Morgunblaðið - 29.10.1969, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 29. OKTÓBER 1960
ÆMnmzmi
Efling íslenzkra atvinnuvega
— er megintilgangurinn með trumvarp-
inu um Fjárfestingarfélags Islands
— Eyjólfur Kon. Jónsson mœlti í gœr fyrir
frumvarpinu á Alþingi
Á FUNDI neðri-deild^r Alþingis
í gær mælti Eyjólfur Konráð
Jónsson fyrir frumvarpi því er
hann flytur um Fjárfestingarfé-
lag fslands h.f., ásamt Benedikt
Gröndal. í ræðu sinni lagði Eyj-
ólfur höfuðáherzlu á að af-
greiðslu málsins yrði hraðað, og
sagði að með samþykkt frum-
varpsins gæti áhrifa félagsins til
eflingar íslenzks atvinnurekstrar
farið að gæta þegar f vetur.
Umræðum um frumvarpið var
ekki lokið, er fundi var frestað.
f ræðu sinni rakti Eyjólfur að-
alatriði frumvarpsins og tilgang
þess og fer hér á etftir megin-
hluti ræðu þingmannsins.
Frumvarp svo til samhljóða
því, sem hér er nú til uimræðu,
fkitti ég á síðasta þingi, ásamt
trveimdur öðruim þimgmiönnuim, og
va.r það þá rætt noklrnð hér í
deildinni. Af þeim sökum tel ég
mig geta haft tiltölulega fá orð
twn þetta mál, einkum þegar
þess eir einnig gætt, að um mál-
ið hefur talsvert verið ritað í
blöðum að undanförnu. Um gang
málsins er það annans að segja,
að Verzlunarráð íslands og Fé-
lag fel. iðnrekenda létu undir-
búa frumvarp þetta, sendu það
ríkisstjórninni skömmu fyrár
þinglok í fynra og málið fékkst
ekki afig.reitt af hálfu ríkisstjórn
aránæair og vairð því að ráöi, að þaö
væri hér sýnt af þingmönnum,
svo að menn gætu hugleitt það
tid haustsins. Málið hefur síðan
verið rætt í stjóirnarflokkunum
og við ákváðiuim að flytja það
tveir, ég og 5. þingmaður Vest-
urlaindskjördæmis, ekki vegna
þess, að þetta sé sérstakt mál
stjórnarflokkanna. — Þvert á
móti geri ég mér vonár um og
treysti naunar, að þingmenn
stjómarandstöðunnar, sumix
hverjir a.m.k. muni styðja þetta
mikilvæga mái, ekki sizt með
hliðtejón af því, að þunglega hef
ur horft í atvinnumálum fslend
inga að undanförnu og brýna
nauðeyn ber tiil þess að stynkja
og efla íslenzk atvinnu/fyrirtæki.
Það er einkum tveir þættir í
þessu frumvarpi um tiligang fé-
lagsins, FjárfestingarPéiags fs-
lands h.f., sem ég vii vekja hér
atihygli á, af því að þeir heyna
til algers nýmælis. Annars veg-
ar er það, að þetta fyrirtæki
g'erir það að atvinnu sinni að
vera það, sem kallað er frum-
kvöðull að félagastofnun og sam
edningu hhutiaféiaga, Þarnn þátt
Iieiflun- skart í íslenzkt atvinmiuMf
og hefuT enginn aðili, hvorki
einstaklingur, né félag, í þessu
landi, gert það að verkefni sínu
beinlínis að vinna að félaiga-
stofnunum og endurskipulagn-
Eyjólfur Konráð Jónsson.
ingu félaga í þeim tilgangi að
taka þóknun fyrir sína vinnu að
þessum verkefnum, en hverfa að
nýjiam á eftir. Og í annarn stað
heíjur ekki verið til hér á landi
það, sem hér er nefnt óbein þátt
taka í hiutafélögunum, en hún
er í því fiólgin, að félagið mundi
taka að sér að tryggja sölu á
hlutabréfum í hinum ýmsu fyr-
irtækjuim. Sá, sem ynni að stofn
un arðvænlegs fyrirtækis og
hefði ekki nema hluta af hluta-
fjánmagninu í eigin höndum
gæti leitað til félagsins og ósk-
að eftir þvi, að það tæki að sér
fyrir þóknun að sjá um sölu á
hlutabréfiunum, en vildi eiga þau
sjálfit, e< bméfin ekfci seldust til
aLmennings. Ég held, að þetta
tvennt hafi valdið þvi, að í ís-
lenzkum atvinnufyrirtækjum er
yfirleitt allt of lítið einkafjár-
magn og sem betur fier held ég,
að langflestiT ilandsmenn geri sér
grein fyrir þvi, að styrkja þurfi
atvinnureksturinn, einmitt með
þeim hæWi, að áhættuféð verði
þar mieira og fyrirtæikin verði
ekki jafnháð lánastofnunum og
þau hafa verið fram að þessu.
Frumvarp þetta er í tveimur
atriðum frábrugðið því fnum-
varpi, sem flutt var hér í fyrra-
vor. Annars vegar er einungis
einkabönkaim heimilað að ger-
ast hluthafar í Fjárfestingarfé-
lagi íslands h.f. í þessu frum-
varpi, en hiitt fnumvairpið gerði
ráð fyrir því, að öllum bönkum
væri heimilað að kaupa hluta-
bréf. Það var aldrei tilgangur-
inn, að aðrir en einkabankarnir
yrðu aðilar að þessu fyrirtæki
og þess veigna var talið eðliliegt
að undirstriika, að það væri ekki
öðnum bankastofnunum heimail-
að að verða hlutlhafiar.
í annan stað er svo takmörk-
un á skattfríðindum, sem félag-
inu yrði veitt. í fyrra frumvarpi
um ólakmör'kuð skattfiníðindi, en
nú er gert ráð fyrir, að þau
verði einungis til ársloka 1977.
Starfræksla eins og þessi, sem
hér um ræðir, er óþekkt hér á
landi og talið nauðsyniiegt að
þessu fyrirtæki verði veitt túna-
bundin skattfríðindi meðan það
er að konrnst á le/gg, svo að það
geti skjótlega, og með mjög ár-
angursríkum hætti, sinnt ætlun-
airverki sínu og vonir standa
raunar til þess, að þegar á þess-
um vetri gæti farið að gæta
álhrifa frá þessu félagi, sem
vaida því að atvinnu gæti auk-
izit og atvinniufyrintæki styrkzt.
Auk bankanna er öllum opin-
berum sjóðum heimilað aíð kaupa
hlutabnéf í þessu fyrirtæki, þó
að ákvæði sjóðanna hljóði um
bann víð hlutabréfakaupunum.
Ekki er mér kunnugt um það,
hvort nokkrir opinberir sjóðir
aðrir en Framkvaemdasjóður ís-
lands mundu gerast hlutlhalfar í
fyrirtækinu, en mjög teldi ég
— Afmæliskveðja
Framhald af bls. 20
Mariu og Guðmiundar eru nú 21
og barnabarnaböm 15. Það má
því segja að vel laufgist limið á
lífameið þeirra hjóna.
Guðmundur Pétursson er ekki
einungis völundur á alla smíði,
heldur líka verkíhagur svo af
ber. Ég tel hann verkihagasta
verkstjóra, sem ég heifi unnið hjá
að öllum öðrum ólöstuðum.
María hafði snemma yndi af
söng, enda hafði hún bjarta og
fagra söngrödd. Hún söng árurnn
saman í kórum á Flateyri, undir
stjórn hins glaða og góða söng-
stjóra Snorra Sigfússonar dkóla
stjóra.
Þau hjón fluttu til ísatfjarðar
1940, og þaðan til Reykjavíkur
1946. Þar byggðu þau tfjölbýlis-
hús með börnum sínum að
Barmahlíð 36, og hafa búið þar
sdðan. — María heffur fundið fé
lagsimálaþörf sinmi útrás í kven
félögum fyrir vastan og síðari
árin í Kventfélagi Háteigssóknar.
í þeim félögum hefur hún unnið
af sérstökum áhuga, myndarskap
og dugnaði. Hún hefur einnig
hatft ákveðnar og óbifanlegar
skoðanir í landsmálum og ávallt
fylgt Sjálfstæðiaflokkinum.
María hefur ekki eimingis ver
ið rösk og vinnusöm húsmóðir,
heldur einnig vökul, hjartahlý og
fórofús móðir barna sinna. Til
þeirra hjóna er alltaf gaiman að
koma. Auk heimilishlýju og
venjulegrar gestrisni, er þar jatfn
an glatt á jalla. Guðmundur Pét
ursson er býsna fiundvis a létt
spaug og kíimni í fari manna og
málefna fyrr og nú, og segir
kemmtilega frá -
Ég ætla að hjónaband þeirra
Maríu og Guðmundar hatfi verið
einlægt og gkynsamlegt. Enda
hefur það þegar enzt í 58 ár. Og
nú á áttatíu ára atfmælisdegi
Maríu móðursystur minnar fyll-
ist ég aðdáun þegar ég hugoa
um, hvað þau hjónin eru
gkemmtilega saimstiga. Bæði enn
svo ungleg og sterk og virkir
þátttaikendur í málefnum líðandi
stundar. Ég flyt þeirn þaikkir fyr
ir vinsemd þeirra fyrr og síðar.
Einnig bið ég þeim og fjölskyld-
unni allri árs og friðar um alla
framtíð.
Hálfdán Sveinsson.
æskilegt, að t.d. sjóðir eins og
Atvinnuleysistnyggingasjóður,
þar sem launþegar og vinnuveit
endur starfa saman mundu ger-
ast aðilar að stófnun sem þess-
avi fylgjast þar með framgangi
mála og láti koma tii sinna á-
hritfa. Þess hefur líka gætt nokk-
uð að undanfönnu, að launþegar
skilji betur en áður nauðsyn þess,
að fé aim>ennings sé varið til
at vin nu rekst r ar. Það kom t.d.
glögglega fram á nýafstöðnu
þingi Landssambands verzlunar-
manna, en þar var ályktað í
þessa átt og mér er am.k. kunn
ugt um það, að á einum stað
hafia verkalýðsfélög lagt fram
meginhluta sjóða sinna til hluita
bréfiakaupa í atvinnufyrirtækj-
um, til að tryggja aukna at-
vinnu og aðstöðu síns byggðar-
laigs, og vissulega væri þalð vel
farið, ef framhald yrði á þeirri
þróun. Hún mundi ekki einung-
is valda því, að atvinnufyrirtæk-
in styrktust, heldur mundi hún
líka etfla skilning á milli laun-
þega og vinnuveitenda, sem
stundum hefur ekki verið nægi
lega ríkur í þessu landi, því mið
■ur.
Ég legg ríka áherzlu á pað,
að gangi þessa máls verði hrað-
að hér á Alþingi, því að eins og
ég gat um áðan er hugsanlegt,
að áhrifa þessa fyrirtækis gæti
farið að gæta strax á þessum
vetri og nú er brýn þörf á því,
að öll þjóðfélagsöfl sameinLst um
það að reyna að styrkja íslenzka
atvinnuvegi sem allra mest.
Raunar ætti það ekki að verða
ofverk okkar, sem hér erum,
þeirrar kynslóðar, sem nú er á
— Bréf um Alþingi
Framhald af bls. 12
þama um að ræða hlutverk sem
fyriritæiki eins og Fjárfiestingar-
tféJiaig íöliamidis hlf., 'etf atf verðiur
stofnun þess, ætti að siinna og
er lamgt um eðlilegra að það
geri glikt, heldur eu að rikis-
valdið fari að hafa bein afskipti
af uppbygigim gu og rektri fyrir
tækja.
Eftir öllum sólarmerkjum að
dæmia, er þinigmieirihiluiti fyrir
frumvarpi þessu, og nær það því
vamandi gem fyrst fraim að gainga.
Ekifci er heldur óðlíktegit að m.a.
einihiverjíir Fraimsókimarþiinigarveinn
veiti frumvanpinu brautangengi,
a.m.k. væi það fyllilega í sam-
ræmi vilð fynri ytfiriýsdinigiar
þeima «m ^uðnimig riíkisvaldsins
og almenmingB við atvinnufyr-
irtæki.
VARAÞINGMENN
SL sumar önduðust tveir Al-
þingismenn, þeir Pétur Benedikts
son og Skúli Guðmundsson. Var
þessara mætu manna mimnst á
viðeigandi hátt í þiniglbyrjun,
Sæti þeirra á Alþingi baka Axel
Jónsson úr Kópavogi er var i
fjórða sæti á lista Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjaneskjördæmi
og Jón Kjartanssoin fionstjóri sem
verið hefiur fjórði maður á lista
Framsóiknarflokksins í Norður-
liainidskjördæmi vestna, sem fiuill-
tnúi Sigflfirðiniga. Báðir hafla þeir
Axel og Jón átt sæti á Alþingi
áðúr, og hefur Axel setið heil
þing.
Fimm aðrir varaþingmenn hafa
tekið sœti á Alþingi fyrsta háltf-
an mánuðinn. Þeir Ásgeir Pét-
ursson, Geir Hallgrimsson og Eyj
ólfur Konráð Jónsson hafa allir
setir meira og minna á þingi áð-
ur, en Snæbjörn Áageinsson er
kom inn í forföllum Matthíasar
Á. MaShiesen hefúr ekki verið
þingmaður fyrr. Var Snæbjörn
í sjötta sæti á framboðsiisia Sjálf
stæðisflokiksins í Reykjaneskjör
dæimi við síðustu Alþkiigiskosn-
ingar, ungur og dugandi maður.
Þá kom Helgi Seljan skóia-
stjóri gæti Lúðvíks Jósefssonar.
Hetfur Helgi áður komið inn sem
varamaðúr Lúðvíbs, en ekki á
þessu kjörtímabili. Mun hann
gömu línu og Lúðv£k, en sem
kunnugt er, getur svo farið er
varaþingmenn Alþýðúbandalags
ins koma inn á þing, að þeir að-
hyllist aðriar kenningar en menn
innir sem þeir koma í staðinn fyr
ir fyigja.
Steinar J. Lúðvíksson.
bezta starfsaddri að efla svo og
bæta íslenzkan a tvin nurekstur,
að 8. áratugurinn yrði mesta
framfaratímabil í sögu þessarar
þjóðár og að honum loknum
væri engum blöðum um það að
fletta, að líflskjör á íslandi væru
betri en á nokkrum öðruim
stað. Við geitum gert þetta, etf
við viljum og höfum framsýni
og dugnað til þess að hrinda
fram góðuim málefnum, auka og
efla þá atvinnuvegi, sem fyrir
eru og hleypa nýjum , af stokk-
unum og einmitt að því miðar
flutningur þessa frumvarps og
þær athuganir, sem samtök þau,
sem að því standa, hafia látið
fram fara.
- HÁSKÓLINN
Framhald af bls. 15
sögðu óska ég þeim eins og fjölda
annarra nýrra kennara heilla í
staæfi.
Eins og að venju hafa kennar
ar héðan sótt erlénda háskóla
heim til fyrirlestrahaids og hing-
að hafa komið margi.r merlkir út
lendir fræðimenn og verður þess
getið i árbók.
Gjafir hafa verið gefnar marg
ar, till að mynda 10.000 kr. vegna
afnota af kapellunni, og þabka
ég ambassador Bandaríkjanna.
Tæki til arfnota á Keldum frá
Alexander von Humboldt-stofn-
uninni, ultramilkrotom, ein The
Ohain Coffin Ohilds Memorial
Fund veitti $31.500 styrk til rann
sókna dr. Guðmundar Eggertsson
ar í erfða-líffræði á Keldum. Fyr
ir atriðum þessum og mörgum
öðrum verður gerð grein í ár-
bók.
Inntökuskilyrði
Liðið háskólaár einkenndist af
nolkkuríri spennu og atburðir á
liðnu sumri beindu mjög svo at
hygli almennings að málefnuim
Háskóla fislands. Ég hygg, að eng
inn verulegur gkaði hafi orðið að
því heldur miklu fremur gagn
og veitt mönnium almennt tæki-
færi til þess að koomast að raun
um, 'hversu þýðingarmikil stotfn
un Háskóli íslands er.
Tækifærið gkal notað til að
benda á, að hinn 20. oktöber siL
staðtfesti Fonseti íslands reglu-
gerðarbreytingu á 42. gr. b um
læfknadeild og segir þar um inn-
tökuskilyrði:
„Aðgang að læknisrfræðinámi
í læknadeild hafa þeir, sem lok
ið hafa stúdentsprófi við íslenzka
menntagkóla eða öðiru samsvar-
andi prófi. Deildin getur þó sett
lágmaríkiseinikunnir í stúdents-
prótfi sem skilyrði inntöku. Rétt-
ur þeirra, er falla á fyrsta áns
prótfinu, til áfrarohaldandi setu
í deildinni Skal ekfci vera meiri
en réttur nýstúdenta til inn-
göngu“.
Frá upphatfi hafa vigsar höml-
ur verið á aðgangi til verlkfiræði
náms og eigi þótt umtalsvert.
Hitt er svo það, að sé nauðsyn að
setja hörolur, þá verður að gera
það tímanlega og af sanngirnL
Menn verða að spjara sig, vilji
menn ná settu mariki.
Ég þakka samkennurum roín-
um störf þeirra og virði. Ég
þaikka starfsliði störifin og virði
og vil geta þess með þakklæti,
hvensu bætt aðstaða skrifistofunn
ar, er, þar sem m.a. cand. jur.
Sterfám Sörensson hetfur gjörzt
fulltrúi, og mun fjalla aðailega
um mál, er lúta að stúdentum,
prófum og fleira. Sýnálegt er þó,
að breyta verður til um ^kipan
gkrifstofu til þess að nýta vinnu
aðstöðuna sem bezt auk þess að
koma upp símotöð o.fl. Og er mér
fagnaðaretfni að njóta samvinnu
um það við ungtfrú Erlu Elíasdótt
ur, sem verið hetfur oss öllum
stoð og stytta, og háskólaritara
Jóhaunes Helgason, sem er oss
öi'Ium að góðu eiinu og ötulleika
kuninur.
Máli mínu skal að sinni lokið,
enda þótt Háslkótti íslands og
stofnanir hans séu með stærstu
fyrirtækjum þjóðarinnar og
vandamál hans mörg og mikil,
sum næsta vandleyisL
BUÐBURDÁRFOLK
/
OSKASI í eftirtolin hverfi:
Meðalholt og Laugaveg 1 — 33
TALIÐ VIÐ AFGREIÐSLUNA í SÍMA 10100
00000000000000090000