Morgunblaðið - 14.04.1967, Page 15

MORGUNBLABIÐ' ‘'FÖSTUDAtfUR 14. APRÍL 1967.
15
Glæsilegir hljóm-
leikar á ísafirði
SUNNUKÓRINN og Karlakór ísa
fjarðar héldu glæsilega hljóm-
leika í Alþýðuhúsinu á ísafirði
í gærkvöldi ogr fyrradag og var
aðsókn svo mikil að ákveðið hef-
ur verið að endurtaka þá í
kvöld. Söngskráin var mjög fjöl
breytt. 58 manna söngflokkur
söng m.a. Dónárvalsana, vegna
100 ára afmælis valsanna, bland-
aðan kór úr einni af óperum
Verdis o. fl.
Karlakór ísafjarðar söng sex
lög með aðstoð kvennaradda úr
Sunnukórnum. Einsöngvarar með
þeim voru Margrét Finnbjarnar-
dóttir, Gunnlaugur Jónasson og
Gunnar Jónsson. Herdís Jónsdótt
ir söng fjögur lög með píanó-
undirleik og Gunnlaugur Jónas-
son önnur fjögur síðara kvöld-
ið. Auk þess var tríó með ein-
um kórnum og tvöfaldur söng-
kvartett kom fram bæði kvöld-
in. Aðalsöngstjóri var Ragnar
H. Ragnar, skólastjóri, og Sig-
urður Demenz Fransson, stjórn-
aði fjórum lögum. Undirleik ann
aðist Hjálmar Ragnarsson, fjórt-
Að synda á móti straumnum
Umsögn vikuritsins „Time" um Brekkukofsannál Laxness
Ragnar H. Ragnar skólastjóri.
án ára gamall sonur Ragnars
H. Ragnar. Listamönnunum var
öllum geysivel tekið.
í gærmorgun seldist upp á tón
leikana í gærkvöldi og er ætl-
unin að endurtaka þá í 3ja sinn
í kvöld.
Kommúnistar hóta
að myrða fréttamenn
— á Kandssvæ&i Suður-Vietnam
Saigon, 11. apríl — AP
KOMMÚNISTAR hafa sett
upp varðstöð á landssvæði S-
Víetnama rétt sunnan landa-
mæranna. Hótuðu þeir að
skjóta til bana ljósmyndara
og kvikmyndatökumenn, sem
reyndu að mynda Ben Hai
brúna. S-víetnamska lögregl-
an hefur lokað brúnni fyrir
fréttamönnum og ljósmynd-
urum, en áður hafði yfirmað-
ur s-víetnamska lögregluliðs-
ins gefið út tilskipun þess
efnis, að fréttamenn mættu
fara til brúarinnar, sem her-
menn N-Víetnamstjórnar fóru
yfir í síðustu viku til að und-
irbúa innrásir í S-Víetnam.
Bandarískar flugvélar dreifðu
i dag 3.5 milljónum bæklinga
yfir Hanoi og nágrenni, þar sem
flett er ofan af áróðri komm-
únista í N-Víetnam. f bækling-
unum er m.a. greint frá komm-
únista, sem er í haldi í S-Víet-
nam, en sum blöð í Hanoi sögðu
að hefði fallið í hetjulegri bar-
áttu gegn Bandaríkjamönnum.
Lýsti greindur kommúnisti því
yfir, að hann væri því frábitinn,
að á hann væri litið sem hetju,
Gretsjko varnar-
málaráðherra
Sovétrikjanna
Moskvu 12. apríl NTB
ANDREI Gretsjko marskálkur
var í dag skipaður í embætti
varnarmálaráðherra Sovétríkj
anna, Gretsjko, er nú yfirmaður
herja Varsjárbandalagsins, en hef
ur gegnt embætti varnarmálaráð
herra í hálft ár, eða eftir að Mal-
inovsky fyrirrennari hans veikt-
ist og varð að láta af störfum.
Eftir lát Malinovskys nú fyrir
skömmu var mikið um það rætt,
hvort skipaður yrði borgaraleg
ur maður í embætti varnarmála-
ráðherra. Gretsjko, sem er 64
ára að aldri er ættaður frá Úkra
níu. Han gekk í lið með komm
únistum 16 ára gamall á tímum
byltingarinnar.
þar sem hahn og herflokkur hans
gáfust upp fyrir Bandaríkja-
monnum.
í NÝÚTKOMNU hefti
bandaríska tímaritsins
Time, sem er eitt víðlesn-
asta vikublað heims; er
birtur ritdómur um
Brekkukotsannál Halldórs
Laxness, en þeirri bók
sneri Magnús Magnússon á
ensku. Ritdómurinn fer
hér á eftir í ísl. þýðingu:
Fyrir fáeinum kynslóðum
var ísland vart meira en sögu
bókarland undir danskri
stjórn — útvörður sæfarand-
ans, úr tengslum við afgang-
inn af siðmenningunni. Á torf
bæjunum uxu fíflar og sóleyj
ar. JafnveLhænurnar verptu
eggjum, sem voru á bragðið
eins og fiskur. Fólkið virtist
stirfið, nema þegar það var
drukkið af orðum eða brenni-
víni. Ekkert kom eins illa
við kaunin á innfæddum og
væri hann kallaður Dani.
Höfundurinn Halldór Lax-
ness gæðir þetta tímabil hlý-
legu lífi; hann hlaut Nóbels-
verðlaun árið 1955 fyrir rit-
verk eins og Sjálfstætt fólk,
sögu um bændalíf eins og
það var um ómunatíma, og
Sölku Völku, þjóðfélagslega
hugleiðingu um spillingu,
fýsnir og stjórnmál í íslenzku
sjávarplássi. Svo virðist sem
Laxness endurlifi í flestum
síðari bókum sínum atvik úr
eigin bernsku. í þessari bók
er sögumaðurinn Álfgrímur,
sem fæddist í námunda við
Reykjavík, þegar lýsir af 20.
,öld. Móðir hans, ung kona á
förum til Ameríku staldrar
Halldór Laxness
við í Brekkukoti, vinalegum
bæ Björns fiskimanns, og þar
ól hún sitt barn; eins og segir
í sögunni á gagnorðu máli
íslendingasagna: „Er nú kona
þessi úr sögunni."
Á heimili Björns voru flet-
in sjaldan auð; auðnulausir
menn og flækingar gengu þar
inn og út. Einn slíkur flæk-
ingur var Garðar Hólm, sem
hafði hæstu rödd í Reykja-
vík og var í tilefni þess send
ur til Kaupmannahafnar að
læra sönglist. Svo var kona
úr fjarlægri sveit, sem kom
í kot Björns til að deyja, því
að hennar eigin börn „ætla
mér ekki svo ilt, að ég fari
að deyja fyrir augunum á
þeim.“
Álfgrímur vex úr grasi og
skoðar Björn og hans konu
sem sina móðurforeldra.
Þetta er skemmtileg tilvera,
— að fara með Birni í dags-
birtingu að veiða hrognkelsi
í net, leika sér í nálægum
kirkjugarði, aðstoða við spil
og söng við greftranir, og
umfram allt, að eiga 1 skær-
um við þær óttalegu stúlkur
Blæ, fosöngvaradóttur, og
hana litlu fröken Gúðmúnd-
sen með vettlingana sína
rauðu og ákaft skap. Þegar
hann að lokum er reiðub’jinn
að fara yfir hafið til Kaup-
mannahafnar, segir amma
hans með sjal yfir höfuð og
herðar: „Ef þú skyldir ein-
hversstaðar í heiminum hitta
fyrir þér kellíngarskar eins
og mig, þá bið ég að heilsa
henni.“
Laxness viðurkennir, að
hann sé „raritet“ á íslandi:
eldhugi. Eldmóður hans hef-
ur fært hann inn í og út úr
rómversk-kaþólsku kirkjunni
og kommúnistaflokknum.
Stjórnmál eru sjaldgæf í bók
um hans en skáldskapur oft-
ar. í þessari bók hreyfir Lax-
ness með söng við ólíkleg-
ustu viðburðum, frá því er
Jón af Skaganum skipaði
sjálfan sig eftirlitsmann
borgarasalernisins, til mik-
illa umræðna um hvort leyfa
skuli rakarastofur. Sem sögu-
maður hefur Laxness með
brazilíska rithöfundinn Jorge
Amado smitandi unað af sér-
kennum venjulegs fólks og
ósvikna væntumþykju á
þeim ótrauðu fiskum með
mannkyninu, sem þorir að
synda á móti straumnum.
Þjóðleikhúskórinn hefur kaffi og
kabarett að Sögu á sunnudag
Þ JÓÐLEIKHÚ SKÓRINN hefur
kaffisölu og fjölbreyttan kaba-
rett í súlnasalnum að Hótel
Sögu.sunnudaginn 16. apríl n.k.
til ágóða fyrir „Minningarsjóð
Dr. Victors Urbancic“, en sjóð
þennan stofnaði Þjóðleikhús-
kórinn strax eftir andlát Dr.
Urbancic, sem þakklætisvott
fyrir störf hans sem stjórnanda
og stofnanda kórsins. Hlutverk
sjóðsins er að styrkja lækna til
sérnáms í heilaskurðlækningum,
en til þessa hefur skort mjög
sérfræðinga í þeirri grcina
grein læknavísinda, en Dr. Ur-
bancic lét þau orð falla á dán-
arbeði að illt væri til þess að
vifa að ekki væri til sérmennt-
aður læknir í þtssari grein. 4
sinnum hefur verið veitt styrki-
aíé úr sjóðnum í þessu skyni.
Kaffisalan er frá kl. 15 — 13.
Á þessum tíma fara einnig fram
skemmtiatrði. Má þar m.a.
nefna að 9 óperusöngvarar
syngja bæði einsöng og dúetta,
Björn Ólafsson og Ingvar Jón-
asson leika tvíleik á fiðlu og
víólu, Þjóðleikhúskórinn syngur
atriði úr óperunni Mörtu, sem
sýnd var í vetur í Þjóðleikhús-
inu, stúlkur úr tízkuskóla
Andreu sýna fatnað frá verzlun-
inni Eros, nemendur úr dans-
skóla Hermanns Ragnars Stef-
ánssonar • danskennara, sýna
dansa undir stjórn kennara síns,
börn að deginum en ungt fólk
um kvöldið, balletmeyjar sýna
dans og leikhúskvartettinn syng-
ur. Loks verða svo seldir happ-
dættismiðar með góðum vinn-
ingum til ágóða fyri sjóðinnr og
dregið u mleið. Kynnir verður
Hermann Ragnar Stefánsson.
Um kvöldið verða svo skemmti-
atriðin endutekin, en þá verður
einnig hljómsveit hússins, og
dans stiginn.
Þess bera að geta sérstaklega
4 tryggingaf élög meö
sama grunntilboð
ÞAÐ hefur vakið nokkra athygli,
að tilboð frá fjórum trygginga-
félögum í ferða- og slysatrygg-
ingar ríkisstarfsmanna reyndust
hljóða upp á nákvæmlega sama
grunnverð, á á hinn bóginn var
um nokkurn afsláttarmismun að
ræða. Innkaupastofnun ríkisins
auglýsti eftir boðum í þessar
tryggingar í haust, og bárust til-
boð frá átta tryggingarfélögum.
Sem fyrr segir var helmingur
tilboðanna samhljóða, á hinum
fjórum var ekki að sjá neitt sam
eiginlegt, að sögn Ásgeirs Jó-
hannessonar hjá Innkaupastofn-
un ríkisins.
Útboðið var tvenns konar —
í fyrsta lagi var auglýst eftir
tilboðum í ferðatryggingu 100 ó-
tiltekinna ríkisstarfsmanna, og í
öðru lagi var auglýst eftir til-
boðum í 100 ferða- og slysatrygg
ingar tiltekinna ríkisstarfs-
mana, þ.e. manna sem eru á stöð-
ugum ferðalögum í starfi sínu.
Hagstæðasta tilboðið barst frá
Sjóvá, eða 65 þús. kr. ársiðgjald
í lausu ferðatrygginguna, en 125
þús. kr. fyrir síðari lið útboðsins.
Tryggingarfélögin fjögur, sem
voru með sama grunnverð buðu
175 þús. kr. fyrir fyrri liðinn, en
220 þús. kr. fyrir þann síðari.
Hæsta tilboðið hljóðaði upp á
231 þús. kr. annars vegar en 220
þús. kr. hins vegar.
Ný benzínstöð
BORGARRÁÐ hefur samþykkt
tillögu lóðanefndar um það,
að Olíuverzlun sflands verði
gefinn kostur á því að reisa
olíu- og benzínstöð á eyjunni
milli Álftamýrar og Háaleitis
brautar við Safamýri með skil-
málum, sem lóðanefnd leggur
til.
Af þessu tilefni hafði Mbl. tal
af önundi Ásgeirssyni, forstjóra
BP og spurðist fyrir um þessa
fyrirhuguðu benzínstöð. Önund-
ur sagði, að enn hefði ekki verið
lokið við að teikna stöðina, en
hins vegar væri unnið að því.
Samkvæmt nýja skipulaginu
eiga allar benzínstöðvar í
Reykjavík að verða hverfis-
stöðvar, auk þess sem ekki mun
leyft að þær séu staðsettar við
svokallaðar hraðbrautir. Sagði
önundur, að félagið gerði ráð
fyrir að leggja niður stöðina á
horni Nóatúns og Laugavegar,
þegar hin nýja kæmist í notkun.
að kvöldverður er frameiddur,
frá kl. 19 en skemmtiatriði hefj- .
ast þá kl. 20.30 (8.30 e.h.)
Aðgöngumiða verða seldir I
anddyri súlnasals Hótel Sögu
milli kl. 15 — 17 á laugardag
(15. apríl) og þar geta mena
einnig tyggt sér borð.
Ililmar Jónsson.
Ný skóldsago
iró Helgaielli
ENN er komin ný skáldsaga frá
Helgafelli um þjóðfélagsmáL
Höfundurinn er Hilmar Jónsson,
bókavörður í Keflavík. Hilmar
gekk í menntaskólann í Reykja-
vík, en hætti námi sökum veik-
inda i sjötta bekk. Dvaldist þar
á eftir eitt ár í París, en hefur
síðan 1958 verið bókavörður 1
Keflavík, þar sem hann hefir
látið nokkuð að sér kveða, eink-
um í bindindismálum.
Skáldsagan „Foringjar falla**
er fyrsta skáldsaga hötfundar og
fjallar um ýms vandamál þjóð-
félags okkar, einkum meðal
yngri kynslóðarinnar, og er víða
gripið allharkalega á ýmsum við-
kvæmum kýlum. Bókin er 90 bls.
að stærð.