Morgunblaðið - 04.12.1969, Blaðsíða 15

MORiGUN’BLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. DESEMBER 1069
15
HVAÐ SEGJA ÞEIR 1 FRÉTTUM?
Straumsvík
fullkomnasta
hafnarmann-
virki á íslandi
Frá alda öðli hefur Hafnar-1
fjörður verið ein helzta höfn á
Islandi, og rammtengdur sögu ís
landsbyggðar allt frá upphafi.
Gunnar H. Agústsson,
hafnarstjóri.
I Landnámu er þess getið að
Hrafna-Flóki hafi komið í Hafn-
arfjörð, áður en hann hvarf af
landi brott. Þar fundu þeir hval
á eyri — Hvaleyri. Hafnarfjörð-
ur er sannnefni. Þar mun bezt
höfn á Suður- og Suðvestur-
landi frá náttúrunnar hendi allt
frá Austfjörðum að Hvalfirði.
Nýlega varð höfnin í Hafnar-
firði 60 ára, en fyrsti fundur
hafnamefndar var haldinn 9.
september 1909. Nú nýlega bætt
ist Hafnarfjarðarhöfn mikið og
veglegt mannvirki — Straumsvík
urhöfn og að því tilefni átti Mbl.
viðtal við hafnarstjórann, Gunn
ar H. Ágústsson.
Fyrst barst tal okkar að hinni
nýju höfn í Straumsvík. Gunnax
sagði:
— Byggingafiraimkvæmdir í
Straumsvík hafa gengið nokkuð
vel, þótt tafir hafi orðið vegna
slæmæar veðiráttu og verkfalla.
Verkefnið var ennfremur aukið
nokikiuð frá því sem upphaf-
lega var áætlað. Höfnin er mið-
uð við að verða fyrir 50 þúsund
lesta skip og unnt mun verða að
taka inn staenri skip, séu þau
ekki fullhlaðin. Nú þegar er
unnt að afgreiða 30 þúsund lesta
skip, fullhlaðin, en enn er höfn
in ekki fullbúin fyrir 50.000 lesta
skip.
Höfnin í Straumsvík er að
mestu leyti byggð fyrir íslenzka
álifélagið, ÍSAL, en við vonumst
til að geta notað hana við fleiri
tegundir útflutnings og innflutn
ings og er þá alls ekki óhugs-
arudi að Straumsvík verði gerð
að fríhöfn, svo og svæðið um-
hverfis. Þá getur komið til
greina að hafa þar olíugeymslu
eða birgðastöð, jafnvel olíu-
hneinsunarstöð. Athugað hefir
verið lauslega, hvernig unnt sé
að koma fyrir allt að 100 þúsund
lesta olíuskipum í Straumsvík og
mun það framkvæmanlegt, á hag
kvæman hátt. Þá tel ég sennilegt
að bnáðlieiga verði niauðsyn að
gena í botni víkiuiriininar austan-
megin u.þ.b. 100 metra hafnar-
bakka fyrir smænri skip, t.d.
þau, er flytja afurðir álversins
úr landi. Verður þá stóri hafnar
garðurinn nýtilegur mun lengri
tíma en ella, fyrir stóru skipin.
— Hvað um þessd stáru sikip?
— 100 þúsonid lesta -olíiu-
skip eða stæirri verður unnt að
afgreiða í Straumsvík með því
að gera viðlegumannvirki með-
finam veatanverðiri Straiumsvík-
inni. Dæla má upp leirkenndu
botnlaginu og fylla yfir hraunið
vestan víkurinnar. Þax yrði unnt
að reisa olíuhreinsunarstöð.
Landið þair er mjög vel til þess
fallið. Vestan víkurinnar í hraun
inu er landið mjög lágt og slétt,
6 til 8 metrar yfir sjó, og er þar
afbraigðs góð undirisitaða fyriir
hvaða mannvirki sem er.
— En er ekki hafnarmynnið
helzt til þröngt?
— Að hafa hafnarmynnið svo
þröngt er bæði kostur og galli.
Gallinn er sá að meiri varkánni
þarf við að sigla skipum inn,
en kosturinn er að minna af út-
hafsöldunni kemst inn í höfn-
ina. Hins vegar hefir verið ráð-
gert að gera sérstaka búkka
(guide-dolphins) í hafnarmynn-
ið áður en 50.000 lesta skipin
fara að koma.
Þessi höfn býður upp á ýmis-
legt. Hún er mjög vel staðsett
firá skipulagslegu sjónarmiði,
svæðið ákaflega hentugt iðnað-
arsvæði, þair er rafmagn, gnægð
vatns, vararafstöð og einhver
Spjallað við
hafnarstjórann
í Hafnarfirði
Gunnar H.
Ágústsson
bezti þjóðvegur landsins.
Straumsivík er staðsiett m.iðgvæð-
is á mesta olíuneyzlusvæði
landsins og möguleikar eru á
því að leggja olíuleiðslur til sér
stakra dreifistöðva í Reykjavík,
Kópavogi, Hafinarfirði, jafnvelá
'fyrirhugaðan Álftanessflugvöll,
til Keflavíkur og á Keflavíkur-
flugvöl o.s.firv.
Framhald á bls. 17
Þannig er hugsað, aS komið sé fyrir 100
þúsund lesta olíuskipi
stærra skipi.
í Straumsvík eða þá jafnvel enn
Lífsvenjur ogýmiskonar regl-
ur hafa áhrif á heilsufarið
f SÍÐASTA hefti ritsins
Hjartavernd skrifar Eggert
Ásgeirsson, framkvæmda-
stjóri Rauða kross íslands,
grein um heilsufarið og sam-
félagið, en Eggert hefur lengi
verið fulltrúi við borgarlækn-
isembættið í Reykjavík. Fjall-
ar greinin aðailega um mikil-
vægi fyrirgirðandi heilbrigðis
þjónustu. Og í því sambandi
um skaðlegar neyzluvenjur
og framleiðslureglur, sem
þurfi að breyta eftir breyttum
aðstæðum. Mbl. ræddi þetta
mál nánar við Eggert, sem
sagði m.a.:
— Ástæðan fyrir greininni
er sú, að á fjölmörgum svið-
um þjóðlifsins hafa verið
settar reglur, sem beint eða
óbeint hafa áhrif á heilsufar
manna, stundum til ills. Þegar
litið er á reglur, sem gilda um
framleiðslu neyzluvara, sjá-
um við að í þeim eru ýmis
ákvæði, sem eru miður æski-
leg frá heilbrigðissjónarmiði.
Sum eru upphaflega komin
inn til að tryggja vörugæði,
en önnur vegna verðlagseftir-
lits. Jafnvel getur verið um
að ræða reglur, sem einhvern
tíma voru álitnar vernda hags
muni neytenda og gerðu það
kannski þá. Niðurgreiðslur
eru t.d. til komnar til vemd-
ar hagsmunum neytenda,
framledðenda eða þjóðhags-
kerfisins sjálfs, en geta vald-
ið röskun á eðlilegri neyzlu.
— Það skal tekið firaim, að
þar er ekflci við neinn sérstaik-
an að salkast. Suimt er frá
þeim tíma, þegar höfundum
reglanna var óikunnugt um
gallana, segir Eggert. Hitt
verður lílka að hafa í huga,
a@ skortur á regtam getur
valdið öfugþróun.
— Þegar fram líða stundir
aðlagar framleiðandinn sig
reglunum eins og sjóimaður-
inn hagar seglum eftir vindi.
Þróunin getur orðið sú, að
lítilsháttar breyting á reglun-
um getur orðið stórkostlegt
hagamunamál stórra þjóðfé-
lagsihópa. Með slíkum reglum
hefiur hið opinbera stundum
blandað sér í þróunina og
flækzt í mikinn vanda.
Sjaldnast af ráðnum hug.
Miklu fremur vegna viðleitni
til að bjarga málum, þegar
erfiðlei’kar steðja að.
— Hagnaður mjófikurbúa er
t.d. reilknaður bændum í htat-
falli við innvegnar fitueining-
ar. Verður það hagsmunamál
framleiðandans að selja sem
flestar fitueiningar, þótt það
sé óhollt nútíimafóiki, sem
yfirleitt hefur nóg að bíta og
brenna, að neyta fitu nema í
hófi. Heppilegra væri því að
gera allt aðrar kröfur til
mjól'kurinnar á framleiðslu-
svæðum nieyzlumjóllkair. —
Mjólkurreglugerð tekur firam,
að fitumagnið skuli ekki fara
niður fyrir 3%. Heilbrigðis-
samþykikt fyrir Reykjavík
mælir svo fyrir, að fitumagn
skuli vera a.m.k. 3,5%, en
miegi læklka í 3,15% yfir
vetranmánuðina. Víða annars
staðar roun mjólk vera fitu-
stöðluð og fitumagnið ákveðið
3% allan ársins hring. 3%
feit mjólk þykir heppileg,
bæði með tilliti til næringar-
gildis og bragðs. Með kynbót-
um hefur fita í mjólk aukizt
noklkuð og hefur meðalfita í
innveginni mjólk einn mánuð
komizt upp í 4,15% í mjólik-
ursaimlagi hér á landi. Og
dæmi eru um kú, sem mjólikar
að meðaltali 5,83% feitri
mjól'k. Gott er að framleiða
smjör, þar til offraimleiðsla á
sér stað. Óþarfilega margar
Framhald á bls. 17
Eggert Ásgeirsson