Morgunblaðið - 11.05.1971, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. MAÍ 1971
Minning:
Gróa Eggertsdóttir
frá Kothúsum í Garði
Fædd 6. aprU 1883.
Dáin 3. niaí 1971.
ALDREI hafffi mér komið til
hugar að ég ætti eftir að skrifa
minningarorð um föðursystur
mína, Gróu Eggertsdóttur frá
Kothúsum í Garði (Gerða-
hreppi), þótt aldursmunur okkar
væri allmikill. Hún var elzt sex
barna Guðríðar Árnadóttur og
Eggerts Gíslasonar frá Kothús-
um í Garði, en ég sonur yngsta
bróður hennar og þeirra hjóna.
Ég flúði svo oft inn til henn-
ar, ef ég varð undir í átökum
okkar strákanna i Keflavík á
mínum uppvaxtarárum, þar og
þegar hún birtist í dyrunum, eft-
ir að ég hafði sloppið inn fyrir,
þá rann allur strákaskarinn á
flótta. Pabbi var úti á sjó og
mamma að vaska fisk eða salta
sild, og því ekki ávallt heima.
En við bjuggum nánast á sömu
torfunni og i kjallara húss þeirra
hjóna fæddist ég árið 1925.
Hjá Gróu frænku var öruggt
vígi og blóðnasir og jafnvel glóð-
araugu urðu þar að hégóma,
grátur breyttist í gleðibros. Gróa
sá um þetta allt saman og plástr-
aði smáskeinur.
Að Gróa gæti dáið og horfið
af okkar tilverustigi — varnar-
virkið mitt væri horfið og allt í
rúst — komst þá ekki að í mín-
um huga. Þarna hlyti Gróa
ávallt að verða og þar yrði áfram
mitt framtíðarskjól.
Árin færðust yfir og aðstæður
allar breyttust, sem síðar kenndu
manni lífsins sögu íslenzkrar al-
þýðu og um leið þjóðarinnar
alirar.
Fyrst flytzt Gróa og fjölskylda
hennar til Reykjavíkur ásamt
eiginmanni sínum Einari Helga-
syni og syni árið 1935 og nokkr-'
GIASULD
glerullarskólar
til einangrunar á
heita- og kaldavatns-
leiðslum.
6LASULD
glerullarmottur
í mörgum breiddum
með dlpappír
og vindþéttum pappír
með asfaitpappír
og vindþéttum pappír
með asfaltpappír.
Fæst í helztu
byggingavöru-
verzlunum.
um árum síðar 1940 drukknaði
bróðir hennar (Þorsteinn, ásamt
6 skipverjum sínum), faðir minn,
— Gróa var horfin og að þvi
mér fannst óralangt í burtu. 1 þá
daga var það ekkert smáfyrir-
tæki að heimsækja Gróu frænku,
frá Keflavík til Reykjavíkur —
en fyrstu árin bjó hún hér i borg
að Barónsstíg 20, svo að Sólvalla-
götu 19 og nú siðast að Víðimel
21, þar til hún vistaðist í sjúkra-
húsum hér í borg.
Gróa frænka var að allra dómi
glæsileg kona „svo að henni sóp-
aði“ eins og þá var sagt, hvar
sem hún kom, þannig að það fór
ekki fram hjá neinum, að mikil-
hæf kona var á ferð. — Stilling
hennar og sjálfsagi var með
þeim hætti, að ekki gat fram
hjá neinum farið. Orðheldni
hennar og manndómsbragur all-
ur fór heldur ekki fra mhjá nein-
um, er henni kynntust, og var
„hún þó ekki allra"; hún gerði
skýr mörk á milli ,,vina“ og
„kunningja".
Okkar á meðal er fjöldi fólks,
»em við teljum „að sé ekki eins
og fólk er flest". -— Þetta fólk
átti ávallt visa vist, mat og húsa-
skjól hjá Gróu frænku.
Hún flíkaði ekki sínum mann-
legu tilfinningum ú ytra borði
nema síður væri, — hún fram-
kvæmdi sínar góðgjörðir við
yngri og eldri, án þess að hafa
um það nokkur orð, — þar með
var málið afgreitt. — Hún kaus
ekkert opinbert þakklæti, þegar
hún hafði gert það sem í hennar
valdi stóð, til aðstoðar eða hjálp
ar, en þá reisti hún gjarnan sitt
fallega höfuð og sagði — hvað
næst? — Kolsvarta, mikla hár-
ið hennar og fas allt færði öllum
aukinn styrk og þrek, sem í ná-
vist hennar voru á þessum stund-
um. Það var nánast eins og ekk-
ert kæmi henni á óvart.
Kristin trú hennar, heil og
sönn, hefur áreiðanlega verið
hennar höfuðstyrkur ásamt
þeirri guðsgjöf að vera falleg að
ytra útliti, því innrætið og fram-
koman var þó enn fegurri.
Gróa var fædd að Kothúsum
i Garði, svo sem fyrr er sagt, og
ólst þar upp allt tii þess er hún
giftist eftirlifandi eiginmanni
sínum, Einari Helgasyni, 24. maí
1917, en þar hófu þau einnig sín
fyrstu búskaparár.
Svo sem fyrr er sagt var Gróa
elzt þeirra Kothúsasystkina er
upp komust. Bróður sinn Árna
og systur, Guðnýju, misstu þau
ung, en upp komust þau sex
systkinin, en auk Gróu voru það
þau Guðrún, sem enn býr á ætt-
aróðalinu að Kothúsum í Garði,
Gisli Árni að Krókvelli í Garði,
faðir aflakónganna margnefndu,
látinn fyrir 6 árum eða 1965,
Helg'a, látin í maí 1967, Guð-
munda, sem býr að Höfn i Garði,
varð ekkja fyrir 4 árum, og
yngsti bróðirinn Þorsteinn, er
drukknaði ásamt sex skipverj-
um sinum haustið 1940. — Sem
sonur hans er mér persónulega
kunnugt um, að það varð Gróu
mikið og þungt áfall, — en milli
þeirra systkina allra var sér-
stakt og heilbrigt samband, —
þótt ókunnugir sæu það lítt á
henni fremur en annað mótlæti,
er hún mætti i lifinu af sinni
alkunnu ró og stillingu.
Á þessari kveðjustund er mér
efst í huga sú öryggistilfinning,
sem maður varð ávallt var við í
návist „Gróu frænku" eins og
við systkinabörn hennar kölluð-
um hana venjulega okkar í milli.
Hún var „ekki allra" heidur
fyrst og fremst þeirra, sem hún
á annað borð tók vinfengi við,
eftir eigin mati og viðkynningu,
en þá eins og klettur úr hafinu,
sem aldrei brást og styrkust og
traustust á raunastundum, —
það reyndi ég persónulega, allt
frá ungdóms- og„ prakkaraárum"
til þess eð vera talinn fulltiða
maður. — Frá heimsókn til Gróu
fór maður alltaf hressari í
bragði, horfandi á betri hliðar
tilverunnar, — erfiðleikarnir
urðu minni, kjarkurinn hafði
aukizt til að yfirstíga það, sem
manni fannst áður nánast ókleift.
— Nú skilur maður hvaða aðferð
hún hafði við þessi árangursríku
störf sín í þessum efnum. Ein-
faldlega það, að draga fram það
bezta í mönnum og máiefnum,
er við var að etja hverju sinni.
Öll hennar ráð voru byggð á
grundvelli kristinnar trúar, en
í öllum uppvexti hennar og syst-
kina var lögð rik áherzla
foreldra þeirra á þær kenningar
og þau hafa síðan miðlað afkom-
endum sínum í ríkum mæli. Sem
elzta barnið í hópi Kothúsasyst-
kinanna var Gróa ávallt fyrirlið-
inn, — þrátt fyrir fjarlægðina,
sem skapaðist við brottför henn-
ar frá Suðurnesjum, eiginmanns
og sonar hennar árið 1935 til
Reykjavikur. Þá var leitað ráða
til hennar og ómæld sú gesta-
nauð og fyrirhöfn, sem hún hafði
hér af skyldum sem óskyldum,
— en allir, ungir sem gamlir,
fóru af hennar fundi ánægðari
en þeir komu og fullir trausts og
trúar á lifið og máttar þess til
að yfirstiga mannlegt mótlæti og
stundar erfiðleika.
Gróa bar nafn ömmu sinnar,
er andaðist skyndilega og með
sviplegum hætti, en hún var gift
Gísla Gíslasyni, sjómanni, en
þau bjuggu að Steinskoti á Eyr-
arbakka (sjá Víkingslækjarætt).
Síðustu ár ævi sinnar átti Gróa
við heilsufarslega erfiðleika að
stríða, sem hún bar með sömu
hugprýði og styrkleika eins og
meðan hún var fullhraust. Kvart-
aði aldrei og horfði sínum
fallegu augum glöð fram á veg-
inn og ávallt reiöubúin að mæta
hérvistarslitum.
Mig skortir orð til að þakka í
þeim mæli, sem ég vildi gera,
fyrir hönd okkar eftirlifandi,
systra þinna og systkinabarna,
samfylgdina við þig, elsku Gróa
frænka.
Um leið og við öll í þínum hug
og anda óskum þér allrar bless-
unar á nýjum tilverustigum,
fylgir þér þangað óskiptur hug-
ur okkar allra um að þú megir
njóta þess í sem rikustum mæli,
sem þú lézt okkur eftir af þínum
skilningi á lífinu eftir jarðneska
dauðann.
Eftirlifandi eiginmanni þinum,
Einari Helgasyni, sjómanni og
einkasyni, Guðna Einarssyni,
kennara á Selfossi, vottum við
okkar dýpstu samúð. — Guð veri
með þér.
Gróa Egertsdóttir verður, að
eigin ósk, jarðsett frá Útskálá-
kirkju i dag, þriðjudaginn 11.
maí, kl. 11 f.h.
Eggert G. Þorsteinsson.
Frá Vesturbergi.

Einhamar sf. afhendir
íbúðir við Vesturberg
Rúmmetrinn 732 kr. lægri
en samkvæmt vísitölu
byggingakostnaðar
IÍYGGINGAFELAGIÐ Einham
ar sf. bauð fréttamönnum á
fund sinn sl. laugardag að Vestur
bergi í Breiðholti III í tilefni af
því að þá voru fyrstu íbúðirnar
af 50, sern félagið hefur byggt
þar, tilbúnar til afhendingar. —
Hér er um að ræða 15 tyeggja
herbergja íbúðir 65 fm, 15
þriggja herbergja 83 fm og 20
ljögurra herbergja 92 fm. Verð
á þessum íbúðum er hagstætt,
en tveggja herbergja kosta 980
þúsund kr., þriggja 1200 þúsund
og fjögurra 1300 þúsund. Að
sögn Gissurs Sigurðarsonar,
framkvæmdastjóra Einhamars, er
meðalsöluverð hvers rúmmetra í
húsunum 4.214 kr„ en sam-
kvæmt \ ísitöln byggingakostn-
aðar er verð hvers rúmmetra nú
4.946 kr„ eða 732 kr. hærra en
í þessum húsum.
Gissur sagði í ræðu, sem harm
hélt, að nú þegar þeir vissu
raunverulegt kostmaðarverð íbúð
anma, litu þeir með no,kkurri
ánægju á það að þeiim hefur tek-
izt að framleiða góðar íbúðir á
mjög hagkvæmu verði. f ræðu
sinni gat Gissur eininig um erfið-
leika og vonbrigði, sem það hefði
valdið hve Húsnæðismálalána-
kerfið er þungt og seinvirkt.
Einhamar er sem kun.nugt er
félag 14 trésimíða- og rraúrana-
meistara og va.r stofnað árið
1969. Grunmurinm að fyrstu hús-
unu.m við Vesturberg var tekinn
í apríl á sl. ári. Allar íbúðirnar
eru nú seldar. Þegar er byrjað
að steypa upp áfanga nr. 2, en
í honum verða 35 4ra herbergja
íbúðir og er um helmingur
þeiirra seldur. Áætlað er að
hann verði tilbúinn tii afhend-
ingar í apríl 1972. Hjá Einhamri
starfa nú 40—50 manms og verða
í kringum 60 í sumar. Gissur
sagði eimmig í ræðu simná að und
irbúningur að þriðja áfanga
væri hafinn, en ekki væri hægt
að tímasetja han-n vegna hiivs ó-
trygga ástands bæði i verðlag3-
og lánamálum.
Síðan siagði Gissur:
„Teikningar af húsumum gerði
Teikmistofan sf„ Ármúla 6. Burð
arþolsteikningar gerði Verk-
fræðistofa Braga Þorstei.mssonar
og Eyvindar Valdimanssonar.
Fjarhitun anmaðist hita- og vatns
teikningar og Sigurður Sigur-
urjón.-son rafl.agniateikini)ngar.
Eims og ég gat um áðan, höf-
um við að hluta byggt á samn-
ingum og lilboðum ýmissa að-
ila. bæði vio verktaka og fram-
leiðendur. Meðal þcirra eru
Steypustöðin Verk h?„ sem hef-
ur íramleitt alii steypu. Kriist-
inin Auðumsson annast alla pipu-
lógn, Gumr.ar .Tánsson ratlögn,
Dvergur hf. glugga og útihurð-
ir, Byggingariðjan ht’. stiga,
Cedogler hf. glensamsetningui,
Nyja blikksmiðjan blikksmíði,
Trésmiðjan Lerki alla skápa og
sólbekki, Tréamiðja Pals Guð-
jónssonar innihurðir, Vélsimiðja
Harðar Sigurjónssonar handriða-
smíði, Ofnaemiðjan hf. mið-
stöðvarofna og eldhúsvaska,
Rafha hf. rafmagnseldavélar,
Hörður og Kjartan málningu og
Litaver og Beinteimn Ásgeirsson
dúka- og leppaiögn. Auk þesa
höfum við að sjálfscigðu skipt
við ýmis inmflu tnings- og verzl-
unarfyrirtæki.
Ég vil færa þessum aðilum
öllum, okkar beztu þakkir fyrir
góð og ánægjuleg viðskipti.
Einm.ig þakka ég öllum öðrum,
bæði opinberum stofnunum og
einistaklimgum, sem stutt hafa
framgang þessara bygginga,
emnfremUr vil ég færa starfs-
mömnum fy.rirtækisi.n's okkar
beztu þakkir fyrir vel unniiin
störf.“
Gissur Sigurðsson.