Morgunblaðið - 17.10.1970, Blaðsíða 19

MORjGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 1970
19
Sigurður Möller
vélstjóri — Minning
F. 10.12 1915. D. 11.10 1970.
Sigurður Möller vélstjóri and
aðist sunnudaginn 11. október,
s.l. á Landsspítalanum í Reykja-
vík. Enda þótt hann hefði átt
við sjúkleika að striða um ára
bil, kom andlátsfregn hans, eins
og reiðarslag, snöggt og óvænt.
Ég var I heimsókn hjá honum
kvöldið áður. 1 viðræðum okk-
ar bar margt á góma, eins og
svo oft áður. Á sjúkrabeði sínu
ráðgerði hann margt um framtíð-
ina. Hann hafði verið þungt
haldinn undanfarna daga, en
lifsviljinn og baráttukjarkurinn
var sá sami og áður.
Það var í fyrstu erfitt, að gera
sér það ljóst, að Sigurður
Möller væri allt í einu horfinn
á burt. En það var ekki um að
villast. Hér hafði sá kallað, sem
valdið hafði.
Hlutur okkar mannanna,
víst etekd miiklu mieiri en sá, að
gera áætlanir, en öðrum er ætl-
að að ráða úrslitum.
Sigurður Möller var fæddur
10. desember 1915, sonur hjón-
anna Þorbjargar Pálmadóttur
og Jóhanns Georgs Möller,
kaupmanns á Sauðárkróki.
Hann ólst upp í stórum systkina
hópi á Sauðárkróki til 10 ára
aldurs, eða þar til faðir hans dó.
Þá fluttist hann til móðurbróð-
ur síns Jóns Pálmasonar, bónda
á Þingeyrum og síðar til bróður
hans Þórðar Pálmasonar, sem þá
var kaupfélagsstjóri í Vík í
Mýrdal.
Sigurður gekk í gagnfræða-
skóla í Reykjavík, lauk þaðan
gagnfræðaprófi, fór siðan í vél-
stjóraskólann. Hann var vél-
stjóri á togurum langa hríð, eða
til ársins 1958, er hann gerðist
vélstjóri á Ljósafossi. Síðustu
árin vann hann hjá Landsvirkj-
un í Rfeykjavík.
Árið 1956 kvæntist Sigurður
Guðrúnu Jónsdóttur, þau eiga
tvö böm, Jón og Valfriði. Son-
ur Sigurðar af fyrra hjónabandi
hans og Emilíu Samúelsdóttur er
Jóhann Georg tannlæknir I
Reykjavík. Fjölskyldu Sigurðar
er nú þungur harmur kveðinn.
Ég kynntist Sigurði fyrst, er
hann bjó austur á Ljósafossi.
Síðar var ég oft gestur á fal-
legu heimili hans og Guðrúnar
að Hraunbæ 84 í Reykjavík. Þar
var gott að koma. Heimilisbrag-
ur var hlýr og notalegur. Hjón
in voru samhent og studdu hvort
annað. Þaðan á ég margar góð
ar minningar.
Kynni min af Sigurði voru
margbreytileg, en öll jafn góð.
Ég kynntist honum sem góðum
og ástríkum heimilisföður, sem
góðum vini og ráðgjafa, sem
greindum og snjöllum stjórn-
málamanni. Félagsmál og stjórn-
mál voru áhugamál Sigurðar, og
valdist hann til ýmissra trúnað
arstarfa á þeim sviðum.
Margir leituðu því til Sigurð-
ar mieð vandamál sín. Er skemmst
frá þvi að segja að hann reyndi
að leysa hvers manns vandræði,
og tókst það oftast vel og far-
sællega. Sigurður var maður ör-
gerður, með afbrigðum duglegur
og vann heill að hverju starfi.
Sigurður var maður fríður
sýnum. Framkoma hans var að-
laðandi og mótuð af hlýju og
velvild í garð náungans. Hann
var hreinlyndur og hreinskiptinn
í orðum og athöfnum, og hafði til
að bera sterkan persónuleika.
Hann var höfðingi i lund og vin
margur. Að sjálfsögðu hafði Sig
urður sína galia, eins og aðrir
menn, en ekki bar á þeim, sakir
mannkosta hans.
Siðustu ár ævinnar var Sig-
urður haldinn þungbærum sjúk
dómi, en bar heilsuleysið með
einstakri karlmennsku og æðru
leysi. Hann hafði ætíð tök á því
að rétta öðrum hjálparhönd, þótt
hann sjálfur væri ef til vill sízt
minni hjálpar þurfi.
Á meðan menn njóta samveru
stunda með vinum og vanda-
mönnum, er sjaldnast hugsað
um hve mikils virði þær sam-
vistir eru hverjum manni. Einn
af vinum Sigurðar lét svo um
mælt, eftir að andlátsfregnin
hafði borizt, að sér fyndist heim
urinn snauðari en áður. Fleir-
um mun hafa orðið svo innan
brjósts við fráfall hans. Stórri
sögu er lokið, sögu sem að lík-
indum verður aldrei skrifuð, ut-
an fátækleg orð í eftirmála.
Við ferðalok skal litið yfir far
in,n veg. Þótt stundin sé trega-
blandin, er þakklæti þó efst i
huga.
Fátt er haldbetra ferðamönn-
um á langri leið og misjafnri,
en góðir samferðamenn. Þar sem
góðir menn fara, þar eru guðs
er vegir. Ég færi Sigurði Möller,
vini mínum, hjartans þakkir
fyrir kynningu alla á okkar sam
leið og bið honum og ástvinum
hans blessunar.
Einar Oddsson.
þessa stundina voru allar
áhyggjur lagðar til hliðar.
Úti á höfninni lá stór upp-
skipunarbátur. Þangað þurfti að
fara til þess að athuga hv'að
hann hefði innanborðs og það
var gert — en hvað var þetta —
í bátnum voru húsgögnin úr stof
unni heima. Heima hjá honum
voru gestir, vinir og frændur
foreldra hans — og allt i einu
birtist alvara lífsins unga
drengnum. Nú var ekkert gam-
an að leika sér í góða veðrinu
og hann fór heim dapur i bragði.
Drengurinn var Sigurður
Möller, sem þá var á ellefta ár-
inu. Móðir hans fluttist suður til
Reykjavíkur um vorið 'með
yngsta barnið, þau eldri fóru í
ýmsa staði í skóla og vinnu. Sig-
urður fór fyrst til Jóns Pálma-
sonar á Þingeyrum, en síðar til
Þórðar Pálmasonar, sem þá var
kaupfélagsstjóri í Vik í Mýrdal.
Eftir fá ár sameinaðist fjölskyld
an í Reykjavík. Sigurður flutt-
ist þá til móður sinnar. Fór
hann þá fyrst í gagnfræðaskóla
ÍHÁR og gjörvu'Legur. bjartur yf-
irlitutm og fríður sýnum var Silg-
urður Mö,lllier og bauð af sér
þamin þolkika, er laðaði alla aið.
Vei geifánn o,g vel gerður, hreln-
lyniduir og. kurteis fcappsimaiðor.
AUa þessa eðdliskosti átti hamrn
eklki lamgt a@ sækja, somuir himina
glæsilegiu og hugljúfu hjóna Þor-
bjairgair Páiimiadóttuir og Jólhanms
Georgs Möllers baiupimanins á
Saiuiðárkróki.
Faðir Sigurðair féll frá í blóma
lífs á bezta aldri, en móðiir hainis
kom hiinium stóra og mainmvæn-
lega bairoahópi. ellefu systkiraum,
áfram með aðdáanleigu þrelki og
þrautseigjiu.
Sigurður fór uragur í atviininu,
gerðist velstjóri til sjós, fór á
stríðaáriunuim fleiri feirðir miillli
larada en flestir aðrir og sýndi
þar þaran fcjarlk og æðrul'eysi,
sam eimlkeninidi l)íf hanis í einu og
öllu. Síðar vair hamin í rúmiam ára-
tug vélstjóri við Sogsviríkjun og
bjó a,ð Ljósafossi. Þa,r Var hainm
hreppsniefndairmaður og skóilia-
nefndarformaður, enda vair hug-
ur hans jafn-ain bundinn féiagis-
málum. Síðiustu árim var hamin
starfsimiaðuir viö Elliðaárstöðvairm-
air.
Sigurður va-r tvíkvæntur. Fyrri
fcona hiams var Emilía Samiú-efe-
dóttiir og áttu þau einm son, Jó-
haimn Georg Möliler taninlæfcni.
Seinni boma hains er Guðrún Jótn®
dóttiir Möller og eignuðúst þau
tvö bönn, Jón, 13 ára og Valtfrí'ði,
11 ára.
Sigurður Möi’ler féll í vaiinin
fyrir aldur fram eims og falðir
hans og aRt of mörg úr systfcinia-
hópmiuim. Fráfall hams bom okkur
viinulm hanis á óvart. Sú vam-
heiilsa sem þjáðd bamin um
margra ára skeið, var alvarlegri,
en olklkur uiggði, ©n karfLmeinmislka
hainis duLdi ofckur þesis eir að fór.
Sigurður 'hafði ákveðinair sboð-
ainir utm mienn og málefnii og
uindraverðan hæfilelka til þesis að
ta,la menm á siit't miáfc — allt af
hreiinlyndur og svo hófsamiur í
dómum, að helzt miiiranir á þamin
mætia miamin, er Sturiumigia heifur
um þau orð, en ég vill hér upp
taka sem hirnztu kveðu til Siig-
urðar MöLlers: Láti nú guð hon-
um raun lofi betri.
Gunnar Thoroddsen.
Það var síðari hluta vetrar,
veðrið var kyrrt og blítt. Strák-
arnir á Sauðárkróki voru úti í
góða veðrinu að leika sér. Faðir
foringjans, sem var ljóshærður
og bjartur yfirlitum, hafði dáið
— um veturinn — en æskan er
gieymin á alvöru lífsins og
en síðan í vélstjóraskólann og
varð fyrst kyndari en síðar vél
stjóri á togurunum Tryggva
gamla og Ingólfi Arnarsyni. Á
þessum skipum sigldi hann um
22 ár og á stríðsárunum fór
hann rúmlega 100 ferðir yfir haf
ið, lokaður niðri í vélarrúmi. AIl-
ir geta gert sér í hugarlund
hver líkamleg og andleg raun
það hefur verið.
Ungur giftist Sigurður Emelíu
Samúelsdóttir og áttu þau einn
son, Jóhann Georg, sem nú er
tannlæknir í Reykjavík. Þau
slitu samvistum. Árið 1956
kvæntist hann Guðrúnu Jóns-
dóttur og eiga þau tvö börn,
Jón 13 ára og Valfríði 11 ára.
Ég kynntist Sigurði fyrst eft-
ir að hann fluttist austur að
Sogsfossunum, en þar var hann
um tíu ára skeið vélstjóri,
en fluttist þá til Reykjavikur og
vann við Elliðaárstöðina um
tveggja ára skeið, eða þar til
hann andaðist þann 11. þ.m.
Fljótlega eftir að hann kom
hingað austur varð hann leið-
andi í félagsmálum vélstjóranna
og öðrum málum austur þar,
hann varð hreppsnefndarmaður
og Skólanefndarformaður 1
Grímsneshreppi. Sigurður var að
laðandi maður í framkomu og
greindur í bezta lagi, velviljað-
ur og raunsær og því vel til
forustu fallinn. Hann var ör á
fé og höfðingi heim að sækja. í
honum var ekkert smámunalegt.
Hann var ákveðinn í skoðunum
og hélt vel á málum fyrir sinn
flokk, Sjálfstæðisflokkinn. Taldi
hann að við værum svo fámenn
þjóð, að bezt færi á að hér sam-
einuðust stétt með stétt í
baráttu fyrir hagsmunum heild-
arinnar. Hann hafði vantrú á öll
um klíkuskap og öfgastefnu.
Nú síðustu árin átti hann við
vanheilsu að striða og gerði sér
eflaust ljóst að kallið gæti kom-
ið fyrr en varði. Ég og fjöl-
skylda mín vottum Guðrúnu og
börnunum innilega samúð okk-
ar.
Minningin um góðan dreng
varðveitist í hugum allra vina
hans.
Jón Pálsson.
1 dag er ti'l moldar borinn
Sigurður Möiller, vélstjóri. Um
mánaðamótin sept.-okt. sl. hitti
ég Sigurð á vinnústað hans i
rafstöðinni við Elliðaár. Mér
kom sizt til hugar þá, að það
væri kveðjustund. Sigurður
hafði átt við vanheilsu að
stríða sil. 3 ár og verið all-
þungt haldinn öðru hvoru og
þá jafnan orðið að dvelja á
sjúkrahúsi um tíma og svo var
einnig nú, er andlát hans bar
að, snöggt og óvænt, að morgni
sunnudags 11. þ.m.
Að þessu sinni var síður
ástæða til að óttast nokkuð
slikt. AMít útlit var til, að
sjúkrahúsdvöl Sigurðar yrði
stutt að þessu sinni, þar sem
hann hafði oft verið verr hald
inn en nú.
Vissuilega höfðu veikindi Sig-
urðar á undanförnum árum
gengið á llíkamsþrek hans, svo
að sjá mátti, en einhviern veg-
inn tfannst manni svo sjéd'fsagt,
að Sigurði tækist að yfirstíga
veikindi sin með sigri að lok-
um. En enginn má sköpum
renna, grið voru ekki gefin. Ætt
og uppruna Sigurðar vænti ég
að aðrir geri skil. Ég minnist
hans fyrst og fremst sem sam-
starfsmanns og vinar frá sam-
starfsárum okkar.
Sigurður Möller bar sterkan
norrænan svip. Hann var hár
maður vexti og grannur, l'jós-
hærður oig bláeygður. Sigurð-
ur var glæsimenni í öllum hátt
um o>g að ölTu atgervi, dreng-
lyndur og hjálpfús, svo til fyr
irmyndar var og vildarmenn
átti hann fáa eða enga. Sigurð-
ur var maður léttur í lund og
gæddur ríku skopskyni.
Sigurði lék l'étt tungumála-
nám og las hann mikið bæfcur
á erlenduim málum. Móðurmálið
var honum ekki síður tamt
hvort sem var i ræðu eða riti.
Ég kynntist, Sigurði fyrst, þeg-
ar ég hóf störf 1 rafstöðinni við
Ljósafoss 1959. Við urðum síð-
an vinnufélagar á næstu árum
og vinátta verið á milli okkar
æ síðan. Sigurður hóf störf hjá
Sogsvirkjun árið 1958 og þá i
rafstöðinni við Ljósafoss. Áður
en Sigurður hóf störf hjá Sogs
virkjun, hafði hann verið starfs
maður Bæjarútgerðar Reykja-
víkur og þá leragst sem yfirvél-
stjóri á hinu kunna happaskipi
b/v Ingólfi Arnarsyni, sem enn
er í fullum rekstri og þykir
mér ekki ólíklegt, að skipið
njóti enn í dag snyrtimennsku
og samvizkusemi Sigurðar i
starfi. Eftir að Sigurður hafði
starfað um nokkurra ára skeið
i rafstöðinni að Ljósafossi, tflutit
ist hann um set og starfaði síð
an við rafstöðina að Irafossd
unz hann tfluttist til Reykjavík
ur 1968. Eftir að Sigurður fflutt-
ist til Rvíkur, starfaði hann á
skrifstofu í rekstrardeild Lands
virkjunar. Á starfsárum sínum
við Sogsstöðvarnar tók Sigurð-
ur töluverðan þátt í félags- og
sveitarstjórnarmálum. Einnig tók
Sigurður virkan þátt í stjórn
málabaráttunni og þá jafnan í
röðum Sjáltfstæðismanna. Sigurð
ur var erindreki Sjálfsitæðis
flokksins I Suðurlandskjördæmi
fyrir tvennar síðustu alþingis
kosningar. Sigurður átti sæti í
hreppsnefnd Grímsneshrepps
tvö kjörtímabil, unz hann fHutt
ist búferlum til Reykjavíkur
Ennfremur var Sigurður formað
ur skóianefndar Ljósafossskóla
um skeið. Jafnframt þvi, sem
Sigurður tók mikinn þátt i ýms
um félags- og sveitarstjórnar
máTum í sveitarfélagi sínu, lét
Sigurður einnig stéttarfélagsimál
stéttar sinnar mikið til sín taka
og átti meðal annars sæti
samninganefnd stéttarfélags
síns 1966—1967.
goldið þess. Hér austan fjalls
átti Sigurður gifturíkan og
kannski erilsaman starfsdag, en
heilsan leyfði ekki slikt álag
ásamt ábyrgðarmikl'U vaktstai|i
í rafstÖð. Og einnig gat verið
lifisspursmál að vera ekki f jarri
Tæknishendi. Sigurður flyzt því
fyrst og fremst til Reykjavik-
ur af heilsufarsástæðum og hef
ir honum þótt ekki með ölTu
sársaukalaust að skilja við
áhugamál sin hér. Sigurður og
Guðrún kona hans, voru búin
að reisa sér og börnum sinum
glæsilegt heimili í eigin hús-
næði við Hraunbæ 84 í Reykja
vik. Ég minnist með hlýhug
heimsókna minna og konu minn
ar á heimili Sigurðar og Guð-
rúnar, þar var ával'lt íslenzk
gestrisni í öndvegi.
Nú að leiðarlokum vil ég
þakka Sigurði fyrir samstarfsár
in og vináttuna og óska honum
góðrar ferðar um ókiunna
stigu. Ég sendi konu hans, Guð
rúnu og bömunum, Jóni og
Völu, hugheilar samúðarkveðj-
ur frá mér og fjölskyl'du minni
og bið þau minnast, að látinn
lifir.
Gúðmvmdur Eiríksson.
Öll þessi störf og önnur, sem
hér verða ekki talin, vann Sig
urður með áhuga og ósérhllfni.
Sigurður var mikill málafylgju-
maður og hugsjónamaður, en þó
var Sigurður viðkvæmur í Tund
og tók nærri sér, ef vegið var
að máTstað hans. Mér er ekki
grunlaus't um, að Sigurður hafi
gengið of nærri þreki sínu á
þessum árum og hann síðan
1 dag verður til moldar boi -
inn skólabróðir og vinnufélagi.
Sigurður er fyrstur af okkur
skólabræðrunum sem hverfur af
sjónarsviðinu. Þó að við félagar
hans, gerðum okkur grein fyrir,
hversu alvarlegur sjúkdómur
hans var, kom andlátsfregn hans
okkur á óvart. Leiðir okkar lágu
fyrst saman er við hófum nám í
Vélsklóla íslandis fyr.ir 24 áruim.
A8 námi loknu, skildu leiðir en
lágu saman aftur er Sigurður hóf
störf við rafstöðvarnar við Sog-
ið fyrir 13 árum. Sigurður bar
sérstakan persónuleika, var fríð
ur sinum, snyrtilegur og myndar
legur á velli, gæddur miklum og
fjölþættum gáfum, vel máli far-
inn og átti auðvelt með að tjá
sig á mannfundum. Hjálpfús við
vini og aðra sem þurftu á hjálp
hans að halda. Fylgdist vel með
því sem var að gerast í þjóðfé-
laginu og lét sér fátt óviðkom-
andi.
Upphaf að veikindum hans
var, að eitt sinn er miklar ístrufl
anir voru við Sogið, lagði hann
mjög hart að sér, ný staðinn upp
úr veikindum og sló honum þá
niður. Upp úr þessu fékk hann
exem eða asma á mjög háu stigi,
og fékk svo alvarleg áföll að lífi
hans var oft bjargað með snar-
ræði.
Hann hafði aflað sér svo stað-
góðrar þekkingar á sjúkdómi
sínum, að hann væri sennilega
löngu allur ef hennar hefði ekki
notið við. Hann sagði eitt sinn
við mig að hann vonaðist til að
lifa þar til nýtt meðal kæmi á
markaðinn, sem verið væri að
gera tilraunir með og miklar von
ir væru bundnar við. Hann bar
sjúkleika sinn af mikilli hug-
prýði og æðruleysi, hélt alitaf á-
fram að byggja upp sitt heimili,
eftir að hann fluttist hingað suð
ur og var mættur til vinnu í
Varastöðinni strax og skin varö
á milli skúra. Sigurður var
traustur og samvizkusamur
starfsmaður og leysti vel af
hendi þau störf sem honum voru
faliin. Hann hafði mikinn áhuga
á tfélagsmálum og voru hon-
um falin ýmis störf fyrir vél-
stjóra við kjarasamninga o.fl.
Einnig vann hann störf fyrir
hreppsfélagið fyrir austan og
var meðal annars í hreppsnefnd.
Stjórnmál voru honum hugleik-
in og tóku stundum hug hans all-
an, vann hann mikið starf fyrtr
Sjálfstæðisflokkinn eftir að hann
hætti sjómennsku.
Andlát veldur ástvinum ævin-
lega miklum sársauka.
Að leiðarlokum vil ég fyrir
hönd okkar samstarfsmanna Sig-
urðar, hjá Landsvirkjun votta
eiginkonu hans, börnum og öðr-
öðrum ástvinum dýpstu sam-
úð okkar, i andstreymi þeirra og
sorg.
• Árni Valdimarsson.