Morgunblaðið - 14.06.1968, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. JÚNÍ 1968
W8$
17 afáfiáiiura vidíikipmtaíitonna
/ tíl síáv.irt’itH'Usms K«ma í'i*á
0 IANi>SBANk.VM:V1

i%: va, fisurií
«nálc<ítir. f andsbimlimi
sjávarútvcginurn
Íií iittunar ng viimsUt
væga stuðrring, sem Landsbank-
inn veitir sjávarútvegi landis-
manna og samtökum hans.
í árslok 1967 var aðaltala
efnahagsreiknings 5,7 milljarð-
ir og var þá heiildarveJtan kom-
in uipp í 227 miLIjarðir.
Hiiutur Landsbanka íslands í
lánakerfi landsonanna hefur
vaxið með ári hverju. Árið 1965
voru heildarútlán banikans
ásamt útibúum komin upp í 3,7
miiljarðÍT króna, árið 1966 4 miH-
jarðir og í árslok 1967 námu þau
samtals 4.2 miLljörðuim, eða uim
46.2% af heildarútlánum aJJlra
viðskiptabankanna.
Fyrsta útibú Landsbankans
var stofnað á Akureyri árið 1902.
Nú eru útibúin orðin níu talsins
utan Reykjiavíkur, auk þrig,gja
afgr e í ðsiusk r ifs tof a. Sama máli
er að gegna um Reykjavík. Þar
hefur þjónustuþörf banlkans við
borgarbúa farið sívaxandi hin
síðari árin, og eru útilbú þar nú
alls sex.
Yfirstjórn bankans er í hönd-
um ráðherra þess, sem með
bankamál fer, og fknm manna
bankaráðs, sem sameinað Al-
þingi kýs till fjögurra ára í senn.
Formann bankaráðls skipar ráð-
herra.
Bankastjórn, skipuð þrem
bankastjórum, fer að öðru leyti
með stjórn bankans og er ráðin
af bankanáði ásamt tvieim að-
stoðarbankastjórum og útibús-
stjórum utan Reykjavikur.
Fonmaður bankaráðs er Balld-
vin Jómsson hæstaréttarlögmað-
ur, en bankastjórar þeir Pétur
Benediktsson, Svanbjörn Frí-
mianmsson og Jón Axel Péturs-
son. Aðstoðarbankastjórar eru
Sigurbjörn Sigtryggsson og Björg
vin Vilmundarson.
Menntamálaráðstefna
hefst í daj
kl. 2 e.h. hefur Ingólfur A. Þor-
kelsson, kennari ,framsögu um
kennaramenntun og kennara-
skort og Hörður Bergmann, kenn
ari, um landspróf og leiðir til
framhaldsnáms.
Úr deild Landsbankans á sýningunni „íslendingar og hafið“.
íslendingar og hafið:
70% útlána til sjávarút-
vegsins frá Landsbankanum
Á SÝNINGUNNI „íslendingar
x og hafið“ er Landsbanki ís-
lands með sérstaka deild með
skýringum yfir verksvið sitt.
Kemur þar fram að Landsbank-
Inn hefur fast að 50% allra inn-
og útlána viðskiptabankanna, en
árið 1967 var velta bankans um
230 milljarðar í krónutali. Sam-
kvæmt upplýsingum í deildinni
mun láta nærri að 70% af út-
lánum viðskiptabankanna til
sjávarútvegsins komi frá Lands-
bankanum.
Bftirfarandi upplýsingar fékk
Mbl. á blaðamannafuindd hjé
Landsibankanum:
„Landsbanki íslandts var
stofnaður árið 1885 og hóf starf-
semi sína í byrjun júld árið 1886.
Er honuim óx fLskur um hygg,
ednkuim eftdr að Sparisjóður
__ Reykjavíkiur var samieiinaður
honum 1887 og Tryggvi Gunn-
arsson tók við stjórn hans árið
1893, tók hann af alLefLi að
styrkja menn tii skipakaupa og
framlkvæmda í sjávarútvegi.
Samkvæmt Lögum um Lands-
banka íslands frá 18. septemiber
1885 vaT hann eign rikiisins og
var tilgangur hans að greiða
fyrir peningaviðsikiptum og
styðja að framfönum atvinnu-
veganna, eins og það var orðað.
Lagði landssjóðtur fram 10 þús-
und krónur ti'l þess að koma hon-
um á fót og lánaði auk þess 500
þúsund krónur í seðlurn, er vera
skyldi starfsfé hans. Var þessi
fjárhæð síðar hækkuð í 750 þús-
und krónur.
Að vonum hefur Landsbank-
inn ávallt verið í nánum tengsi-
um við sjávarútveginn og fram-
þnóun hans og í því sambandi
má t. d. geta þess, að nú eru á
landinu 13 eða 14 skipasmíða-
og viðskiþtastöðvar og allar eiga
þær að meira eða minna lleyti
föst viðskipti vdð Landsbankanm.
Hraðfrystilhús og sildar- og
fi'skimjölsverksrniðj ut em niú 148
að töLu, og eru þær staðsettar
víðs vegar um landið. Af þeim
eiiga 105, eða um 70%, föst við-
skipti við Landsibanka fslands.
Á síðaistliðnu ári var filskafli
íslendinga uim 900 þúsund smá-
Lestir, og er það um 90% atf ödi-
um útÆLutningi landsins. Til
vinnslu þessa milkLa aáLa lánaði
Landsbanki íslands á árJnu 1967
um 1700 milljónir króna, eða
sem svarar 70% af 1 averðmiætis-
ins, sem hann lánar til. Þótt
nokkur hluti þessa mikila fjár-
magns komi frá Seðlabanka ís-
lainds vegina endurseldra f-ram-
leiðslulána, þá veitir þessi tala
góða hugmynd um þann milkil-
Betra sætarými og ríkulegra veitt
— f Skandinavíuferðum Loftleiða
í DAG föstudag 14. júní gengst
Félag háskólamenntaðra kenn-
ara fyrir menntamálaráðstefnu í
Reykjavík. Er þetta í fyrsta sinn,
sem félagið heldur slíka ráð-
stefnu. Rætt verður um vanrækt
námsefni í hugvísindum og raun
vísindum, landspróf og leiðir til
framhaldsnáms og kennaramennt
un og kennaraskort. Til ráðstefn
unnar er boðið skólastjórum
framhaldsskóla og ráðamönnum
fræðslumála.
Ráðstefnan verður haldin í
Leifsbúð í Hóteli Loftleiða og
hefst kl. 10 árdegis.
Dagskrá er á þessa leið: Jón
Baldvin Hannibalsson, formaður
félagsins, setur ráðstefnuna. Dr.
Matthías Jónasson flytur ávarp
er nefnist: Hefðbundin fræði og
þekkingarkrafa nútímans. Um
vanrækt námsefni í hugvísindum
og raunvísindum fjalla Arnór
Hannibalsson, magister (þjóðfé-
lagsfræði), og Sveinbjörn Björns
son, eðlisfræðingur (eðlis- og
efnafræði). Að loknu matarhléi
Chattanooga, Tennesse, 12. júní
— AP —
GEORGE Wallace, fyrrum rík-
isstjóri í Alabama og nú fram-
bjóðandi til forsetakosninganna
í Bandaríkjunum á hausti kom-
anda, sagði í viðtali við frétta-
menn í dag, að kenna mætti
hæstarétti Bandaríkjanna um
vaxandi tíðni afbrota, „þessum
háu herrum, sem hafa ekki tek-
ið glæpi nægilega föstum tök-
um“, eins og hann komst að
orði.
Wallace kvaðst andvígur því,
að ný lög yrðu sett um aukið
eftirlit með vopnakaupum, hann
sagði, að nóg lög væru til þar að
lútandi og þeir, sem ekki virtu
þau lög, er þegar væru til,
mundu ekki fremur virða önn-
ur lög. Það sem gera þyrfti til
þess að draga úr glæpum, væri
að „setja mann í fangelsi". Jafn-
framt lýsti hann þvi yfir, að
næði hann kosningu mundi hann
gangast fyrir því að fá ógilta
ýmiss konar dómsúrskurði, er
væru hömlur á starfsemi lögregl-
unnar.
LOFTLEIÐIR h.f. hafa nú í hálf-
an annan mánuð notað Rolls
Royce 400 flugvélar á Skandin-
aviuleiðum sínum og bíður fé-
lagið þar upp á meira sætarými
og ríkulegri veitingar í mat og
drykk, en áður. Nú um helgina
buðu Loftleiðir h.f íslenzkum
fréttamönnum í Skandinavíuflug
og til tveggja daga dvalar í
Kaupmannahöfn, en fararstjóri
var Sigurður Magnússon, blaða-
fulltrúi félagsins.
Sjötta apríl sl. var Loftleiðum
heimilað flug með RR-400 vélum
til Skandinavíu, þrjár ferðir í
viku að sumrinu til með 160 sæt-
um, en tvær ferðir að vetrarlagi
með 114 sætum. Fargjaldamis-
munur á ferðum Loftleiða og
SAS á þessum flugleiðum er
10%, en var áður mestur 28%.
(Hraðamunurinn á milli Rolls
Royce véla Loftleiða og DC-8
véla SAS er 39%, og með það í
huga töldu forráðamenn Loft-
leiða, að fargjaldamismunurinn
einn saman væri of lítill til að
unnt yrði að fullskipa þau sæti,
sem heimiluð voru á Skandinavíu
leiðunum. Var þó ákveðið, að
grípa til frekari ráða, sem freist
að gætu til ferða með Loftleið-
um, og því bíður félagið nú upp
á meira sætarými og ríkulegri
veitingar í mat og drykk en áð-
ur. Þá má og benda á hagræði
þess fyrir farþegana, að þeir
þurfa nú ekki lengur að skipta
um flugvél í Keflavík, en þau
flugvélaskipti voru Loftleiðum
fjárhagslega óhagstæð.
■—O—
Rolls Royce flugvélin Þorvald-
ur Eiríksson, sem Loftleiðir
nota í Skandinavíuferðirnar, er
keypt af The Flying Tiger Line í
Los Angels. Kaupverð hennar er
2,3 milljónir Bandaríkjadala.
Innréttingar í vélina voru fram-
kvæmdar í Taipei Taiwan (For-
mósu). Flugvélin hefur verið inn
réttuð með 120 farþega sætum
og fragtrými sem rúmar 400 kúb
ikfet eða 11.3m3. Miðað við með-
al þyngd á fragt rúmast þar
2.268 kg. Bilið milli sætanna er
3'8 tommur, eða það sama og önn-
ur flugfélög hafa milli sæta á
fyrsta farrými. Innréttingunni gr
þannig hagað, að hægt er að
breyta fragtrýminu í farþega-
rými, og koma 20 viðbótarsæt-
um fyrir, eða alls 140 farþega-
sætum. Einnig er unnt að inn-
rétta vélina fyrir 160 farþega
með því að hafa bilið á milli far
þegasæta 34 tommur eins og al-
mennt er haft á ferðamannafar-
rými (tourist class). Flugvélin
Þorvaldur Eiríksson, TF-iLLJ, er
að öllu, nema innréttingum, eins
og hinar 4 Rolls Royce 400 flug-
vélar Loftleiða, á’ður en þær voru
lengdar. Vængjahaf er 43.37 m,
lengd 46,3 m, hraði 612 km.
Hreyflar eru Rolls Royce Tyne,
5305 hestafla hvor. Hæð fragt-
hurðar er 1.86 m, breidd 2.36 m.
Reynslan af rekstri nýju flug-
vélarinnar næstu mánúði mun
ráða öllu um það, hvort einhverj
ar eða engar breytingar verða
gerðar á núverandi innréttingu
hennar og enn aukin þjónusta við
farþega er fyrirhuguð.
Fyrsta áætlunarflug Loftleiða
til Skandinavíu var farið 17.
júní 1947. Árið 1948 opnuðu ís-
lenzku flugfélögin sameiginlega
skrifstofu í Kaupmannaböfn, en
tveimur árum síðar opnuðu Loft-
leiðir skrifstofu í eigin húsnæSi.
Núverandi forstjóri Danmerkur-
deildar Loftleiða er Harry Davids
— Thomsen. Forstjóri farskrár-
deildar er frú Erna Rubjerg, en
stöðvarstjóri Loftleiða á Kastrúp
flugvelli er Sigurður Ingvarsson.
Um sl. áramót störfuðu 14 manns
hjá Loftleiðum í Kaupmanna-
höfn.
Frá árinu 1952 hefir flugfélag-
ið Braathens S.A.F.E. annast aðal
umboð Loftleiða í Noregi. Eftirlit
með DC-4 og síðar DC-6B flug-
vélum Loftleiða var haldið uppi
í hinum miklu verkstæðum
Braathens á Sola-flugvelli í Staf-
angri, en þeim þætti samstarfs-
ins lauk á sl. vori, þegar Loft-
leiðir ákváðu að nota eingöngu
Rolls Royce 400 flugvélar til
áætlunarferða sinna.
Fyrsta áætlunarfer’ð Loftleiða
til Svíþjóðar var farin 27. maí
1954, en órið áður, 15. júní 1953,
hafði samningur verið gerður um
að skipa- og flugleigufyrirtækið,
Blidberg Metcalfe, annaðist aðal
umboðsstörf fyrir Loftleiðir í
Svíþjóð. Frá þeim tíma hefir nú-
verandi ræðismaður Islands í
Gautaborg, Björn Steenstrup
Framh. á bls. 31