Morgunblaðið - 11.10.1970, Side 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. OKTÖBER 1970
Sjö fyrrverandi þing-
manna minnzt
VIÐ setningu Alþingis í gær
minntist aldursforseti, Sigurvin
'Einarsson, sjö fyrrverandi þ>ng-
manna, er látizt hafa síðan síð-
asta Alþingi lauk störfum. Fara
minningarorð aldursforseta hér
á eftir:
Sjö fyrrverandi alþingismenn
hafa andazt frá því er síðasta
Alþingi lauk störfum. Þeir eru
Katrín Thoroddsen laeknir, sem
andaðist í sjúkrahúsi hér í borg
11. maí, sjötíu og þriggja ára að
aldri, Bjarni Bjarnason fyrrver-
andi skólastjóri, sem lézt í sjúkra
húsíi hér í borg, 2. ágúst, átt-
ræður; Bjanni Snæbjömsson
læknir, sem andaðist á heimili
sínu í Hafnarfirði 24. ágúst, átta-
tíu og eins árs; Magnús Gíslason
fyrrverandi skrifstofustjóúi, sem
lézt í sjúkrahúsi hér í borg 21.
september, áttatíu og fimm ára;
Karl Einarsson fyrrverandi
sýslumaður, sem andaðist í
sjúkrahúsi hér í borg 24. sept-
ember, níutíu og átta ára; Þór-
oddur Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri, sem varð bráð-
kvaddur í gistihúai hér í borg 3.
októtber, sextíu og sjö ára að
aldri og Gísli Jónsson forstjóri,
sem lézt í sjúkrahúsi hér í borg
7. október, áttatíu og eins árs að
aldri.
KATRÍN THORODDSEN
Katrín Thoroddsen var fædd
7. júlí 1896 á ísafirði. Foreldrar
hennar voru Skúli ritstjóri og
alþingismaður Thoroddsen, son-
ur Jóns sýslumanns og skálds
Thoroddsens, og kona hans,
Theodóra Thoroddsen, dóttir
Guðmundar prófasts og alþing-
ismanns á Kvennabrekku Einars
sonar. Hún lauk stúdentsprófi
við menntaskólann í Reykjavík
árið 1915 og lækndsprófi við Há-
skóla íslands 1921. Við fram-
haldsnám í sjúkrahúsum í Nor-
egi og Þýzkalandi var hún á ár-
unum 1921-1923 og fór síðtar
margar námsferðir til útlanda,
eirakum til að kynna sér heilsu-
gæzlu og heilsuvernd barna. Ár-
in 1924—1926 var hún héraðs-
læknir í Flateyjarhéraði, síðan
starfandi læknir í Reykjavík,
viðurkenndur sérfræðingur í
bamasj úkdómum 1927, læknir
unigbarnaverndar Líknar, síðar
Heilsuverndarstöðvar Reykjavík
ur 1927—1940, yfirlæknir þar
1940—1955 og loks yfirlæknir
bamadeildar Heiluverndarstöðv-
ar Reykjavíkur 1955—1961.
Katrín Thoroddsen tók sæíi
varaþingmanns á Alþingi um
skeið haustið 1945, en var síðan
landskjörinn alþingismaður á
árunum 1946—1949, átti sæti á
5 þinigum alls. í undirbúnings-
nefnd Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur var hún frá 1946 og
í undirbúnin-gsnefnd Bæjarspít-
ala Reykjavíkur frá 1949, en
lagði níður störf í þeirri nefnd.
Hún var í bæjarstjórn Reykja-
víkur 1950—1954 og átti sæti í
barnaverndarnefnd um skeið.
Katrín Thoroddsen helgaði
ævistarf sitt fyrst og fremst
lækningum og líknarmálum. Hún
hóf læknisstörf sín í erfiðu læk-
ishérað'i og reyndist þeim vanda
vaxin. Síðan varð hún fyrst
kvenna til að stunda almenn
læknisstörf hér í Reykjavík. Hún
varð vinsæll læknir, fórnfús og
ósérhlífin, umhyggjusöm börn-
um og öllum smælingjum og
ótrauð í baráttu fyrir umbótum
í heilbrigðis- og mannúðarmál-
um. Á Alþingi átti hún sæti í
heilbrigðis- og félagsmálanefnd
og sinnti hér mest þeim mála-
flokkum, sem þar er fjallað um.
Hún hafði fastmótaðar skoðanir
um sjálfstæði þjóðar sinnar og
samstarf við aðrar þjóðir og lét
að sér kveða, er henni þótti þar
vikið af réttri braut. Hún átti
það til að vera hrjúf og hvass-
yrt, er hún varði málstað sinn,
var kröfuhörð við sjálfa sig og
aðra, heilsteypt og einlæg í bar-
áttu fyrir hugsjónamálum sínum.
BJARNI BJARNASON
Bjarni Bjarnason var fæddur
23. október 1889 á Búðarhóli í
Austur-Landeyjum. Foreldrar
hans voru Bjarni bóndi í Búðar-
hólshjáleigu Guðmundsson
bónda þar Sigurðssonar og konu
hans Vigdís Bergsteinsdóttir
bónda á Torfastöðum í Fljóts-
hlíð Vigfússonar. Hann stundaði
nám í Flensborgarskóla 1907—
1909, lauk kennaraprófi í Reykja
vík 1912 og íþróttakennaraprófi
í Kaupmannahöfn 1914. Hann
var kennari við barnaskólann í
Hafnarfirði 1912—1915, skóla-
stjóri þess skóla 1915—1929 og
skólastjóri héraðsskólans á Laug
arvatni 1929—1959.
Bjarni Bjarnason kenndi leik-
fimi í Flensborgarskóla þann
tíma, sem hann stundaði kennslu
í Hafnarfirði og leiðbeindi um
íþróttir í ýmsum íþróttafélögum
þar. Hann rak bú í Straumi í
Garðahreppi 1918—1930, stjórn-
aði búi héraðsskólans á Laugar-
vatni 1935—1953, en rak þar eig-
ið bú eftir það. Formaður Sam-
bands íslenzkra barnakennara
var hann frá stofnun þess 1921
til 1927 og í stjórn þess til 1931.
Á Alþingi átti hann sæti á árun-
um 1934—1942, sat á 13 þingum
alls. Hann var gæzlustjóri Bún-
aðarbankans 1938, átti sæti á
Búnaðarþingi 1946—1966, var í
stjónn Stéttarsambands bænda
1953—1963 og jafnframt í fram-
leiðsluráði landbúnaðarins og
hann átti sæti í tryggingaráði
1959—1967. Ýmis trúnaðarstörf,
sem hér verða eigi talin, voru
honum falin í sveit hans og hér-
aði í skólamálum, búnaðarmál-
um og félagsskap samvinnu-
rnanna.
Bjarni Bjarnason ólst upp við
landbúnaðarstörf og sjósókn.
Hann hóf ungur þátttöku í íþrótt
um, varð sigursæll glímumaður,
kennari ungra íþróttamanna og
hvatamaður um líkamsrækt.
Hann valdi sér kennslu að ævi-
starfi, og honum var um fertugs-
aldur falin forstaða nýrrar
menntastofnunar. Skólastjórn
Bjarna á Laugarvatni var í föst-
um skorðum. Hann lét sér annt
Sigurvin Einarsson, aldursforseti
Alþingis, minnist látinna þing-
manna.
um nemendur sína, hvatti þá til
dáða og gerði til þeirra kröfur
um ástundun og reglusemi. Hér-
aðsskólinn á Laugarvatni varð
visir mikiis menntaseturs á þeim
stað. Þar reis íþróttakennara-
skóli, húsmæðraskóli og loks
menntaskóli. Bjarni á Laugar-
vatni átti mikinn þátt í stofnun
þessara skóla allra. Stofnun
menntaskóla þar át'ti harðri
andspyrnu að mæta, og þurfti
mikla bjartsýni og harðfylgi til
að leiða það mál til lykta.
Bjarni Bjarnason var athafna-
og framfaramaður, og áhugamál
hans voru mörg. Hann var bú-
maður, stjórnaði lengi stórbúi
jafnframt skólastjóm. Hann
beitti sér fyrir því, að bændur
landsins stofnuðu stéttarsamtök,
og bændur völdu hann um langt
skeið til margvíslegra trúnaðar-
starfa. Hann sat á Alþingi tæpan
áratug og beitti sér þar meðal
annars fyrir umbótum í skóla-
málum og landbúnaðarmálum.
Hann var raunsær hugsjóniamað
ur og laginn málafylgjumaður.
Ævistarfs hans sér víða stað, þó
að hæst beri farsæla stjórn á
menntasetrinu á Laugarvatni.
Síðustu æviárin vann hann ötul-
lega að útgáfu mikils rits um
mennimgar- og framfarasögu
Suðurlandsundirlendis.
BJARNI SNÆBJÖRNSSON
Bjarni Snæbjörnsson var fædd
ur 8. marz 1889 í Reykjavík.
Foréldrar hans voru Snæbjörn
múrari þar Jakobsson útvegs-
bónda í Litla-Seli í Reykjavík
Steingrímssonar og kona hans,
Málfríður Júlía Björnsdóttir, út-
vegsbónda í Bakkakoti á Sel-
tjararnesi Kolbeinssonar. Hann
lauk stúdentsprófi við mennta-
skólann í Reykjavík árið 1909
og lækmisprófi við Háskóla ís-
lands 1914. Hann var settur hér-
aðslæknir á Vatneyri við Patreks
fjörð 1914—1915, stundaði fram-
hald'snám í Danmörku 1915—
1917, en var alla tíð síðan starf-
andi læknir í Hafnarfirði. Hann
var jafnframt yfirlæknir St.
Jósepsspítala í Hafnarfirði 1933-
1956 og settur héraðslæknir í
Hafnaríirði um skeið á árunum
1941—1942 og 1947.
Bjarni Snæbjörnsson var kjör-
inn til ýmissa trúnaðarstarfa.
Hann átti sæti í bæjarstjórn
Hafnarfjarðar á árunum 1923—
1926, 1931—1938 og 1942—1947,
var í stjórn Raftækjaverksmiðj-
unnar í Hafnarfirði 1936—1969,
formaður Rauða kross deildar
Hafnatrfj aröar 1941—1948, for-
maður Krabbameinsfélags Hafn
arfjarðar 1949—1965, í stjórn
Krabbameinsfélags íslands
1951—1968, og í stjórn Spari-
sjóðs Hafnarfjarðar 1951—1968,
formaður henmar 1958—1968.
Hann átti sæti á Alþingi 1931—
1933 og 1937—1942, sat á 12 þing
um alls. 1 landsbankamefnd átti
hann sæti árin 1942—1957.
Bjami Snæbjörnsson helgaði
ævistarf sitt fyrst og fremst
lækninga- og líknarmálum. Á
öndverðum læknisárum hans í
Hafnarfirði reyndi mjög á dug
hanis og drengskap, er hin mann-
skæða Spánska veiki geisaði á
þeim slóðum. Er í minnum haft,
hve vél hann reyndist þá sjúk-
um og sorgmæddum. Hann hélt
áfram læknisstörfum við miklar
vinsældir fram á elliár. Árið
1968 samþykkti bæjarstjórn
Hafnarfjarðar einróma að gera
hann að heiðursborgara Hafnar-
fjarðar og votta honum með því
virðingu og þakklæti fyrir fimm
tíu ára læknisstörf í Hafmarfirði.
Bjarni Snæbjörnsson var áhuga
.samur og skoðanafastur í stjórn-
málum, félagslyndur og skyldu-
rækinn, prúðmenni og drengskap
armaður. Eftir honum var sótzt
til trúniaðarstarfa í flokki hans,
bæjarfélagi og félagssamtökum,
og hann reyndist í hvívetna
verður þess trausts, er honum
var sýnt.
MAGNÚS GÍSLASON
Magnúa Gíslason var fæddur
1. nóvember 1884 í Eydölum í
Breiðdal. Foreldrar hans voru
Gísli, síðast bóndi og póstaf-
greiðslumaður á Búðum við Fá-
s'krúðsfjörð, Högnason bónda á
Skriðu í Breiðdal Gunnlaugsson
ar og kona hans, Þorbjörg Magn-
úsdóttir, síðast prests í Eydölum,
Bergssonar. Hann lauk stúdents-
prófi við menntasikólann í
Reykjavík árið 1906 og lögfræði
prófi frá háskólanum í Kaup-
mannahöfn 1912. Hann stundaði
málaflutningsstörf í Reykjavík
1913—1916, var settur sýslumað-
ur í Suður-Múlasýslu 1916—
1917 og í Árnessýslu 1919. Að-
stoðarmaður í fjármálaráðuneyt
inu varð hann 1918 og fulltrúi
þar 1919. Á árunum 1920—1921
var hann fulltrúi hjá bæjarfóget
anurn í Reykjavík. Hann var
skipaður sýslumaður í Suður-
Múlasýslu á árinu 1921 og gegndi
því embætti til miðs árs 1939, er
hann var skipaður skrifstofu-
stjóri í fjármálaráðuneytiinu en
því embætti gegndi hann fram
á árið 1952, er honum var veitt
lausn sökum aldurs,
Magnúsi Gíislasyni voru jafn-
framt aðalstarfi falin ýmia trún-
aðanstörf. Hann átti sæti á Al-
þingi á árunum 1939—1942, sat
á 6 þingum alls. í yfirfasteigna-
matsnefnd var hann 1919—1921.
Hann var skipaður formaður
milliþinganefndar í launamálum
1943, formaður nefndar sam-
kvæmt 46. gr. launalaganna 1946,
skipaður í nefnd til að endur-
skoða launalög 1919 og í nefnd
til að endurskoða lög um toll-
skrá 1953. Hann var í yfinskatta-
nefnd Reykjavíkur 1940—1962
og í happdrættisráði Háskóla ís-
lands 1945—1962. Hann var með-
al stofnenda togarafélagsins
Kára 1918 og í stjórn þess til
1931 og einn af stofinendum Skóg
ræktarfélags Austurlands 1935
og í stjórn þess til 1939.
Magnús Gíslason var farsæll
og dugmikill embættissmaður.
Hann var réttsýnn dómari og frið
samur valdsmaður, leysti fús-
lega vanda þeirra, sem til hans
leituðu og naut vinsælda í sýslu
sinni. Hann gegndi erilsömum
störfum skrifstofustjóra fjár-
málaráðuneytisins á miklum um
brotatímum, árum heimsstyrjald
ar og óstöðugleika í fjármálum.
Þau störf leysti hann vel af hendi
sem önnur, var gætinn og sam-
vizkusamur, starfsfús og ráðholl
ur. Hann var sanngjarn og nær-
gætinn við það starfsfólk, sem
hann átti yfir að ráða, og því
fannst gott að starfa undir stjórn
hans. Síðustu árin var hann orð-
inn sjóndapur og átti við van-
heilsu að stríða.
KARL EINARSSON
Karl Einarsson var fæddur 18.
janúar 1872 í Miðhúsum í Eiða-
þinghá. Foreldrar hans voru
Einar bóndi þar Hinriksson
bónda í Dalhúsum í Éiðaþinghá
Hinrikssonar ög kona hans Pálína
Vigfúsdóttir bónda á Háreksstöð
um á Jökuldal Péturissonar.
Hann lauk stúdentsprófi úr
Lærða skólanum í Reykjavík
árið 1895 og lauk lögfræðiprófi
við háskólann í Kaupmannahöfn
1903. Árið 1904 var hann um
skeið settur sýslumaður í Rang-
árvallasýslu og 1904—1905 sett-
ur sýs'l'umaður í Skaftafells-
sýslu. Á árinu 1905 hóf hamn
máliaflutningsstör'f við la-ndsyfir
dóminn í Reykjavík. Hann var
settur aðstoðarmaður í stjórnar-
ráðinu 1906. Árið 1909 var han.n
skipaður í nefnd til að rannsaka
hag Landsbankans, og var hann
formaður þeirrar nefndar. Sama
ár var hann skipaður sýslumað-
ur í Vestmannaeyjum, og gegndi
því embætti fram á árið 1924.
Fluttist hann þá til Reykjavíkur
og starfaði lengi við endurskoð-
un í fj ármálaráðuneytinu.
Karl Einarsson var alþingis-
maður Vestmannaeyinga á árun-
urn 1914—1923, sat á 11 þingum
alls.
Karl Einarsson var hátt á tí-
ræðisaldri, þegar hann andaðist,
hefur náð hæstum aldri þeirra
manna ,sem setið hafa á Alþingi.
Nær hálf öld er liðin síðan hann
hvarf af þingi. Á þingsetuárum
hans var sjálfstæðisbarátta ís-
lendinga ofarlega á baugi og full-
veldi landsins náð, og hann tók
þátt í þeirri baráttu og þeim
sigrnm af heilum hug. Á Alþingi
var hann fulltrúi þess hluta
landsins, þar sem sjósókn og afla
brögð ráða mestu um afkomu
manna. Hann barðist fyrir hafn-
argerð í Vestmannaeyjum af
þrauitseigju og varð ágengt um
síðir. Hann var meðal stoínenda
Björgunarfélags Vestmarmaeyja
og beitti sér fyrir framlagi til
þess frá bæjarfélagi og úx ríkis-
sjóði. Hann hreyfði fyrstur
manna á Alþingi þeirri hugmynd
að nota sama skip til björgunar-
starfa og landhelgisgæzlu. Eftir
brottför sína frá Vestmannaeyj-
um lifði Karl Einarsson kyrrlátu
lífi, en hélt heilsu og starfsorku
fram á tíræðisaldur.
ÞÓRODDUR GUÐMUNDSSON
Þóroddur Guðmundsson var
fæddur 21. júlí 1903 á Siglufirði.
Foreldrar hans voru Guðmund-
ur, síðar útvegsbóndi á Þöngla-
ba'kka, Jörundssonar útvegB-
bónda á Syðstabæ í Hrísey
Jónssonar og kona hans, Sigríð-
ur Sigurðardóttir bónda í Skarðs
dal í Siglufirði Gunnlaugissonar.
Hann var sjómaður nokkurt
skeið, en rak síðar síldarsöltun
og útgerð á Siglufirði. Bæjarfull
trúi á Siglufirði var hann 1934_
1962 og átt sæti í stjórn Síldar
verksmiðja ríkisins frá 1944 til
dauðadags, Hann sat sem vara-
Framhald á bls. 1S
<mHioir(BiL'
ÚTSÝNIÐ
AUGAÐ GLEÐUR
Veitingasaturinn efstu hæð opinn
allan daginn.
Matseðill dagsins
Úrval fjölbreyttra rétta.
Hjá okkur njótið þér ekki aðeins úrvals veitinga, Barinn opinn 12-14.30 og 19-23.30
heldur einnig eins stórkostlegasta útsýnis, sem
völ er á í Reykjavík. Borðapantanir í síma 82200.