Morgunblaðið - 26.07.1970, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. JÚLÍ 1.970
15
Á MORGUN, irwáiniudaig 27. júlí,
er fhumdiraðefrtia áirtiíið Gulðbjiaingiair
Aðalheliiðar Þorlieliifisdóitbuir, fyinr-
utm (húisfineyjiu ialð Múlafketti í
Fljébslhliíð. 1*4 venður aiflhjúpuð
láiglmiyind .aif 'hienind í giarðliinluim í
Múlallcobi, sem Siamlband suinin-
lertzkiria kvenmia h'a'ftðh fongönigu
luim áð atieypit var í eiir. Fnuim-
myindiiin er gienð 'alf Einiari Júmis-
isymli miyindlhöggvana, fyniir far-
gömgiu, Fljótsihlíðiiiniga og uminlim
hijá Kmiisitliiamdia Kiuost- & Met-
alstöbeni í Oslo.
Gulðtojöng var fædd að Múla-
feotd 27. júlí áráð Ii870. Foneldmar
Guðbjörg í garðinum í Múlakoti með nöfnu sinni og frænku Guðbjörgu Lilju Mariusdóttur
og syni hemnar Jóni Eyjólfi Jónssyni bróðurnafna sánum.
100 ára minning:
Guðbjörg í Múlakoti
hienmlair voru mieríkishjánin Þuir-
diðiutr Jónsdöbtíir og Þorlieiiifuir
Eyjólfgsian búeindlur í MúlialkiObi.
Tnauisiti'r æbtstofiniar stóðu aið
Iþbilm ihjómiuim báöuim, henm/air frá
Kaldinaimainiesi í Mýrdial, ibamis úr
FljóitíShliíð. Guðtojöng ólst uipp í
föðiuirhúsuim í Múlialkotíi ásamilt
tíveim bræðmuim síiniuim, Eyjólfi
og Magmiúsd er uipp kiomuisit. Áirið
1893, 28. júiní, giifltílsit Guðtojörg
Túbal Mlagmiússynd fírá Kollalbœ
í Fljótísfhlíið, en hanm var þá náðis-
miaður hjiá Þiuiriðli mcVðuir Gulð-
bjiangiar í Múlákoibi, en 'hiún ‘haiflðí
þá mlilsst miamm sinm. Guðtojöng
og Túbal vonu æakiuiviiiniir og
bnæ'ðtnalbönn aið firiændsemli. —
Hjómiaband þeiima Giuðlbjangiar og
Tútoals var tdl fyrli,rimiynidiar, og
samlbúð þeinria tnauist og farsiæl.
Þeiim varð fliimim bainnia auiðlið, en
uipp 'komiuist: Guiðlbjöng Lilja, gáifit
Jómli Gulðijóimsaynli niú búsett í
Reiybjiaivilk, en þau bjiuiglgiu álðúir
lað Liiltla-Kollabæ í Fljótflhlíð.
Ólafur Karl ÓSkiair, liiatmlátari,
gestigj'afi og bóndii í Múaflcoti, —
niú látiinm, —; kvænlbur Lánu Eyj-
ólflsdótltiur, niúvenainidli hústflneyju
d Múlakobi. Þuiríðúir Soffía, iðn-
re'kiamdli í Reýkjia,vílk. Raigmlhieilðuir
Ágústa, glilflt Hijörlielifii Gdslasiytnli,
nú búsebt í Þor Iátoslhöifin. ern þau
bjuiggu áðuir ia0 Bfiri-Þveiró í
Fljótdhlíð, Aulk siinmia eiigiin bairwa
ólu þau hjón uipp mörig fó®buir-
toönn að mokikiriu eða öliu leyitli.
Af þeám ldifla niú: Vágdís Eyjólfis-
dótltíiir 'giilflt Miaríusi Jóhianinrasiynli,
búisett í Reytkjiavílk. Soiflfia Gfelia-
dótítiir giift Iiniga Jómissiymi, búend-
ur 'alð Döild í Fljóbslhlíð. Viigdás
er bröðluirdóititlir Gulðlbjiangar, en
Eyjólfluir flaðd'r henimar var sá sem
faeulðá Guðtojörigu fyinsitu tinjá-
plönlbumniar í Múlakotsgairiðlilnin.
Áirið 1®97 hófiu þau Gulðtojöng
og Tútoal toúskiap í Mú lsikatíi og
tojulgglu þair miymdiairtoúli bil áinsinis
li934, er Ólaflur somur þeiiriría tíólk
þar vdið búistoaip. Túbal vair sönig-
nmaiðlur nailklill og rnaiddiflagunð hams
var vilðtorlgðdð. Hanm var fyrsti
orgarwstt í Fljóitdhlálðinmli. Gulð-
bjöng omlissti miarnm Sinin vor/iið
1946, an húm átíti 'hieliimla í Múlia-
kotá til ævílokia. Hún lézit 8. júli
1958 og ar jiainðsetít í heimiagriaif-
uailt í Múlaikotíi.
Múiakot í Fljótíshlíð er í sögu-
finægu og flögru hénaðfl. Við enuim
Stödd á söguslóðiuim Njálu. Hér
slaiit Þonstieinn Erlinigsson bainnis-
skóiniuim, og hér varð enin sltór-
brotómin 'Skáldakiaipuir, — líflsstíanf
Guiðtojangar í Múlalkotti. Hér
stýnðii hún, mieð naanind síintum
nafuismartoúi í ánatiulgi; við edrna
fjölfönniustiu þjóðtonaut íslands.
Heöimlilj 'hemn'ar varð eibt hiið
þdklkbaistía í landámiu, aninálalð fyr-
ir gesbnigná. hlýju og aðlhlyinin-
inlgu. Hún lænðd uimg að beitía
huiga og hönd. Allt hienmiar lif
eiinlkenindiist af ríkini sbanflahnieigð,
umlhyggj'u og inálkvæminli. Hún
vair 'all't í senln: Lásbnæn, miikiil
Starflsikania, flrábær geisitlgjiafii, ihús-
íneyjia oig mióðir. N'ærfænnd henin-
ar gaignrvant miönmium og málleys-
imgjium var vtiðtoriuigðið. Hún vair
í semin veitíand.i og hógvæir. Hlý
og geðlþaklk í flnaimlkomiu. Tlilgin
•að yflirtonaiglðli, og sórmdá sér svo
að af bar hvtair sam hún kom
eðá flóir.. Sál heniniair var sanlnlair-
lega í æbt við blómtoi. Hún var
nik aif viðlkivæimind og miildi. Fná
hieininli gbaflaðii biintu og yl. Alláir
þel'ir seim korniu á hiaiimili hantniar
og kyninitiuigt toeininii auiðiguðlu líf
allttt í nláváist heniniair. Svo mlilkiill
og sbóirtorötliinin v'ar persómuleilkii
hieniniair, að miynd henmtair stíandur
óibrobgjörin fyniir huigakobssjóiniuim
þeinria er tonia þakkitiu. Giarðlur-
irun vair heniniáir yndli, hienmiar lífls-
dnaiumuir. Þar eyddd ihiúin öllum
þeim stumdiuim og toröifltium, sem
hún miátltli. Þair valkiti hún og
vanin af ást ag umlhfygigju bil
hiilrazibú stiumdiar.
Gulðtojöng í Múlafkötii var
bnaiutírýðjiamdá í sfkógnæklt, tírjá-
næikit og slkirúiðgarðiaræktnjm, ag
garðiuminin henwar varð svo freeg-
uir að banm laðiaði til sin fleriða-
fólk hvaðaniæva að, og ræk'tiun-
EGGERT KRISTJANSSON & C0 HF
HAFNARSTRÆTI 5 - SÍMI 11400
artáhirif hainis uirðlu óimieitainleg fyr-
ir land og þjóð. Ern hún lagðd
eiininlig gjörva hönd að hanmyrð-
uim. HanidiaViininiu heniniar og
vefiniaði var vi'ðtoriuigðlilð. Og nú
gef ég Riagnari Ásigeimssyni fymr-
uim uáðiuraauit orðið. Hainm seigiiir
m. ia. í greiln í Marigunblaðinlu
fyrfir þnjiáltliu áruim: ,,Flesibiir haifia
aiðeins hietynt balað uim Guðbjörigu
í Miúlakotá siem garlðiyrkjukoniu.
En þeiir eriu miklu fæirrti sem
haifla hugmynd uim að bún heflulf
venJð og er eiln af fnamsbu konium
þesraa lands hvað 'heimiili'sliiðmiað
snleritiir. Þair hefiuir ekiki þumfit að
endiumvekjia Iheiimdlisiðinialðiinin, því
toanin heifur þar aldnéi mlilðuir flall-
ið. Nýtinfl og aparsemii vonu bald-
air tílil höfluðldyggðia ‘þagair hún var
ulnig og ihún má elkkd sjá welbt
sem tíil eiinlhveris er ihœigt iað mioltia
íana 'tíil óinýtíis. Þair var tíefcdð of-
ain af, 'kiemtot og spuininlið, litíað
og oflið á hvenjuim vetíri, mieðam
húm hafðd heilsu itdl og alit sem
hún lét flná sér fana veir með
sniilldiartonaig. Ábneiiður og fialtia-
eflnli óif hún á hveirjum vetíni. Uim
fabaieflnliin getí ég bezt bonið vitmi,
því málega tívo ánatiuigi hefi ég
genigið í föbum úr vaðmáli flrá
GuObjöngu, — og ýmistjir fledird.
Þegar óg fór síðaslt bil útlarada,
þá fékk óg miór í flerðafötiin flré
Guðtojörgu. Ég tók sbnax ■etfltíiir
því, iað ytma þar veibtiu mienin
þe9su flabaeifinli efltdrtíelklt. Oig suim-
ir 011-6511611 að spyrjia: Hvaðian er
þebba flallaga efirn? Fmá bó/nida-
koniu á Suiður-íslandd, svanaðti óg.
Og óg vam spurtðuir hvorit óg
myndi geba úlbvegað svarua faiba-
efinli og óg loflaði að meyna það.
Það gildir eirniu hvað það kasltiar,
var saigt, því þebba er miklu betína
en hiið beiimiagpuminia Skoztoa eínli,
sem vJð giebuim íenigið, miklu
mýkna, miiklu fininia. Ég kom
mieð panitamliir í þnenin föt tíil
Guðtoj argar þagair ég toom hiefam
úr uibainlflörliinmli.“
En húsifineyjian í Múlakobi koim
meinu í vertk en að ræfctía stoóga
og Skmúðgarða, spinnna og vefla.
Húm vair einlndig miikiil félags-
hyggj'ulkania, og var uim lainigt
skei'ð driiffjöðúr í mair^hátíbulðuim
félagsmáluim svei'tiair dmmiair og
Áttræður:
Skúli Skúlason
Fonnvinur mimn og ferðafélagi
Skúli Skúlason ritstjóri frá
Odda er áttræður á morgum,
mánudaginn 27. júlí. Af því til-
efni langar mig til að árna hon
um allna heilla á þessum merkis
degi, sem flesta langar til að
lifa en fæstum auðwast. Þá vil
ég og þakka Skúla fyrir vimáttu
hans og tryggð um mörg ár og
þær mörgu glöðu og góðu stund
ir, sem við höfum átt saman víðs
vegar um landdð.
Margt ber til þess að ég met
Skúla Skúlason mikils, en mér
dettur ekki í hug að telja upp
þá kosti hans, sem méir falla í
geð. Enda mundi það setja flök-
urleika að afmælisbarmiinu að
lesa slíkt. En orsakir eru til
alls, og þess má geta að Skúli,
sem er borinn og barnfæddur í
Odda á Rangárvöllum, er kom-
tom af eintómum pnestum og
maddömum svo langt aftur í ætt
ir og í báða ættleggi, að hamn
og bræður hans munu eiga ís-
landsmet þar í. Þegar þess er
gætt, að áður fyrr valdist blómi
og sómi þjóðarinmar í presta-
stéttina, er sízt að furða þótt
eitthvað af góðum eiginleikum
hafi lent hjá Skúla. Þá hafa
löngum komið góðir menn frá
Odda, allt frá upphafi islenzkr-
ar sögu, og hefur það emn sanm-
azt með S'kúla. Loks má geta
þess, að samkvæmt sögn Skúla
sjálfs, hafa verið ótal furðufugl-
ar um allt Rangárþing hér áður
fjnrr, og allir vita að meom
draga dám af sínum sessunaut-
um.
Leiðir okkar Skúla lágu fyrst
saman á fumdum Ferðafélags fs
lands fyrir mörgum árum, en
Skúli var einm af frumherjum
þeœs og máttarstoðum á fyrstu
árunum. Af fundum félagsins lá
beinn vegar upp um fjöll og
fimimdi lamdsins, og eru þær
orðnar allrrnargar ferðirnar, sem
við höfluim saimiam flarið, bæðd umn
byggðir og óbyggðir, ýmist gang
andi, ríðandi eða á bílum. Ég hef
átt samleið með mörgum mönn-
um, en fáum ef nokkrum hefur
ferðamemnska verið eins í blóð
borim og merg ruinmin og Skúla,
enda voru ferðalög yndi hans
og munaðar. 9ízt af öllu dettur
mér í hug að fara að rúfja upp
gamlar ferðasögur, enda eru þær
leiðindalestur þeim, sem sjálfir
hafa víða farið en hins má geta,
að menn og hestar eru misjafn-
lega vel til ferða fallnir. Það
er eirnis og að sumir hestíar þurfi
hvorki hvíld né svefn á ferða-
lögum, ef þeir fá gott fóður. Á
ferðum svipaði Skúla til þeirra,
hann þurfti hvorki hvíld né
svefn og lét hvorki vosbúð né
torfærur hindra ferðina, en það
hafði hann fram yfir hestana, að
allir höfðu skemmtun af að vera
með honum, enda ölluim mönnum
slkemmtilegri.
Nú hafa örlögin hagað því
svo, að Skúli hefur verið búsett
ur að mestu í Noregi frá því
fyrir sbríðið. Fyrir það hefur
orðið vik milli viina og fundir
hóraðls. Sem viiðluirltoemirtJnigu fyrliir
Sbörf sín hlauit hún miairigtottíað-
'ain sómia. Hún var sæmid riddaira-
kiros'sd íis'lemzkiu fláltoaorðluininiar.
Hún var gerð að hieiðiumafélaiga í
Garðyakj'uifélagd íslaindis, Kvem-
féiaigi Fljótbghlíðiarhinepps, stúk-
uinini Hlíðtin, Stórsbúkiu íslamd®,
U'midæmliigstiúltouinmd o. fl. o. fl.
Svelitíuinigar hieniniar heiðruðlu
bama álbtræðia mieð skjialfesitifli
v Jðufltoeininlinigu.
í suð'uir flrá Mútafcohi sbend/uir
éiinisbaltot fjalL — Sbódi-D'knian, —
og gniæfir y£Jr uirrthverfi sibt.
Guiðtojörg í Múlatootli stóð Sbað-
flaat við hilnia miiklu rætotlumiar-
hiugsj ón siirua. Hn brúhiniaiigð 'honin-
ar og brúíestia drógu þó öllu
lenlgra. í þdJm efiniuim gnæfðd
bún eiininiig yfir uirrthverfli sitít.
Lauin heninar uflðiu mlitoil og
ótorobgjöm. Blóm hertmair og
.gróður miumiu etntn viaxia um lanlga
flramlbíð ag bera ritoulegam ávöxtí
í miánd og fj'arlætgð. í daig néiisa
suininlenztear fcomuir hlemind bautía-
staim. Liflsgbarf beranlar heítuir
iStootlið róibuim djúpt í láflsvJðhortf
kyruslóðiainirta.
Á efmi áru/m lét Guðtojörg
byglgja sór lítið garðhús í suiðlur-
harmd tírjágaflðsimis í MúlatootíL
Þéttía litíla hiús var lautfs&áld í
Jauifisial og ékjóM hinis hávaxm/a
skóigar. Hór svatf hún miéð blóm-
storúði síriiu bjiartíar vonniæbuir og
rökíkvaðair ágústíneetíiur vdð ilm
flullþrosltoaðis gróðurs o<g miaiuit
vefltoa sdinmia. Hér í þessu látílaiu'Sa
húsi geriðiist mliltoið æviratýrd, —
ébóflbrobiinin Skáldstoa'puir: Upp úir
stoeljiasatradsgólfliniu við sumiafltoeð
hamniar óx flaigunt tíiré, beygðli sig
tíúl loflbs em iauit þá toróiniu til
veflðldtou'ldaðinar lobn'irtgar hinind
öldin/u blóirmadiratthrtinigu sem
bdðimin átibL Umig toom Guðhjörg
bil brésmn/s og miú kom það tíil
henlmair.
Jón Ingiberg Bjarnason.
strjálir. En fyrir búsetu Stoúla
í Noregi höfum við orðið margs
vísari um frændur pkkar Norð-
menn af greinum hanis í Morg-
untolaðinu, og Norðmenn hafa
fengið góða og trausta fræðslu
um ísland og íslendinga fyrir
skrif Skúla í norsk blöð og tíma
rit. Þetba starf Skúla hefur ver-
ið mikils virði fyrir okkur þó
það hafi verið unmið hávaða-
laust og til þess eins pð fræða
og skýra satt og rétt frá. Ann-
ars skal ég ekki fjölyrða um
kosti og dugnað Skúla sem blaða
.manms pg ritstjóra. Þann þátt
þekkja starfsbræður hans, en
hann var meðal hinma fyrstu,
sem höfðu blaðamemnsku að at-
vinnu hér á landi.
Að lokum vil ég óska þess
að eigimkona Skúla og aðrir ást
vinir hans megi njóta hams sem
lengst eihs heilum héilsu og hef
ur verið. Sjálfum honum óska
ég margra lesbjartra daga.
Hákon Bjamason.
Skúli Skúlason verffur í dag á
heimili dóttur sinnar aff Selvogs-
grunni 14 og tekur á móti gest-.
um milli kl. 16 og 19.