Morgunblaðið - 28.03.1971, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. MARZ 1971
I Pauillac
er leitazt við
að sanna, að
olíuhreinsunarstöð
samræmist
umhverfisvernd
Vííla u m heim rísa olíu-
hreinsunarstöðvar og unnið
er að sta-kkun annarra. I»ar
sem heimurinn hefur nú vakn
að hastarlega til meðvitundar
um menffiinarhættu almennt,
einkum af stóriðnaði, hefur
olíiihreinsun verið tekin mjög
til meðferðar hvað snertir
mengrun. f nýrri olíuhreinsun
arstöð Shell í Pauillae í
Frakklandi hafa verið gerðar
marg'vísleg'ar ráðstafanir til
að samræma framleiðslukröf--
ur os: varðveizlu umhv'erfis-
ins. Kr talið að það hafi tek-
izt vel, ogr því er fróðlegrt að
vita með hvaða ráðum var
snóizt gregn vandanum.
Staðsetning stöðvar þessar
ar við ósa Gironde þótti tor-
tryggileg og vakti nokkurn
ugg, þar sem þarna eru fræg
ar vfnekrur í nokkurra kíló-
metra fjarlægð. Þarna var
um að ræða gamla olíu-
hreinsunarstöð, sem fyrst var
byggð 1932. Sú stöð vann ein-
ungis úr 500.000 tonnum á
ári. Árið 1960 var framleiðsl-
an komin upp í 800.000 tonna
vinnslu úr hráolíu beint frá
Venezuela og Mið-Austur
löndum. En vegna fyrirsjáan
legrar eftirspumar eftir olíu
í Frakkiandi var ákveðið að
stækka hreinsunarstöðin eða
endurbyggja, og var hún á
tveimur árum stækkuð svo,
að síðan 1970 hreinsar hún
4,5 miLljónir tonma á ári.
í>egar sú stækkun hófst,
vakti orðið mengun ugg um
allan heim og umhverfis
vandamál voru orðin mál mál
anna. Því var það, að Shell
ákvað að leitast við, eftir því
sem mögulegt væri, að sanna,
að iðnþróun mætti samræma
varðveizlu umhverfisins. Við
þróun verksmiðjunnar voru
umíhverfismálin því mjög ofar
lega á baiugi. Var beitt þeirra
nútímatækni, sem þekkt er,
til að vinna gegn mengunar
óþægindum í Pauillac, eins og
M. Carous forstjóri franska
Shell, lagði mikla áherzlu á
við vigslu stöðvarinnar. Og
Chaban Delmas, forsætisráð-
herra, sem var í forsæti við
hátíðahöldin, lýsti því yfir að
í framhaldi af þessu yrðu at-
huganir gerðar í sameiningu
af sérfræðingum á vegum hér
aðsins og tæknimönnum Shell.
Mundu sérfræðingar í efna-
fræði og líffræði ganga úr
skugga um, að þessi stóra
sböð samlagaðist umhverfiinu
sem skyldi.
En hvað var þá gert?
Vörnunum er skipt í fjóra
þætti, vamir gegn mengun
loftsins, varnir gegn mengun
jarðar og gegn mengun vatns,
og loks varnir gegn mengun
af völdum hávaða.
Varnir gegn loftmengun
snúast í Pauillac, eins og í öll
um öðrum nútíma hreinsi-
stöðvum, fyrst og fremst um
það að draga úr útguf-
un efna frá verksmiðjunum
og síðan að tryggja að þau
dreifist og eyðist á viðhlít-
andi hátt. Hinir háu skor-
steinar, sem eru 85 m á hæð,
hleypa út olíugasi, sem verð-
ur vegna sprenginga. Leiðsl-
urnar að ofnunum eru tengd
ar sjálfvirkum mælum, sem
mæla gasmagnið og samsetn-
ingu þess, og er haft stöðugt
eftirlit með þessum mælum.
Ákveðið bil er haft milli
reykháfanna, og er það sam-
kvæmt mælingum frá Con-
cawe (Committee for Conserv
ation of Clear Air and Water
in Western Europe), sem eru
samtök til verndar hreinu
lofti og vatni í Vestur
Evrópu. Einnig hefur verið
komið upp mælum, sem mæla
reykmagn og magn brenni
steinsvetnis víða í umhverfi
verksmiðjanna, samkvæmt
lögum og reglugerðum, sem
nú eru í gildi.
Veðurfar getur að sjálf-
sögðu haft áhrif á dreifingu
úrgangsefna í lofti. Og þar
sem héraðið í kring er talið
sérlega næmt fyrir mengun
vegna vínekranna frægu,
sem þarna eru, þá fóru fram
sérstakar heildarrannsóknir
á áhrifum útgufunar frá
verksmiðjunum við gefnar
veðurfræðilegar aðstæður, í
þeim tilgangi að taka enga
áhættu og halda útgufun
ávallt í lágmarki. Fóru bæði
fram athuganir á staðnum og
einnig settu sérfræðingar
upp stærðfræðileg líkön í
samvinnu við veðurstofuna í
Magny les Hameaux. En 85%
af öllum útblæstri frá verk-
smiðjunum berst i átt frá vín
ekrunum með vestanvindum.
Það efni, sem veldur
slæmri lykt frá olíuhreinsun
arstöðvum er kolvatnsefni.
Þess vegna þarf fyrst og
fremst að hindra að það ber-
ist út i loftið í of ríkum
mæli. 1 olíuhreinsunarstöð-
inni í Pauillac hefur í þeim
tilgangi verið sett „fljótandi
þak“ á olíugeymana, þar sem
geymd eru öll hin léttari efni,
•eins og t.d. bensín. Til skýr-
NestijSem örvar hæfileikana!
Unga fólkið þarf að læra meira nú, en fyrrum.
Þegar það kemur út f atvinnulífið, verða mennta-
kröfurnar strangari en þær eru í dag.
Námsgáfur þess þurfa þvi að njóta sín. Rétt fæði er
ein forsendan.
Smjör veitir þeim A og D vítamín. A vitamín
styrkir t. d. sjónina.
Östur er alhliða fæðutegund. í honum eru m. a.
eggjahvítuefni (protein), vítamin og steinefni,
þ. á m. óvenju mikið af kalki.
Öll þessi efni stuðla að eðlilegu heilbrigði.
Kalkið er m. a. nauðsynlegt starfsemi taugakerfisins.
D vítamín smjörsins og ostanna styrki tennur
og B vítamín er nauðsynlegt húðinni. Skortur þess
er ein af ástæðunum fyrir óhreinni húð.
Örvið námshæfileika unga fólksins, gefið því
holia næringu.
Gefíð því smjör og osta
o>
o>
i

ingar má geta þess, að olía til
upphitunar er geymd á venju
legum geymum með föstu
þaki og er þannig fyllt á þá,
að hún flýtur inn í geyminn
og rvður um leið burtu jafn
miklu rúmmáli af lofti, sem
blásið er út í andrúmsloftið
mettað kolvetnum. Geymar
með fljótandi þaki eru aftur
á móti loftlausir og þvi ekki
um rvem>a útgufuin að ræða
frá þeim.
Olíuskilvindurnar eru út-
búnar lokum, til að koma í
veg fyrir útgufun kolvatns-
efna á meðan þær eru í gangi
og skilja olíur frá afrennslis
vatni. Loks má geta þess að
dregið er mjög úr reyk með
því að brenna afgangsgas.
Liggja leiðslur, sem bera af-
gagnsgas, að nokkurs konar
blysi, sem stöðugt logar, og
ekki leggur reyk af.
Loks er þess að geta að allt
í kring um stöðina eru gerð-
ar mælingar á brennisteins-
vetni og rykögnum í loftinu.
Og sértök rannsóknarstofn-
un í Bordeaux hefur stöð-
ugt eftirlit með vinþrúgunum.
JARÐVEGSVERND
Jarðvegurinn í nánd við
olíuhreinsunarstöðina í Pau-
illac er varinn fyrir mengun
frá henni á þann hátt að leit-
azt er við að saifna og hreioa
allt úrgangsvatn, sem til fell
ur í stöðinni, og sem kynni
að menga jarðveg og jarð
vatn. Kælikerfi hreinsistöðv-
arinnar er lokað, sem dregur
mjög úr vatnsnotkun, og
flísalagt er undir öllum meiri
háttar dælum og leiðslum, svo
ékki geti síazt þar niður
vatn. Svo mjög hefur verið
dregið úr vatnsnotkun, að ár-
ið 1960 voru notaðir 30 m3 af
vatni til að hreinsa hvert
tonn af svartolíu, en 1970
þairf eLrnuinigis að nota 3/10 úir
m3 í sama skyni. Þetta
gerir mun auðveldara að
hreinsa allt úrgangsvatn og
útiloka mun betur mengun
frá því.
1 olíuhreinsunarstöðinni í
Padilliac er notuð að veru-
legu leyti loftkæling á kerf-
ið, en þó er þar einnig lok-
að vatnskerfi til kælingar,
svo mengunarhætta frá af
rennslisvatni er nær engin.
Afrennslisvatninu má skipta í
þrjá flokka; kælivatn af
vinnsluvélum, oliublandað
vatn og svokallað „storm-
vatn.“ Kælivatnið af vélun-
um fer gegnum skilvindur,
sem skilja úr því allar agnir,
og síðan er það sett í bakt-
eríuhreinsun, sem hreinsar
fenólsamböndin úr og að lok-
um fer það enn gegnum skil-
vindu af A. P. I. gerð áður
en það rennur í Gironde-ána.
Olíumengaða vatninu er veitt
í gegnum C.P. I. skilvindu, áð
ur en það fer í A. P. I. skil-
vinduna, þar sem olían skilst
úr því. Hið svokallaða „storm
vatn“ getur líka verið olíu-
blandað, en fyrir það var
komið sérstöku safnkerfi með
9000 m3 af vatni. Og fer það
þaðan í olíuskilvindurnar, áð
ur en vatninu er sleppt í ána.
1 gömlu oliuhreinsunarstöð
inni var kolvatnsefnið i af-
rennslisvatninu minna en 20
ppm (einingar í milljón). En í
Pauillac er það nú minna en
5 ppm. Vatnið hreinsast því