Morgunblaðið - 18.10.1966, Síða 17

Þriðjudagur 18. okt. 1966
MORCUNBLAÐIÐ
17
Aufúsugestir í heimsókn
Rætt við Hans Sölvhöj menning-
armálaráðherra Dana og f rú Ruth
konu hanns, sonar-
dóttur Nielsar Finsen
EINS og frá hefur verir skýrt
komu Hans Sölvhöj menn-
ingarmálaráðherra Danmerk-
ur og kona hans frú Ruth
hingað til lands í boði Dansk-
íslenzka félagsins, sem á 50
ára afmæli um þessar mundir.
Ráðherrahjónin bjuggu að
Hótel Sögu og hittu tíðinda-
menn blaðsins þau að máli í
anddyri hótelsins sl. sunnu-
dagsmorgun, rétt áður en ráð-
herrahjónin voru að leggja af
stað í ferðalag austur að
Skálholti.
Ráðherrann var m.a. spurð-
ur að því, hvað hann áliti um
þann orðróm, sem komizt hef-
ur á kreik, að Per Hækkerup
utanríkisráðherra Dana komi
til greina, sem næsti fram-
kvæmdastjóri___Sameinuðu
af störfum.
Hans Sölvhöj kvaðst hafa
lesið um, að þessi hugmynd
væri komin fram. Danskri
þjóðanna, er U Thant lætur
ríkisstjórn gæti að sjálfsögða
ekki annað en fundizt til um
það, ef utanríkisráðherra
hennar kynni að taka við svo
mikilvægri stöðu í alþjóða
stjórnmálum. Sölvhöj sagði
hins vegar, að sér vitanlega
lægi ekkert ákveðið fyrir um
þetta mál enn.
Þá var Sölvhöj ráðherra
spurður að því, hvað mark-
verðast væri framundan í
sjónvarps- og útvarpsmálum
Dana, en ráðherrann var, áð-
ur en hann varð menningar-
málaráðherra, sjónvarps- og
útvarpsstjóri í Danmörku.
Ráðherrann sagði þar, að
næsti áfangi, sem framundan
væri í þeim málum, væri að
koma upp annarri sjónvarps-
dagskrá, þannig að þær yrðu
tvær. Nokkur ár gætu liðið,
áður en unnt væri að koma
slíku í framkvæmd. Það tæki
nokkur ár að undirbúa það
og í athugun væri að koma á
nefhd til þess að sjá um undir
búning þess langt fram í tím-
ann.
Sjónvarpsdagskrá n. myndi
ef til vill fyrst og fremst ann-
ast samnorrænt efni, þ.e.a.s.
þar yrði sýnt efni frá sér-
hverju Norðurlandanna. í
öðru lagi myndi það flytja
fræðsluefni fyrir fullorðna.
Hugsanlegt væri, að þessi
sjónvarpsdagskrá yrði litsjón-
varp. Að svo stöddu væri
hins vegar ekkert unnt að
segja um, hvaða litsjónvarps-
kerfi yrði þá upp tekið.
Ráðherrann var ennfremur
spurður að því, hvort ein-
hver ágreiningur væri nú
Hans Sölvhöj
menningarmálaráðherra Dana
uppi innan danska sósial-
demókrataflokksins. Sagði
Sölvhöj, að minnihluta stjórn
yrði í vissum mæli að reka
málamiðlunarstefnu, þannig
að niðurstaðan yrði ef til vill
ekki alveg í samræmi við
það, sem æskt hafði verið
eftir. Því væri nauðsynlegt að
skapa tækifæri til þess að
ræða hugmyndir og takmörk
í stjórnmálum innan flokksins
og það hefði verið gert.
Hefur handlagni og skær brún augu
eins og afi hennar, Niels R. Finsen
Frú Ruth Sölvhöj, kona
danska menningarmálaráð-
herrans, er af íslenzkum ætt-
um. Hún er sonardóttir hins
fræga vísindamanns Nielsar
Finsens, en hann átti, sem
kunnugt er, alíslenzkan föð-
ur, Hannes Finsen, amtmann
í Færeyjum og síðar stiftamt-
mann á Jótlandi. Frú Ruth
kom í fýrsta skipti til ísiands
með manni sínum og dvaldist
hér um helgina. Fréttamaður
Mbl. hitti hana í nokkrar mín
útur, er þau hjón voru að
leggja af stað til Þingvalla,
Gullfoss og Geysis á sunnu-
dagsmorgun. Þegar hún kem-
ur niður í anddyrið, dettur
manni ósjálfrátt í hug: Hún
er ekki ósvipuð myndunum
af hinum fræga afa sínum,
skær brún augu og hógværð í
fasi, en þannig lýsir æfisögu-
ritari Nielsar Finsens honum
einmitt.
Frú Ruth er dóttir Halldórs
Finsens, einkasonar Nielsar
Finsens, en hann er
læknir á Norður-Sjálandi.
— Pabbi valdi aðra grein inti-
an læknisfræðinnar en ijós-
lækningarnar til að feta ekkl
í fótspor föður síns, segjr frú
Ruth. — Pabbi var 8 ára gam-
all þegar afi dó. Og í æfisög-
únni. sem komið hefur út á
íslenzku lýsir Ingeborg, kona
Nielsar hans seinustu stund-
um og hefur eftir kveðju
Frú Ruth Finsen Sölvhöj
hans til Halldórs: „Segðu
Halldóri að ég muni fylgja
honum alla tíð og alls staðar '.
Niels átti tvær dætur: Frú
Sölvhöj segir okkur, að Guð-
rún, föðursystir hennar, sem
var gift Lundkvist á Finsens
Institut, sé dáin. En Valgerð-
ur sé gift í Svíþjóð. ■
— Ég þekkti auðvitað ekki
annað til afa en það sem ég
hefi iesið um hann og svo
heyrði ég mikið um hann
talað, segir frú Ruth. Amma,
Ingeborg Finsen, lifði fram til
1933. Hún varð 95 ára gömul
og fullkomlega andlega hress
fram til hins síðasta. Hún
mundi vel og sagði frá þeirra
samvistarárum. Við höfum
alltaf verið stolt af afa — og
okkar íslenzku ætt, bætir hún
við. Og ég er búin að fara
niður í Menntaskólann hér og
sjá skjöldinn, sem er þar cil
minningar um námsár Nielsar
Finsens í skólanum. Þetta er
í fyrsta skipti, sem ég kem
hér, og því miður verður við-
dvölin svo stutt. En ég vona
að við getum komið aftur og
haft þá með okkur son okkar,
sem nú er 12 ára gamall.
Aðspurð hvort Finsens f jöl-
skyldan eða einhver úr henni
hafi afskipti af Finsens Insti-
tut, svarar frúin neitandi. En
við eftirgrennslan kemur í
ljós, að hún hefur sjálf starf
á sviði læknisfræði. Hún
vinnur 4 tíma á dag við
sjúkraþjálfun á Montebello
taugahælinu, hefur starfað
þar i 12 ár. — Það er mjög
ánægjulegt starf, að geta
hjálpað þessu andlega sjúka
fólki, segir hún. Bæði er það
föndur og dægrastytting, sem
er mikils virði fyrir tauga-
sjúklinga, og svo er þeim sem
bera langvinnan sjúkdóm
nauðsynlegt að komast aftur
í gang með vinnu, áður en
þeir halda út í lífið. Sjúkling-
arnir vinna þá 4-5 tíma á dag
og læra einhverja handa-
vinnu, sem reynt ar að laða
þá að.
Fyrr í samtalinu hefur frú
Ruth sagt um Niels Finsen,
afa sinn, að fyrir utan það að
vera góður vísindamaður og
læknir, hafi hún heyrt fjöl-
skylduna segja frá því hve
handlaginn hann var. Hann
málaði, bjó til leikföng handa
börnum sínum o.fl. — Það
hefur hann líklega haft frá
íslandi, segir hún. — Ég er
búin að sjá tréskurðinn ykkar
hér á safninu. Og nú er tæki
færið til að skjóta því inn í,
að líklega hafi hún líka erft
handlagni afa síns, og hún
svarar: — Já, það þarf vissa
fingrafimi í þetta starf mitt.
Og pabbi er líka mjög hand-
laginn, svo þetta getur svo
sem vel verið .
Að lokum segir frú Sölvhöj
okkur að þau hjónin búi á
Norður-Sjálandi, um 35 km.
frá Kaupmannahöfn, í sama
bæ og faðir hennar og þar
ólst hún upp. Þær systurnar,
dætur Halldórs Finsens, eru
þrjár. Ein þeirra er um það
bil að ljúka guðfræðiprófi.
— Hún ætlar ekki að hugsa
um líkamann, heldur andlega
heilbrigði, segir frúin.
Nú er fólkið sem ætlar með
þeim hjónum í ferðina farið
að bíða, svo við drögum- okk-
ur í hlé.
Blaðamenn
heimsækja tib-
ezka flóttamenn
við vegagerð í Indlandi við hin-
ar hörmulegustu aðstæður.
Blaðamenn þessir ferðuðust
um landið til þess að kynna sér
aðstæður tíbezka fólksins í fjalia
héruðunum. Sögðu þeir m.a., að
þeir hefðu hætt lífi sínu til að
geta heimsótt vegavinnubúið í
norðurhluta Indlands. Þar hefði
hollenzkum blaðamönnum, sem ástandið vægast sagt verið
f FRÉTTATILKYNNINGU frá
Flóttamannastofnun Sameinuðu
þjóðanna í gær segir frá 3
heimsóttu flóttamannabúðir ! hræðilegt; — í
tíbezkra flóttamanna, sem vinna mannabúðunum
einum flótta-
hefði tíbezka
fólkið verið nær dauða en lífi.
París - NTB
Lögreglan í París handtók í
gær 32 ára gamlan útgefanda,
sem sakaður er fyrir að spilla
siðferðinu. Kom í ljós við hús-
rannsókn hjá honum 2Ms lest af
klámritum, sem hann hafði dreift
í pósti.
Flóttamannasöfnun Evrópu,
sem fer fram á degi Sameinuðu
þjóðanna, þann 24. október, er
sérstaklega ætluð til hjálpar
þessu fólki. Greinar hollenzku
blaðamannanna, ásamt myndum
af ástandinu, verða sendar dag-
blöðunum strax og þær berast
til landsins nú eftir helgina.
(Frá Flóttamannaráði íslands)
Aðalfundur
Kennara-
félags
Eýjafjarðar
Aðalfundur Kennarafélags Eyja
fjarðar var haldinn á Akureyri,
3. okt. s.l. í upphafi fundar minnt
ist formaður látinna félaga,
þeirra Árna Björnssonar, Egils
Þorlákssonar og Einars Sigfús-
sonar. Vottaði fundurinn minn-
ingu þeirra virðingu.
Nú eru 25 ár liðin siðan blað
félagsins Heimili og skóli var
stofnað, en Hannes J. Magnús-
son f.v. skólastjóri hefur verið
ritstjóri þess frá upphafi og
skrifað í það fjölmargar greinar.
Snorri Sigfússon f.v. skólastjóri
og námsstjóri, sem þá var for-
maður Kennarafélags ^yjafjarð-
ar og mun hafa verið einn aðal-
hvatamaður að stofnun blaðsins,
segir í ávarpsorðum fyrsta tölu-
blaðs á þessa leið:
Það er mála sannast, að oft er
þörf, en nú er nauðsyn á því að
glæða og dýpka skilning manna
á vandamálum uppeldis, að efla
þjóðræktar og þegnskaparhug-
ann, og auka og treysta sam-
starf heimila og skóla til þess
að ala upp drengskaparmenn og
batnandi. Hættur samtíðar vorar
kalla alla góða íslendinga til
starfa á þennan vettvang. Og því
er það, að K. E. hefur ásett sér
að gera þessa tilraun, og sendir
nú þetta litla rit út í þeirri von,
að því verði veitt brautargengi
og að því auðnist að verða vísir
að miklu stærra og betra riti,
sem ætti fyrir sér að komast inn
á hvert heimili í landinu.
Blaðið heimili og skóli er nú
keypt um allt land og stuðlar að
auknum kynnum foreldra á skóla
starfi og uppeldi. Það flytjur á
hverju ári fjölmargar greinar og
erindi íslenzkra og erlendra skóla
manna, ásamt viðtölum og margs
konar öðru efni. Árgangúrinn
kostar aðeins 70 krónur og koma
6 hefti á ári. í náinni framtíð er
hugmyndin að gera tilraun til
frekari útbreiðslu blaðsins.
Á fundinum voru samþykktar
eftirfarandi tillögur:
„Aðalfundur Kennarafélags
Eyjafjarðar, haldinn á Akureyri
3. okt. 1966, skorar á fræðslu-
málastjórn að nú þegar verði
gerðar nauðsynlegar ráðstafanir
til að fastri sálfræðiþjónustu
verði komið á, á Norðurlandi,
svo fljótt sem verða má.
„Aðalfundur Kennarafélags
Eyjafjarðar haldinn á Akureyri
3. okt. 1966, skorar á fræðslu-
yfirvöldin, að þau hlutist til um
að talkennari verði fenginn til
að halda námskeið fyrir málhölt
börn á Norðurlandi, 1—2 mánuði
á vetri og hafi kennarinn aðsetur
á Akureyri. Þess er vænzt, að
fyrsta námskeiðið geti hafizt á
komandi vetri“.
Þá var samþykkt tillaga þess
efnis, að stjórn félagsins beitti
sér fyrir því, að sendur yrði
kennari utan, er kynnti sér
kennslu í hjálparskólum. Félagið
reyndi eftir mætti að styrkja
hann til náms og leitaði eftir
styrkjum hjá öðrum félagssam-
tökum til þess að hægt væri að
hrinda þessu máli í framkvæmd
hið allra fyrsta.
í sambandi við fundinn var
haldið námskeið í starfrænni
kennslu og var aðalleiðbeinand-
inn Sigurþór Þorgilsson, kennari
í Reykjavík. Þar fluttu erindi
námstjórarnir: Óskar Halldórs-
son, Stefán ólafur Jónsson og
Valgarður Haraldsson. Námskeið
ið hófst 30. sept. og lauk 3. ókt.
sóttu það 46 kennarar og er það
næst 66% af föstum starfandi
barnakennurum við Eyjafjörð.
Mikið var rætt um breytingar
á einkunnargjöf, nýjar kennslu-
aðferðir og hjálpargögn. Kennara
félag Eyjafjarðar hefur oft stofn
að til námskeiða fyrir félags-
menn sína og með því leitast við
að flytja þeim helztu nýungar í
skólamálum, sem efstar eru á
baugi hverju sinn;