Morgunblaðið - 03.09.1966, Blaðsíða 11

liaugarðagur 3. sept. 1966
MORGU N BLAÐIÐ
11
UTAN AF LANDI - Á HÉRAÐSMÓTUM SJÁLFSTÆÐISMANNA
‘
Fjölmenni á Hellu
TIL HELLI7 komum vi® slæptir eftir erfitt kvöld i Vestmaíinaeyjum. Um níu-leytið tók fólk að drífa
að úr öllum áttum, úr Rangárvallasýslu, Árnessýslu og jafnvel frá Skaftafellssýslu. Kartöfluræktar-
menn úr Þykkvabæ fjölmenntu, heilar fjölskyldur úr þorpinu komu gangandi, prúðbúnar, reiðubúnar
til að skemmta sér. Bændur komu á jeppum og fólksbifreiðum að mjöltun loknum. — Meira að segja
kom einn á Ijóslausri dráttarvél á ballið. Riðandi menn þeystu um hlöðin. — Fólksfjöldinn varð svo
mikill, að húsið yfirfylltlst, og margir urðu að spók a sig fynr framan dyr á meðan félagar þeirra
hlústuðu á Skemmtiátriði og ræður og þreyttu dans inni. Johann Hafstein, dómsmálaráðherra, flutti
ræðu, svó og Ragnar Jónsson, skrifsfófustjóri, og Jóhann Bjarnason. tjti í anddyri stóðu margir á tá
til þess að sjá kúnstir Bessa og Guniiars á sviðinu. Hljómsveit Magnúsar Ingimarssonar kom sem fyrr
hreyfingu.á mannskapinn. ,Það var sannkallað „Laugardagskvöld á Gili“.
13 íbúðarhús í smlðum rætt v/ð
oddvitann og bankastjórann
r
Kaupmannahafnár, Bergen og
Gautaborgar til þess að- fylgjast
■ með meðferð fiska á söfnum
þ'ar og til þess að kynna mér
þann útbúnað sem nauðsynlegur
er til að starfrækja fiskasafn.
Síðan ég byrjaði á fiskasafn-
inu, hef ég notið hjálpar sjó-
manna, sem hafa tekið f iska
sem þeir hafa veitt og haldið
þeim lifandi þar til í land var
komið og -ég gat tekið yið þeim.
Þá hafa ejjmig áhugamenn
um fuglalíf aðstoðað mig við
söfnun fuglategunda fyrir safn-
jði Nú höfum vi(i hér állar þær
‘ fuglatégúndir sem er að finna
við Vestmannaeyjar.
Fuglasafnið er ekki síður for-
vitnilegt en fiskasafnið.’ í>ar gef-
Ur að líta m.a. haförii, sem
stendúr á steini og horfir
arnaraúgum á aðrá minhi fugla
Við hlið sér. Þar sem undirrjt-
aður er fáfróður um fuglalíf óg
tegundir fugla, spyr hann:
— Hverjir eru sjaldgæfustu
fuglarnir sem þú hefúr hérna
i safninu, Friðrik?
Hann gengur meðfram gler-
•klefanum, þar sem fuglarnir
eru geymdir og bendir á frekar
ilitinn fugl, dökkleitan:
— Hérna höfum við Aldökka
Langvíu, þá einu sem hefur
náðst á safn í Evrópu svo vitað
sé. Brjtish Museum frétti af
þessum fugli og vildi kaupa
hann til Englands, en við viljum
ekki láta hann af hendi.
Við göngum aftur inn í sýn-
ingarsalinn þar sem fiskarnir
eru fangar í búrum sínum. 1
einum klefanum lúrir grásleppa
makindalega.
—- Þessj grásleppa hrygndi
skömmu eftir að hún var kom-
in til okkar, og má það teljast
einstæður atburður, að fiskar
hrygni í sýningarbúrum. Hvað
um það, en einn rauðmaginn
frjóvgaði hrognin. Þá fluttum
við grásleppuna í annið búr,
þar sem fyrir var annar rauð-
magi. Sá eldroðnaði af ást, þeg-
ar grásleppan kom í búrið, og
vjti menn, hálfum mánuði seinna
hrygndi hún fyrir hann líka.
í fremri salnum, þar sem fugl
arnir eru geymdir, má sjá vegg
vísi að plöntusafni.
— Þetta er sjávarplöntusafn,
segir Friðrik, sem dr. Sigurður
Jónsson, sjávarlíffræðingúF hef-
ur safnað saman, þurrkað og
pressað og sett undir gler. Þess-
ar sjávarplöntur finnast allar við
Vestmannaeyjar. Sigurður hef-
ur haft hér rannsóknarstofu á
safninu í sumar, en hann vinnur
að rannsóknum á plöntulífi í
Surtsey og Vestmannaeyjum á
vegum Surtseyjarfélagsins.
Náttúrugripasafnið í Vest-
mannaeyjum er staður sem
hver ferðalangur til Eyja ætti
að sjá. Það er ekki aðeins fjöl-
breytt og forvitnilegt, heldur er
vel frá safnsmunum gengið und
ir umsjá Friðriks Jessonar.
Á Hellu hittum við að máli
Sigurð Jónsson, útibússtjóra
Búnaðarbankans þar í bæ, óg
Jón Þorgilsson oddvita. Sigurð-
ur er búinn að vera útibússtjóri
á Hellu í 2 óg hálft ár. Hann er
Ausfirðingur að ætt, en kvænt-
ur Helgu Sigríði Ólafsdóttur,
ættaðri Undan Eyjafjöllum. Við
spyrjum þá að helztu fréttum úr
byggðarlaginu og komumst að
raun um að Hella er eitt grósku
mesta þorp á landinu. Þar eru
nú 13 hús í smíðum og í þorpi,
þar sem aðeins eru um 50 íbúð-
arhús, má telja slíka aukningu
stórkostlega. Atvinna á Hellu
eykst með hverju ári, og. er nú
þegar talsverður vinnuaflsskort-
ur í þorpinu.
— Hverjar eru helztu fram-
kvæmdir sem þið Hellubúar eruð
að ráðast í?
Ja, nú er verið að byggja
Jón Þorgilsson
nýtt hús fyrir póst og síma. Auk
þess er Kaupfélagið Þór að
hefja byggingu sláturhúss, sem
tilbúið á að vera fyrir sláturstíð-
ina í haust. Húsið verður stál-
grindahús, svo fljótlegt verður
að koma þvi upp. f haust á það
að geta tekið á móti 40—50 stór-
gripum á dag. Sláturhúsið er
fyrsti áfanginn í byggingaráætl-
unum Þórs. Er í deiglunni að
reisa frystihús og kjötvinnslu-
hús á næstu árum. Kaupfélags-
stjóri Þórs er Grímur Thorarin-
sen frá Kirkjubæ.
— Hefur orðið mikil fólks-
fjölgun á Hellu á síðustu árum?
— Já, á síðustu tveimur, þrem
ur árum hefur íbúatalan tvöfald-
ast, en þó vantar ennþá fólk til
vinnu. Það vantar fólk til þeirra
iðnaðarfyrirtækj a, sem hér liafa
aðsetur sitt.
— Hver eru þau?
— Hérna eru starfrækt þrjú
trésmíðaverkstæði, rafgeyma-
verksmiðja, sem heitir Tækni-
ver, og: einnig efnagerð. Þá eru
tvær saumastofur á Hellu, og
hafa þær alls ekki undan eftir-
spurn. Bílaverkstæði er hér, sem
einnig tekur að sér járnsmiði og
málun bíla.
Brauðgerð er rekin hér — við
höfum heimsins bezta brauð,
segir Sigurður og brosir, og svo
er kjötvinnsla Kaupfélagsins ny-
tekin til starfa í nýlegu húsi.
Öll þessi fyrirtæki vantar folk
til vinnu.
— Hvað myndið þið vilja segja
að væri hlutverk Hellu í írain-
tíðinni?
— Fyrst og fremst að taka á
móti því fólki sem er að flytjast
af bóndabýlunum í þéttbýlið.
Þetta fólk yfirgefur átthaga sína
nauðugt, flest af því. Hella
getur orðið sá staður þangað sem
þetta fólk flytur, enda er hér
nóg að gera, og félagslífið er
skemmtilegt. Iðnaðurinn á Hellu
á mikla framtíð fyrir sér, og
er mikill markaður á framleiðsiu
vörum þorpsbúa nú út um Rang-
árvalla og Skaftafellssýslur. En
það þarf eitt að gera til þess að
gera Hellu, og raunar allt undir-
lendið hér, að stað, þar sem fótk-
ið unir sér vel. Það þarf að stor-
bæta samgöngurnar. Það þ.uf
að stefna að varanlegri vega-
gerð frá Reykjavíkur til Víkur
í Mýrdal. Fólk þarf að athuga
að þeir peningar sem lagðir yrðu
í endurbætingu veganna hingað
samsvara þeim peningum sem
víða á landinu eru notaðir til
hafna, flugvalla, og vegagerða.
Góður vegur hefur því þriþætta
þýðingu fyrir okkur; hann kem-
ur í stað hafnar og flugvallar
að mestu leyti. Ein brú yfir stór-
ár eins og Þjórsá og Ytri-Rangá
er algjörlega ófullnægjandi.
t Svo er það Flóavegurinn,
segir Sigurður, hann hefur venð
ófær í sumar að mínum dómi.
Ég var að koma úr Reykjavík
Sigurður Jónsson
ekki fyrir löngu, og það varð að
draga mig á handafli yfir þessa
ófæru á einni þýðingarmestu
samgönguleið landsins! Það þarí
að stefna að varanlegri vega-
gerð fyrir þessi héruð sem allra
fyrst.
— Hvað myndir þú vilja seg^a
um félagslífið hérna á Hellu?
— Menn eru samtaka um
að skemmta sér sjaldan en
skemmta sér vel. Það ríkir mjög
góður andi yfir öllum skemmt-
unum hérna í þorpinu. Hérna er
t.d. starfandi bridgefélag, og er
keppt á átta borðum einu sinni
á viku yfir vetrartímann. Svo er
mikil hestamennska hér á Hellu,
og talsvert félagslíf í sambandi
við það. Á milli 30—40 reiðhest-
ar eru hér í þorpinu. Hesra-
mannafélagið Geysir hefur starf
rækt hér tamningastöð í em 7—-8
ár, og veitir henni forstöðu Einar
Guðlaugsson, tamningamaður.
— í lokin, hvað finnst ykkur
um héraðsmótið hérna?
— Það er með því fjölmenn-
asta sem hér hefur verið í mörg
ár. Þér er óhætt að segja að
hér hafi komið milli sjö og átta
hundruð manns og allir virzt
skemmta sér vel.
Það rann svitinn af peim Bersa
Bjarnasyni og Gunnari Eyjólfs-
syni, þegar þeir voru búmr að
skemmta. Báðir litu þreytulega
út. Kvöldið eftir, sunnudags-
kvöld, var síðasta Héraðsrnót
Sjálfstæðismanna i ár haldið á
Höfn í Hornafirði. Menn kaJIa
það beztu skemmtun ársU’.s á
þeim stað. Einhvern næstu daga
verður frásögn frá Hófn, og
rabbað verður við heimamenn
um heima og geima.