Morgunblaðið - 29.06.1968, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. JUNI 1908
Margrét Halldórsdóttir
Hrosshaga, Biskupstungum — Kveðja
Í>AÐ er hlutskipti flestra okkar,
að sjá á bak þeim vinum og
samferðamönnum, sem við átt-
um samleið með í bernsku og
æsku. Þetta er lögmál, sem ekki
verður breytt; straumur tím-
ans verður ekki stöðvaður, hvort
sem okkur líkar betur eða ver.
Á þessi sannindi er ég minnt-
ur nú, er Margrét Halldórsdótt-
ir er í brottför. Raunar hefur
undanfama tíma verið skammt
milli stórra högga í vinahópinn
frá bernskuárunum, og er þar
skemmst að minnast fráfalls
heiðurshjónanna á Litla-Fljóti,
Þórðar Kárasonar og Þorbjarg-
ar Halldórsdóttur, en Þorbjörg
var alsystir Margrétar, sem með
þessum orðum er kvödd. Hefur
því á skömmum tíma orðið
skarð fyrir skildi innan þessar-
ar samrýmdu og samhentu fjöl-
skyldu. Og skarð hefur þar einn
ig orðið í hóp traustustu vina
minna og fjölskyldu minnar á
bernskuárum mínum, og æ síð-
an. Hygg ég, að þetta skarð
standi jafnan „opið og ófyllt."
--------------o----
Margrét Halldórsdóttir var
fædd í Hrosshaga í Biskups-
tungum 10. maí 1885. Hún and-
aðist hinn 11. júní 1968. — For-
eldrar hennar voru þau hjónin
Steinunn Guðmundsdóttir og
Halldór Halldórsson, en þau
bjuggu í Hrosshaga í meira en
40 ár samfleytt. Þau hjónin voru
gestrisin og góðviljuð, og nutu
þess margír, þar sem heimili
þeirra var i þjóðbraut eftir því,
sem samgöngum var þá háttað
í sveitinni. Þau Steinunn og
Halldór eignuðust sjö börn, en
af þeim er nú aðeins á lífi ein
systir, sem einnig heitir Mar-
grét, er var í meira en þrjátíu
ár hjúkrunarkona við sjúkra-
húsið á Hvammstanga, en hafði
í æsku lokið prófi frá Kennara-
skóla íslands og noti’ð þar hollra
ráða og vináttu sóknarprests
síns séra Magnúsar Helgasonar,
er þá var orðinn skólastjóri
Kennaraskólans. — Milli þeirra
systranna var jafnan traust og
innilegt samband, og reyndi
ekki hvað minnst á það í þeim
t
Sigríður Marteinsdóttir
Skeiðarvogi 17,
lézt í Landsspítalanum 27.
þ. m.
Bræðnr og fjölskyldur þeirra.
t
Móðir mín,
HóJmfríður
Jóhannesdóttir
lézt að Vífilsstöðum 21. þ. m.
ÍJlfljótur B. Gíslason.
veikindum, sem nú hafa dregið
Margréti í Hrosshaga til dauða.
Á æskuárum sínum dvaldi
hún nokkra vetur í Reykjavík,
og lærði fatasaum, hannyrðir og
matreiðslu. Einnig réðist hún til
starfa um skeið á ýmsum ágæt-
um heimilum í Reykjavík, en
þau voru þá, og með réttu, tal-
in ungum stúlkum hollur og
lærdómsríkur skóIL Minnisstæð-
ust held ég að henni hafi orðið
dvölin á hinu merka heimili
Gahðars Gíslasonar stórkaup-
manns, og heyrði ég hana oft
minnast þeirra liðnu tíma með
þakklæti og hlýjum huga. Mér
er einnig fullkunnugt um, að
hinn látni heiðursmaður Garðar
Gíslason og fjölskylda hans,
mátu mikils og minntust lengi
myndarskapar og mannkosta
þessarar sunnlenzku bóndadótt-
ur. — Með þessu námi og starfi
aflaði Margrét sér hagnýtrar,
alhliða þekkingar sem margir
nutu síðar góðs af, bæði heim-
ili hennar og sveitungar.
----o----
Er foreldrar Margrétar létu
af búskap í Hrosshaga ári'ð 1921,
tók hún ásamt Halldóri bróður
sínum, við búsforráðum þar.
Stóðu þau systkinin foreldrum
sínum í engu að baki um gest-
risni og góðvild til nágranna og
gesta. — Við fráfall Halldórs ár-
ið 1947, tók Margrét ein við
búsforráðum, og fór svo fram
um nokkur ár.
Hér rættist þó vel úr um
framtíð hinnar kostariku bú-
jarðar, er ættfólk Margrétar
hafði svo lengi og sómasamlega
setið. 1 Hrosshaga þótti börnum
og unglingum jafnan gott að
vera, og njóta þeirrar góðvildar
og umhyggju, sem heimilisfólk-
inu þar var í bló'ð borin og eig-
inleg. I hópi þessarra ungu dval-
argesta var Sverrir Gunnarsson,
ættaður úr Reykjavik. Tíminn
leið, og smátt og smátt urðu
styrkari þau bönd sem tengdu
hann við heimilisfólkið og hina
broshýru byggð þar eystra. Þar
kom, að Sverrir hóf nám á bún-
aðarskóla og lauk því, en tók
svo í fyllingu tímans við bús-
forráðum í Hrosshaga. Hefur
hann af mikilli atorku bætt
jörðina, byggt þar og prýtt, og
situr þar nú að myndarlegu
búi, ásamt ágætri konu sinni
frú Fríðu Gísladóttur frá öl-
keldu á Snæfellsnesi, og mann-
vænlegum barnahóp þeirra
t
Það tilkynnist vinum og
vandamönnum að
Sigurjón Narfason
kaupmaður,
andaðist hinn 25. þ.m. tJtför
hans fer fram frá Fossvogs-
kirkju mánudaginn 1. júlí
n.k. kl. 1.30 e.h.
Petrína Narfadóítir,
Eiríkur Narfason,
Sigríður Jónsdóttir,
Stefán Jónsson,
Hringur Vigfússon.
hjóna. Milli Margrétar og Sverr-
is rikti frá upphafi einlæg vin-
átta og gagnkvæmur trúnaður,
en hún leit jafnan á hann sem
fósturson sinn. Hér hefur því
þróun mála skipast til auðnu og
enn aukinnar trúar á bjarta
framtíð Biskupstungnasveitar,
þar sem hiter bújörð virðist vel
setin, og fjöldi dugmikils og
mannvænlegs æskufólks hefur
kjörið sér vettvang til framtíð-
arstarfa.
----o----
„Ég á mér draum“. Skammt
er að minnast þess, er hljómur
dánarklukka af fjarlægri
strönd, minnti okkur með svip-
legum og sorglegum hætti á
þessa alkunnu játningu látins
mannvinar og mikilmennis. Sú
játning fól í sér bæn um frelsi
og farsæld smáðum og hrjáð-
um meðbræðrum hans til
handa. Og sjálfsagt eigum við
öll okkar vökudrauma, og víst
er gott að vera einstaka sinnum
þegn í draumalandi, eiga sér þar
„hlátraheim þá heimur grætti"
eins og Bjarni Thorarensen orð-
aði það.
En hið kröfuharða líf væntir
þess, að draumar rætist, áð
æðstu óskimar verði að veru-
leika, ef vel á að fara. Og víst
er, að æskufélagar og jafnaldr-
ar Margrétar Halldórsdóttur
áttu sér sameiginlega stóran
draum: ísland frjálst. — Æsku-
lið landsins sameinaðist í Ung-
mennafélögunum til verndar og
viðgangs þessari hugsjón undir
kjörorðinu „Islandi allt.“ Ung-
mennafélag Biskupstungna skip-
aði sér þar í sveit, sem barátt-
an fyrir þjóðlegum málstað var
hörðust, og átti enda frábærum
liðsmðnnum á að skipa. Mar-
grét tók af heilum huga og mik-
illi atorku þátt í starfi þessa
bjartsýna æskulýðs, og minntist
hún þeirra virku baráttutíma
jafnan með gleði.
Stundum hefur verið sagt, að
fullmikið kunni að hafa verið
gert úr framlagi æskufólks alda-
mótatímabilsins til baráttunnar
fyrir endurheimt sjálfstæðis
þjóðarinnar. Slíkar raddir eru
þó ekki sannleikans megin,
fjarri þvi; það var einmitt fyrst
og fremst æska íslands sem varð
t
Þökkum innilega auðsýnda
samúð og vinarhug við andlát
og jarðarför föður míns,
tengdaföður og afa,
Áma Jónassonar
Bárugötu 35.
Þuríður Árnadóttir,
Einar Magnússon
og böm.
t
Móðir okkar og tengdamóðir
Harriet Jónsson
f. Bonnesen
verður jarðsungin frá Foss-
vogskirkju þriðjudaginn 2.
júlí kl. 13.30.
Vagn E. Jónsson,
Laufey Hólm
Sigurgarðsdóttir,
tílf Jónsson,
Vilborg Kolbeinsdóttir.
t
Otför
Jóhanns Sigvaldasonar,
bátasmíðs. Húsavík,
fer fram mánudaginn 1. júlí
kl. 2 frá Húsavíkurkirkju.
Sigríðar Sigvaldadóttir,
Dagný Guðlaugsdóttir.
t
Innilegar þakkir fyrir auð-
sýnda samúð og vinarhug við
andlát og jarðarför móður
minnar,
Þorbjargar
Guðmundsdóttur.
Ragnhildur Eiríksdóttir,
Hrannargötu 10, ísafirði.
veitti frelsisneistann og glæddi,
þar til hann brauzt út í skær-
um loga. Islendingar voru alls
ekki allir sammála um fyUstu
kröfur og stærstu markmið er
keppa bæri að í baráttunni fyr-
ir endurheimt sjálfstæðis. Meira
að segja voru þess dæmi, að ís-
lenzkum fyrirmönnum þótti ó-
varlegt að flytja opinberlega
frelsisbæn Matthíasar:
„Sendu oss frelsi sundur slít
helsi. ... “
Þeir sögðu, að þama legði
þjóðskáldið fram ótímabærar
kröfur um fullt frelsi, til þess
fallnar, að vinna málstað Is-
lands ógagn.
Til andsvars og andstöðu við
þessar og þvílíkar úrtölur, flutti
æskulið Islands fullum rómi og
af heilum huga Vorhvöt Stein-
grims:
„Og jafnvel úr hlekkjunum
sjóða má sverð... . “
Og draumarnir rættust, hlekk-
irnir brustu og þjóðin laugaði
sig í bjarma rísandi frelsis-
dags.
Nei, ég held að ekkert hafi
nokkru sinni verið ofsagt um
hlutdeild íslenzkrar aldamóta-
æsku í baráttunni fyrir frelsi
íslands. Okkur, sem vfð frelsis-
arfinum tókum, ber að varð-
veita hann svo, að hann glati
ekki gildi sínu, því á þann eina
veg verður haldið í fullum heiðri
boðorð frumherjanna: „íslandi
allt."
-----o----
Það er bjart yfir þessum vor-
degi, þegar Margrét Halldórs-
dóttir er lögð til hinztu hvílu
að sóknarkirkju sinni að Torfa-
stöðum. Þangað höfðu spor henn
ar oft stefnt á liðnum ævidegi,
enda var hún og fjölskylda
hennar tengd böndum einlægrar
vináttu og virðingar við prests-
hjónin á Torfastöðum, þau séra
Eirík Þ. Stefánsson og frú Sig-
urlaugu Erlendsdóttur, er þar
sátu samfellt í hálfa öld og
gerðu garðinn frægan, svo sem
alkunnugt er.
Það er einnig bjart í huga
mér yfir endurminningunni um
tryggðavináttu Margrétar og
móður minnar, en sú vinátta
entist meðan báðar lifðu. Þær
voru á svipuðum aldri, tengdar
óslítandi böndum átthögum og
æskustöðvum, þar sem bernsku-
spor þeirra, æskudraumar og
ævistarf eru geymd. — Og vissu-
lega minnumst við öll systkinin
í Höfða með einlægu þakklæti
þessa góðviljaða og ráðholla
nágranna.
----o----
Á æskuheimili Margrétar í
Hrosshaga ríkti andi sam-
heldni, samúðar og þeirrar guð-
rækni, sem ber ávöxt í trú-
mennsku og kærleika til þeirra
fyrst og fremst, sem lífið fór um
ómjúkum höndum á einn eða
annan hátt. Á þessu góða heim-
iU var vissulega breytt eftir heil-
ræðum Hallgríms Péturssonar:
„Hvar þú finnur fátækan á
fömum vegi
gerðu honum gott, en grættu
hann eigi
Guð mun launa á efsta degi.“
Sá, sem hefur gert inntak
þessarra orða að staðreynd í
öllu sínu lífsstarfi og dagfari,
getur óttalaus lagt upp í hina
hinztu för.
Góð minning verður geymd.
19. júní 1968.
Magnús Víglundsson.
Jakobína Guðrún
Þorleifsdóttir- Kveðja
F. 29/6 1890. D. 29/5 1968
Nú kveðjum við með söknuði
.elsku amma mín,
sem alltaf var svo gott að finna
heima.
Þó dauðinn hafi látfð lokast
augu þín,
lífi þínu aldrei munum gleyma.
Þú varst svo mikil hetja, að
engin orð fá lýst,
fyrir alla vildir brjóta þig í
mola.
Af kappi og elju vannstu og
kvartaðir allra sízt,
þótt kreppta hendi í fjölda ár
mættir þola.
Síðust gekkst til sængur, á fæt-
ur alltaf fyrst,
faðminn breiddir móti hverjum
vanda.
Guð er einn, sem skilur, hve
mikið hafa misst
þín mörgu börn, er þögul eftir
standa.
Við þökkum öll af hjarta, hve
lega stutt þín stóð,
unz stirðnað fékk þinn líknar-
armur blíði.
Þökkum líka, elskan, hve afa
varstu góð,
er á*ti hann svo lengi í sjúk-
dómsstríði.
Við þökkum Gúði fyrir, hve
hann bænheyrði þig brátt
svo berjast þyrftir ekki við að
deyja.
Þegar kallið heyrðist, þú krjúpa
mættir sátt,
og í kjöltu Drottins höfuð lang-
þreytt hneigja.
Við trúum orðum þínum, að Guð
einn brúi bil
blíð og ánægð fáir áfram vinna.
Svo kveðjum við þig, elskan, og
öll við hlökkum til
Eiríksstaði á himnum mega
finna.
Guð blessi þig. Hafðu þökk
fyrir allt og allt.
Börn og barnabarnabörn.
Innilegt þakklæti færum við
öllum þeim, skyldum og
óskyldum, sem minntust okk-
ar á 50 ára hjúskaparafmæl-
inu 22/6 sl. með hlýjum
kveðjum, heillaskeytum og
blómum. — Heill og ham-
ingja fylgi ykkur öllum.
Guðrún Daníelsdóttir og
Hafliði Guðmundsson,
Búð.
Hjartans þakkir færi ég öll-
um, sem auðsýnduð mér
ógleymanlegan hlýhug og vin
áttu á áttræðisafmæli mínu
15. júní sl.
Hamingjan fylgi ykkur.
Ingiríður Jónsdóttir
Ljótshólum.
»:$i4 im