Morgunblaðið - 28.05.1966, Síða 16

16
MORGU HBLADIÐ
Laugardagur 28. maí 1966
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti \5. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 95.00 á mánuði innanlands.
f lausasölu kr. 5.00 eintakið.
LANDIÐ, FÓLKIÐ
OG VEGIRNIR
¥ T vítasunnuhátí ð er fram-
undan. Fjöldi fólks leitar
úr kaupstöðunum út um
sveitir, upp til jökla og fjalla.
En vegirnir eru ennþá marg-
ir illa færir vegna aurbleytu.
Sumir liggja ennþá undir
snjó.
Sú staðreynd verður ekki
sniðgengin að íslenzka þjóð-
vegakerfið er ennþá harla
ófullkomið. Við eigum í raun
og veru aðeins einn fullbyggð
an veg, Keflavíkurveginn
nýja. Með byggingu hans
voru mörkuð tímamót í sögu
íslenzkrar vegagerðar.
Við íslendingar hljótum að
sjálfsögðu að stefna að því að
gera þjóðvegi okkar úr var-
anlegu efni. Hinir ófullkomnu
malarvegir nægja aðeins með
an við erum að teygja ak-
vegakerfið um landið og
skapa akvegasamband milli
hinna ýmsu landshluta. En
einnig á því sviði eigum við
miklu verki ólokið.
te
Okkur íslendinga greinir
á um margt, einnig um það
í hverra þágu vegirnir séu
lagðir. Kjarni málsins er þó
sá, að þeir eru gerðir í þágu
þjóðarinnar allrar. Góðir og
fullkomnir vegir eru frum-
skilyrði framleiðslu félags-
og menningarlífs. Fólkið í
kaupstöðunum við sjávarsíð-
una þarf jafn mikið af góð-
um og greiðfærum vegum að
halda og fólkið, sem býr í
sveitinni. Þegar snjóalög eða
aðrar náttúruhamfarir loka
vegunum vantar fólkið í
kaupstöðunum mjólk og ým-
is önnur nauðsynleg mat-
væli, sem það fær úr sveit-
inni. Allir íslendingar vilja
auk þess geta ferðast um Iand
sitt, notið fegurðar þess og
kynnzt lífi og starfi sinnar
eigin þjóðar.
Deilurnar um það í hverra
þágu vegirnir séu lagðir eru
því eins heimskulegar og fá-
nýtar og hugsast getur.
Á síðustu árum hafa fram-
lög verið aukin verulega til
vegamála, fyrst og fremst
með hækkun benzínskatts,
sem síðan hefur verið látinn
ganga til vega- og gatna-
gerðar. Æskilegt væri að
önnur gjöld af umferðar-
tækjum yrðu einnig látin
ganga til vegabóta. Stefna
verður að því að aðalþjóð-
brautir landsins verði steypt-
ar eða malbikaðar. Til þess
að koma þeirri nauðsynlegu
umbót í framkvæmd þarf
mjög aukið fjármagn.
te
Sannleikurinn er sá að góð-
ir og öruggir vegir breyta lífi
fólksins á marga lund til hins
betra. Það munu þeir þegar
hafa fundið sem farið hafa
Keflavíkurveginn nýja síðan
hann var tekinn í notkun. En
jafnhliða því sem ráðizt verð-
ur í að steypa og malbika að-
alþjóðbrautirnar verður að
leggja áherzlu á að Ijúka hið
allra fyrsta vegagerðum í
þeim landshlutum, sem búa
við lélegt akvegasamband.
BRETAR OG
SAMEIGINLEGI
MARKAÐURINN
^uðsætt er nú að Bretar
stefna að þátttöku í sam-
eiginlega markaðinum. —
George Brown, varaforsætis-
ráðherra Breta, lýsti því yfir
nýlega að Bretar óskuðu eftir
að gerast þátttakendur í þess-
um efnahagssamtökum og
ynnu nú að því að finna
grundvöll, sem hægt væri að
byggja þátttöku þeirra á.
Fyrir síðustu þingkosning-
ar í Bretlandi voru leiðtogar
Verkamannaflokksins ekki
eins hreinskilnir um fyrirætl-
anir sínar og afstöðu gagn-
vart sameiginlega markaðn-
um. íhaldsflokkurinn og
Frjálslyndi flokkurinn lýstu
því hins vegar hiklaust yfir
að þeir teldu aðild Breta að
sameiginlega markaðnum
óhjákvæmilega. — Frakkar
hindruðu eins og kunnugt er
aðild Bretlands að þessum
samtökum fyrir tveimur ár-
um. Eftir er nú að sjá hver
afstaða Frakka verður til yf-
irlýsingar brezku stjórnarinn
ar. Verður að telja líklegt að
Frakkar standi ekki lengur 1
vegi fyrir þátttöku Breta. En
aðild Breta að sameiginlega
markaðnum mundi örugglega
þýða það að EFTA-löndin
myndu flest sækja um aðild
að sameiginlega markaðnum.
Aðalatriði þessa máls er
það að þjóðir Evrópu gera sér
ljóst í vaxandi mæli að þær
verða að auka efnahagssam-
vinnu Evrópuþjóða. Af því
hlyti að leiða viðskiptalega
einangrun okkar og margvís-
legt óhagræði. Þess vegna ber
brýna nauðsyn til þess að við
Íslendingar fylgjumst vel
með því, sem nú er að gerast
út í Evrópu í þessum efnum.
hefur nú tekið að sér smíð'i
nýs brjóts í Saulniervilie.
Einn meginkostur brim-
brjóta af þessari gerð er sá. að
skelli á honum alda, t.d. 4 m.
há, þá þeytist löðrið ekki 8 m.
upp í loft, eins og við eldri
gerð, brjóta, heldur hún
sinni fyrri hæð. Því veld-
ur, að veggur brimbrjótsins
er götóttur og breytir það
eðli afls þess, sem í öldufall-
inu er falið. Sá sjór, sem inn
um götin fer, fyllir þar sér-
stakt rými, er tæmist með
sjálfu útfallinu, og getur það
því tekið við næsta falli.
Þrír helztu meginkostir þess
ara nýju brimbrjóta eru:
• Þeir mega vera lægri, en
væri um brjóta af venju- I
legri gerð að ræða. I
• Úr dregur sjólöðri, þeg-
ar um mikið brim er að
ræða, og batnar því öll
aðstaða til vinnu á
bryggjum.
• Smíði brjótaruna er ekki (
flóknari en eldri gerða.
Brimbrjoturinn við Baie Comeau, 1 Quebec.
Ný tegund brimbrjóta gefur
mjög góða raun í Kanada
VIÐ þann hluta strandar Nova
Scotia, sem er fyrir opnu hafi,
er nú verið að gera ákaflega
athyglisverðar tilraunir með
nýja gerð brimbrjóta. Er þar
beitt nýrri tækni gegn vanda-
máli, sem löngum hefur erfið-
að mjög alla aðstöðu í þeim
höfnum, sem brimasamt er
við. — í meginatriðum er
gerð nýju brimbrjótanna þann
ig, að í stað steinkerja er
steyptur brjótur alsettur göt-
um. Að baki honum er sér-
stakt rými, sem tekið getur
mikið magn af sjó, sem siðan
rennur aftur út, milli öldu-
falla.
Það er rannsóknarráð Kana
da, sem gert hefur þær grund
vallarathuganir, sem sta<nda
að baki þessum nýju fram-
kvæmdum, og hefur starf þess
dregið mjög úr öllum byrjun-
arkostnaði, svo að nú er talið
fjárhagslega hagkvæmt að
reisa þessa nýju gerð mann-
virkja.
Fyrsta tilraunin, sem gerð

SÍS
Nærmynd frá brjótnum.
var með slíkain brimbrjót, var
gerð í Baie Comeau, í Quebec
1962. Þar var þá gerður rúm-
lega 800 m. langur brjótur
(sjá mynd), og hefur hann
reynzt mjög vel. Það fyrir-
tæki, sem um smíðina sá, Mc
Namara Construction Ltd.,
Fred C. Christopherson
Bondurískui rit-
stjóri hér á ierð
FRED C. Chirstopherson, fyrrv.
ritstjóri frá Suður-Dakota í
Bandaríkjunum, er hér á ferð, í
upphafi ferðar sinnar um Norð-
urlöndin, þar sem hann flytur
fyrirlestra um norrænar erfðir í
Miðvesturríkjunum, bandaríska
blaðamennsku og viðhorf í
bandarískum stjórumálum.
Christopherson var blaðamað-
ur, ritstjóri og útgefandi dag-
blaða í Miðvesturríkjunum í
meira en hálfa öld. Hann er fram
kvæmdastjóri Félags bandarískra
dagblaðaritstjóra og er vel þekkt
ur í blaðaheiminum. Hann er
varaforseti Mount Roshmore
National Society og hefur starf-
a'ð mikið í Rótaryfélagsskapn-
um og verzlunarmannafélögum.
Hér dvaldist Christopherson
dagana 26., 27. og 28. maí. Hann
flutti erindi í Rótaryklúbb Aust-
urbæjar á hádegisfundi á
fimmtudag.
— Elliðaár
Framhald af bls. 32
um haflnarstæði gæti aldrei
orðið að ræða í voginum, og
ber raunar lítt að harma það
með tilliti til ánna, sem í hann
falla.
Samkvæmt aðalskipulagi
Reykjavíkur er ráð fyrir því
gert, að Elliðavogurinn verði
allur fylltur upp, þ.e. út til
móts við Gelgjutanga. Þarna
eiga að koma grænar grundir,
tré og blóm. Um þessar grund
ir eiga Elliðaárnar að falia
í opnum farvegi.
Mbl. sneri sér til Þórs Guð-
jónssonar, veiðimálastjóra, og
innti hann eftir því, hvort
framkvæmdir þessar myndu
hafa slæm áhrif á laxgengdina
í ELliðaánum.
„Ráð hefur verið fyrir því
gert“, sagði Þór, ,að láta far-
veg ánna liggja meðfram aust
urlandinu á kafla þ.e. á sama
stað og áin fellur nú frjáls,
en síðan á hún að taka á sig
beygju til norðurs, móts við
Steypustöðina, og renna í sjó
inn fyrir miðju vogsins, eftir
opnum farvegi eftir að upp-
fyilingin sjálf er komin.
í sjálfu sér á laxinm að geta
fundið ána og gengið upp í
hana, og ætti því ekki að
þurfa að verða truflun á laxa
göngum vegna framkvæmda
þessara, nema því aðeins að
einhver óhreinindi kæmust í
ána, sem fældu laxinn frá,
en það vonar maður að ekki
verði“.
Svo virðist, að ef Eldhús-
hylurinn er frátalinn, veiði
harla lítil eða engin breyting
á veiðistöðum við ósinn. Þann
ig verður ekki annað séð, en
Steinninn frægi, sem laxveiði
menn þekkja, muni áfram
standa fyrir sínu og er það
vel. Hins vegar er steinn sá,
sem málaður var að ofan,
horfinn, en hann gaf til kynna
hvenær veiða mætti við sjálf-
an ósinn og hvenær ekki eftir
sjávarföllum. Vonandi verður
fundinn steinn í hans stað.
Skrifstofa borgarverkfræð-
ings veitti M)bl. þær upplýs-
ingar í gær, að sáð yrði í upp-
fyllingu þá, sem þegar er kem
in, eins fljótt og auðið vœri,
og jafnfrarot að unnið yrði að
frekari uppfyllingu vogsins
jafnt og bétt.