Morgunblaðið - 03.05.1970, Blaðsíða 20

20 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. MAÍ 1870
— Ræða Bjarna
Framhald af bls. 17
lífeyrissjóðanna og samræmingu
á störfum þeirra og lánastofn-
ana ríkisins. Slík ráðagerð var
einmitt ein aðalforsenda júní-
samkomulagsins við verkalýð-
inn 1964, þó að sumir háttvirtir
þingmenn, sem þar áttu hlut að,
sýnist nú hafa gleymt því.
Hér er síður en svo að ræða
um sérmál stjórnarflokkanna,
annars eða beggja, heldur vanda,
sem leysa þarf, en auðvitað er
æskilegt að leysa með sem allra
víðtækustu samkomulagi.
Stefnubreyting
í uppbyggingu
atvinnuvega
Á sama veg og núverandi rík-
isstjórn hefur tvímælalaust tek-
izt að ráða fram úr flestum að-
steðjandi vandamálum eftir því,
sem efni stóðu til, hefur hún
einnig ráðið algerri stefnubreyt
ingu um uppbyggingu íslenzkra
atvinnuvega. Þegar allmörgum
árum áður en afturkippurinn
varð, höfðum við lagt ríka
áherzlu á nauðsyn þess að skjóta
fleiri stoðum undir íslenzkt at-
vinnulíf. Stöðugum aðvörunum
mínum var tekið með svívirðing-
um um, að ég gerði mig sekan
um vantrú á landið og landkost-
um. Og hafði ég það þó að aðal-
efni máls míns, að við yrðum að
hagnýta öll gæði okkar elskaða
en erfiða lands til að forðast
stórhættulegar sveiflur og að of
þyngja nokkurri atvinnugrein.
Einmitt nokkrum mánuðum
áður en efnahagsörðugleikamir
hófust var á Alþingi háð hörð
barátta um, hvort gera ætti Búr-
fellsvirkjun framkvæmanlega og
tryggja atvinnu og efnahag með
gerð álsamningsins. Þá skrifaði
Þjóðviljinn sífellt um, að fyrir-
hugöð Búrfellsvirkjun væri
tæknileg skyssa. Háttvirtur
þingmaður, Sigurvin Einarsson
var margmáll um, að álbræðsl-
an mundi eitra svo loftið um-
hverfis sig, að óttast mætti, að
„Hafnarfjörður yrði sennilega
hér um bil allur á hættusvæð-
inu.“ Háttvirtur þáverandi þing
maður, Einar Olgeirsson, kvað
baráttuna gegn varnarsamningn
um mimdi reynast smáræði gegn
mótstöðunni, sem hafin yrði
gegn þessum framkvæmdum. Sá
af þessum herrum, sem hófsam-
legast tók til orða, Hannibal
Valdimarsson, bar fram kröfu
um, að „þessu máli verði nú
vikið frá ákvörðun Alþingis, en
því vísað til þjóðaratkvæðis,“
m.a. til þess að þjóðin verði
spurð um það „hvort hún telji
ástandið í efnahags- og atvinnu
lífi þjóðarinnar nú vera slíkt,
að við þurfum þessara úrræða
með í stað þess að snúa okkur
að því að efla okkar eðlilegu
atvinnuvegi," eins og Hannibal
sagði. Hann taldi þá auðheyri-
lega ekki „eðlilegt", að við not-
uðum fossaaflið til að útvega
landsfólkinu meiri og öruggari
atvinnu! Hvemig væri nú kom-
ið, ef þessir menn hefðu þá feng-
ið að ráða? Hvemig hefði
tekizt að vinna bug á atvinnu-
leysi og hverjóir væru nú fram-
tíðarhorfur?
Sjálfur tel ég framkvæmdirn-
ar við Búrfell og í Straumsvík,
einungis upphaf þess, sem koma
skal. Þær hafa þegar gert ómet-
anlegt gagn en þó einungis lít-
ið miðað við það, sem verða
mun, ef haldið verður áfram á
sömu braut. Hér er um að ræða
nýtt Iandnám, ekki ómerkara en
endursköpun sjávarútvegs og
upphaf nýtingar nútímatækni á
fyrstu áratugum þessarar aldar,
sem var forsenda fullveldisins
1918.
Nú þurfum við bæði getu og
vilja til að umgangast aðrar
þjóðir á grundvelli jafnréttis og
hafa við þær svipað samstarf,
eins og aðrar sjálfstæðar þjóð-
ir telja sér lífsnauðsyn nú
á dögum. Aðild okkar að EFTA
var þar eðlilegur áfangi, og
mun, ef vel tekst, gera okkur
mögulegt a ð efla innlendan
iðnað með öflun markaða er-
lendis. Ef slíkt tekst ekki, þá
er hægur hjá að hverfa úr þeim
samtökum, en hingað til hafa
fslendingar hvergi reynst eftir-
bátar annarra, ef þeir hafa bú-
ið við jöfn skilyrði.
Hlutleysi Finna
og öryggi fslands
Tal um aðild okkar að
Nordek var hins vegar ætíð
óraunsætt, og þó aldrei fremur
en nú, þegar það samstarf sýn-
ist með öllu úr sögunni, og dylst
engum hverjum er þar um að
kenna. Samt þykir ekki hlýða að
strá salti í sár með því að segja
berum orðum, hver sökina eigi.
En hlálegt er, að slíkir atburð-
ir skuli gerast, einmitt um sömu
mundir og bæði innanlands og
utan er hert á Éiróðri um það,
að við íslendingar höfum glatað
sjálfstæði okkar með aðild að
Atlantshafsbandalagi og vist er-
lends varnarliðs í landinu. f stað
þess er sagt að við eigum að
tryggja sjálfstæði okkar með
vopnlausu hlutleysi. Hlutlausir
eru Finnar og með engan erlend-
an her í landi. Engu að síður
verða þeir að una erlendri íhlut
un, slíkri sem við höfum aldrei
þurft að reyna og óhugsanleg er
af hálfu bandamanna okkar.
Því var fyrir skemmstu hald-
ið fram á Alþingi að leita hefði
átt skoðunar sænskra sósíal-
demókrata á því, hvort hér væri
þörf á vörnum. Þess vegna er
fróðlegt að kynnast því, sem
Olof Palme átrúnaðargoð allra
vinstri manna hérlendis, sagði
nýlega í London við brezka
blaðamenn. Hann komst m.a.
svo að orði:
„ . . . pólitísk éifstaða ýmissa
Evrópuríkja — einnig hinna
hlutlausu — markast svo til æv-
inlega af landfræðilegri og her-
vægri stöðu þeirra og af sögu-
legri reynslu. Svíþjóð er hér
engin undantekning. Hlutleysis-
stefna vor er gömul og stendur
föstum rótum í sögu vorri og er
byggð á stöðu landsins í miðri
Skandinavíu, milli austurs og
vesturs . . . Það er staðreynd,
að eftirtektarvert jafnvægi hef-
ur ríkt í norðanverðri Evrópu
ætíð síðan i ófriðarlok. Við höf-
um ástæðu til að telja, að þetta
sé að þakka miklu jafnvægi í
þvi stjómmálakerfi sem Norð-
urlöndin hafa mótað. Danmörk
og Noregur hafa gengið í Atl-
antshafsbandalagið. Svíþjóð og
Finnland eru hlutlaus. Finnland
hefur raunar sérstök tengsl við
sinn mikla nágranna. f þessu
kerfi fellst veruleg innri rök-
vísi. Það hefur reynzt gagnsam-
legt afl (element) í stjórnmála-
kerfi álfunnar eftir ófriðinn.
Hluta þess (kerfis) verður
ekki breytt án þess að setja
allt jafnvægi þess í hættu.
Hlutleysisstefnu, slíka sem
vér höfum valið oss, verður að
framkvæma af mikilli festu og
sámkvæmni. Það nægir ekki að
standa utan við hemaðarsamn-
inga. Hlutleysið verðum vér að
gera trúverðugt með því, að
tryggja hervarnir vorar . . . “
Allt það, sem Palme segir hér
um hin Norðurlöndin, á þvi
fremur við um ísland og er þá
eftir að sj á, hvort sá, er lýsti
eftir skoðun sænskra sósíal-
demokrata, fylgir henni, þegar
hún er fram komin.
Ég hefi þá í örstuttu máli lýst
helztu viðfangsefnum á liðnum
og komandi árum. En hvort sem
talað er lengur eða skemur er
ekki um það að villast, að nú-
verandi stjórn hefur rutt leið til
varanlegra heilla með lausn að-
steðjandi vandamála og markað
frambúðarstefnu af stórhug, víð-
sýni og raunsæi.
Hverfasamtök Sjálfstœðismanna í Breiðholti
SKEMMTIKVÖLD
Hverfasamtök Sjálfstæðismanna í Breiðholti halda skemmti- og kynn
ingarkvöld í Miðbæ v/Háaleitisbraut (Danskóla Hermanns Ragnars)
sunnudaginn 3. maí n.k. kl. 20.30.
Spiluð félagsvist.
Ávarp: Ólafur B. Thors, fulltrúi.
Skemmtiþáttur: Karl Einarsson.
Kaffiveitingar.
Spilaverðlaun.
Happdrætti.
Dans.
SKEMMTINEFNDIN.
Kópavogur Kópavogur
Gatnagerð og aðrar verklegar
framkvœmdir bœjarfélaga
Sjálfstæðisfélögin í Kópavogi efna til almenns fundar um þetta efni í
Sjálfstæðishúsinu við Borgarholtsbraut n.k. þriðjudagskvöld 5. maí kl.
20.30.
Frummælendur: Eggert Steinsen, verkfræðingur,
Páll Hannesson, verkfræðingur,
Sigurður Helgason, bæjarfulltrúi.
Að framsöguræðum loknum verða almennar umræður og fyrirspurnir.
Kóoavogsbúar eru hvattir til að fjölmenna.
SJÁLFSTÆÐISFÉLÖGIN í KÓPAVOGI.
I__________________________________________________________
Ný sending af vestur-þýzkum Dralon-gluggatjaldaefnum
þar á meðal okkar velþekktu damaskefni í fjölbreyttu
litaúrvali, ásamt nýjum mynstrum af ódýru acryl-
gluggatjaldaefnunum — Spönsk terlenka efni í breiddum
150, 225, og 265 cm, sérstaklega hentug fyrir breiða
glugga — Hagstœtt verð — Amerísk fiberglassefni í 180 cm
breidd, margir litir
Lítið inn þar sem úrvalið er og gerið góð kaup
Áklœði & gluggatjöld Skipholti 17 — Sími 77563