Morgunblaðið - 21.06.1970, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. JÚNÍ 1970
Mínar taugar gera mig æstan
í að komast á svið og leika
segir fiðluleikarinn Itzhak Perlman
FIÐLULEIKARINN ItzhalkPerl
man er einn aí þeim frægu
liistamönnum, sem koma til ís-
lands í næistru viku, til að flytja
okkur list sína á tvennum tón-
leikum á Listahátíð. Hann mun
leika í Háskólahíói ásamt Vlad
iimir Ashkenazy og í Laugar-
dalshöll sem einleikari með
Sinfóníuhljómsveit íslands und
ir stjórn Andrés Previns.
Itzhak Ferlman er ungur
maður, aðeins 25 ára gamall,
þótt hann sé viðurkenndur einn
af fremstu ungu fiðluleikur-
um heims. Hann á tónlistar-
rætur sínar í tveimur löndum,
ísrael og Bandaríkjunum, þar
sem hann er sonur pólskra gyð
inga, sem fluttust til ísrael á
fjórða tug aldarinnar. Þar
fæddist hann og þar var það
sem hann var lostinn lömun-
arveiki er hann var á fimmta
ári. En hvorki sjukdómurinn
né mjög hægfara bati gátu unn
ið bug á ákafri löngun hans til
tónlistarnáms. Æ síðan hefur
hann orðið að leika á fiðluna
sitjandi í stól.
— Áður sárnaði mér að sjá
fyrirsagnir í blöðunum, þar
sem stóð „LömunarveikisjúkJ-
ingur stjama á fiðlutónleik-
um“, eða eitthvað þess háttar
sagði hann nýlega í viðtali við
blaðamann New York Times.
Og hann bætir við. — Ég man
eftir einum, sem sagði að Perl
man hefði komið höktandi inn á
sviðið og það glóði á áJhækjurn
ar hans millí hljóðfæra hljóm-
sveitarmannanna . . . Eða kon-
an, sem ég heyrði til í kaffi-
húsi eftir tónleika, sem lýsti
því hvernig ég hefði komið inn
í hjólastói og verið lyft í píanó
bekkinn. Ég sem hefi aldrei í
hjólastól komið. En nú er ég
búinn að gera um mig skel og
ekkert slíkt kemur við mig
lengur.
Þegar Itzhak Perlman var
13 ára gamall, kom Ed Sulli-
van til ísrael, til að setj.a sam-
an sjónvarpsdagskrá með ís-
raelskum kröftum og Perlman
fór vestur með honum. Eftir
að hafa komið þar fram tvisv-
ar í sjónvarpi, ákvað hann að
vera kyrr í Bandaríkjunum og
halda áfram tónlistarnámi.
Hann stundaðd nám í Juliard-
tónlistarskólanum og þarkynnt
ist hann svo konu sinni, Toby,
sem líka er fiðluleikari ognem
andi frá Juliard. Of þau eiga
dreng á öðru ári og annað lít-
ið bam. Þess vegna segir Perl-
man í fyrrnefndu viðtali, að
þau séu að hugsa um að flytja
úr 6 herbergja íbúðinni sinni
og fá sér 9 herbergja íbúð við
Rivierside Drive í New
York, Ekki segiir Itzhak
þó að börnin trufli
sig við að æfa eða taki frá sér
svefn. Hann sofi eins og steinn,
æfi sig ekkert alltof mikið og
taugarnar séu í fínasta lagi. —
Allir hafa sínar tauigar, bæt-
ir hann við. En það skrýtna
er, að mínar taugar gera mig
Itzhak Perlman.
ákafan í að komast upp á svið
og byrja að lei-ka á fiðluna.
Sumir gagnrýnendur hafa
líkt Perlman við Heifetz og
Milstein. Hann héit sína fyrstu
tóndeika í New York í Carn-
egie Hall 1963, en vegna prent-
araverkfalls komu engin blöð
út til að segja frá frumraun
þeesa 17 ára un-gmennis. En
þegar hann árið eftir tók þátt
í hinmi alþjóðlegu samkeppni,
sem kennd er við Leventritt
Memorial Award, vann hann
yfirburðasigur í samkeppni við
18 duglegustu keppinautana og
varð fréttaefni á forsíðu The
New York Times og anmarra
blaða morguninn eftir, vegna
þess að Guarnerius fiðlunni,
sem hann hafði fengið að láni
í Julliard-tómlistarsfcólanum,
var stolið meðan hann var að
taka á móti hamingjuósbum að
tjaldabaki. Fiðlan fannst dag-
inn eftir hjá veðlánara, þar
sem hún hafði verið veðsett fyr
ir 15 dollara.
— Fiðlan skiptir svo ótrú-
lega mi.kliu máli, s-egir ha-nn.
Og ég sagðd við sjálfan mig,
að peningar væru ekki svo mik
Mis virði, ég ætlaði að eyða mín
um í Stradivariusarfiðlu. Jæja
í hvert skipti se-rn umboðlsmað-
ur minn náði í Stradivarius í
3 ár, reyndi ég hana, en gat
aldrei fundið neima sem hent-
aði mér. Þegar svo rétta hljóð
færið kom í leitirnar að lok-
um, þá komst ég að raun um
að ég gait hvergi fengið það
vátryggt vegna þeiss að ég var
orðinn frægur fyrir_ að láta
stela fiðlu frá mér. Ég ætlaði
aldrei að fá trygginguna. Loks
ins tókst það með því að skipta
upphæðinmi, 60 þúsund döl-
um, á sex tryggingarfélög.
Veturinn 1965—66 var Perl-
man sendur í tónleikaför til 30
borga um gervöll Bandaríkin,
og var það fyrsta meiriháttar
tónleikaferð hans. Gagnrýnend
ur og áheyrendur um gervöll
Bandaríkin bergmáluðu hrifn-
inguna í New York. Og 1965
fór hann til ísrael, þaðan sem
ham-n hafði farið sem ungur
hæfileifcamaður, en var ótví-
ræður fiðlusnillingur þe-gar
hann kom aftur og hélt 8 hljóm
leifca. Veturinn 1966— 1967 lék
hann í um 50 borgum í Banda-
ríkjunum og Kanada og víða
í Evrópu. I fyrstu heimsókn
Iistahátíð
sinni til Honolulu lék hann
fiðlufconsert eftir Stravinski
undir stjórn tónskáldsins 1967—
1968 var hann einnig önnum
kafinn við tónl-eikahaM í
Bandarílkjunum og um haust-
ið og sumarið lék hann líka
í Evrópu, en veturinn 1968—
1969 hélt hann 50 hljómleika
í Bandaríkj-unum.
Perlman hefur yndi aí tón-
list í öllum sínum myndum
og ver nokkru af tíma sínum
í kennslu. Hann vill gjarnan
veita ungu hæfileikafólki sams
konar hjálp og hann varð sjálf
ur aðnjótandi. Og hann ferð-
ast langar vegalengdir til að
leika fyrir fatlaða og lamaðu.
En hann hefur nóg að gera. Nú
í vor lék hann t.d. á fjórum
meiriháttar hljómleifcuim með
New York Philharmonic.
Mörg mál til umræðu á
fundi borgarstjórnar
BORGARSTJÓRN vísáði til
borgarráðs, á fundi sínum s.l.
fimmtudag, tillögum um útsvars
frádrátt og um breytingu á kjöri
fulltrúa í útgerðanráð Bæjarút-
gerðar Reykjavíkur, em í þeirri
tillögu er geirt ráð fyrir því ný-
mæli, að starfsfólk Bæjairútgerð
arinnar kjósi fulltrúa í útgerð-
arráð. Bætt var um leigukjör
á íþróttahöll horgarinnax í Laug
ardal, og umræður urðu vegtia
ákvörðuaar borgaxráðs am sölu
íbúðar í eigu borgariníiajr.
í upphafi fundarins komu til
afgreiðslu fundargerðír borgar-
ráðs. Sigurjón Pétursson átaidi
harðlega ákvörðun borgarráðs
um sölu á íbúðinni Hæðargarði
2, efri hæð. Taldi hann að borg-
arráð hefði átt að gefa öðrum
aðila kost á íbúðinni en það
gerði. Flutti hann langa grein-
argerð skjólstæðingi sínum til
stuðnings og sagði, að hann,
með aðstoð þáverandi borgar-
fúlltrúa Alþýðubandalagsins,
hefði farið þess á leit fyrir nokkr
um árum að fá umrædda íbúð,
er hún losnaði. Borgarstjóri
upplýsti, að ráðstöfun á íbú'ð-
um, sem borgarsjóður ætti for-
kaupsxétt á, hefði til þessa far-
ið fram ágreiningslaust. Veoja
væri, að þessar íbúðir væru aug
lýstar, þegar þær losnuðu og
væri þá fyrst tekin ákvörðun
um það, hver fengi viðkomandi
íbúð. Væri þá jafnan farið eftir
mati félagsmálastjóra, á högum
og þörfum umsækjenda, Sagði
borgarstjóri, að ekki hefði ver-
ið endanlega gengið frá kaupum
á íbúðinni að Hæðargarði 2 fyrr
en í febrúar s.l. Fram að þeim
tíma hefði verið fullkomin ó-
vissa um, hvort hún losnaði.
Eðli máls samkvæmt gætu emb-
ættismenn borgarinnar ekki gef
ið nein loforð um ráðstöfun á
þessum íbúðum, áður en þær
kæm-ust í eigu borgarinnar. Af-
greiðsla málsins hef ði verið dreg
in ti-1 þess að reyna að greiða
úr málum beggja þeirra aðila,
sem hlut áttu að máli.
Vegna fyrirspurna-r frá Alíreð
Þorsteinssyni um leigukjör á
íþróttahöll borgarin-nar í Laug-
ardal, sagði borgarstjóri, að það
væri rangt að leigukjör íþrótta-
hreyfingarinnar væru verri en
annarra aðila, sem þar héldu
samfcomur. Sagði hann, að auk
þess gjalds, sem íþróttahreyfing
in greiddi þyrftu aðrir aðilar að
inna af hendi ýmis gjöld, sem
íþróttahreyfingin þyrfti ekki að
greiða. Hann sagði, að ek-ki
væri unn.t að læfcka hundriaðs-
hluta Jeigugjaldsins, meða-n
íþróttamótin gæfu ekfci m'eira af
sér. Var tillög-u þess efnis, frá
Alfr-eð Þorsteinssyni og Sigur-
jóni Péturssyni, vísað til borgar
ráðs. Bor-garstjóri upplýsti enn-
fremur, að heiimilit væri að gefa
eftir hluta leigugjaldsins, þeg-
ar halli væri á erlendum heim-
sók-num. Fyrir dyrum stæði nú
endursfcoðun á leigutöxtum fyr-
i-r La-ugardalshöllima vegna
skemmtana, s-em þar eru haldn-
ar, en gildandi leigutaxtar hefðiu
verið samþyfckti-r með samhljóða
atkvæðum í borgarráði.
Stein-unn Finnbögadóttir mælti
fyrir tillögu þess efnis, að út-
svarsfr-ádráttur yrði veittur eft-
iir sömu reglum og gilda um það
efni hjá öðrum sveitarfélögum.
Kristján J. Gunnarsson sagði, að
sameiginlegri innheimtu opin-
berra gjalda hefði veri-ð komið
á til þess að auðvelda innheiimt-u
aiuk þess sem það fyrirfcomulag
vær.i mikið hagræði fyrir gjald-
endur. Taldi hann, að óhægt
væri um vik að bréyta reglum
um útsvarsfrádrátt, nema þess-
ari sameiginlegu innheimtu
yrði hætt, en hún hefði í för
með sér mun lægri mnhekntu-
kostnað. Minnti hann á, að í
undirbúningi væri staðgreiðslu-
kerfi skatta og þesa vegna /æri
Hádegisfundur
verður haldinn í Átthagasal Hótel Sögu,
mánudaginn 22. þ. m., kl. 12.15. Emile van
Lennep, framkvæmdastjóri Efnahags- og
framfarastofnunar Evrópu, O.E.C.D., mun
flytja erindi um ástand og horfur í alþjóð-
legum efnahagsmálum.
Þeim, sem áhuga hafa, er heimill aðgangur
meðan húsrúm leyfir.
Verzlunarráð íslands.
________________Bjöm Friðfhuisson.
Meirihluta myndun
á Húsavík
rétt að flýta sér hægt í þessu
tilviki og lagði til, að tillögunni
yrði vísað til borgarráðs. Var
það samþykkt með samh-ljóða
atkvæðum.
Þá mælti Stein-unn Finnboga-
dóttir einnig fy-rir ti-llögu, þar
sem lagt er til, að starfsfólk
Bæjarútgerðarinnar kjósi tvo
fulltrúa í útgerðar-ráð. Starfs-
fólk í la-ndi kjósi annan og
starfsfólk á sjó hinn. Gerði hún
síðan grein fyrir hugmyndum
Samtaka frjáil-slyndra og vinstri
manna um atvin-nulýðræði og
þeir-ri stefnu samtafcanna, að
en-ginn sæti í nefndum borgar-
stj-órna-r lengur en átta ár.
Björgvin Guðmundsson lýsti
yfir stuðnin-gi við tillöguna og
sagði að bræðraflofckarnir á
NorðurJönd-um hefðu unnið mjög
að atvin-n-ulýðræði. Hann sjálf-
ur myndi flytja tidlögu þeiS's efn
is síðar.
ölafur B. Thors sagðii, að
þessi tilla-ga fæli í s-ér grund-
vallarbreytingu á skipan útgerð
arráðs. Hann vær.i ekki tilbú-
inn að taka efnislega afstöðu
tiil málsin-s á þes-su stigi, en teldi
rétt, að til-lagan fen-gi vandaða
meðferð. Lagði Ólafur síðan til,
að tillögunni yrði vísað til borg
arráðs, enda fengi borgarstjórn
þá síðar tækifæri til að ræða
efnisihlið m'ál-sins. V-a-r það sam-
þykkt sa-mhljóða.
Björn Friðfinnsson
áfram bæjarstjóri
Húsavík, 19. júní.
FYRSTI fundur hinnar ný-
kjörnu bæjarstjórnar Húsavíkur
var haldinn í dag. Aldursforseti
bæjarstjórnarinnar Ásgeir Kristj
ánsson setti fundinn og stjórnaði
forsetakjöri. Samstarf hefur orð-
ið milli Alþýðuflokksins, Fram-
sóknarflokksins Sjálfstæðisflokks
ins og H-lista manna um myndun
meirihluta og kjör bæjarstjóra og
nefnda.
Forseti bæjarstjórnar var kjör
inn Arnljótur Sigurjónsson, vara
forsetar Guðmundur Bjarnason og
Jón Ármann Árnason. Hinn ný-
kjörni forseti gerði grein fyrir
stefnu hins nýja meirihluta í
þeim helztu málum er bæinn
varða.
I-lista menn báru fram tillögu
um að auglýsa starf bæjarstjóra,
en tillagan var felld með 6 at-
kvæðum gegn þremur. Bæjar-
stjóri var kosinn til næstu fjög-
urra ára, Björn Friðfinnsson,
sem verið hefur bæjarstjóri
Húsavíkur síðasta kjörtímabil.
í bæjarráð voru kjörnir Ás-
geir Kristjánsson, Finnur Kristj-
ánsson og Jóhann Hermannsson.
Kosið var í allar fastar nefnd-
ir. — Fréttaritari.