Morgunblaðið - 21.06.1970, Blaðsíða 31

MORGUNBL.AÐIÐ, SUNNUDAGUR 211. JÚNÍ 1070
31
Hús Jóns Sigurðsson ar í Kaupmannahöfn.
Skólastjórar og yfir-
kennarar skyldunáms
HÚSAVÍK 20. júnlí. — Mót skóla-
Njósnatungli
skotið á loft
Ávarp
frá fslending-
um í Kaup-
mannahöfn
Góðir felendmigar!
úm nærfellt fimim aida skeið
haia ísiendinigar sótt til höfuð-
borgar DawmenlDUr við Eyrar-
sund, sumir tifl, náimsdivailar, en
aðrir í leit að bettra lífsvi&urværi
í allar þær aidir, se»n Kaup
mannahöfn var höfiuðlborg ís-
lands og fram tii dagsáns í dag,
hafa fsflendingax í Kaupmanna-
höfn eklki átt neinn sérstakan
samastað fyrir fiélagsstarf&emi
sína. Það næsta, sem við hiöfium
komizt að eignast fastan sama-
stað hér í bong var á ánun.um
1852—1879, en þá bjó Jón Sig-
urðsson forseti í búsiniu númer
12 við Auisburvegg. Það má með
sanni segja, að þá haii heimili
Jótls Sigurðtesonar verið miðbtöð
mennin.gar- og félagsflífis felend-
inga, en það stóð opið öllum ís
lendingum, sem kornu til Kaup
naannaihaifnar til lengri eða
Skemmri dvalar. 17. júni gaf Carl
Sæmundlsen, stórkaupmiaðiur, Al-
þingi þetta hús ai milki'Wi rausn,
og nú er húsið nær tilbúið ti'l
notkunar eftir mikla og ítarlega
viðgerð.
í reglugerð hússins, sem for-
setar Alþingis haia gert drög að,
er gert ráð fyrir, að félö,g fsliend
inga í Kaupmanniahöfn fái að-
stöðu til félagsistarifisemi sinnar í
hluta hússins. Þó er unnið að
því að endiurnýja bókaisafn félag
anna og miun því eiinnig kiomið
fyrir í húsinu. Villja félögin nota
tækiifærið og fflytja þakkir sínar
til danska mennta,málaráðuneyt-
isins fyrir höfðimgl'ega bókagjöf.
Þannig hefur nú myndazt
traustur grundvöILuir fyrir menn
mgar- og féLagsistarfsemi fslend
inga í Kaupmannahiöfn, og jafn-
framt er minning Jóns Sigurðs-
sonar heiðruð, þar sem íbúð hans
í húsinu verður búin ritverkum
hans ásamt minnimgargripum um
starf hans og æfi.
íslendingafélaigið í Kaup
mannaihöfn og Féflag íisflenzkra
námismanna í Kaupmannahöfn
fllytja hér með Aiþimgi íslend-
imga og íslenztku þjóðinni kærar
þakkir fyrir þetta fyrsta félags-
heimili íslendinga í Kaupmanna
höfn. Allir íslendinigar, sem leið
eiiga till Ka,upm,an.n.ahafn'ar til
len.gr i eða skemmri dvaflar, eru
velkomnir í félagslheimiilið. Enn-
fremur er gert ráð fyrr sam-
vinnu við ýmis dönsk-ísfl'enzk
samtök.
Félögin hafa þegar hafið fjár
söfnun tifl þeiss að geta búið fé-
lagsheimililð nauðsynLegum hús-
gögnum og ýmsum tækjum, svo
sem hljómflutningstækjum, kvik
myndasýningartsekj'um, sjón-
varpi o.ffl. Félögunum er ekki
kúeiift, af eigin mætti, að standa
stiraum af þeim kostnaði, sem
þessu er samfara. Félögin leita
því tifl alira þeirra, sem styrkja
vi'lja félagsheimili íslendiniga i
Kaupmannahöfn með fjárfram-
lögum eða öðrum hætti. íslenzku
dagblöðin taka á móti fjáirfram-
lögum fyrir hönd féfliaganna.
Ka.upman n ahöfn, 17. júní 1970.
Guðmundur Bjömsson
Félag ísflenzikra námsmanna
í Kaupmannahöfn.
Júlíus SóLnes
ísl endingaf éflagið
í K aupma n n ahöf n.
Piltar á skelli-
nöðrum í árekstri
UM hádegisbilið í gær lentu
tveir piltar á skellinöðrum í
árekstri á mótum Reykjanes-
brautar og Sjávargötu i Njarð-
vik.
Amniar piltainmia mieiddiist
mokikuð á höfði og var fluttur
í sjúkra/hús, en fékk aið fara
(heim þeigar gert hafði verið að
siárum han,s. Hinn pilturinn
islapp ómeiidduír.
Málið er í rannisókn.
stjora og yfirkennara skyldu-
námsins hófst kl. 14 í gær að
Laugum i Þingeyjarsýslu. Til
mótsins eru mættir um 120
skólastjórar og yfirkennarar.
Mótið setti Hans Jörgenson
skólastjóri í Reykjavík og bauð
hann sérstaklega velkomna gesti
mótsins þá Gylfa Þ. Gislason
menntamálaráðherra, Helga Elí-
asson fræðslumálastjóra og Jón-
as B. Jónsson fræðslustjóra
Reykjavikur. Mótstjóri er Vil-
berg Júlíusson, yfirkennari.
AðaMuinidiaineifnti mótöilnis í gær
var eniiodi Maftltihiagair Jániassan-
,ar, „Niemianidiiinin í dkólaíkenfliiniu"
ag urðiu um það mliklar 'Uimmæið-
Stúlka fyrir
bifreið
UMFERÐARSLYS varð á Rauða-
læk í gær um kl. 14 er litil
stúlka hljóp fyrir bifreið og
kastaðist hún upp á vélarhlíf bif-
reiðarinnar. Mjög löng bremsu-
för sáust eftir bifreiðina.
Stúlkan var flutt á Slysadeild
Borgarspítalans.
Benedikt Jónsson
opnar málverka-
sýningu
Húsavík, 20. j'úní.
MÁLVERKASÝNINGU opnar
Benedikt Jónsson að Laugum í
Reykjadal í dag og verður hún
opin til mánudagskvölds. — Á
sýningunni eru um 30 myndir.
Þetta er sjötta sjáMstæða sýn-
imlg Benedilkts, en hainin hefur áð-
uir sýnit í Reykjavík, á Alku'neyri
og á Húsaivík. — Frétitaritari.
LEIÐRÉTTING
í MORGUNBLAÐINU 17. júná
ísI. ©r saigt, aið hjúlkrtuinairlkaniuir
gleifi út friímierlki, sem er viftain-
lega ékkii réttt melð fairdið, þair
siem frtmieirflci enu áiSiedírus getfliin últ
acf Póst- og simlalmlálastjó’rlnlilnlnli•.
En hjúknuiniarlkoniuir anu þafldklát-
er fyrliir þalð, aið frfmierkið vair
gefliið últ í tileiflnfi af 5'0 áma aifmiælli
Hjúkiruiniarfélaigs íslaimdis. Fleiiri
mássagnlÍT vomu í þeasari fnáisögirL,
en Skipta ekki mriiklu mlál'i úr
þessiu.
Þá var aftur í MorgumiblalSiimu
1'9. júnií saglt firá bramts'kránliimgu
12 sjúkraliða firá Fjórðuinigs-
sjúknahúsiiou á Akuireymi með
mynd, þar sem yfirskri'fltin er
„Nýjar hjúiknumairikaniuir". Sam-
kvaemit lögum er hjú/fcnuniaT-
korna lögvemndað starfidheSti fyrfir
hjúkrunanstéttina, og efckd leyfli-
legt að nota þalð um srj úkrafliðla
eða aðna.
Maria Pétursdóttir, formaður
Hjúkrunarfélags tslands.
ur. í diag talair Beniedtílkt Guntn-
'ansson taékniifinæðingur 'um skófla-
stjónn og Stanf ákólaistjóina og Silg-
urðiír Þortkelæon flytnír erfindd
um skólakostnalðarlögin og finam-
kværnd þeirra. Mörg mál eru auk
þess á d'aigigkrtá etn mó<t þöttta á
að stamda til m/iiðvdlkudiags.
— Pnéttianiltaifi..
um á meðan. Ekki er þó loku
fyrir það skotið að ný stjórn
verðd Skipuð strax í kvöld.
Effitir að Heath hafði rætt við
sir Alec Doiuiglas-IHome tók
hann á móti þeirn lan MacLeod
og Quintin Hogg. Herma fréttir
að MacLeod hafi verið kátur
mjög er hann gekk af fiundi for-
sætisráðlherrans, og það talið
menkja að honum hafi veriðboð
ið embætti efnahagsráðBierra,
en það er það embætti, sem
MacLeod hefiur mestan álhiuiga á.
Það þótti tíðflndium sæta að
Reginald Maudling varaformað
ur flokksins og fyrrum efna-
hagsráðlherra var ekki meðal
þeirra fyrsbu, er gen,giu á fiund
Heatíbs í mongun. I gær var því
haldið fram að Maudiing gæti
sjáflflur kosdð sér embætti í stjórn
Heaths, og að hann kysi helzt
annað hvort emibætti utanrík-
ísráðh'erra eða efnahagsráðfoerra.
Telja fréttamenn að úr því
Maiudling ekki var meðal þeirra
fyrstu hjá Heath í miorgun, verði
aðrir skipaðdr í þessi tvö emb-
ætti.
NÝ LÖGGJÖF
Efitir að ný ríkiisstjórn hefiur
tekið við er taiið að ekki liðí
á löingu áður en hún leggur
fram nýtt fjárlaigafrumvarp
með breytingum á skattafllöggjöf
inni og vinnu’málalöggjöfinnd.
Mun Heath reyna að koma í
veg fyrir verkföll iðnverka-
mamna, sem hafa verið tíð að
undanflörnu.
Leiðtogar íhaldsflokksins h.afa
flneitið því að bera fram , frum-
varp til laga þar sem gert er
ráð fyrir því að kjarasamning-
ar séu bindandi bæðfi fyrir laun
þega og vinniuveiteindur. Þar
yrðd einnig gert ráð fyrir leyni-
lagri atkvæðagreiðslu um verk-
falls- eða verkbannsheimildir,
og 60 daga biðtím'a fyrir samn-
ingaviðræður áður en verkfall
hefst í þeim atvinnugreinu.m,
sem stefnt geta hagsmuniuim
landsins í hæ'ttu. Þá er einmg
að vænta aðgerða ríkiisstjórnar-
innar til að draga úr verðhækk
unum á neyzluvöruim.
Eins og fyrr segir flflutti Heath
að Downing Street 10 strax í
gær. Skömmu áður hafði Wii-
son flutt þaðan út eftir sexára
setu. Wilson seldi nýlega hús
sitt í London, senniflega i bjart-
sýni vegina úrslita síðuisbu skoð
anakannana og trú á endur-
Kennedyhöfða, 19. júní AP.
BANDARÍSKl flugharhuv skaut
í dag á loft gervitungli, sem ætl-
að dr til j>ass að fylgjast með
því, som gerizt í Sovétríkjunum,
Kína, Norðuir-Vietniam og öðr-
um stöðum á hnattinum. Var
hinu nýja njósnatungli Bamda-
ríkjamna, sem sagt er taka öllu
öðru fram í þeim efnum til
þessa, skotið á loft laust eftir
kl. hálf tólf í dag að ísl. tíma.
Gervitunglið er komið á sinn
stað, í 20,000 mílna hæð yfir
SA-Asíu, þar se*n það vetrður
kyrrt.
Miikill leynd heflur hvfilt yfir
þessu geimsfcoti. Flu’gherinn gaf
enga tilkynninigu út fyrirfiram
uim hvað til stæði og hefur litið
sem ekkert verið sagt um hið
nýja gervitungl. Góðar heimild-
ir herma þó, að hér sé uma að
ræða fyrsta gervitunglið af fleir.i
áþekkuim, sem skjóta eigi á loft
síðar og eigi aðaiLhlubverk þeirra
að vera að vara við óvinafliug-
skeytuim hvort heldur þeiim er
skotið af landi eða frá kafbátum.
Sömu heimiidir segja, að um
borð í gervitunglinu sé sjónvarps
myindavéfl, sem eiigi að gera
kfleiflt að fyLgjast með eLdflauga-
stöðvum, hemanna- og her-
kjöri. Hefur Heatíh boðið Wiison
að setjast að í Cheouers, sveita-
setri forsætisráðherrans skammt
utan við London, þar tifl hon-
um heflur tekizt að útvega 9ér
nýjan bústað í London.
ERLEND VIÐBRÖGÐ
Erlendis hefur silgur Heatíhs
í kosningunuim hvarvetna vak-
ið mitkfl.a athyigli. Veflta blöð
víða um beim þvi fyrir sér hvað
hafi valdið sigrinum, og eru
eklki öll sammála þar frefcar en
í öðru.
New York Timos telur úrslit-
íiL mflkinn persónulegan sflgur
fyrir Heath, sigur sean uinnizt
hafði þrátt fyrir spár sérfrœð-
inga um hið gagnistæða, gagn-
rýni á bará'btuaðferðir hans og
ti'lraunir innan flLokksins tiil að
draga úr álhriflum Hea'ths.
Biaðið segir, að nú komi
tifl kasta Heatlhis að taka
afistöðu tii Bnochs Powells,
leiðtoga hægri arms íhaldsflokks
iinis, sem gerzt heflur talsmiaður
kynþáttahaturs innan floklkBÍns
og í kosningabarábtunni. Lagði
Powell áherziflu á að stöðva bæri
allan innflutning blökkumanua
tid Bretlands frá fyrri nýlend-
uim. TeLur blaðið að áríðandi sé
fyrir Heath að koma í veig fyrir
kynþáttadeilur innan flökksins
str.ax í upphafi, og gagnrýnir
Pöwelfl fyrir að hafa lagt sig
fram við að gr.afia undan Heath
í kosni'ngaharátbunini.
Pravda, máligagn sovézika
fcomúnistafloikíkisinis, segir að úr-
slit kosninganna séu spegiflanynd
af vonhrigðum brezkra kjóseinda
viegna stefinu rflki'sstjórnar Verka
mannaflokksins undanfarin ár.
Harold Wiflson og stjórn hans
studdu miáflstað auðhringanna á
kostnað verkamanna, segir
Pravda, og í utan'ríkismáilium
var stjórn Verkamannafllokksins
brautryðjandi „Atlantshaflsstefn
unnar“ og handbendi Banda-
rílkjastjórn'ar.
Franska hlaðið Le Figaro held
Lir þvi fram að sigur íhaLds-
flokksins stafi af óánægju í garð
Wilison-Btjórnarinnair, en ekki af
vinsældum siigurvegaranna. Tel-
ur blaðið þó að Heatih sé vel
undir verkefni siin búinn og
njóti stuðnings meðai annarra
leiðtoga Evrópu.
Austur-Þýzka fréittastofan
ADN segir firá úrsLitunum í
stuttri frétt, og bœtir þar við
yfiriýsinigu brezka kommúnisfa
fiLofcksins þar sem segir að sig-
ur íhaldsfLokksins sé milkiL efna
hags- og pólitfek ógnun við
verikalýðinn.
gagnaflutningum, svo og sérstak
ar innrauðar röntgenmyndavél-
ar sem greina eiiga eldsúlwna
frá flugskeytum þegar þeim er
skotið á loft.
— Listahátiðin
Framhald af hls. 1
þjóðdanisa- og þjóðlaigasýning í
Þjóðlieikhúsinnu, þair sem Þjóð-
da/nsaifélaigið, kór- og einisöngv-
airar korna fram. En kL 20 fflytur
söngkonan Edith Thelflaug norr-
æna tónlist í Norræna húsinu. Á
þessar þrjár sýningar verða mið-
ar seldir í sa'm'komulhúsunum á
morgun.
í Þjóðleikhúsinu verður í
kvöld sýning á Piiti og stúilku
eftir Emil Thoroddsen, en í gær-
kvöldi sýndi Þjóðleikhúsið Mörð
Valgairðss'on eftir Jóhainin Sigur-
jónissan.
Á mámiuidagskvöM eru sýning-
ar og hljámil.efifcar á mörgium
stöðuim. Þjóðflög og þjóðdansar
eru kl. 20 í Þjóðlleikhúsinu, í Norr
æna húsinu flytja Rut Tellefsein
og Kjeil Bækkelund tóniist efltir
Chopin fcl. 21, og Led Zeppelin
hfljómsveitin heldur popptónleika
kl. 22.30 i LaiU'gardialshöll.
Listáhátíðin heldiur svo áfraim
mleð listsýninigum á hverjum
degi tifl 1. jú'M og eru allair mynd
Hstarsýningar opniar kfl. 2—11
daglega.
— Ballett
Framhald af bls. 32
aðstoðar hana. Hann er nijög
þekktur, hefur komið fram við
ótal tæikifæri um alfla Evrópu og
í Norður-Afríku. Hann hefur
líka samið og raddsett tónlist
við margar leiksýningar í Kaup-
marmahöí.n, og samilð fjölda út-
varpe- og sjónvarpsiþátta. Hann
fór t.d. tónileikaferðir með Lulu
Ziegler, og með frú Else Skou-
boe o.fl. á sínum tírna og hefur
verið undirleikari í mörgum
revium, og siðan í fyrrahaust
verið með Clöru Pontoppfidan, en
þau vöktu mifcla athygli í Oslo
fyrir sama þátt og þau koma
með hingað.
Þá er von á norska píanóleik-
aranum Kjell Bækkelund, sem
kemur fjórum sinnum fram í
Norræna húsinu á Liistahátíð,
tvisvar í ljóða- og tónliatardag-
skrá 22. og 24. júní, einu sinni á
kamtmjertónLeikum og í , And-
stæðum“, seim er jass og sígild
tóniist. BækkeLund kom fyrst
fram 8 ára gamall í Oslo, en dró
sig svo í hlé og stundaði nám í
Stoklklhólmi, Vín, Detmold og
Lundúnum og er nú einn þekkt-
asti tónliisitarmaður Norðúrlanda,
og hefur haldið tónleika viða
um heim, m.a. í Sovétríkjunum,
Suður-iAmeriku og flestum
helztu borgum Evrópu, einnig
Reykjavík. Hann hefur fengið
margs konar viðurkenninigu fyrir
leik sinn.
FRÆG NORSK LEIKKONA.
Rut Tellefsen kemur fram á
tveimur ljóða- og tóniistarkvöld-
um í Norræna húsinu, í öhopin-
dagskránni, 22. júni, og Wilden-
vey-dagsikránni 24. júni. Hún
hefur nokkra sérstöðu í hinum
stóra hópi hæfilei'kamanna í
norsku leiklistarlífi eftir seinni
heiimsstyrjöldina. Liatræivt fram-
lag hennar er margháttað. Hún
er þekikt leikkona á sviði, starf-
aði m.a. hjá Det Norske Teatret
árum saman og lék mörg hlut-
verk. Einnig er hún þekkt fyrir
leifc sinn í kvikmyndum, sjón-
varpi og útvarpi. Margir munu
sennilega minnast hennar úr sýn
ingu Sjónvarpsleikhússins á
„Fjórðu næturvökuinni“ eftir
Johann Fallkherget, en þar fór
hún með hlutverk Gunnhildar.
— Ileath
Framhald af bls. 1