Morgunblaðið - 01.09.1971, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR I. SBPTEMBER I971Í/
5
Eignumst kútt-
er f rá skútuöld
„Kuðurlaiid vort hálft er hafið,
helgað þúsund feðra dáð.
hangað lifsbjörg þjóðin sótti, —
þar mun verða stríðið háð.“
Skútuöldin, sem svo hefur ver
ið nefnd, er merkur kapituli í sjó
sóknar- og atvinnusögu okkar ís
lendinga. Um það tímabil hefu”
margt verið skváð. Sú var tiðin,
að sá fríði floti, kútterarnir, settu
svip á miðin, næsta ólikan því,
er síðar varð. Mörgum eldri er í
minni, að horfa á þessi tigulegu
skip taka slaginn undir fullum
seglum út og suðu.r, stundum
mörg, eitt á eftir öðru. Vissulega
var það tilkomumikil sjón. —
Þegar vélaaflið kom til sögunnar
hurfu þessi tignarlegu skip smám
saman af sjónarsviðinu, og þa>
kom, að ekkert þeirra var fram-
ar til í eigu landsmanna. Þau,
sern ekki áttu sín endaiok við
klettótta ströndina, eða á hafi úti
í ofsaveðd, voru seld úr landi —
flest til Færeyja. Ekkert er nú til,
er minnir áþreifanlega á þessi
skip. Líkön hafa að vísu verið
gerð af þeim, og sum prýðisvel
gerð, en þau segja skiljanlega
ekki það, sem raunverulega var.
Illu heilli var enginn gömlu kútt
eranna tekinn til varðveizlu á sin
um tíma til fróðleiks og læ-rdóms
fyrir framtíð, sem hefði þó verið
eðlilegt. Og svo gjörsamlega er
allt horfið úr landinu, er þeim
viðkemur, að vart er finnanlegt
skaklóð frá þeim tíma, með sinni
Sturlaugs H. Böðvarssonaí", út-
gerðarmanns á Akranesi, sem hef
ur sýnt þessu máli mikinn skiln
ing og áhuga, og beðið hann að
leita upplýsinga um gömlu kútter
ana okkar. Hefur hann tekið mála
leitan minni vel og verið fús um
fyrirgreiðslu. Tjáði Ólafur mér,
að í Klakksvík væru t.d. tvek'
kútterar, vel þekktir á sinni tíð
hér heima, sem væru fáanlegir:
Guðrún frá Gufunesi og Sigur-
farinn. Hafa þeir verið á sjó til
skamms tfrna, en nú að fullu lagt,
vel sjófærir og i mjög sæmilegu
ástandi. Kaupverð þefrra, hvors
um sig, mun vera um 10 til 20
þús. danskar krónur. Þá tjáði Ól-
afur mér, að í Klakksvík væri
ýmislegt varðveitt varðandi kútt
erana, sem ekki væri lengur i
Æfingar í
Búlgaríu
VtN 30. ágúst — AP.
ÆFTNGAR búlgarska hcrsins,
„Prcslav-71“, voru haldnar í síð-
ari liluta ágúst, að því er lnilg-
arska fréttastofan BTA skýrði
frá nn lielgina. Fréttastofan
staðfesti Jiar með fréttir \estr
ænna lilaða uni æfingar. Talið
var að æfingarnar liefðu verið
lialdnar með þátttöku sovézkra
liersveita og ef til vill hersveita
frá fleiri aðiidarlöndum Varsjár
handalagsins, en frétt BTA virð-
ist gefa til kynna að hictt liafi
verið við slíkar sameiginlegar
æfingar.
Júgóslavneskir fréttamiðlar
höfðu harðlega mótmælt því, að
Varsjárbandalagið héldi sameig-
inlegar heræfingar í Búlgaríu,
og rúmenskir talsmenn og frétta-
miðlar gáfu til kynna jafnmikla
andúð á slíkurn æfingum. BTA
segir aðeins, að deildir úr land-
hemum, loftvarnasveitir og
deiidir úr flugher og sjóher búlg-
arska heraflans hafi tekið þátt í
æfingum undir stjórn Dobri
Djourov, hershöfðingja, varnar-
málaráðherra í búlgörsku stjórn-
inni.
að efna til frjálsra samtaka til
framkvæmda hugmynd minni, og
ekki efa ég góðar undirtektir. -—
Hér er raunar stórt metnaðarmál,
er va.rðar allan almenning. Við er
um á siðasta -snúningi með að
bjarga sögulega mjög dýrmætum
hlut.
Að sjálfsögðu er um nokkurn
kostnað að ræða i sambandi við
þessa framkvæmd. Eftir að skip
ið er komið heim, þarf að breyta
og lagfæra ýmislegt, svo að það
fái í öllu sína upphaflegu gerð,
en svo verður að vera. T.d. verð
ur að fjarlægja úr því hluti, sem
ekki heyra til gamla tímanum,
er þessi skip þjónuðu þjóð okk-
ar, t.d. stýrishús, vél o.fl. og búa
það því, sem í því var, en hefur
verið látið víkja. — Ekki trúi ég
að koStnaður geri neinum bilt við.
Ég treysti á stuðning góðra
manna við mál þetta, og bið þá,
sem finna hvöt hjá sér til að
leggja eitthvað af mörkum, að
láta mig vita í bréfi — og vinsam
legast hið allra fyrsta. Ég vona,
að mönnum skiljist, að hér er á
ferð mál, sem leysa þarf hið bráð
asta með samstilltu átaki. Annað
væri okkur til ævarandi ósóma.
Akranesi, 25. ágúst
Jón M. Guðjónsson,
Kirkjuhvoli.
Vatnasvæði Mývatns
og Laxár rannsakað
réttu þyngd, hvað þá heldur ann
að, sem þar um borð voru sjálf-
sagðir hlutir.
f Færeyjum eru enn til okkar
gömlu kútterar og með sínum
gömlu íslenzku nöfnum. — Ég
hefi haft hug á, að við hér heima
legðum kapp á að eignast eitt af
þessum skipum og varðveita það,
með hliðsjón af sögunni.
Að undanförnu hefi ég haft sam
band við íslending, sem búsettur
er í Færeyjum, Ólaf Guðmunds-
son, umboðsmann, með tilstyrk
notkun í þeim s.s. gömlu skútu
spilin, segl af þeirri stærð, sem
áður tíðkuðust o.fl. Taldi hann,
að þessir hlutir væru fáanlegir
gegn vægu verði. Mín skoðun er
sú, að ekki mégi slá á frest að
ná í eitt af þessum skipum, i
Klakksvík, eða annars staðar í
Færeyjum, sem þeirra er völ.
Ég hefi rætt þetta áhugamál
mitt við ýmsa, yngri og eldri, og
fundið hjá þeim öllum, sem með
eru á svona hlutum, óskiptan
huga fyrir málinu. Hugsun mín er
Á vegurn iðniaðairráðuneytis'ns
nefur Jón Ólafsson, haffræðitng-
ur, starfað í sumar að líffræðileg
um raninsókinum á vatnasvæði
Laxár og Mývaitns.
Tveir aðrir sérfræðiingar, sem
Lausir samningar
VERKALÝÐSFÉLAGIÐ Baldur,
ísufirði, samþykkti á fundi, IÍG.
þ. m., að segja upp ölluin nú-
gildandi kaup- og kjarasamning-
uni félagsins við atvinnurekend-
ur, frá og nieð 1. sept. nk.
Jiaiinig að Jieir séu lausir 1. okt.
1971.
Jafnframt var samþykkt álykt-
un á sama fundi þar sem eftir-
farandi var m. a. samþykkt:
„Fundur Vlf. Baldurs, ísafirði,
haldinn 26.8. 1971, telur að í
hönd farandi kjarasamningum
verkalýðsfélaganna, verði árang-
ursríkast að samstaða félaganna
sé sem víðtækust og telur
að Verkamannasamband Islands
eigi að beita sér fyrir sameigiin-
legri samningagerð hinna al-
mennu verkalýðsfélaga.
á sínum tíma voru einniig kvadd
ir til þessara stairfa, hafa nú
bætzt í hóp'.inn. Eru það þeir
Pétur M. Jónasson, vatnaláffræð-
in.gur og dr. Nilis-Arvid Nilisson,
fiskifræðingur.
í för með þeim er, að beiðmi
ráðunieytisins, dr. E. Montén, sem
er sérfiræðingur um fiskiigön-gur
u-m orkuver.
Þá hefiir iðn-aðarráðherra,
Magn-ús Kjartansson, átt fund
m-eð stjórn Landeigendafélaigs
Laxár og Mývatns í þeim ti-1-
gangi að b’nda enda á hin-a lang
vinn-u Laxárdei'l'u.
Viðræðunum verðu-r hald.ð á-
fram.
LESIÐ
- —
S’orflimWabií,
Viða eru dxultmnga- r t.
takmarkanir á vej-um
DDGLECn
©va»
#eva*
©va»
eva*
•evcw
•eva#
ÚTSALA
ÚTSALA
UTSALA
30-50% AFSLATTUR
LAND
ROVEfí
RANGE ROVER
MYNDRÆN BIFREIÐAKYNNINC
VII. VÖRUSÝNING '7|
W KAUPSTEFNAN REYKJAVlK
GANGIÐ EKKI FRAM HJÁ SÝNINGARSTÚKU OKKAR
FÁIÐ BÆKLINGA MEÐ UPPLÝSINGUM
UM BÍLA FRÁ OKKUR
Ath.
RANGE ROVER
KYNNING í ANDDYRINU
áíwrfíKMt
HEKLA
HF.
Laugavegi 170—172 — Simi 21240.