Morgunblaðið - 07.09.1969, Blaðsíða 14

14
MORGUNBL.AÐIÐ, SUNNUDAGU'R 7. SEPTEMRER 1909
Ævintýri
*®
tíu .
úru •
drengs
Vatns-
mýrinni
Samtal við
Sigurð Jónsson
ÞAÐ er skemmtilegt sam-
spil í áfangasögu íslenzka
flugsins, að á sama árinu og
það á fimmtíu ára afmæli,
skuli fyrsti íslendingurinn,
sem flýgur flugvél í eigu ís-
lendinga hér á landi, jafn-
framt eiga 40 ára afmæli
sem flugmaður. Og hann
starfar enn, sem einn af þýð
ingarmestu starfsmönnum
flugsins. Þetta er Sigurður
Jónsson framkvæmdastjóri
loftferðaeftirlitsins og hand-
hafi loftferðaskírteinis nr. 1
hér á landi. í samtalsþætti
þeim, sem hér fer á eftir,
látum við Sigurð segja í
nokkrum svipmyndum,
hvernig nám hans bar að
höndum og hver urðu til-
drög þess að hann hlaut
þann heiðurssess, er hann
hlýtur að skipa í íslenzkum
flugmálum.
Við h/efjuim frásögrfna þa.r
sam 10 ára drenigiur dáist að
furðufugli rísamdi vélaaldar í
Vatnsmýrinini árið 1919. Sig-
urðiur segir svo frá:
— Ég gleymi aldireá fyrstu
atvitounium og álhrifunium, sem
ég varð fyriir hér í Vaitnsmýr-
inini, þegar Franik FriðrikssorL
var hér með hinia fræigu AVRO
flugvél. Við strákarnir hér úr
miðbænium dróguimst að þessu
undraltaeki einis og segiull að
stáli. Dag nokkurn var ég að
snúast þarna einin míne liðls og
komst þá alla leið intn í flug-
skýlið án þess að vera vísað á
burt. Þá féll einhver hlutur
niður við fætlur mér og sá frægi
maður Franlk Friðriksson stóð
uppi á fíllugvélliinini ag benti mér
með einihverjum orðaflaiumi, sem
ég ekká dkildi, að rétta sér
þeninan hluit. Ég gerði það og
ég hafði lifað mesta æfinltýrið,
ég fékk að rétta fiugmanninum
sjálfum ró úr fluigvélinind. Hví-
lik dásemd fyrir strák á stutt-
brókum.
Árið 1921 var ég sendur í
sveit að Stóna-Kroppi í Borg-
arfirði og var þar stíms'endill.
Ég var þá senidur með Guð-
muindli Böðvarssyni niáttúrufræð
iiragi, ednis og þá tíðkaðist að
senida Stráka með ferðamenn
á hesturn. Hann var í rannsókn
arleiðangrL Mér er vel í mánni
að Guðmunidiur sagði við Krist-
leif á Stóra-Kroppi, þegar þeir
stóðu á Stóra-Kroppsm'eliunum:
„Hér befði fiiuigvélin sannar-
lega gdtafð atlhiaflnicið sig.“
— Það var svo dkemmtilegur
leikMr öriagainna fyrir mig að
geta komáð þanigað fljúgandi
sjálflur árið 1941 í aprílmiánuði,
þagar Krigtleifur Þorsteinisson
varð attræður, og boðið gamla
mamnánum í flugferð á afmœlis-
daginn hans og sýnt honurn fæð
ingarsveit sínia úr lofti. Hann
haifði þá aldirei komið utpp í
flugvél.
Næsta atvik úr sögu flugs-
ins, sem verðúr mér fasit í mdnnd
er heámisfliugið 1924. Ég var þá
í sumarleyfi aiustur í sveitum
með bróður minium. Efa þar sem
fljugkappannár stóðu hér svo
lengi við, voru þeir ekki farn-
ir, er við komuim til bafca. Flug-
véiarmar voru hér uppi á plan-
iinu fyrir framan Ellinigsen og
það var verið að gera við þær
m.a. skipta um móitor í anmiainri.
Svo kom ítalimm Locatelli.
Bamd aríaki flotinn hafðá raðað
náður Skipium hér á fliugleiðinmá
vesitur flré ísfandi oig einhvem
veiginn hetfir það siíazt inn í vit-
und mína, að Looatelli hatfi
fenigið leyfi til að mjóta örygg-
iis þessiana iskipa, ef hann lagði
eklki upp í leiðamigur sinm fyrr
Sigurður Jónsson þriðji frá hægri, með „derhúfu“ í hópi fé
laga sdnjna í flugskólíinum í Wúrzburg veturinn 1929
Ileinkel HE 5, þjálfunarvél, s em Sigurður æfði mikið á. —
en á etftir heimisifliugmiönnuimim.
En hamin sveik þá og læddiist
burtu smemma moriguims til að
verða fyirtstiur tái að fljúga þessa
leið vestur yfir. Hanrn leinitá í
hrakrtinigum, sem kuinniugt er,
og varð að lenidia á sjánum við
suðurodda Grænlaods og hrekj
ast þar í tvo sólairlhrkiiga þar-til

A væng Veiðibjöllunnar 1930. Frá vinstri: Gunnar Jónasson,
Bjöm heitinn Olsen, Sigurður Jónsson og í dyrnnum Loftur
heitinn Guðmundsson ljósmyndari. Tekið að loknu ljósmynda
flugi
amierídkt herskdp fanm hann. Til
þess að fliugvélarflakið hams
væri ekiki skipurn hættulegt
á siigldinigarleið, skiutu þeir það
niiður, ag iþá grét Doctateilá.
Svo byrjaði nýtt ævimttýri
1928. Þá var farið að fljúga á
vegum Aliexanders Jólhianiness'an
ar, semisé Fiugfélag fslanids núm
er tvö. Þar var einm af stjórn-
armöininlum Pétur Haiidórsson
bóksali og síðar borgarstjóri.
sem hiatfði verið í stjórn gamla
fkugfélaigsiinis. Þá var byrj-að að
flljúga út um landsbyggðinia,
Eiem eklki haifði álður þeikkzt.
Fiugmaðuiráinm var þýzfeur og
hét Síimiom eáininág vélamaðuriinm
sem hót Wind. Af þessu skap-
aðiist orðaleiikurinm um hvað
Síman hefði gert fyrst, er hann
leniti í hvassviðlri fyrir norðan.
„Hanmi leyisti Winid“, saigði gam
amsagan.
Þetta ár varð atfdrifarílkt fyr
ir mdlg. Summiudagamorgun einn
í fögnu veðri vorum við þrír
Strákar náðri í bæ, Friðþjófur
J'dhinison sól., Svörrár Biermlhötft
og ég. Við áttum saman sum-
arbústað uppi við Hólmsá og
við 'höfðum lagt nokkra pen-
iniga í sjóð til bús'áhaldakaupa.
Þessi sjóður var þennan mong-
un tekinn traiustataki ogkeypt
iir þrír flugmiðar tii hringflugs
Nokkrir vinir Sigurðar Jónssonar heimsækja hann á 40 ára fl ugmannsafmæli hans 14. nóvember í fyrra. Frá vinstri: Þorvald
nr Jónsson, Guðmundur Guðmundsson, Magnús Guðmundsson, Amór Hjálmarsson, Guðjón Tómasson, Jóhannes Snorrason,
Agnar Kofoed-Hansen, Bjöm Eiriksson, Sigurður Jónsson, Leifu* Magnússon, Gunnar Jónasson, Friðrik Diego, Bjöm Jónsson,
Grétar Óskarsson, Óskar Sigurgeirsson, Lamarr, flugvélaskoðunarmaður FAA og Gunnar Sigurðsson. (Ljósm.: Ól. K. M.)
Við héldum niður á steine-
bryggju, og m.eð bát um borð í
farkostinn. Auðvitað tók fLug-
ferðin alltof sbuttan tíma.
Ég fór svo hedm á eftir til
að borða suoniudags©teikinia hjá
móður mirund og saigði henni
frá þessu. Auðvitað bað hún
guð að hjálpa sér. En ég hafði
í fyrsta sinni stigið upp í flug-
vél.
Svo líður suimiairfið allt fram í
septemlber. Þá aiuglýsir ríkis-
stjórnin eftir umsiækjenidum til
stybks til að læra fliugvélfræði
og flug. Skyldu þrir nemia vél-
flræði en einin flug. Ég var
"einin. þeirra sem sótti. En svo
heyrðist ekkert um málið í
lenigri tíma og ég hatfði niær-
fólit gleymt því. Þó frétti ég, að
leitað hafði verið upplýsinga
um mig í íslandábanka, en ég
vanin þar þá sem „send'iherria",
einis og ég nefndi sendilsstöðu
míinia svo virðulega.
Dag nOkkurn er svo hrinigt
til mín og méir sagt að mæta
vegnia umsóknar minmar hjá A1
exarader Jóhaminiassyinii. Auðvit-
FLUG
á Islandi
í 50 ár
að tók hjartað í mér kipp, og
þangað fór ég um kvöldið. Þá
baifði farið fram kvöldið áður
hætfnispróf 6 umsœkjenda, en
allis vonu þeiir 26 sem sótJbu um
að læra að veiðla flugmenin. Ein
hverj'ir höfðu helzt úr lestimm
fyrir aldurs sakir, en allsvoru
12 leiddir til prófs. Við komum
svo til Alexanders, auðvitað
með ákaflan hjartslátt. Þair voru
fyrir Walter hiran þýzki, sem
stjómiað hafði fluiginiu hér þá
um sumarið, einindg Guðmuindar
þrír, vinir Alexanders. Það
voru þeiir Guðmuir.idur Thorodd
sen, prófessor, Guðmundiur
Hannession prófessor og Guð-
munidiur Finmibogason prófessor
Þeir höfðu útbúið ediniskomar
hætfnéspróf, sem sett var sarman
í fjórum iliðum.
Fyrat vorum við látnir skrifa
eindurisögn. Alexanider las fyrir
Okkur kafla úr fonnis'öguimum og
síðan á'ttium við að skrifa. Eit't-
hvað miun söguialdarstíllinin bafa
flarlið fyrir ofan garð og neðan
hjá okkur, er frásögnin var
samin.
Þá var okkur gert að færa út
lykil eða „kóda“, sem saimsett-
ur var úr tölum og bóksitöf-
um, þar.indg að samsvariaindi
hverri böliu var ákveðiinin bók-
Framhald á bls. 21