Morgunblaðið - 12.05.1970, Blaðsíða 17

17
MORGUNIBLAÐIÐ, ÞRIÐJ UDAGUR 12. MAÍ 1970
SVR-ferðir, skipu-
lagsmál og skólamál
á fundi borgarstjóra
í Árbæjarhverfi
A IHVRRFAFUNDI Gehra HaU
grims'son'air, borgarstjóra, með
íbúum Árbæjarhverfis bárust
einfeum fyrirspurnir um ferð
ir strætisvagna í þá hluta
faverfisins, seim afskiptir hafa
orðið eftiir breytiingu á leiða
fcerfi vagmanna. >á var einnig
fjalllað um skipulagsfoireytingni
þá við Rofabæ, sem gerir ráð
fyrir nýrri húsaröð fraunan
við núverandi einbýlislhús
þarnia, en eigendur þeirra eru
óámægðir með breytinguna.
Einnig var rætt uim skólatmál
faverfisins, gæzluvöll í efri
hluta þesB, malbikunaírfraim-
kvæimdir og gangstéttalagn-
ingu, auk þesis seirn spurniing
barst um atvinnulhorfiur skóla
fóllks í barginni. Fundurinm
var haidinin í félagsfaeimili
Rafveitunmiair og hanm sóttu
um 150 manns. Pundarstjóri
var Gunnar Smorriasoín, kaup-
maður oig fundanritari Lauf-
ey Maigniúsdóttir, húsmaóðir.
í upphafi fiundarins flutti
Geir Hiallgrímssom, borgar-
stjóri, ræðu, þar sem hann
grelndi frá tekjuöflun og
teíkjuskiptinigu borgarinnar,
slkipulagsmáluim, þjóniustu við
bongarbúa, verklegum fram-
kvæmdum oig stuðtnimgi við
atvinniulíf borgairinmiar. í
ræðlu sinni gat borgarstjóri
þess isérstalklega, að nú væri
unnið að malbilkun Hraun-
bæjiarins. >á yrði í sumar
gerður nýr gæzluvöllur í efri
hluta Árbæjarfaverfis. Hann
vék einnig að nýstofnuðu
íþróttafélagi Árbæinga, Fylki,
og sagði, að því þyrfti að veita
landrými fyrir starfsemi sína.
Yrði það væmtamlega geart með
samniingum við landeigenduir
í Selááhveríi, en að þeirn er
nú ummið.
Bongarstjóri sagði, að Ár-
bæjarhverfið hefði þá sér-
stöðu, að það væri gxeinilega
afmiar'kað frá öðmum borgaæ-
hlutum. Þar væri því brýnt
að risu al'hliða þjónustu-
miðstöðvar. Byggingu skól-
ans í hverfinu yrði stöð-
ugt haldið áfram. í sam-
ræmi við óskir íbúanna yrði
þar fyrst byggður íþrótta-
sallur á undan almiermum saim-
komusal. Borgarstjóri gat þess
að á næsta vetri yrðu þeir
neimendur úr hvarfimiu innain
50 talsinis, sem hygðust
stunda framihaldsnám umfram
skyldumiámið. Þessuim nemend
um yrðd ekki umnt að veita
fræðslu í slkóla faverfiisiins.
Kæmi þar bæði til húsnæðis
slkortuir og skortur kennara,
aulk þess sem skipting á skóla
kostnaði milli ríkis og borgar
skipti og máli, þegair um svo
fáa nemendur væri að ræða.
Strax að lokinnd ræðu
borgarsitjóra bað Björn Bald-
ursson uim orðið og flutti mál
félagsslkaparins Ufuo Ore, en
fu/lltrúi fa.ams fylgdi borgar
stjóra á hverfafumdum hanis
árið 1968. Að þessu sinni mót
mælir Uno Ore fyrirhugaðri
stjórmairráðsbyggingu, sem ráð
gert er að rísi í brekkunni
■milli Menntaskólans og Stjórn
arráðsiins. í svari sínu við at
hugaseimd Uno Ore gat borg-
arstjóri þess, að þeim Herði
Ágústsisyni og Þorsteini Gunn
arssyni hefði verið falið fyrir
tveimur árum, að fara yfir
gamla bæinn með það fyrir
augum, að ekkert hús yrði rif
iFrá fundi (borg arstjora í Arbæjarhverfi. — Ljo sim. Sv. Þormoðsson).
ið, seim hefði sérstafct sögulegt
gildi fyrir borgina. Þeir áttu
að gera tillöguir um eftirfar-
andi atriði: Hvaða hús eiga
að standa á sínum stað?
Hvaða faús á að flytja að Ár-
bæ? Hvaða faús á að mæla
upp, áður en þau verða rifin?
Þeir hafa enn ekki slkilað heild
aráliti, enda þótt könniun
þeirra sé að mestu lofcið. Borg
arstjórn mun ekki taika af-
stöðu til málsins, fyrr en að
fengnu þessu áliti. Borgaryfir
völd munu í fraimtíðinni eins
og hiingað til fylgjast náið
með því, að menningairverð-
mæti í borginni glatist ekki.
Borgarstjóri sagðist Ihafa salkn
að fulltrúa Uno Ore á fyrsta
hverfafundi sínum daginn áð
ur, em bauð honiuim á síðari
fundi sína, ef hann æskti
þess.
I svari sínu vi'ð fyrirspum
um stækkiuin Árbæjiarsfcóla
saigði borgarstjóri, að verið
væri að ganga frá teilkninguim
og útboði í þriðja áfanga hans
og ætti því verki að vera lok
ið næsta haust. Yrði þá vafa
lítið unnt að tafca hluta hans
í .notfcun anmað faaust.
Varðandi faúsiairöðina fraim-
an við einfoýlishúsin við Rofa
bæ, sagði borgarstjóri, að þar
væri búið að úthluta 8 lóðum
samfcvæimt skipula'gsforeyting
unni, seim gerð vair. Hefði
sama aðila verið úthl'utað öll-
um þessum lóðium og hefði
verið samiþykkt ákveðin húsa
gerð á þeim. Eftir að hávær-
ar fcvairta'nir komu fraim frá
niágirönnuim hefði málið verið
telkið ti'l endursikoðunar. Til-
raun ihefði verið gerð til að
benda lóðaifaafanuim á aðra
staði í borginni, tid þessa
hefði Ihún eklki borið árangur,
en áfraim væri unnið að úx-
lausn mál'sins. Á þessu stigi
væri ékki unnt að lofa því,
Framhald á bls. 14
Stokkhólmsbréf
frá Hrafni Gunnlaugssyni
MALEFNI NAMSMANNA
Hvers veigna láta námisimeirm
srvon/a? Er verið að styrkjia þesisia
þokkiapilltia, til Iþeisis ©ins að þeir
talki upp O'fbiel'diiisaðferðiir er-
iemdna jiaifnialdm isáininia og verði
þjióðiinni til Skammiair?
Elkfci er ólíkleglt, að spumiiinig-
air líkar þeisBUm, faiafi komáð upp
í hiugla miangra, sem litið þekkjia
til máiefinia ruámsimiaininia, eftir at-
burðámia við íslienzlka seindiiráðið
í Stoklklhólmi þainin 20. fyrra
m/ániaðair. — og síðar staipiulögð
mótmiæili SÍNE í Osló, Kaiup-
miainmalhöifn cug Stoiklklhólim'i.
En sleppum nú ölkum æisiinlgi
og rteymiuim að setjia miálið nið-
ur fyrir ofckur í róleiglhieiltuim', oig
rarunisataa hiniar ýmlsiu hliðar
þeisis. Orsalkiir, eðli oig aaimihienigi
atburðlarásiairiinoar.
UM RÉTTLÆTI NÁMSLANA
Hástaóli islairudis getur etaki
boðáð nlemiemiduim sínum upp á lit
skrúðiuigt námiS'vail oig þair siem til
þeiklkjia gieta etoki ruaitalð því, að
milkið áfremdiarlástaind rifkir í öll
uim miáluim hainis. Það er því efclki
'haagt að aag.i'a, að Hástoólinn sé
beiint laktaandi fyrir ný'útskrif-
aða stúdienta. Þröinigiur kostur oig
fæð nláml-igreinia verður til þesis
að árleiga útslkrifaisit fjöldii stúd-
enta, sem etelki fiinmur niaiina
náimislieálð við siitt hæfi irumam
vaggjia hanis. Það eina, sietm þeeis
ir stúdemtar geta því gert, vilji
þair haildla áfnaim -að miemmta sig,
er að haiidia utan til arlemidra hé-
skr’a, sieim hiafa upp á fieiri
mn'Vv’teifca að bjióðia.
T i þá kicmia nýir þæitittr inm í
m *... Kcieitinaður við inámisdivöl
erlandiis og hveirináig þeisisi taastn-
aður. verður klofimm. Einis ag
ástanddð er í diaig, þefcjia námis-
lán aðiedns rúmiam þriðjumig þess
fjlánmiaigns, sem stúdleint á fyrsta
ári þarf sér til uppáhaildis ag við-
urværis. Af þassiu leiiðdr, að
■rujóti stúdientar efclkli ríltouleigrar
aðisitaðar vamidiamiaminia, er þeim
aigljöriieiga variniað utamfarar.
Þetta verðiur til þesis, að miang-
ir bjiartisýniir inemiemidlur, siem
taoimia fullir af hugmytnidum út
Úr memmtasítaól'uniuim en meyðast
til að ihætta vilð firaimitiíð'aréform
sín af fjiárhiagsleigum ástæðium,
fyliaist bedzkju út í þjóðfélag'ið
ag igainiga í lið mieð miðurrifs-
'öfluinum.
Hver réttsýnm oig huigsaindi
miaður, hlýtur því að gerta sér
ljóist, að þesisiu ásltanidd verður að
breytia. Brieyta þammig, að allir
stúdiemitar, sem sýnia áhuga og
viljia, eigi jiafoa mölguleitoa til
hivaða mláms sem er. Eln veigma
amiæiðar háskóliainis hledmna, er
iþalð clkltauir meiri niaiuðsyn em öiðr-
uim þjóðuim, að búa þaminiig að
mámisfó'Iki að það gleti farið ut-
an tii miáms. Þetta verður að-
©imis igent með því, að veita öll-
uim þurfand'i miemendum miámis-
iáin, aeim wæigjia fyrir miaiuðsynleg-
ustu útigtjö'ldiuim'. Ef þietta er haft
í huiga, veTður því etaki neitað,
að námislláin eru í alla staði rétt-
lætanileig. Efctai atðaine réttlætan-
le(g, faeidur edn af aðalfor-
siemduim lýðræðis í þjóðféiaiginu.
ÓRÓI STÚDENTA
Hvað eftir aniniað hafia náms-
menn sent fré sér álytatanir og
tillagur til úrbóta í þessiuim efn-
um. En oftast flemigið aðeins
þiuinna þögninia sem svar. Það
er þvl sikiljanlegt að sltúdiemtar
fairi að ókyrnaist, þeigar þeiim er
eikltai svarað, hrvað þá heldiur
haitáð úrbót. Afledðdmigiin af þassu
varlð siú, að stjórn SlNE staoiriaði
á bitniar ýmsu dieildir siíniar er-
iemidis, að neymia að haf aist eitt-
hivað að, sem veltati aithygli al-
miemmimgs og ráðiamiamna é
Hrafn Guiuilaugsson.
ásitamidiniu. Voru hverri dieild
gefmiar frjiálsar hendiur um fnam-
tavæimidiir. Þróuinim varð sú, a@
stumgið var upp á 24. apríl, isiem
aimenfflum miótmæiadlagi stúd-
emta við 'Sendiráð Ísiiaindis í hin-
um ýmisiu lönidum.. Viar það á vit-
orði fiestra SÍNE-félaiga, að þesis-
ar aSlgenð'ir stælðlu fyrir dyrum.
Virtust nú stúdentar sitamidia ein-
huga samiain í þe'irri viðlieitni að
vefcja athyigli á málum siínum á
friðsamiiagan ein áhrifianítaan -hátt.
ELLEFU-MENNINGARNIR
OG SÍNE
Þagiar allit virt'iist liigglja ljóst
fyrir oig aðeinis viar befðilð eftir
að 24. apríl rynmi upp, gerðist
óvæintur atburður þanm 20. apriL
Nofclkrir SÍNE-félagar ráÖaist inm
í íslanstaa sendiráðið í Stotek-
hóimi, ám vitunidar náimsmamnia-
ráðlsinis þar, ag láta frá sér fara
blaiutieigar yfirlýsin!g,ar um hin
og þessi mál, aiuta útþvældrar
tuggu uim sósíalísitaa byltimgu.
Allir þieltakjia svo framhaldið.
En hvers eðlis er þetta mál. 1
rauin oig veru taefur þetta méi
tvær miaginhliðar. í fyrstia iaigi
tataa semidiiriáðBÍns, sam verkmiað-
ur. í öðlru iagi áhrif þesisa upp-
hiauips á SÍNE. Ég hald að fyrri
hlíð málsiinis sé þagar það rwatng
rædid, aið ég sieippi hemmi, auk
þess aem ég tel hiairua etatai snerta
SÍNE beómt.
Síðari hliðin hefur hins vegar
vetrið miininia rædd. Það er stað-
reytmd, að eliefu-memninigarnir
viissu allir um fyrirhugaðar að-
'gerðiir SÍNE. í skjóli þeisis'arar
saimieigintegu hreyfingar, nota
þeir sér aðstöðiu sjinia oig grípa
fram fyrir hemidiunnlar ó féiagiimiu,
án þesis að igema miámsmanmiaráfð-
irniu í Stoltakihóimi viiðvairt. Þanm-
ig tóitasit þeiim að draga alia at-
hyglána að sínium p írsámuleigu
áihiugamálum, ag rugla fólk svo í
ríminiu, að í fynstu héldu menn
að hér væri um sameiginlega
hreyftagu stúdentia að ræða. Það
er heldiur ieiðiinteigur huigsunar-
'ih'áttur að notfæra sér hreyfinlglu
féiaga siin'na á þenman hátt, til að
blása út póUtístaar kreddur ag
lönlgu úr sér geinlgn'a hugmynda-
fræði.
Ég veilt ektai hvort þáð félag
á fyrir sér bjarta framitíð, þar
sem einlatötau mieðilimir þess láta
persóinuteiga h'jg'smuni riáða gerð-
um islínuim, en hugsa minna um
haildina. Það sem er þó grát-
hlæigiteigast í iþassu öllu er, að
'námismianmiaféiögim í Gautaborg,
Uppisölum og Stakkhólmi hafa
lýist yfir stuðniiinlgi vdð þesrar að-
gerðir. Þ.e.a.s. lýst yfir stuðh-
inlgi við þá, siem igriípa fram fyrir
hendiurniar á félaigiiniu. Þetta er
aiger dfuigþróum.
Það edina sem staiptir SÍNE
imáli er flordæimiið, sem elieflu-
meminiinlgarmiir igefa, að flana á bak
við félaigið og notfæra sér vís-
vitandi Étaipulaigðia hneyfimigu
þegs, til að koma siínium persómu-
lagu staoðiumiuim á framfæri. Þemm
am lið miáisiinis á SÍNE að for-
dæmia, vilji það bera nafnið féiag
cmieð réttu.
Það verður annars erfitt fyrir
SÍNE að iskipuieiggja notakrar að-
igerðir í fmmtíðimini, ef sú hætta
verður stöðuigt rítajiamidii aJð eim-
sitataa mieðlimir féiagsinis not-
færi sér hreyfingu þess, tauig-
myinidium sínum ag kredduim til
framdráttar.
Það eir í rauniinmii sórt til þesis
að tauigsia, hve SÍNE-deildirmiar
hafla láitáð æsaist af spieminu auigmia
blitasins tii vamhugsia@na srfirlýs-
iniga otg fullyrðimiga, sem eiga
elktaert slkylt við hagsmuiniaibar-
áttu námismiaminia. Haldi þeisisi
pólitísiki æsinguir áfram að viaxa,
verðiur elkfci séð fyrir endainm á
því Ihvort SÍNE stemidur heiit á
eiftir, sem félaig allra íslenzlkra
stúdemta erlemidiis. Nú þagar eru
dæmi þass, að einistalkiiinjgar hafi
sialgt siiig úr félaginu vegna öflga-
ful'kia yfdrlýsiinga frá fluiniduim
dieildanma. Þesisia þróum verður
að stöiðva þagar í stað oig þjappa
féiaginu samam til heiiðörleigrar
bairiáttu í breiðri fyitainigu, en
elklki að eltast við smá hóp æe-
álnigaimianmia á veigum Æsfculýðs-
fyltoiingariminiar.
AFRAMHALDANOI BARATTA
Ef litið er til bataa með áfrtam-
'haldamdi baráttu fyrir taagis-
miunium nóimismainnla í huga, má
búast við að étaki verði um friek-
ari laðlgeirðir að ræBla á þessiu
vori. Verði hinis veigar óbrteytt
ásitamid í lánamálum námismianma
í bausit, má búast við víðtæfcari
og meiri aðgerðum stúdiemita
heclmia og hiermiain. Við skiulum
þó vornia að þeisisi mál geiti le'ystst
á sem flarsiæl'aistam hátt og at-
burðir, líkir þeám er gerðust
þanin 20. apríl, edgi ekiki eftir
að emidurtiaka isiig. Ráðamemn eága
’mæstia lieiík í þeisisu máli. _____J