Morgunblaðið - 03.09.1966, Blaðsíða 14

14
MOHGUNBLAÐIÐ
Laugard*gur 3. sept. 1968
pluripJtMsittálr
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Frarnkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
P.itstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garða.r Kxistinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sirni 22480.
Áskriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
f lausasölu kr. 7.00 eintakið.
IÐNAÐARMÁLA-
RÁDUNEYTI
T atlhyglisverðu viðtali, sem
birtist í Morgunblaðina
í gær við Gunnar J. Friðriks-
son, formann Félags ísl. iðn-
rekenda, um vandamál iðn-
aðarins sagði hann m. a.:
„Ég er ekki svartsýnn á
framtíðina. Erfiðleikarnir
eru miklir núna, en erfiðleik-
arnir eru til þess að yfirstíga
þá, og ég treysti því, að við
eigum á hverjum tfma ráða-
menn, sem skilja okkar
vanda og vilja auðvelda okk-
ur að komast í gegnum
hann“.
Það er kjarkur og dugn-
aður í þessum ummælum
formanns Félags ísl. Iðnrek-
enda, og í þeim anda, sem
í þessum orðum felast, eiga
iðnrekendur í landinu að tak
ast á við þau vandamál, sem
breyttar aðstæður hafa skap
að iðnaðinum nú um $keið.
í viðtali þessu hreyfði
Gunnar Friðriksson athyglis-
verðri hugmynd, þegar hann
sagði:
„í þessu sambandi er mér
kunnugt um, að iðnaðarmála
ráðherra hefur mikinn áhuga
á skipulagsbreytingu í iðn-
aðarmálaráðuneytinu, en
fram að þessu hefur það
raunverulega ekki verið til.
Það hefur verið hluti af iðn-
aðarmálaráðuneytinu. Iðnað-
armálin eru nú orðin svo
fjölþætt og oft flókin, að það
mundi auðvelda samstarf
ráðherra og iðnaðarins, ef
starfandi væru í iðnaðar-
málaráðuneytinu menn, sem
hefðu ekki um annað að
fjalla en iðnaðarmál, og
yrðu þannig sérfræðingar
ríkisstjórnarinnar í iðnaðar-
málum, tengiliður milli henn
jir og iðnaðarins“.
Hér er um hina athyglis-
verðustu hugmynd að ræða,
sem full ástæða væri til að
koma í framkvæmd. Eins og
Gunnar Friðriksson segix',
eru málefni hins innlenda
iðnaðar nú orðin svo fjöt-
þætt og flókin, að full ástæða
er til þess, að sérmenntaðir
menn með sérstaka þekk -
ingu á iðnaðarmálum fjalii
um þau af hálfu ríkisstjórn-
arinnar.
Gunnar Friðriksson bendir
á í viðtali þessu, að alvar-
hsgustu erfiðleikar hins inn-
lenda iðnaðar nú sé hin
hraða kaupgjaldsþróun í
landinu, og hann segir:
„Ég fullyrði, að kaupgjalds
þróunin hefur verið hraðari
en nokkur leið hefur verið
að mæta með tæknilegum
aðgerðum, því að ekki er
hægt að búast við tækni-
byltingu í iðnfyrirtækjum á
borð við þá tæknibyltingu,
sem orðið hefur í síldveið-
um. Enda er greinilegt, að
annar fiskiðnaður á fullt í
fangi með að ,mæta þeirri
þróun, sem síldariðnaðurinn
hefur komið af stað, þráct
fyrir mjög hagstætt verðlag
á útflutningsafurðum hans.
Ég tel það frumskilyrði fyrir
því, að hið íslenzka þjóð-
félag geti orðið að iðnaðar-
þjóðfélagi og byggt upp hag
kvæman iðnað, að við búum
við efnahagslegt jafnvægi.
Þá á ég ekki við, að kaup-
gjaldi sé haldið óeðlilega
niðri, heldur að launin hækki
ekki hraðar en sem nemur
framþróun í viðkomandi
iðngreinum.
Ég sé satt að segja ekki
hvaða atvinnugrein í land-
inu hefur á síðustu árum get-
að keppt við síldariðnaðinn í
þessum efnum.... Eina leið-
in sem ég sé út úr þessum
vanda er sú, að um tíma
verði algjör stöðvun á þessari
þróun“.
Af þessum orðum Gunnars
Friðrikssonar, formanns Fé-
lags ísl. iðnrekenda er Ijóst,
að það er fyrst og fremst hin
hraða kaupgjaldsþróun í
landinu, sem veldur hinum
innlenda iðnaði erfiðleikum
og það er auðvitað alveg rétt,
að aðrar atvinnugreinar geta
ekki staðið undir þeim kaup-
hækkunum, sem hinn mikii
síldarafli og síldargróði hef-
ur komið á stað og síast hef-
ur út í aðrar atvinnugreinar.
Hér er um mikið vandamál
að ræða, sem aðrar þjóðir
eiga einnig við að glíma, en
þó ættu orð formanns Félags
ísl. iðnrekenda að undirstrika
það, sem sagt hefur verið hér
í Morgunblaðinu að undan-
förnu, að frekari kauphækk-
anir eru ekki mögulegar að
sinni, og mikilvægt fyrir laun
þegahreyfinguna að treysta
fremur á þá mikilvægu kjara
bót, sem náðst hefur á síðast-
liðnum tveimur árum, en
knýja fram óraunhæfar kaup
hækkanir.
U THANT
í kvörðun U Thants, fram-
kvæmdastjóra Samein-
uðu þjóðanna, um að gefa
ekki kost á sér til endurkjörs
hefur að vonum valdið mikl-
um vonbrigðum um heim all-
an og áhyggjum um framtíð
Sameinuðu þjóðanna.
U Thant hefur á þeim tíma,
sem hann hefur gegnt fram-
kvæmdastjórastarfi Samein-
uðu þjóðanna, að gefa ekki
kost á sér til endurkjörs
ríkja þeirra fyrir mikilsverð

Noregur, Danmörk, Bret-
land og írland í EEC1968?
Góðar heimildir
staðhæfa að svo
BRÚSSEL — Góðar heim-
ildir í Briissel hermdu nú
í lok vikunnar að utanríkis
ráðherrar Efnahagsbanda-
lagslandanná sex (EECf
myndu e.t.v. hefja viðræð-
ur um inntöku nýrra aðiid
arríkja að EEC í náinni
framtíð. Hefur tillaga um
þetta komið fram hjá Hol-
lendingum. Háttsettur emb
ættismaður hjá Efnahags-
handalaginu hefur í sam-
bandi við þetta vísað til
þess, að Holland hefur um
þessar mundir formanns-
sætið í ráðherranefnd EEC
en innan ramma hennar er
ráðgert að utanríkisráð-
herrafundur verði haldinn
í október.
Sömu heimildir segja, að
Joseph Luns, utanríkisráð-
herra Hollands, muni á fundi
þessum vekja athygli á því,
að Efnahagsbandalagið hafi
ekki enn svarað opinberum
málaleitunum Fríverzlunar-
bandalags Evrópu (EFTA)
um aukið samband milli þess-
ara tveggja tollabandalaga.
Er talið, að Luns muni hvetja
hin aðildarríki EEC til að
hugleiða svar við málaleitun
þessari, og hefja síðan um-
ræður um möguleika á stækk
un Efnahagsbandalagsins.
Sömu heimildir segjast enn-
fremur sannfærðar um, að ár-
ið 1968 verði fjögur ný lönd
komin inn fyrir veggi Efna-
hagsbandalagsins, þ.e. Bret-
land, Noregur, Danmörk og
Irland.
Hermt er, að Couve de Mur
ville, utanríkisráðherra Frakk
lands, hafi í samtölum við
í Brussel
verði
utanríkisráðherra EEC-land-
anna að undanförnu, harmað
hinar neikvæðu hugmyndir,
sem menn hefðu fengið við
heimsókn hans og Pompidou,
forsætisráðherra, til Bretlands
í sumar. „Það er rangt að
halda að afstaða okkar til
hugsanlegrar aðildar Bret-
lands hafi verið neikvæð“, er
sagt að de Murville hafi tjáð
utanríkisráðherrunum. Hann
mun og hafa tjáð þeim að af-
staða Frakka í því máli hefði
þvert á móti verið jákvæð.
Það er af þessum ástæðum,
sem menn bíða utanríkisráð-
herrafundar EEC í október
með óþreyju, en þar mun
Frakkland fá tækifæri til þess
að sýna það svart á hvítu að
það muni ekki beita neitun-
arvaldi sínu til þess að hindra
að Bretar gerist aðilar að
Efnahagsbandalaginu.
Ekki er talið, að um verði
að ræða samningaviðræður á
svipuðum grundvelli og við-
ræðurnar við Breta 1962, held
ur verði samningaviðbæðurn-
ar nú stuttar, og miða einkum
að því að finna skjóta lausn
á tæknilegum vandamálum
varðandi aðild og fastákveða
aðlögunartímabilið fyrir hin
nýju aðildarríki, sem líklega
verður fimm ár eða jafnvel
sjö. Er samkomulag hefur
náðst um þessi atriði, mun
inntakan í EEC eiga sér stað.
Síðar yrðu nánari reglur á-
kveðnar af ráðherrafundi, þar
sem Danmörk, Bretland, Nor-
egur og írland ættu sína ráð-
herra sem fulltrúa, sem hefðu
algildan atkvæðisrétt. Fyrr-
greindar heimildir hjá BEC í
Brússel segja, að andrúms-
loftið þar sé nú slíkt, að þær
séu þess fullvissar að þetta
muni eiga sér stað 1968.
Couve de Murville.
Heimildirnar sögðu einnig,
að mikill áhugi væri nú í
Brússel fyrir þeirri stefnu-
breytingu, sem virtist í
uppsiglingu í Svíþjóð, en talið
er að Svíar velti nú fyrir sér
fullri aðild að Efnahagsbanda
laginu í stað aukaaðildar,
sem áður hefur verið rætt um.
Mun grundvöllurinn fyrir þess
ari stefnubreytingu vera sá,
að Svíar telji að Efnahags-
bandalagið muni víkja frá
„stjórnmálasamstöðunni" í
framtíðinni og slíkt myndi
gera Svíum aðild kleifa þratt
fyrir hlutleysi þeirra. Hins-
vegar töldu sömu heimildir í
Brússel, að þessi stefnubreyt-
ing hjá Svíum þróaðist svo
hægt, að ólíklegt væri að Sví
þjóð gæti gengið í banda-
lagið á sama tíma og hin Norð
urlöndin, þ.e. Danmörlc og
Noregur.

störf í þágu samtakanna og
heimsfriðarins. Af honum er
því mikil eftirsjá, ekki sízt
þar sem allt er óljóst um eft-
irmann hans og víðsjár eru
nú miklar í heiminum, m.a.
vegna styrjaldarinnar í Víet-
nam.
Á slíkum tímum sem þess-
um er nauðsynlegt að sem
mest festa sé í starfi Samein-
uðu þjóðanna og þess vegna
mikilvægt að ekki verði átöic
um nýjan framkvæmda-
stjóra. Sameinuðu þjóðirnar
eru mikilvæg stofnun, sem
oft og tíðum hafa sýnt og
sannað, að þau hafa unnið
þýðingarmikið starf í þágu
friðarins, þótt enn sem kom-
ið er hafi staða þeirra ekki
styrkst svo, að þau geti haft
áhrif á styrjöld á borð við þá,
sem nú er háð í Víetnam. —
Þjóðir heims munu þakka U
Thant fyrir sförf hans í þágu
Sameinuðu þjóðanna og
harma að þær fá ekki að
njóta starfskrafta hans á-
fram.
UMMÆLI
DE GAULLE
F|e Gaulle, Frakklandsfor-
^ seti, hefur lýst því yfir í
ræðu í höfuðborg Kambodía,
að hugsanlegir friðarsamning
ar um Víetnam væru undir
því komnir, að Bandaríkin á-
kveði og skuldbindi sig til
að fara með herlið sitt frá
Víetnam innan tiltekins og
hæfilegs tíma.
Eins og margoft hefur ver-
ið vakin athygli á hér í Morg-
unblaðinu hefur Bandaríkja-
stjórn gert ítrekaðar tilraun-
ir til þess að koma á friðar-
viðræðum í Víetnam. Öllum
slíkum tilraunum hefur ver-
ið hafnað af hálfu kommún-
istastjórnarinnar í Norður-
Víetnam. Það er því alveg
ljóst, hvar sökin liggur á a-
framhaldandi styrjaldarað-
gerðum í þessu þjáða landi.
Ekki er ljóst við hvað de
Gaulle raunverulega á þegar
hann talar um brottför banda
rísks liðs frá Víetnam, sem
afgerandi skilyrði fyrir frið-
arsamningum. Það hlýtur þó
að vera ljóst, að ekki er fært
að flytja bandaríska herliðið
frá Víetnam, fyrr en traustir
samningar hafa verið gerðir
um framtíð landsins, samn-
ingar Sem fela í sér viður-
kenningu kommúnistastjórn-
arinnar í Norður-Víetnam á
sjálfstæði og sjálfsákvörðun-
arrétti Suður-Víetnam. Fyrr
en þessum skilyrðum er full-
nægt er varla hægt að búast
við því að Banplaríkjamenn
sendi herlið sitt í burtu frá
Víetnam, og af orðum de
Gaulle verður raunar ekki
séð að hann ætlist til þess að
bandarískt herlið fari þaðan
fyrr en framtíð landsins er
tryggð.