Morgunblaðið - 11.11.1966, Side 21

Föstuclagtrr 11. nóv. 1966
MORGUNBLAÐI&
21
r
Gott starf Orgiands
fyrir íslenzka Ijóölist
EINS og kunnugt er sendi Ivar
Orgland frá sér í desember sl.
fimmtu bók sína með þýðingum
íslenzkra ljóða á norsku. Er það
4. bindið i safni íslenzkra ljóða,
sem Fonna forlag gefur út. Að
þessu sinni er það Hannes Pét-
ursson. Nefnist bókin „Krystall-
ar“ og er 139 bls. að stærð, Af
því eru 30 bls. formáli Orglands
um Hannes Pétursson og skáld-
skap hans.
í „Krystallar" eru 14 ljóð úr
fyrstu bók Hannesar, Kvæðabók,
16 ljóð úr í sumardölum og öll
síðasta bókin, Stund og staðir.
Bókin hefur vakið athygli í
Noregi, eins og raunar allar
Ijóðaþýðingar Orglands úr ís-
lenzku hafa gert. Hafa birzt um
hana margir ritdómar, og hef ég
hér fimm þeirra hjá mér. Munu
íslendingar gjarna vilja fylgjast
xneð, hvað ritað er um þeirra
menn á erlendum vettvangi, og
toirti ég því glefsur úr þessum
dómum. Auk þess má minna á,
að þeir fáu menn, sem færir eru
um að túlka íslenzk bókmennta-
verk á erlendum tungum, vinna
íslendingum eigi lítið gagn. Væri
áreiðanlega mikilsvirði fyrir
slíka menn, að þeir fengju sem
mesta örvun frá íslandi.
Hið norska skáld og ritdómari
Bagnvald Skrede ritar um
„Krystallar" í Dagbladet í Osló
10. janúar sl. og segir m.a. að
Hannes Pétursson sé eitt af stór-
skáldum Norðurlanda „vegna
þess að 10—20 af ljóðum hans
brenna sig inn í hugann við
fyrstu sýn og skipa þar sinn vísa
sess meðal þeirra kvæða sem þar
eru tiltæk lífið á enda“.
I flokki þessara beztu kvæða
nefnir Skrede 3 úr Kvæðabók,
Kóperníkus, í Strassborg og
Snorri drepinn, og 5 úr Stundum
og stöðum, Hægt og hægt Hinn
fjórða vitring frá Austurlöndum,
Köln, Vatn í rómverskum gos-
'brunni og á Palatínhæð.
Um Hinn fjórða vitring segir
hann: „Eigi áhrifaminna (en
Kóperníkus) verður kvæðið um
Hinn fjórða vitring frá Austur-
löndum, þann sem tafðist á leið-
inni, sá enga stjörnu og kom of
seint. Englasöngurinn var liðinn
hjá og „Jórtrað er inní myrkri/
hjá jötunni þar sem barnið svaf“.
Við nútímamenn komum einnig
of seint, við sem ekki getum
trúað. Þetta síðasta stendur að
vísu ekki í kvæðinu, en það er
þar samt“.
>á lætur Skrede í ljós mikla
hrifningu yfir smáljóðinu Hægt
og hægt og heldur áfram:
„Því meiri samiþjöippun, þeim
mun víðara sjónarsvið, er víst
óhætt að segja. Hjá Hannesi
Péturssyni finnum við þunga
Eddu og óró atómaldar i tima-
lausri einingu — eðlilegt um
skáld, sem hrærist i skáldskap
liðinna tíma heima og heiman og
er um leið snortið af ljóðagerð
nútímans ...
Ivar Orgland hefur annazt úr-
valið og þýðinguna .... Fram
yfir sænsku þýðinguna á Stund-
um og stöðum hefur hann tekið
með gott úrval úr tveimur fyrri
ljóðasöfnum skáldsins, og verður
því norska útgáfan auðugri og
sýnir betur einkenni skáldsins.
Orgland, sem áður hefur gefið
út 4 bindi með þýðingum ís-
lenzkra ljóða, hefur að því er
bezt verður séð unnið með
„Krystallar“ sitt bezta verk á
þessu sviði“.
Odd Solumsmoen rithöfundur
og bókmenntagagnrýnandi ritar
um „Krystallar“ í Arbeider-
bladet 30. desem'ber. Eftir að
hafa farið fögruha orðum um
þýðingar Orglands á íslenzkum
ljóðum, sem hann telur einstætt
verk, segir hann m. a. : „Svo
virðist sem hið unga íslenzka
skáld unni mest ljóðformi, sem
hvorki er hefðbundið né ný tízka,
en þó virðiát það hafa bæði þau
ljóðform á valdi sínu. Myndirnar
eru stórbrotnar, einfaldar, ekki
ofhlaðnar, málið laust við hvers-
dagsleik. Ljóðin virðast við
fyrstu sýn létt aflestrar. Það eru
þau ekki. Þau krefjast tíma og
íhygli, ef allt á að nást. „Allt
næst þó að líkindum aldrei.
Höfundurinn er ekki neitt loft-
sýnaskáld, en þó laus við kald-
hæðni. Hann prédikar — nei,
prédika er ekki rétta orðið, —
en boðskapur hans, (eða hvað á
að kalla það) er á þá leið, að
lífið sé það eina, sem við eigum.
Hvers vegna notum við það
ekki. . . Fjölbreytnin hjá Hann-
esi Péturssyni er aðdáunarverð.
Og það er einnig aðdáunarvert,
hvað hinum óþreytandi Orgland
tekst að túlka“.
Arne Grimstad, sem mun skilja
íslenzku, ritar í Sunmpre Arbeid-
eravis 28. desember:
„Ivar Orgland varð heillaður
af íslenzkum bókmenntum, þegar
hann var lektor í norsku á Sögu-
eynni. Síðan höfum við öðru
hverju fengið í hendur mjög svo
frábæran íslenzkan ljóðaskáld-
skap klæddan í norskan búning.
Venjulega hefur Orgland mjög
góð tök á þessu listformi. Er það
áreiðanlega því að þakka, að
hann er sjálfur mjög fjölhæft
skáld“.
Síðan rekur Grimstad sögu
hins unga skálds og tilfærir tvö
ljóðanna. Hægt og hægt og hægt
(bæði á norsku og íslenzku) og
Snorri drepinn.
Ragnvald segir í Bergens Tid-
ende 20. desember:
„Sú stund er sennilega langt
undan, að Ivar Orgland telji sig
hafa unnið nóg að íslenzkum
Ijóðaskáldskap, og er það vel.
Hér í Noregi á hann engan sinn
líka að því er snertir þýðingar
af íslenzku yfir á nýnorsku. Þau
4 ljóðasöfn, sem hann hefur áður
gefið út, sverja sig öll í aettir
hins bezta — og þetta nýja safn
er á sama háa bókmenntastigi ..
Það er sama um Hannes Péturs-
son og flest íslenzk skáld, að
hann horfir bæði út og heim.
Hann hefur ferðazt mikið og
fundið yrkisefni víða, en ynni-
legast hljóma orð hans, þegar
hann yrkir um átthagana, eins
og í sumarnótt í Skagafirði....“.
Síðasti ritdómurinn, sem ég
hef hér, er í Verdens Gang, 26.
febrúar, höfundur Camilla Carl-
son. Er greinin nokkurs konar
samanburður á hinni saensku
þýðingu Ingigerd Fries á Stund-
um og stöðum og þýðingu Org-
lands.
Telur höfundur þessar þýðing-
ar að ýmsu leyti ólíkar, en hafi
báðar mikla kosti. Fries birtir
ljóðið Hægt og hægt á öllum
'þremur málunum.
Það hljóðar svo á íslenzkunni:
Hægt og hægt
fjúka fjöllin burt
í fangi vindanna
streyma fjöllin burt
í örmum vatnanna.
Hægt og hægt
ber heim þinn úr stað.
Þýðing Orglands:
Smátt om senn
fyk fjelli bort
i vindars fang
strþymer fjelli bort
i elvars armar.
Smátt om senn
berst heimen din av stad.
Þýðing Fries:
Sá sm&ningom
bláser fjallen bort
i vindarnas fáng
strömmar fjallen bort
i vattnens armar.
Sá smáningom
rubbas din varld ur láge.
E.H.F.
— Minning
Framhalb af bls. 12
verið spurt um Bendeikt G.
Waage, þennan ágæta félaga,
þennan virðulega forystumann,
þennan föður íslenzkra íþrótta.
Ég átti því láni að fagna að
kynnast Benedikt G. Waage
allnáið. Ég mun seint gleyma
hans eldlega áhuga, hans ein-
lægu gleði yfir því sem betur
fór og þeim vinningum sem unn-
ust. Aldrei gleymast mér hans
persónulegu töfrar, sem án efa
eiga sinn ríka þátt í að íþrótt-
ir eru hér viðurkenndar nú —
af þjóðinni, af valdamönnum
bæjar og ríkis. Ótaldar eru þær
betliferðir sem Benedikt G.
Waage fór í þágu íþróttahreyf-
ingarinnar til æðri valdhafa. En
bón sína bar hann fram á þann
hátt að engar sníkjur urðu úr,
heldur sjálfsagður stuðningur.
Sjálfur hagnaðist hann aldrei
fjárhagslega, en viss er ég um
það að Benedik't G. Waage fellur
frá sælli en margir aðrir. Hann
er einn af þeim fáu sem aldrei
missti sjónar af hugsjón sinni —
og hún hefði enzt honum þó hann
hefði náð 100 ára aldri.
Víða liggja spor Benedikts í
íþróttafélögum. Þar var hann
jafn fjölhæfur og á íþróttasvið-
inu sem þátttakandi. Alla ævi
bar hann glæsibrag afreksmanns
ins í sundi, skautakappans,
fimleikamannsins, knattspyrnu-
mannsins frjálsíþróttamannsins
sem hann var alltaf að hvetja
unga og gamla til að líkjast.
Ég man hann á fundum í
fjórðung aldar, sat með honum
stjórnarfundi íþróttasambands-
ins, hitti hann í gleði og sorg.
Ég man hann í greinum hans
um íþróttamál, en þær eru ó-
taldar, og þaS var ekki að óverð
skulduðu að hann einn íslend-
inga ber æðsta heiðursmerki
ellefu ára gamalla Samtaka
íþróttafréttamanna. Okkar var
heiðurinn, að hann var heiðurs-
gestur móts norænna íþrótta-
fréttamanna, sem hér var hald-
ið 1962 — og þar sem annars
staðar setti hann svip á sam-
kon.una.
f brenffri skilningi vorum
við líka félagar í ÍR, þar sem
hann var heiðursfélagi. Er ég
eitt sinn leitaðist við að rekja
sögu sundsins innan þess félags
kom í ljós, að hann var fyrsti
keppandi ÍR í sundi. Fyrstur
þar sem víða annars staðar.
Hann var fæddur forystumaður,
kunni að leiða mál til sigurs á
þann hátt sem siður var á hans
tíð með glæsileik og góðum mál
flutningi — og ekki sízt fögrum
og velvöldum orðum því gott
málfar var eitt af hans baráttu-
málum.
Mér hefur verið falið að
kveðja þenna jöfur ísl. íþrótta- I
af hálfu Morgunblaðsmanna; I
þakka honum langt og gott sam
starf sem aldrei bar skugga á.
Atli Steinarsson.
t
Nú er dagu við ský,
heyr hinn dynjandi gný,
nú þarf dáðrakka menn,
— ekki blundandi þý,
það þarf vakandi önd,
það þarf vinnandi hönd
til að velta í rústir
og byggja á ný.
Er ég var að senda Benedikt
G. Waage fáein kvenðjuorð
fyrir hönd félaga minna, varð
mér hugsað til ástar hans á
hinum ljóðrænu íþróttum og þá
fannst mér hann eiga þessar
ljóðlínur Einars Benediktssonar.
Þegar ég frétti um andlát
vinar míns Benedikts G. Waage,
þá brá mér mjög. Ég hafði fyrir
nokkrum dögum hitt hann í
hópi kærra, gamalla íþróttavina,
þar sem þeir samfögnuðu unn-
um áfanga og þar sem Benedikt
um leið minntist með ástríki ný-
látins félaga okkar.
Hann var þarna hugljúfur og
hress, eins og hans var vandi,
og minntist fornra samveru-
stunda sinna og gamalla félaga,
sem þar voru með honum.
Þegar við kvöddumst, síðastlið-
inn föstudag, með traustu og
íöstu handtaki, brá ekki að mér
að þessi kæri vinur minn og
leiðtogi frá æsku, myndi hverfa
frá okkur svo snögglega.
Við Ármenningar, eldri sem
yngri, munum minnast hans með
þakklæti fyrir öll þau frábæru
og óeigingjörnu störf sem hann
hefur unnið nótt sem nýtan dag,
allt frá æsku sinni, í þágu íþrótta
æsku íslands og áhugamála
hennar. Hann var heiðursfélagi
okkar að verðleikum, og við
þökkum honum af heilum hug.
Blessuð sé minning hans.
G. E.
toPN
I ÞÉTTIKITTI
. Notiö Þan Þéttikítti viö ísetningu á tvöföldu gleri
Notið Þan Þéttikí^ti til viðgerda á sprungnum múrveggj*um
Notið Þan Þéttikítti til að þétta með málm- og trékörmum við stein
Notið Þan Þéttikítti til viðgeröa á sprungnum múrveggjum
Notið Þan Þéttikítti í þensluraufar í steinsteypu
Þan Þéttikítti þolir síendurtekna þenslu og samdrátt
Þan Þéttikítti hefur óviðjafnanlegt veðrunarþol
Þan Þéttikítti er ónæmt fyrir snöggum hitabreytingum
Þan Þéttikítti verður aldrei stokkt
Þan Þéttikítti fyrir plast
Þan Þéttikítti fyrir málma
Þan Þóttikítti fyrir gler
Þan Þéttikítti fyrir steinsteypu
Þan Þéttikítti fyrir tró
Þan Þéttikitti er ódýrara en öll sambærileg efn? sem völ er á
MÁLNINGf