Morgunblaðið - 07.09.1966, Blaðsíða 19

Miðvikudagur 7. sept. 1968
MORGU N BLAÐIÐ
19
Gfsli Halldórsson verkfræð-
ingur —
HANN lézt suður á Spáni hinn
24. f.m. á sextugasta aldursári af
hjartasjúkdómi, er hann kenndi
þegar fyrir nokkrum árum. Ekki
varð aefiskeiðið langt, en það var
þeim mun viðburðarríkara.
Gísli var fæddur í Reykjavík
14. febrúar 1907. Voru foreldrar
hans Halldór Guðmundsson raf-
magnsfræðingur og kona hans
Guðfinna Gísladóttir. Halldór var
Skaftfellingur að ætt, gáfaður
hæfileikamaður, hugkvæmur og
áræðinn. Hann var frumherji á
sviði rafmagnsþekkingar hér á
landi en féll frá, langt fyrir ald-
ur fram, tæplega fimmtugur að
aldri. Gísli var mikill aðdáandi
föður síns. Hann var óharðnað-
ur unglingur er hann missti hann
og tregaði ákaflega sárt. Mun
hann þá þegar hafa einsett sér að
hefja upp merki hins fallna for-
ystumanns og bera það enn fram
nokkurn spöl á verkfræðibraut-
inni. Það má nú vera lýðum
Ijóst, að það tókst honum með
ágætum.
Að loknu prófi við DTH í
Kaupmannahöfn 1933 í vélaverk
fræði kom Gísli heim og setti á
stofn verkfræðiskrifstofu í
Reykjavík. Þá voru kreppuár og
þá var þörf fyrir mann eins og
Gísla Halldórsson. Hann settist
ekki á skrifstofustól og beið verk
Minning
efnanna. Hann fór og sótti þau
af því að hann ætlaði sér að
leysa þau. Honum er veitt eftir-
tekt. Árið 1935 er honum falið
forstjórastarf Síldarverksmiðja
ríkisins. Starfið er margþætt og
kallar ekki eingöngu á hæfni
vélaverkfræðingsins, heldur enn
frekar á kunnáttu í viðskipta-
og jafnvel stjórnmálasviðinu.
Gísli Halldórsson telur hlutverk
sitt vera að koma fram hagræn-
um og verkfræðilegum umbót-
um á rekstri verksmiðjanna en
finnst hann ekki mæta skilningi.
Árið 1937 hættir hann störfum
hjá Síldarverksmiðjum ríkisins
og verður aldrei síðan beinlínis
starfsmaður hins opinbera. Hann
er ráðinn forstjóri Esbjerg
Hermetik Fabrik árið 1937 og
gegnir því starfi til ársins 1939.
Ég hefi rifjað upp athafnir
Gísla Halldórssonar þessi fyrstu
starfsár hans eftir að hann kem-
ur frá prófborðinu vegna þess,
að hann taldi þau sjálfur verð-
mætan undirbúning undir það,
sem koma skyldi.
Árið 1939 hverfur Gísli Hall-
dórsson heim og setur aftur á
stofn verkfræðiskrifstofu í
Reykjavík. Hann telur sig nú
eiga þekkingu og reynslu sem að
gagni megi koma, telur sig hæf-
ari en hið fyrra sinn að taka að
sér vandasöm verkefni og leysa
þau. Nú er ekki framundan
kreppuár, heldur stríðsár. Gísli
beitir nú allri orku sinni, hug-
viti og kjarki til þess að koma
fram áhugamálum sínum, en verð
ur að hörfa. Ekki af því að
hann sé að renna af hólminum.
Hann fer til Englands, til Banda-
ríkjanna, þar sem stór fyrirtæki
sjá sér hag í því að bjóða honum
starfsskilyrði árum saman. Hug-
vitsmaðurinn nýtur sín og nær
árangri, sem er meira en umtals-
verður. En Skaftfellingurinn, ís-
lendingurinn, heimtar: heim; Út
vil ek, sagði Snorri.
Gísli hafði á sér yfirbragð
heimsborgarans, svo í orði sem
í athöfn, og þannig bar hann
skikkjuna. En hjartað, sem und-
ir sló, var alíslenzkt.
Verkfræðistörf Gisla Halictórs-
sonar voru margþætt, en samt
markviss. Viðfangsefnin vnu
fyrst og fremst þeir möguleikar,
sem felast í varma- og fallvatna-
orku landsins og í hinum auð-
ugu fiskimiðum. Á þessum svið-
um auðnaðist honiim að vinna
mikið verk.
En nú þegar Gísli er állur,
hans heita hjarta brostið, er iru-r
efst í huga. Horfinn er stórbrot-
inn íslendingur, sem stækkaði
hugmyndasvið landa sinna. Hann
gjörði það með því að sanu.æra
þá um, að það er hægt að eiga
ísland sem föðurland hjartfolgið,
en jafnframt allan heiminn,
meira að segja alheiminn, sem
viðfangsefni.
Þorlákur Helgason.
t
DÁINN, horfinn, harmafregn.
Með Gísla Halldórssyni, verk-
fræðingi, er sannur og góður
drengur genginn; það er 1 ugg-
un harmi gegn. Jafnframt má
segja, að við fráfall Gísla sé
lokið óvenju viðburðaríku ævi-
starfi afreksmanns, sem aldrei
lét bugast, þrátt fyrir marghárt-
aðar raunir, og lengst af veika
heilsu, sem hann varð að þola.
Hann sótti ævinlega styrK í starf
ið og í mátt hins góða 03 saima,
í öruggri trú á framhaldslítið.
Hugur Gísla var jafnframt :njog
bundinn heimilinu og börnunum,
eftir því sem ástæður voru á
hverjum tíma, enda var haiin
mjög góður heimilisfaðir.
Gísli var skapaður verkfræð-
ingur, sem sífellt var leitandi að
einhverju nýju og betra, enda
lánaðist honum að finna unp
margvíslegar endurbætur á vmnu
háttum og vinnutækjum þjóðar
sinnar og njóta nú stórþjóðirnar
einnig góðs af því.
Eins og oft vill verða með þá
menn í fámennu þjóðfélagi, sem
eru langt á undan samtið sinni,
njóta þeir ekki verðugs skdn-
ings samferðamannanna. Panmg
var því farið með Gísla. Af þeim
sökum voru margar hugsjonir
hans komnar skemmra á veg en
ella. Vonandi tekur sonur hana
Halldór við, þar sem faðii' nara
staðar. Mér var kunnugt um, að
Gísli bar mikið traust til h.ms
sem verkfræðings.
Vegna sinna miklu hæfileika
og víðsýnis átti Gísli oft kost
á góðum stöðum erlendis, j>ar
sem honum var treyst og nóg
rými fyrir hugsjónir hans En
hann var svo mikill íslendingur,
að sú ramma taug dró hann jafn
an aftur föðurhúsa til. e' ir
lengri eða skemmri dvöl erlend-
En hér er nú / rfsins endi í
æðri stjórnar hendi, og Gísli
leiddur fullkomnunar fram á
skeið, þar sem hans bíða ny verfc
efni. í þeirri trú kveð ég látion
vin og votta fjölskyldu hans
dýpstu samúð mína og inmna.
Eiríkur Ormsson.
»11 111 -II 111 ■!■■■! HH—11 I 11 1111I1 fllfBMBMMMii llll’ Hfnn 1111 [[fra
DAGUR UMBÚÐAIÐNAÐARINS
GOÐ VARA FÆR
ALDREI OF GÓÐAR UMBÚÐIR!
DÓSAVERKSMIÐJAN H.F. STÚKA N° 109
KASSAGERD REYKJAVÍKUR H.F. - - ' - 379
PLASTPRENT H.E - ' 260
SIGURPLAST H.F. ' ' '221