Morgunblaðið - 10.12.1968, Blaðsíða 31

MORGUN3LAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. DESEMRER 106«
31
- FANGARNIR
Framhald af bls. 3.
12, en þar voru tveir þessara stór
þjófa gieymd'ir. Eftir svolMa
stund fór ég til að sinna kallinu,
en þannig háttar til þama, að
ég verð að opna hurðina upp á
fulla gátt til að ná sambandi við
tBangana. >á skiptir engium tog-
um, að báðir fangarnir ráðast á
mig, og verða þarna nokkur á-
tök, sem lyktar með því a'ð
öðrum þeirra tekst að ná lyki-
unum úr hendi mér.
Annar þessara manna er auð-
sjáanlega forsprakki þjófanna, og
hann skipaði félaga sínum að
fara og opna fyrir félögum þeirra
tveimur, sem voru í næsta kletfa.
Þegar hinn fanginn hafði gert
eins og fyrir hann var lagt, kom
aðeins annar fanginn í klefa 11
þeim til hjálpar, hinn virtist ekki
vilja taka þátt í þessum aðgerð-
tim.
En þessum þremur tókst í sam
einingu að koma mér inn í
fangaklefann, og þá sagði for-
sprakikinn, að nú væri nóg kom-
ið. Þeir ætluðu sér að komast út,
og ef ég villdi hafa hægt um
mig, yr’ði ekki meira gert. Eg
svaraði því til, að ég væri ekki
þama stadd,ur til neinna saamn-
iingaviðræðna, og að ég mundi
gera hvað ég megnaði til að
hindra þá í því að fara út. — f»á
er ekki um annað að gera en
binda þig, sagði þá forsprakkinn,
og siðan réðusrt þeir þrír á mig
og bundu á höndum og fótum.
Ég geri ráð fyrir að hafa legi'ð
í klefanmn í u.þ.b. klukkustund,
en þá kom Guðbjöm, fangavörð-
urinn, sem býr á efri hæðinni í
Hegningarhúsinu, með hóp lög-
reglumanna, og leysti mig úr
prísundinni. Hafði dóttir faniga-
varðarins, Ingigerður, orðið var
við köll milli glugga á fanga-
klefahæðinni og fundisit það
athugavert, þannig að hún tók
sér bíl nfður á lögreglustöð og
gerði lögreglunni aðvart. Hefði
hún ekki sýnt þetta snarræði, er
óvísrt hvenær ég hefði losnað. Þá
vil ég einnig geta þess, að fangi
í einum klefanum varð var við
skarkalann, og hann reyndi að
berja í loftið á klefa sínum til að
- SVARTAHAF
Framhald af bls. 1
að Tyrkland Uti ekki á flug-
skeyti sem árásarvopn.
Af hálfu Bandaríkjastjómar
hefur það verið ítrekað hvað
efitir annað, að sigling þessara
skipa, sem eru úr 6. flota Banda-
ríkjanna á Miðjar’ðarhafi, fæii
ekki í sér neina ögrun.
Stjóramálafréttaritarar í Was-
hington hafa hins vegar benit á,
að sigling skipanna stæði í sam-
bandi við vaxandi áhyggjur
bandarisku srtjómarinnar yfir
flotastyrk Sovétríkjanna á Mið-
jarðarhafi. Þá er ennfremur tal-
ið, að bandaríska stjómin vilji
leggja áherzlu á, að hún sé
áhyggjufuli vegna innrásarinnar
í Tékkóslóvakiu og vegna þess,
að hemaðarátök eiga sér stað
hvað eftir annað nú í löndunum
fyrir botni Miðjarðarhafsims.
Ekki er gert rá*ð fyrir, að
„Tumer“ og „Dyessí1 muni sigla
inn í neina tyrkneska höfn, en
samkvæmrt áreiðanlegum heim-
dldum er talið, að tundurspiUam-
ir muni sigla í áttina til Eregli
og Sinop. í grennd við Eregli er
NATO-birgðastöð fyrir kafbáta
og í Sinop er mikil bandarísk
fjarskiptastöð.
Pravda, málgagn sovézka
kommúnisrtaflokksims, sagði á
sunnudag, að Bandaríkin óginuðu
friði og öryggi með því að senda
þessi skip frá Miðjarðarhafi til
Svartahafs, Væri þetta gert til
þess „að sýna afl sitt rétt vi'ð
sovézku landamærin og sem
hefði á sér yfirbragð greinilegrar
ögrunar".
Haft er eftir óstaðfesrtum frétt-
að sézrt hefði í ratsjá til
þnggja sovézkra tundurspilla
tæplega 10 km frá Bosporus.
Sovézku herskipin hefðu hins
vegar horfið af skermi ratsjánna
a mámudagsmorgum, þegar banda
rí-sku tundurspillamir sigldu inn
a Svartahaf, að því er haft var
efitir sömu heimildum.
gera aðvarrt að eitthvað væri
óvenjulegt á sefði.
FYRIRFRAM AKVEÐIN ARAS
Við spurðum Gunnar, hvort
hann teldi, að fangamir fjórir
hefðu verið búnir að leggja á
ráðin um filóttann áðiur. Hann
taldi svo vera. „Klefar þessara
manna voru samhliða," sagði
hann, ,,og gátu þeir auðveldlega
talað siaman á miilli giiugga, og
þannig verið búnir að undirbúa
þetta. En aðallega byggi ég þessa
sko'ðun míma á því, að ég spurði
þriðja fangann, þegar hinir tveir
höfðu opnað fyrir honum og
hann kom þeim til hjálpar, hvorrt
hann gerði sér greie fyrir, hvað
hann væri að gera. Hann svaraði
því játandi, en kvaðst ekki vilja
svikja félaga sína. Fjórði fang-
inn snerti hins vegar aldrei á
mér, virtisrt ekki vilja taka þátt í
þeim aðgerðum, enda þótt hann
færi með þeim.“
EINN FANGAVÖRÐUR A
NÆTURVAKT
Famgaverðir við Hegningahúsið
eru sex, a'ð sögn Gunnars, og eru
tveir jafnan á dagvakit en einn á
næturvakrt. Þessi eini næturfanga
vörður getur stundum orðið að
sinna allt að fimm föngum 1
einum klefa, og iðulega tveimur,
og hann verður að opna klefa-
dymar á fulla gátt til að geta náð
sambandi við þá. Núna eru 23
farngar í Hegningahúsinu, eða
nær jafnmargir og á Litla-
Hrauni, en fangaverðir hér eru
næstum helmiingi færri. Þá verða
þessir tveir fangaverðir á dag-
vaktinni a'ð matreiða handa öll-
um föngunum, þannig að þeir
hafa ærið að starfa. Það kom
fram í samtali okkar við Gunnar
í gær að fangaverðir við Hegn-
ingarhúsið muni verða tregir til
að vera aftur einir á næturvakt
þarna að fenginni þessari
reynslu,
★ SKIPULAG FANGAVARÐA
MÁLA 12 ÁRA GAMALT
Að fengnum þessum upplýs-
ingum sneri Morgunblaðið sér til
Þórðar Björnssonar, yfirsafcadóm
ara, og spurðist fyrir um það,
hvort breytinga væri að vænta
á skipulagi vakta fangaviarðannia,
þannig að tveir menn yrðu jiafn
iam á næturvakt. Þórður svaraði
með því að láta okkur fá ítar-
legt yfirlit um skipulag fanga-
varðamála í Hegningarhúsinu á
þessari öld.
Hann aagði, að frá 1874 og
fram yfir 1930 hefði einungis ver
ið einn fangavörður við Hegn-
ingarhúsið, en á árunum milli
1930 og 40 hefði þeim verið fjölg
að í tvo. Á fyrstu árunum eftir
stríðslok var þeim svo fjölgað
í þrjá og í fjóra árið 1953. Vakta
skiptin voru þannig, að allrtaf
var einn á vakt, nema frá kl.
12.30 til 18.30. Þá voru þeir tveir
á vaktinni. Næsta breyting varð
svo 1956, er fangavörðunum var
fjölgað úr fjórum í sex, og það
fyrirkomulag gildir ennþá. Þá
urðu vaktimar þrjár á sólar-
hring og er skipulag þeima þann
ig, að tveir fangaverðir eru jafn
an á tveimur vaktanna — á tíma
bilinu frá kl. 8—16 og frá 16 til
miðnættis, en þá er aðeins eimn
fangavörður, nema einia nótt af
sjö í viku hverri, þá eru þeir
tveir.
Þórður kvað þetta ennþá vera
meginreglunia, en þó kæmi iðu-
lega fyrir, að fenginn væri auka-
maður á næturvaktina hinum til
aðstoðar, þegar í Hegningarhús-
inu væri geymdur maður eða
menn, sem væru taldir hættuleg
ir sér eða öðrum. Hann kvað
þessar öryggisvaktir hafa farið
vaxandi með hverju árinu og
nefndi tölur í þessu sambandi:
Árið 1964 voru slíkar öryggisvakt
ir í 16 nætur, 1965 voru slíkar
vaktir í 15 nætur, árið á eftir
voru þær í 26 nætur. í fyma
fjölgaði þeim mjög, þannig að
öryggisvaktir voru hafðar í 226
nætur, og það sem af er þessu
ári hafa öyrggisvaktir verið 44
nætur.
* ÖRYGGISVAKTIRNAR
ENGIN FRAMBÚÐAR-
LAUSN
Uppreisn fanganna fjögurra nú
Þannig leit út í sumarbústaðnum, er að var komið. Fangarnir höfðu tekið til dýnur og ýmis kon
ar smávarning, eins og sjá má.
kom er ekki var talið þörf að
hafia öryggisvakt í hegningarhús-
inu. Á hinn bóginn var vaktin
strax sett á, þegar mennimir
voru aftur komnir bak við lás
og slá, endia orðið ljóst að þeir
væru hættulegir umhverfi sínu.
Á hinn bóginn sagði Þórður, að
þessar öryggisvaktir væru óæski
legt 'ástand og ekki fengist nokk-
ur raunhæf lausn á þessu vanda
máli fyrr en verðimir væru orðn
ir tveir á næturvaktinni. En til
þess að það yrði, þyrfti að koma
til breyting á skipulaginu, og á-
kvörðun um það, væri í hönd-
um stiórnarvalda.
- SURPRISE
Framhald af hls 32.
prise í 8 ár samtals. Erlingur
Guðmundsson, ýtustjóri, er
þarna líka, en notuð er ýta
við að ýta sandinum frá tog-
aranum. Og srvo er þama vél-
stjórinn, Salomon Loftsson,
sem við hitrtum fyrst á srtraind-
stað morguninn sem skipið tók
niðri. Hann hefur verið þarna
næstum allan tímann, og sér
um vélarnar, og ætlar aftur
með Surprise á sjó, þegar
hann losnar úr þessum svarta
sandi, sem nú hleðst að hon-
um.
Skipið hefur færzt nokkúð
til, síðan það strandaði. Það
hafði verið koanið alveg þvert
fyrir, en nú er búið að rétta
það af og ná þvi í svipaða
Stöðu og var í upphafi. Það
hefur valdið talsverðum erffð-
leikum, að engin fesrta er
þarna. Akkerin, sem strengja
festingar út, dragasit alltaf.
Bergur segir að þetta sé allrt
annað en fyrir austan, þar sé
sandur og hald í honum, en
hér fíngerð perlumöl. Nú séu
þeir koinnir með tvo strengi
og tvö akkeri á hvorum og
mun meiri útbúnað en hann
hafi nokkum tíma notað, en
allt komi fyrir ekki.
Annars sögðu þeir félagar,
að skipið hefði verið ailveg
laust og flotið í síðaista stóra
flóðinu fyrir hálfurn mánuði.
Varðskip var fyrir uitan til að
draga skipið út, en kom ekki
strenigjum í land, Þá var veð-
ur mjög gott og fannsrt þeim
slæmrt að hafa misst af því
flóði. Tækifærin eru ekki
nema fá, þegar hæst er í sjó,
því skipið strandaði á háflæði.
Næst ætti þetta því að ganga,
þann 20. desember.
Það er heldur óhrjálegit að
vena þarna niðri á söndunum
í skammdeginu. Og þó togar-
inn sé óskemmdur, verður
allit löðrandi í olíu um borð.
Surprise á strandstað.
Mennirnir, sem virana þama,
nota gamlan strætisvagn til
skjóls í fjörunni. Á strand-
stáð má komast á góðum
jeppa, en aka þarf yfir sanda
og lón og er það vægt sagt
ekki greiðfært. Vonandi losna
björgunarmenn fyrir jól, en
þeir 'láta ekki uppi neina óþol-
iramæði.
- GENGISHAGNAÐ
Framhald af hls 32.
aði feragjust fyrir útfluttar mjólfc
urafuTðir. Hins vegar væri mifc-
ill samdráttur í útflutníngi slíkra
afurða, sem stafaði af mimnkandi
miólkurframleiðislu.
Eysteinn Jónsson sagði að í
frumivarpi 'þessu fælist óeðlilega
víðtæk heimi'ld fyrir ráðherra til
ráðstöfuinar fjárimuna. Nauðsyn-
legt væri að setja inm í lögin, til
hvaða stanfeemi landibúnaðarins
þessi fjárhæð sfcyldi gamga. Þá
spurðist þingmaðurinn fyrir um
til hvers 45 millj. kr. gengisihagn
aði af landbúnaðarafurðium hefði
verið ráðstafað í fyrra.
Ingó'M.ur Jónsison landíbúnaðar-
ráðherra sagði, að gengisihagmað
inum í fyrra hefði allur verið lát
inn renna til útflurtnimigsiuppbóta.
Hvernig geragiáhagmaðin'um nú
yrði ráðstafað, murndi verða rætt
við stjórn Stéttarsamibands
bænda og athugað yrði gaum-
gæfilega á hvaða hátt þessi upp-
hæð yrði bezt notuð í þágu
bændastéttarinnar.
Frumvarpinu var síðan visað
til 2. umræðu og fjárhagsmefind-
ar