Morgunblaðið - 07.01.1968, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. JANÚAR 1968
Nótin tekin um borð með krxftblökkinni.
I FYRRADAG héldu frétta
menn Morgunblaðsins nið-
ur á Granda og fóru nokk-
uð um Vesturhöfnina, í
þeirri von að hitta þar fyr-
ir skipstjórnarmenn, sem
frætt gætu okkur um und-
irbúning vetrarvertíðar og
annað er lýtur að útgerð í
stærstu verstöð landsins.
í>að hefðu þótt tíðindi hér
fyrir nokkrum árum ef sagt
hefði verið að stærsta verstöð
íslands ætti eftir að verða í
Reykjavík. Að sjálfsögðu hef-
ir héðan ávallt verið útgerð og
hún mikil, en aðrir staðir
hafa helgað sér stærðarrétt-
inn fremur en Reykjavík. Má
þó í léiðinni segja, að erfitt sé
að nefna útgerðarstað fyrir
sildveiðibáta, sem stunda
síldveiðar allan ársins hring,
frá Norðurlandi með öllu
Austuralndi og allt norður al
Jan Mayen.
Hitt er vissulega nýmæli að
síldveiðibátar haldi héðan úr
Reykjavík laust eftir áramót
og ætli' sér á Austurmið t.il
síldveiða. En svona er þetta í
dag. Og síld er það og aftur
síld, sem lífið snýst um þessa
dagana.
Miðsvetrarsólin skein yfir
Reykjavíkurborg, glatt og
skært, þótt lágt færi hún á
himinhvolfinu og stæði stutt
við, þá var það blessuð sólin
eigi að síður. Og nú fer hún
jafnt og þétt hækkandi. í>að
lá við að vorhugur væri í
okkur er við námum staðar
við hús Slysavarnafélags ís-
lands á Grandagarði. Frostið
vaT nær ekkert, miðað við það
sem verið hafði, þótt auðvitað
næði austannepjan þarna við
höfnina að nísta inn að beini,
þegar við vorum búnir að
snúast þar nokkra stund.
Raunar var ekki mikið um
að vera. Að því komumst við
fljótt. Verið að ditta að göml-
um báti, sem kunnugur sagði
að keyptur hefði verið frá
Færeyjum fyrir stríð. Það var
verið að búa hann til línu-
veiða. Áður hafði h®nn verið
notaður á skaki. Nú var verið
að setja í hann frystiklefa,
til að hægt væri að geyma í
honum kælda línu, halda
beitunni frosinni. Því nú er
til siðs að beita línuna fyrir-
fram, setja stampana í frysti-
hús og svo mega þeir ekki
Birgir Hermannsson,
stýrimaður.
þiðna fyrr en línan fer í sjó-
inn, því annars tollir beitan
ekki á krókunum.
Við annað skip sjáum við
að er nokkurt líf og þar er
vatnsafgreiðslumaður frá
höfninni að 1‘áta slöngu um
borð og stýrimaðurinn
stendur á bryggjunni. Hann
heitir Birgir Hermannsson og
báturinn heitir Ögri, en Birg-
ir er einmitt einn þeirra Ögur
bræðra og bróðir hans er
skipstjóri á bátnum.
— Ég geri ráð fyrir að við
förum á troll, segir Birgir,
— þegar búið verður að
ákveða fiskverðið. Báturinn
er ekki nema 200 tonn og það
er of lítið til að fara á honum
austur í haf. Við komum
ekki nema með miest 150 tonn
að landi í túr og það borgar
sig ekki að sækja langt út
fyrir ekki meiri afla í einu.
Við gerðum ekki meira en
afla fyrir tryggingu siðasta
ár. Það þýðir ekkert. Maðnr
verður heldur að reyna að
breyta til að vita hvort ekki
ber sig betur. Ekki dugir að
gefast upp, þótt síldin sé treg
og langt úti.
Þarna var sýnilega bjart-
sýnismaður á ferð, sem ein-
hver töggur var í. Enginn
barlómur þótt móti blési.
Næst héldum við nokkru
ofar með garðinum að tilvís-
un vatnsmannsins. Hann hélt
þeir væru að fara út á Þor-
steini frá Reykjavík.
Það stóð heima. Þarna ^á
Þorsteinn, allur klakabrynj-
aður, og varla hægt að lesa
á honum nafnið. Maður á
dekkinu hélt að skipstjóri
væri um borð; ætlaði að gá
að því, en í sama mund kom
þéttvaxinn maður upp um
mjóa lúgu á dekkinu. Þar var
kominn skipstjórinn, Guð-
björn Þorsteinsson. Hann
rétti fram höndina í sama
mund og fréttamaðux lét sig
falla niður á klakað dekkið.
— Hvað ósköp er klakað hjá
ykkur. Voruð þið úti í frost-
rosanum?, spyrjum við þeg-
ar niður er komið.
— Ja, þetta er nú ekki orð-
ið mikið núna, segir Guð-
björn og brosir, — þið hefðuð
átt að sjá hann, þegar við
komum inn. Við fórum út
aðfaranótt 2. janúar og vest-
ur undir Jökul og ætluðum að
leita þar síldar. Við höfðum
fengið þar góða sild fyrir há-
tíðarnar. En það kom aldrei
til neinnar leitar, því hann
var skollinn á með norðan-
rosann, þegar vestur kom. En
viljið þið ekki koma inn í
hlýjuna á meðan.
Þar með vatt Guð'björn sér
upp á brúarvæng og snarað-
ist inn í brúna.
Mikið fuxðuverk sköpunar-
innar er annars ein brú á síld-
arskipi orðin í dag. Þótt hún
sé talsvert rúm að flatarmáli
er hún blátt áfram full af
tækjum. Þar eru tvö fiskileit-
artæki, ratsjá, sjálfstýring og
þannig stýrisbúnaður að stýra
má skipinu á þremur stöðum
í brúnni og jafnvel úti á
brúarvæng, án þess að snerta
stýrishjólið!! Allt tómir takk-
ar og rofar. Og síðan kemur
kortaklefinn með allskonar
miðunar- og sendistöðvum og
lóranstöð. Allt svo fullkomið
sem verða má, bæði A og B
miðun. Ég var annars saklaus
að því að botna nokkuð í
þessu.
— Og þið lentuð í norðan-
garðinum þarna vestur í Jök-
uldjúpinu?
— Já. Heldur betur. Fylkir
fór líka. Það hlóðst svo á
skipin að við urðum að lóna
upp undir Stafnesið og berja
af ísinguna, en það var varla
svo að það dygði hérna suður
yfir Flóann. Skipin voru orð-
in þung af ís þegar við kom-
um hérna undir Reykjavík.
Þegar við komum á lensið
hérna fyrir utan skrúfaði ég
niður tvær framrúðurnar á
brúnni, en þá var kominn svo
m.ikill klaki fyrir þá að ég ætl
aði varla að hafa hann af.
Hann hefir verið að minnsta
kosti svona þykkur, segir
Guðbjörn og mælir með hönd
unum sem svarar 20-25 senti-
metrum.
— Ég barði svo gat fyrir
glugganum, hafði haft stjórn-
borðsglugga opinn á leiðinni.
Út um hann leit maður og svo
var radarinn í gangi. Já,
skipin voru bana orðin þung
af ís eftir þó aðeins fjögurra
tíma siglingu.
— Þetta getur auðvitáð o^ð
ið hættulegt, þegar mikið
frost er.
— Já, maður verður þá að
stoppa og lemja af þeim.
En nú berst talið að veiði-
skapnum og þá fyrst og
fremst síldveiðunum.
— Já, við erum að fara út
núnia. Það fraus bara lítillega
í leiðslum, sem liggja gegnum
lestina og við erum að þíða
það núna og förum svo út eft-
ir svo sem tvo tíma. Förum
þá sennilega austur. Gísli
Árni var að fara og ég held
hann hafi ætlað austur.
— Eggert lætur ekki standa
á sér, skjótum við að.
— Nei, það er mikill afla-
maður, Eggert. Ég var tals-
vert lengi með honum á Víði.
Já, það verður bið á að við
fáum annan eins mann.
— Er ekki annars talsvert
nám orðið að kunna að fara
með öll þessi tæki?
— Jú, o — jú. Það er auð-
vitað ýmislegt hægt að læra,
en ég held menn verði að
hafa það í sér, að vera afla-
maður eins og Eggert. Það
þarf lærdóm, þrautseigju,
dugnað og forsjálni og eitt-
hvað enn meira.
— En hvernig hefir ykkur
gengið hérna á Þorsteini,
Guðbjörn?
— Þetta hefir gengið svona
sæmilega miðað við heildina.
Við erum búnir að fá 4300
tonn frá því um mánaðamót
maí-j'úní í sumar. Við fengum
hins vegar 8000 tonn á sama
tíma í fyrra. Það verður eng-
inn öfundsverður af hlut síld-
arsjómannanna í ár, eða síð-
asla ár.
— Hvað þarf mikið til að
afla fyrir tryggingu?
■— Það fer eftir því í hvað
síldin fer. Það fæst miklu
meira fyrir hana í salt. En ég
gæti trúað að þyrfti svona
2500-3000 tonn.
— Hvað er Þorsteinn stórt
skip og hver er eigandinn?
— Hann er 264 tonn og við
eigum hann nokkrir í félagi.
Útgerðin heitir Leifur h.f.
Nú berst talið að hinni
löngu sókn eftir sí'ldinni aust-
ur í haf.
— Og þið viljið salta um
borð?
— Já, og flytja síldina út
sjálfir. Það er eðlilegra, þeg-
ar orðið er styttra með hana
til Svíþjóðar en heim til ís-
lands.
— En hvað þegar þið fáið
stór köst?
— Þá verðum við að vinna
saman nokkur skip, til að
nýta síldina. Sá sem fær stórt
kast verður að gefa hinum.
— En þarf þá ekki fleiri á?
— Nei. En það þarf vélar til
að vinna að söltuninni.
— Hvað hefir frétzt af síld
núna fyrir austan?
— Vikingur var úti milli
hátíðinna og hann varð var
við síld um 100 mílur austux
af Gerpi, en hún stóð á 130
föðmum, svo ég er hræddur
um að enginn nái henni. 9vo
hef ég frétt að Árni Friðriks-
son hafi haldið austur í gær.
Jakob Jaköbsson er þar um
borð Máske verður eittihvað
að frétta um eða eftir helgi.
Maður vonar bara að veðrið
sé að ganga niður.
Þessu næst held ég niður í
Framhald á bls. 3
Guðbjörn Þorsteinsson, skipstjóri, um borð í skipi sínu. Klakað er yfir nafn skipsins. Mynd-
irnar tók Ól. K. M.