningsskrifstofa
Vagn E. Jónsson
Gunnar M. Guðmundsson
Austurstræti 9
Símar 21410 og 14400.
Höfum kaupendur ai
2ja til 3ja herbergja íbúð. Má
vera í kjallara eða risi. Út-
borgun kr. 300 þús.
4ra til 5 herb. íbúð á hæð. Út-
borgun kr. 700 þús.
Iðnaðarhúsnæði á fyrstu haeS.
Haraldur Guðmundsson
löggiltur fasteignasali
Hafnarstræti 15.
Símar 15415 og 15414 heima.
Húsnœði óskast
Viljum taka á leigu ca. 250 ferm. húsnæði fyrir
skrifstofur og verkstæði. — Þarf að vera að ein-
hverju leyti á jarðhæð, og tilbúið 1. maí 1966.
LÖGGILDINGARSTOFAN,
Skipholti 17. — Reykjavík.
Sími 1-24-22.
GÓLFTEPPl
Til sölu er 1. flokks danskt EGE gólfteppi,
ca. 28 eða 40 ferm. — Söluverð pr. ferm. 550,00.
Undirlag fylgir. — Tilboð sendist afgr. Mbl. fyrir
mánudagskvöld, merkt: „E G E — 8572“.
Laust starf
Alþýðusamband Norðurlands, Fulltrúaráð verka-
lýðsfélaganna á Akureyri og Verkalýðsfélagið Ein-
ing ’nafa ákveðið að ráða í þjónustu sína starfsmann
í hagræðingarmálefnum. — Starf viðkomandi mun
hefjast með allt að eins árs undirbúningsnámi, er
fer fram hér á landi og erlendis og tekur hann laun
frá því er nám hefst.
Æskilegt er að umsækjandi hafi tæknifræði- eða
verkfræðimenntun. — Kunnátta í einu Norðurlanda
máli og ensku er tilskilin. — Umsóknin sendist
Skrifstofu verkalýðsíélaganna á Akureyri fyrir
1. marz nk.
Alþýðusamband Norðurlands,
Fulltrúaráð verkalýðsfélaganna,
Verkalýðsfélagið Eining.