Morgunblaðið - 05.02.1971, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1971
17
Hugmynd af lendingu
Apollo 14 á tunglinu
VIÐ skulum hugsa okkur að
klukkan sé 14, föstudaginn 5.
febrúar, Anno Domini 1971. Við
erum stödd á tunglinu, höllum
okkur upp að stórum steini við
Doublet-gíg, og reynum að aka
okkur til í þunglamalegum
geimbúningnum, til að losna við
kláða um svo til allan skrokk-
inn. Það er sama hvernig við
reynum að stilla andrúmslofts-
kerfi hans, það er ekki hægt að
kæla hann nægilega til að
hindra að við svitnum. Og þessi
fjárans samfestingur sem við
urðum að fara í innanundir, á
það til að krumpast, og þar sem
hrukkurnar safnast, særir hann
hörundið svo klæjar af.
Ósjálfrátt, í hundraðasta
skipti, lítum við á mælinn sem
sýnir hvað mikið súrefni er eft-
ir, og svo flökta augun yfir eyði
legt landslagið. Eyðilegt er
varla nógu sterkt orð til að lýsa
því sem blasir við augum, það
er í senn ógnvekjandi og ægi-
fagurt. Það er ekkert gufuhvolf
til að hindra útsýni eins og á
jörðinni, sem við höfum heim-
sótt, og stjömurnar, sem við
sjáum, blika því skærar en
nokkuð, sem við höfum séð þar.
Og þama er jörðin, það er ótrú-
legt hvað hún er björt og fall-
eg, mest ber á himinbláum lit,
sem virðist lýsa út frá sér og
gefa jörðinni bláa slikju, sem á
stöku stað er skreytt hvítum
blettum, skjannahvítum blett-
um.
En bíðum nú við,. hvað er
þetta?
Á himninum fyrir ofan okkur
er eldkúla, sem færist nær og
nær. Loftsteinn? Fljúgandi
furðuhlutur? Vonandi eru
orrustuflaugar Strakers ekki
langt undan. Eldkúlan færist
nær og nær, og fær á sig lög-
un, þetta er stórt geimfar sem
líkist einna helzt gríðar stóru
skordýri. Neðan úr þvi miðju
stendur eldsúla úr hreyflinum.
Skordýrið hægir flugið og lækk
ar sig, og útblásturinn byrjar að
þyrla upp tunglryki. Það hlýtur
að vera ægilegur hávaði frá eld
flaugarhreyflinum, og það er
einkennilegt að standa þarna í
algerri kyrrð, og heyra ekki
neitt. Hljóð berst ekki í loft-
tómu rúmi, og á tunglinu er jú
ekkert loft. Skordýrið hagar sér
nú einna líkast þyrlu á fluginu,
það hangir svo til kyrrt í um
fimmtíu feta hæð. Svo byrjar
það að mjakast áfram, eftir
krókaleiðum, það sneiðir t.d.
fram hjá gígum og mishæðum,
og það er augljóst að flugmenn-
irnir eru að leita að lendingar-
stað. Krókaleiðin færir það þó
sífellt nær Doublet-gíg, og
ósjálfrátt leitum við betra
skjóls við steininn.
Skordýrið svíf ur f ramhj á
Doublet-gíg, fer áfram nokkur
hundruð fet, og stoppar svo aft-
ur. Þá er auðsjáanlega dregið
af hreyflinum, því það lækkar
sig, og loks snerta langir fæt-
urnir yfirborð tunglsins. Þegar
tunglrykið sezt aftur sjáum við
að á hlið skordýrsins er málað
APOLLO 14 og fyrir neðan það
United States of America.
GÖNGUFERD
Eftir nokkrar klukkustundir
opnast hleri ofarlega á skordýr-
inu, og tveir menn koma í ljós
í lúgunni. Þeir skima í kringum
sig, íklædda fyrirferðarmiklum
geimbúningum, og berja í bak-
ið hver á öðrum, einkennilegir
menn þessir jarðarbúar, þetta
er nú ekki tími til illinda. Skerp
ing á sjónaukalinsunni á geim-
hjálmi okkar, færir þá nær. Við
sjáum að vinstra megin á
brjósti þeirra eru nafnplötur,
á þeim stendur SHEPARD og
MITCHELL.
Shepard leggst á hnén, og
mjakar sér aftur á bak út um
lúguna og þreifar með fótunum
eftir stiganum, sem liggur niður
á tunglið. Hann klifrar hægt og
hikandi niður hann, og þegar
hann er kominn að neðsta þrep
inu, teygir hann fótinn niður og
réttir úr tánum þar til þær
snerta yfirborð tunglsins. Þá
stígur hann niður alveg, og
stendur kyrr nokkra stund og
heldur sér í stigann, Hann geng-
ur hikandi nokkur skref fram
og aftur, hálf hoppandi eins og
dýrin, sem þeir kalla kengúrur.
Hann virðist vera að venja sig
við að ganga á tunglinu, það
þarf töluverða æfingu til þess,
því aðdráttaraflið er svo miklu
minna en á jörðinni.
Hinn geimfarinn, þessi Mit-
chell, liggur á hnjánum í lúg-
unni og tekur myndir af félaga
sínum. Shepard gengur kring-
um skordýrið og byrjar að opna
á því lúgur hér og þar. Út úr
þeim tekur hann ýmis tæki,
sem líklega eru ætluð til mæl-
inga á tunglinu, og einhvers
konar vísindarannsókna. Eitt
þeirra könnumst við við, það er
ekki ósvipað laser-geislatækimu,
sem er á plánetuminjasafninu í
Andromedu. Eitt af því sem
hann tekur fram er handvagn,
sem hann byrjar að hlaða vís-
indatækjum á. Hann stoppar og
lítur upp, og svo gengur hann
aftur að útganginum. Hann tek
ur sér stöðu skammt undan, og
tekur myndir af Mitchell, þegar
hann skríður niður stigann.
Þegar Mitchell hefur gengið
nokkur skre'f, fallast þeir í
faðma og hoppa fram og aftur
svo byrja þeir aftur að berja
hvor an.nan.
Þá minnumst við þess sem við
sögðum einu sinni, þetta fólk
lætur í Ijós reiði eða gleði með
líkamlegum athöfnum, í staðinn
fyrir að hugsa þær. Það væri
gaman að vita hvað þeir éru að
hugsa þessir menn, en það er
víst bezt að fara ekki inn á hug-
bylgjur þeirra, það gæti valdið
truflunum. Þetta fólk er svo ein-
staklingsbundið, þess vegna ber
það nöfn eins og Shepard og
Mitchell, í stað þess að vera bara
við, eins og við erum.
Við erum orðin forvitin, okk-
ur rámar í að hafa heyrt eitt-
hvað hugsað um þessa menn og
far þeirra. Við höfum samband
við okkur í stjórnstöðinni og
hugsanir okkar koma til baka
skýrar og hreinar með svör við
spurningum okkar, firðsamband-
ið er óvenju gott.
Þetta er í þriðja skipti sem
menn frá plánetunni sem köll-
uð er jörð, lenda á tunglinu,
segja svar-hugsanir okkar. I
fyrstu tveim ferðunum, var eink
um verið að kanna hvernig
menn gætu þrifizt á tunglinu
en þó voru í leiðinni framkvæmd
ar ýmsar vísindarannsóknir. Ap-
ollo 14., mun þó snúa afturmeð
meiri visindalegar upplýsingar
en hin geimförin bæði til sam-
ans. Mestar vonir eru bundnar
við sýnishorn sem á að taka i
Keilugíg, sem er rúma tvo jarð-
arkílómetra frá okkur. Vísinda-
menn á jörðinni vonast til að
með þeim sýnishornum, og ýms-
um mælingum sem verða fram-
kvæmdar, geti þeir rakið sögu
tunglsins og jafnvel alls sólkerf-
isins til upphafs þess sem var
Framhald á bls. 19
Hann klifraði hægt og hikandi niður stigann.
jörðin var ákaflega björt og falleg ...
.. og byrjaði að koma fyrir alls konar mælitækjum.