Morgunblaðið - 04.09.1970, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, PÖSTUDAGUR 4. SEPT'EMBER 1970
Fréttamaður Morgunblaðs-
ins kom í Borgarnes fyrir
nokkrum dögum og átti þá
eftirfarandi samtal við sýslu-
mann Borgfirðinga, Ásgeir
Pétursson.
BRC YFIR HVlTÁ
VIÐ BORGARNES
— Þið Borgfirðingar sæk-
ið fast að fá brú yfir ósa
Hvítár við Borgarnes. Hvað
er um það mál að segja?
— Það er mjög brýnt nauð-
synjamál. Ekki aðeins fyrir
héraðsbúa i Borgarfirði, held
ur og fyrir allt Vesturland
og raunar langt út fyrir þau
mörk. Að baki þeirri stefnu
eru margar og veigamiklar
röksemdir.
— Fyrst er þess að geta,
að brúin yfir Hvítá hjá
Ferjukoti er nú orðin yfir
40 ára gömul og með öllu
ófullnægjandi.
að flytja sjúkt fólk eða slas-
að 64 km í næsta sjúkrahús
til Akraness. Þetta er köld
staðreynd, og ljóst, hvaða
hættur slíkum langflutning-
um geta fylgt.
Ef ekki kemur brú yfirána
hér niðurfrá, er augljóst, að
óverjandi er að búa til
lengdar við það öryggisleysi
að hafa ekki einhverja
sjúkrahúsaðstöðu hér.
Trúlega væri nær að nota
þá fjármuni heldur I brúna,
enda yrði þá ekki mikið
lengra að flytja sjúka eða
særða á Akranes en er inn-
an sumra stórborga í dag.
Þá má og minna á félags-
og menningarhlið þessa máls.
Brúin myndi gera Suður-Borg
firðingum kleift að hagnýta
þá aðstöðu, sem í þeim efn-
um er fyrir hendi í Borgar-
nesi og tengja héraðsbúa
beggja vegna Hvítár traust-
Rætt við Ásgeir Péturs-
son, sýslumann
Hin mikla umferð, sem er
hér um þjóðveginn, verður
einatt fyrir miklum töfum við
þessa brú. Hún er mjó, ein-
ungis ein akrein, og auk þess
bogabyggð, þannig, að öku-
menn sjá oft ekki hvor til
annars, fyrr en komið er nær
miðju brúarhafsins. Ætti ekki
að þurfa langa lýsingu á
þeim erfiðleikum og töfum,
sem þetta veldur.
Það eykur og á erfiðleik-
ana, að aðrar aðstæður að
norðanverðu við brúna, eru
bæði torveldar og beinlínis
hættulegar. Vegurinn er þar
í kreppu undir hamri, og
Síkisbrýrnar eru ótryggar,
enda síga þær stundum. Munu
vera um 9 metrar niður á fast
við þær. Ofan á þetta bætist
sú staðreynd, að i flóðum fer
Hvítá stundum yfir þjóðveg-
inn við Hvítárvelli og hindr-
ar umferð með öllu.
Við þetta ástand verður
ekki unað. Og þegar aðrar að-
stæður eru skoðaðar, er ljóst,
að það áform að byggjanýja
brú neðar í héraðinu, sem
næst Borgarnesi, er byggt á
sterkum rökum, og eru menn
raunar stöðugt að koma auga
á nýjar röksemdir, sem sanna
hina brýnu nauðsyn þess að
koma þessu í verk sem fyrst.
öllum er ljóst, að slík brú
við Borgarnes styttir flutninga
leiðina með landbúnaðaraf-
urðir við aðalmarkaðssvæðið
við botn Faxaflóa. En ekki er
víst, að allir hafi íhugað það
aukna öryggi, sem í slíkri
samgöngubót vteri fólgið.
Sem dæmi má geta þeirrar
staðreyndar, að í dag verður
ari böndum. Augljóst er, að
eftir að brúin kæmi, væri
unnt að draga úr tíma-
bundnu atvinnuleysi í Borg-
arnesi, er skilyrði sköpuðust
til vertíðarvinnu á Akranesi.
Þá ber og að hafa i huga, að
Borgarnes er samgöngu-,
verzlunar- og stjórnsýslumið-
stöð, og myndi tilkoma brú-
arinnar treysta þann grund-
völl mikið og þá um leið af-
komu fólks þar.
— Hvað hefur verið gert
málinu til framdráttar, og
hvað um framkvæmdir?
— Þetta hefur verið eitt
helzta áhugamál margra hér
um slóðir í mörg ár. Málinu
var hreyft á Alþingi 1958. En
árið 1966 var samþykkt þings
ályktunartillaga um- rann-
sókn á brúarstæðinu. Fyrsta
fjárveiting til rannsókna er
fengin og hefur vegamála-
stjóri nú að undanförnu lát-
ið fara fram hæðarmælingar,
gerð nauðsynlegra uppdrátta
og aðrar undirbúningsfram-
kvæmdir, skv. vinnuáætlun,
sem er tilbúin hjá vegagerð
ríkisins. Botnkönnun og
dýptarmælingar fara fram í
sumar.
Það er rétt að hafa í huga,
að nú gengur Akraborgin
ekki lengur til Borgarness,
og eiga því Borgfirðingar nú
mest undir samgöngum á
landi. Það er enn ein for-
senda þess, að málinu þarf að
hraða eins og kostur er.
— Er þetta málefni nokk-
uð pólitískt þrætumál?
■— Nei, því fer fjarri, allra
flokka fólk styður þetta mál
af alhug, bæði hér í Borgar-
firði, á Snæfellsnesi og víðar.
RAFORKUMÁL —
AUKNING ORKUVINNSLU
I ANDAKÍLSÁRVIRKJUN
—■ Hefur verið unnið að
raforkuframkvæmdum hér
í Borgarfirði að undanförnu?
— Já, að þeim hefur verið
unnið af megni. Af hálfu hér-
aðsins sjálfs hefur verið lagt
fram fé til þess að flýta fyr-
ir raflínulögnum í báðum
sýslunum. Þetta fé hefur
verið lánað og hefur sú fyr-
irgreiðsla orðið til þess að
fjöldi bæja hefur fengið raf-
Hvítárbrúin í dag.
magn fyrr en ella hefði orð-
ið.
Þó eru enn nokkur svæði,
sem ekki hafa fengið rafmagn
og má þar fyrst geta byggð-
anna milli Langár og Hítarár.
En búið er að ganga frá til-
lögum til stjórnarvalda um
línulagnir á því svæði. Þá er
enn ókomið rafmagn í Skorra
dal að hluta og einstaka bæi
í fleiri hreppum.
Vissulega er þar um erfið-
leika að ræða á nokkrum
stöðum, vegna fjarlægðar
milli bæja, en því fyrr sem
rafmagnslínur verða lagðar
inn í hreppana þeim mun
betra. Er þess að vænta, að
raforkumálastjórnin greiði
fyrir málinu sem fyrst, enda
er fyrirgreiðsla af hálfu hér-
aðsins boðin fram eins og áð-
ur og annars staðar.
— Hverjir eru aðilar að
rekstri orkuversins við Anda
BLAÐAMENN
MORGUNBLADSINS
A
FERÐ
UM
LANDIÐ
spennulínu frá virkjuninni út
á Akranes. Var það gert til
endurnýjunar og til þess að
unnt væri að flytja meiri
orku til eða frá héraðinu. Ef
horfið verður að þvi ráði í
framtíðinni að virkja Kláf-
foss, væri unnt að flytja alla
orku þaðan eftir þessari
nýju háspennulínu.
RANNSÓKNIR Á
JARÐHITA OG
HAGNÝTING HANS
— Það hafa verið fram-
kvæmdar hér rannsóknir á
eðli og víðáttu jarðhita?
— Já, fyrir forgöngu sýslu
nefndanna var hafizt handa
fyrir nokkrum árum við slíka
rannsókn.
— Fékkst samstarf við jarð
hitadeild raforkuskrifstof-
unnar um þessa framkvæmd.
Var það Kristján Sæmunds-
son, jarðfræðingur, sem ann-
aðist verkið. Var það eink-
um fólgið í jarðfræðilegri
könnun berglaga, misgengis
jarðlaga og sprungna.
Hefur Kristján ritað ítar-
iega greinargerð um þessar
rannsóknir.
Það er auðskilið, að áhugi
Séð yfir Borgarnes.
kilsárfossa — og eru ein-
hverjar fréttir af rekstri
þess?
— Orkuverið er sameign
sýslusjóða Mýra- og Borgar-
fjarðarsýslna og bæjarsjóðs
Akraness.
Rekstur orkuversins, en
framkvæmdastjóri þess er
Óskar Eggertsson, hefur
gengið að óskum og verið
hagkvæmur. 1 ráði er nú að
bæta þar við einni vélasam-
stæðu og er þá vatn Anda-
kílsár fullnýtt. Verður af-
kastageta viðbótarvélanna
um 4500 kw. Vélakostinn er
ráðgert að kaupa frá Noregi.
Eru það notaðar vélar, en yf
irfarnar og endurnýjaðar.
Virðast þau kaup geta orðið
talsvert hagstæð. Orku-
vinnslan varð 28.6 millj. kwst.
á árinu 1969, eða nokkru
meiri en árið áður. Aðal-
kaupendur orkunnar eru raf-
veiturnar á Akranesi og í
Borgarnesi. f fyrra var lok-
ið við að leggja nýja há-
á þessum rannsóknum er hér
talsverður, enda geta þær í
senn haft sjálfstætt gildi og
auðveldað nákvæmari rann
sóknir, sem nú eru ráðgerðar.
Á Vesturlandi er víða mik-
ill jarðhiti og hefur Alþingi
samþykkt að rannsóknir á
hagnýtingu hans skuli hefj-
ast.
Landbúnaðarráðherra hef-
ur og nýlega tilkynnt að
rannsóknaráði hafi verið
sendar tillögurnar til athug-
unar. En frá því máli hefur
verið greint hér í blaðinu og
er óþarft að rifja það nánar
upp hér. Hins er að geta, að
margir binda vonir við hina
rækilega undirbúnu vísinda-
legu ráðstefnu, sem Sölufé-
lag garðyrkjumanna og garð-
yrkjubændur héldu í Reykja
vík á dögunum og fjallaði al-
hliða um ylrækt.
Ljóst mál er, að jarðhitinn
er til margra framíara hagnýt
anlegur. En að því er varðar
garðyrkjuna, má segja, að
því fólki, sem hefur ylrækt
að atvinnu, fer fjölgandi og
neyzla gróðurhúsaafurða er
vaxandi í landinu. Hér er um
það að ræða að auka fjöl-