Morgunblaðið - 22.10.1969, Síða 16

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. OKTÓBER 1369
1<>

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
RitstjórnarfuHtrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 165.00
I lausasölu
H.f. Árvakur, Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur,
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjöm Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sfmi 10-100.
Aðalstræti 6. Simi 22-4-80.
á mánuði innanlands.
kr. .10.00 eintakið.
HIN ÞRÚGANDI
RÍKISAFSKIPTI
¥ stjómmálayfirlýsingu 18.
* Landsfundar Sjálfstæðis-
flokksins, sem birt var í Morg
unblaðinu í gær, er lögð
áherzla á þau grundvallar-
atriði, sem skilja Sjálfsitæðis-
flokkinn og stefnu hans frá
öðrum íslenzkum stjórnmála-
flokkum. í inmigangi að stjóm
málayfirlýsin-gunni segir:
„Flokkurinn mun jafnan
hafa að leiðarljósi og mark-
miði þau grumdvallaratriði
sjálfstæðisstefnunnar að hug-
myndasköpun, fmmkvæði og
athafnaþrá einstaklinga sé
leyst úr læðingi en ekki drep-
in í dróma opinberra nefnda
og þrúgandi ríkisafskipta“.
Hér er komið að kjama
málsins, þeim stefnumun sem
greinir Sjálfstæðisflokkinn í
grundvaltaratriðum frá öðr-
um íslenzkum stjómmála-
flokkum. Þessi stefnumunur
kom glögglega fram í sjón-
varpsviðræðum Bjama Bene-
diktssonar og Ólafs Jóhann-
essonar, er formaður Fram-
sóknarflokksims hafði þau úr-
ræði ein til lausnar á vanda-
málum atvinnulífsins að
koma hér á fót ríkisútgerð og
einangra íslenzkan iðnað með
haftamúmm.
Sjálfstæðismenn vilja nú
sem fyrr laða fram hug-
myndauðgi, framtak og frum
kvæði einstaklinga og sam-
taka þeirra í þjóðfélaginu,
en telja, að ríkisvaldið eða
aðrir opinberir aðilar eigi því
aðeinis að hlaupa undir bagga
að þau verbefini, sem fyrir
em og úrlauisnar kref j ast séu
svo viðamikil, að það sé
ebki á færi einstaklinga eða
samtaka þeirra að takast á
við þau. Sjálfstæðismenn
vilja jafnframt beita áhrif-
um sínum til þess að draga
úr hinum þrúgandi ríkisaf-
skiptum, sem stjómmálaleg
áhrif vinstri flokkanna á
undangengum áratugum hafa
kallað yfir þjóðina. Þeim
mun meiri sem styrkur Sjálf-
stæðisflokksins verður, þeim
mun meiri líkur em á, að
takast megi að takmarka af-
skipti hins opinbera af mál-
efnum þegnanna.
í lok stjórnmálayfirlýsing-
ar 18. Landsfundar Sjálf-
stæðisflokksins segir svo:
„Höfuðtakmark Sjálfstæð-
isflokksins með þeim fram-
kvæmdum og umbótum, sem
hér hafa verið taldar er að
tryggja vaxandi fólksfjölda í
landinu atvinnuöryggi og
bætt skilyrði til þess að búa
við þroskavænleg lífskjör.
Frumskilyrði þess, að
það takist er að auð-
lindir landsins verði hag-
nýttar, atvinnuvegimir rekn-
ir á heilbrigðum og traust-
um grundvelli og afstaða al-
mennings til samfélagsins
mótist af ábyrgðartilfinningu
og þegnskap. Landsfundur-
inn hvetur landsmenn alla
að fylkja sér um frelsis- og
framfarastefnu Sjálfstæðis-
flokksins, sem síðasta ára-
tuginn hefur leitt þjóðina til
örari framfara og meiri vel-
megunar en áður hefur
þekkzt í sögu hennar.
Landsfundurinn heitir á
Islendinga að sækja fram til
áttunda áratugsins með Sjálf
stæðisflokknum til atvinnu-
öryggis, menntunar og al-
hliða framfara.“
PRÓFKJÖR
FUn af þeim breytingum,
sem gerðar voru á skipu-
lagsreglum Sjálfstæðis-
flokksins á nýafstöðnum
Landsfundi hans er sú, að
inn í skipulagsreglurnar eru
tekin ákvæði um prófkosn-
ingar. Samkv. þeim ákvæð-
um skal miðstjóm Sjálfstæð-
isflokksins setja reglur um
prófkosningar, hvemig þær
skuli ákveðnar og fram-
kvæmdar.
Þessi samþykkt um próf-
kosningar um skipan fram-
boðslista á vegum Sjálfstæð-
isflokksins er í fyllsta sam-
ræmi við þann anda, sem svo
glögglega kom f ram á Lands-
fundi Sjálfstæðiisflokksins
um síðusfiu helgi. Sjálfstæð-
isflokkurinn hefur raunar
haft forystu um prófkjör hér
á landi, þar sem margsinnis
hefur farið fram prófkjör
fyrir borgarstjórnarkosning-
ar í Reykjavík og annars
staðar á landinu.
Reymslan af þeim prófkjör
um, sem íram hafa farið
verður mjög mikilsverð, þeg-
ar miðstjóm flökksins setur
nýjar reglur um prófkosn-
ingar. Það er vitað mál, að
miklu skiptir hvemig próf-
kosning er framkvæmd,
hvort hún sýnir raunveru-
legan vilja flokksmanna og
annarra stuðningsmanna
•9«'Av
á. ' A
VŒJ
UTAN ÖR HEIMI
BYLTING hefur verið gerð í
Sómalíu, og herinn tekið öU
völd í sínar hendur. Þetta
kemur ekki beinlínis á óvart,
stjómmálaástandið í Afríku
hefur löngum verið ótryggt,
og eftir að Shermarke for-
seti var myrtur, bjuggust
flestir við að hrátt draegi til
tíðinda. Eftirfarandi grein
var skrifuð nokkrum döjgum
eftir morðið á fosetanum og
er þar fjallað um þróun
stjórnmála | landinu frá þvi
það öðlaðist sjálfstæði árið
1960 og fram til morðdagsins.
Frétt um byltinguna er á
öðrum stað í blaðinu.
Mlorðið á Rashiid Ali Slher-
irnairkie, tfiorseta 9óanialll3u, (15.
oGotóber) slbofiniaðli enm eirnu
simmii ininiamirílkisfrdði lamdsámis
í 'hæititlui, og þá uim leið öryglgi
mlágiraininiafliamidia þetsis á miomð-
auisitiuirlhoimd AÆrilkiu. Himm 52
ára iglaimild stjóimiviíisdinidiaimiaið-
iuir, seim Ikólöriinin vair iforseitá
fyirdir tiveiim ámuim., var aðial-
(hivaltiaimiaður að (bmeytinigumiuim
^ * íó p í *
KENVA j
•Kairobi
ÍWLANDS
HAF
’Mo^adishu
Hvað geríst í Sómalíu
á stjiórmimál'ae/tieifmiu Sómiailílu,
'breytiniguim seim fjairliæigðlu
dkugga stirdðs, firá þeiim ihfliuba
áMuinmiar. En uim ieið igier-
y ibneytitli Ihamin öíniuim eigin
stjórnim,álasikoðiujniuim.
Helzitia firaimðiag dir. SHer-
imiairlkes, var að vinma ininian
þríeykisstljiórniar ásaimit fiomsæft
isráðlhtenra sínium Mlolhaimimied
EgaJl, oig dninianirílkisráðlherr-
aniuim Yassón Nur HBassan, að
því að miynidia 'viðlkcmiainidli
valdajáfnvæigi miifllii Ih'eflztiu
héraða og þjóðiarþnioitia iarnids-
inis og að binidla endia á (hin.-
ar ófiarisiæ'lu lanidamiænadieiilur
við Henya og Eþíópílui.
í fyrstia skipti frá því að
landið öðllaiðiisit sjáfllfisltiæiðii ánið
11960, rálkti firiðlur á þúisiunid
mlíinia lömiguim, eyðdllegiuim
ianidiamiæirum þeisis aið Eþióp-
íu, Aifiar- olg Issa-bénuiðlumium
(Erianiaka Sómalía) og Keniya.
Þegar iainidið öðlaðisit sjá/lf-
Tveir myrtir þjóðarleiötogar. Shermarche, forseti Sómalíu og
John F. Kennedy.
stæð'i, var dragiinn aið Ihún
fiáni með fiimimlhiyrnidri
átijiönniui, Sam áltlti að tiáflsna þá
fiimim 'hflluitia Niorðaiuisrtiur-Atfr-
Skiu, sem Sómafllir búa í.
Tveir þessara íhfliultia, Ibreztkia
vemid'airsvæiðiið Sómiatfíiaind,
og ítiaJIslka vieirmidiarsvaeðlið
Sómiaiía (höfiðlu samniedtniaizit í
mýtit, sjiáJMstœitit lýðiveilidli, en
Eþíópda, Kleinya og Eralklkar,
nieiltiuðlu afllgerlegia að ræða
molkfkrar bneytángar á lamidia-
mæiruim í þeim itiilgangi að
leyfia siameininigu alflira Sóm-
ala.
Þieititia óisaimiræimii miflfld.
stiafiniu SómiafllSu og máigtrainna
hemnar ieiidldii t!il iandiamiæna-
ikrafisk, lanidiamiæriastiríðia, uipp-
reisna í Eþíópiíu og Kemya,
og miifcifltg vlíglbúiniaðiarlkapp-
Maupis.
(Þar isiem Birieltiar stiudidiu Ken
ya, Bandiarílkjamiann og Bmelt-
iar srtiudldiu Eþíópíu og Fnakfc-
air sitiudldlui sjiáifia isig í Aifiar- otg
Issia-lhériuðlunluim, var enfiitt
fyrir Sómiafllíiu að ihaldia vdm-
lum sinluim, (ítiallíu og Biamda-
ríkjiunum), eða að ikeppa við
nlágnainmia slína sem vomu baeðd
aiuðluigri og voflldlulgri. Þeiim
tióiksit eíkki (heflldtuir iað fiinnta
áredðianíiegia bamdaimienin inn-
an Afrílku. Þeititia Ibaifiði itvennis
korniar aflieiiðlinigar.
í fiyrsitia lagi var autkin (barlk
an í þjióðemáisistieifmunini, og í
öðru lagd var viilna leitiað í
fcommiúmMialöndlum. Biseðd
Rússiianid og Kína loiflulðlu að
vieitia aðisitioið, en slbaðtrteynidin
var sú að heirniaðiairaðisltioiðin
(koim svo til eingtömigu firá
Rúsisfl'anidá.
Mieðan (hainn var fiorsiætiis-
ráðlhiarra, firá 1060 ttiil 11964, ól
dlr. Sbemmiarfcte móög á saim-
lyndti Sómnalliílu við máginaininia
sáinia. Hanrn var eáinmig aiðal-
Framhald á bls. 23
flokksinis, eða hvort hún er
fyrst og freimst tákn um dugn
að og harðfylgi ákveðinna
hópa, sem berjast fyrir til-
teknum frambjóðendum.
Þettia er sá vandi, sem mið-
stjórn Sjálfstæðisflokksins
stendur frammi fyrir, nú
þegar hún hefst handa um
að semja reglur um prófkjör
á vegum flokksims.
Hitt er ljóst, að prófkosn-
ingar hljóta að verða mjög
almeinniar á næstu árum, í
sambandi við val manna á
framboðsilista Sjálfstæðis-
flokksinis, bæði til sveitar-
stjómarkosnmgíi og þing-
kosninga. Það leiddi nýaf-
staðinn Landsfundur glögg-
lega í ljós. Prófkosninigin er
eininig heilbrigðasitia leiðin
til þesis að velja menn á
framboðslista. Þá kemur í
ljós hverjir hafa raunvem-
legt fyigi og hverjir ekki, og
prófkjör er því lýðræðisleg-
asta aðferðin við val fram-
boðslista og líklegaista leiðin
til þegs að tryggja að vilji
þeirra siem velja eiga menn á
framboðsiistiania komi raun-
verulega fram.