Morgunblaðið - 08.10.1971, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 08.10.1971, Blaðsíða 14
42 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. OKTÓBER 1971 Framtíð fiskveiða í hættu: íslendingar hafa vit fyrir stærri þjóðum Viðtal í Grimsby-blaði við öflugan málsvara íslands, Huntley Woodcock FISKIMÁLAFULLTRtJI íslands í Grimsby, Hunt- ley Woodcock, hugsar til þess með jafnaðargeði að nýtt „þorskastríð“ kann að vera í vændum, segir í viðtali við hann í blaðinu Grimsby News. Ofveiði á fiskimiðum um allan heim er svo mikil að gera verð- ur mjög róttækar vernd- unarráðstafanir, ef fisk- stofnamir eiga ekki að þurrkast út, segir hann. Woodcock er sjötugur að aldri, matvælasérfræðingur að mennt og kenndi við skól ann, sem hann lærði við. Hann varð svo mikill sérfræðingur 4 sínu sviði, að hann var fenginn til þess að starfa undir stjóm Wooltons lávarðar í matvælaráðuneyt- inu á stríðsárunum. Niður- suðufyrirtæki, sem hann stofnaði fyrir stríðið í Nor- egi, varð að hætta starfsemi sinni vegna hemáms f>jóð- verja. Hann var sendur til Grimsby 1942 til þess að skipuleggja fiskiðnaðinn þar vegna mikillar þýðingar hans fyrir stríðsrekstur- inn. Á þessum árum voru flestir togararnir frá Grims- by tundurduflaslæðarar og aðeins landað úr örfáum gömlum togurum. Hann gekk á fund formanns togaraeig- enda, Sir John Croft-Baker, sem spurði hann hvort hann héldi, að nokkuð væri hægt að gera. Woodcock kvaðst halda það, en segir í viðtalinu, að algert öngþveiti hafi verið ríkjandi og lítill fiskur á markaðnum. Woodcock átti að sjá til þess, að nægur fisk ur bærist til neytenda. Hann kom því til leiðar, að fisk- kaupmenn fengu einn kassa fyrir hverja þúsund, sem var landað og gátu allir vel við unað, jafnt þeir sem störf- uðu við útveginn í Grimsby og kaupendur lengra inni í iandi. Öllum fisk, sem var skipað á land var skipt jafnt niður og skömmtun eins sanngjörn og auðið var. Fisk ur varð mikilvæg fæðuteg- und i Bretlandi á striðsárun- um. Á þessum árum kynntist Woodcock Islendingum í fyrsta skipti. Á hverjum morgni hitti hann Þórarinn heitinn Olgeirsson ræðis- mann á fiskmarkaðnum. Mest allur fiskur Breta á striðsár- unum kom frá íslenzkum tog urum. Þeir tóku upp nýtt kerfi við greiðslur á hrogn- kelsum, og samkvæmt því var sett upp sérstakt gjald fyrir hverja þúsund kassa, sem var landað. Við það tvö- földuðust tekjur þeirra sem stunduðu hrognkelsaveiðar. íslenzkir togarasjómenn lögðu sig i mikla hættu á stríðsárunum, segir Grimsby News, því að þýzkir kafbát- ar töldu sig í fullum rétti að skjóta á þá, enda sáu þeir óvinum þeirra fyrir matvæl- inn. Margir íslendingar biðu bana. Skæðar tungur segja að mannslíf hafi tapazt við það að Islendingar voru að vinna sér inn peninga, segir blaðið, en meira liggur á bak við. Islendingar hefðu til dæmis hæglega getað selt íiskinn Þjóðverjum. Það gerðu þeir ekki, því að mark aðir þeirra höfðu frá gamalli tíð verið í Bretlandi, segir Grimsby News. Skipulagsmálin voru erfið og flókin, að sögn Wood- cocks, en starfið bar árang- ur, þótt óskiljanlegt sé, seg- ir hann. „Fjármálin voru hvað erfiðust viðureignar. Ég sagði kaupendum inni í landi, að ef þeir borguðu ekki reikningana, fengju þeir eng an fisk, og þeir borguðu. Þeir urðu að hafa bókhald- ið í lagi, því að annars íengu þeir engan fisk.“ „Ég hafði ekkert vit á fiski, ég hafði fengizt við nið ursuðutækni í ráðuneytinu og bar raunar ábyrgð á fisk- niðursuðu í 13 löndum. En ég komst fljótt að raun um, að ég hafði iitlar frístundir og rabbaði um helgar við gamla skipstjóra. Ég var oft niður við höfn — oft með Olgeirssyni ræðismanni — stundum heilu næturnar." Meðal annarra viðfangsefna Woodcocks voru loftárás- ir, mál týndra skipa og áhafna og margt fleira. 1 striðslokin varð hanri að byrja upp á nýtt. í átta ár hafði hann unnið það þrek- virki að koma á röð og reglu í einhverri stjórnlausustu iðngrein, sem hugsazt getur. Á þessum árum var 75% þess fisks, sem var landað ís- lenzkur. Kerfi það sem hann setti á laggirnar var tekið upp í hafnarbæjum hvarvetna í Bretlandi. „AU- ir gömlu kunningjarnir og ** vinirnir í London voru farn- ir. Fyrirtæki mitt í Noregi var dautt. En þá sagði Olgeirsson ræðismaður við mig: Ertu tilbúinn að gera fyrir Islendinga það sem þú að togaraeigendur hugsi hefur gert fyrir Breta? Ég skammt fram í tím- samsinnti því og varð íiski- ann, en þetta er óum- málafulltrúi íslenzku sendi- flýjanlegt nema því að- nefndarinnar. Þá var ekkert eins að róttækar ráðstafanir sendiráð." verði gerðar. Ef menn horf- ast kaldir og rólegir í augu við ástandið lítur það svona út. Það er ekki álitið rétt að smáriki taki þannig foryst- una. Stóru strákarnir segja: Þetta getur verið rétt hjá þér, en hafðu þig hægan, og við gerum okkar ráðstafanir þegar þar að kemur." „Raunar hafa íiskveiði- þjóðirnar ekkert gert nema minnkað möskvastærð,“ seg- ir Woodcock ennfremur. Hefðu Islendingar ekki fært landhelgina út í 12 milur, þá mundu Grimsby-togaramir ekki landa þeim afia, sem þeir koma með á land um þessar mundir, og þá væri gróðinn ekki eins mikill og hann er nú. Island heíur á mjög sanngjarnan hátt var- að heiminn við því sem það ætlast fyrir, en langt er þangað til september 1972.“ Woodeock heldur áfram: „Að mínum dómi ættu Sam- einuðu þjóðirnar að hafa um sjón með fiskveiðum í heim- inum. Banna ætti veiðar um ákveðinn tíma á öllum fiski- miðum og fylgja banninu eft ir með hæfilegu eftirliti. Ut- anríkisráðherra Islands kom ekki til London til þess að hóta eða þrefa heldur til við Huntley Woodcock. Þrátt fyrir „þorskastrið- in“ glötuðu Woodcock og Ol- geirsson ekki persónulegum vinsældum í brezkum fisk- iðnaði. Hvernig tókst þeim það: „Ég býst við, að það hafi verið dálitið erfitt, en ég hef alltaf sagt það sem mér býr í brjósti og sagt það sem ég hef haldið vera satt. Ég hef stundum átt í erfið- leikum gagnvart mínum eig- in sendiherra, en ég hef sagt það sem mér hefur fundizt vera rétt, jafnvel þótt það hafi ef til vill ekki verið það sem hann hefur viljað. Ég held að það sé eina leið- in. Þrátt fyrir það hef ég eignazt marga vini bæði í Bretlandi og á Islandi." „Ég vona einlæglega, að ekki komi til nýs fiski- stríðs,“ heldur Woodcock áfram. Miðin við Bjarnarey, Grænland og Nýfundnaland hafa verið þurrausin. Allar þjóðir eru að beina fiski- skipum sínum á Islandsmið. Meira að segja Japanir hafa sézt þar. Fiskveiðar eru grundvöllur efnahagslífs Is- lendinga. Taki enginn foryst una í verndim fiskimiða verða þau þurrausin á örfá- um árum. Það er afsakanlegt ræðna og til þess að reyna að sýna rikisstjórninni fram á aðstöðu Islands. Það er ekki aðeins afkoma Islend- inga, sem er í húfi, heldur af- koma allra fiskveiðiþjóða hvað fisk snertir." „Brezkir togaraeigendur eyddu miklum fjárhæðum á erfiðleikaárunum — 400.000 sterlingspundum að eigin sögn á einu ári — þegar þeir beittu Island fantabrögðum. Peningunum hefði verið bet- ur varið í eitthvað nytsam- legra,“ segir Woodcock. Að lokum segir Woodcock í viðtalinu við Grimsby News: „Að þvi getur komið, að ekkert verði eftir í sjón- um til að veiða. Aliur heim- urinn stefnir nú til Islands: Rússar, Þjóðverjar og allir hinir. 50 mílna landhelgi er lífsnauðsynleg svo að fisk- stofninn i sjónum umhverfis Isiand haldi lífi, ekki aðeins Islendingum til góðs, heldur allri Evrópu. Mér finnst, að allt geti gerzt, en í megin- atriðum er sú stefna Islend- inga að tryggja verndun fisk stofnanna rétt stefna fyr- ir alla sem eiga I hlut. Þeg- ar öllu er á botninn hvolft, veiddi Pétur postuli ekki fisk með laxveiðistöng. Fisk- veiðar eru atvinnuvegur og kaupsýsla. Enginn hefur nokkurn tíma sagt hvað ÞEIR mundu gera i Islands sporum. Fróðlegt væri að vita það.“ MS. SKAFTAFELL kemur til Haf nar í Hornafirði M.S. SKAFTAFELL kom til heimahafnar sinnar á sunnu- dagsmorgun kl. 11, en skipið er nýtt, smíðað í Biismer Werft, Busum, Þýzkalandi. Stærð skipsins er 1740 DW tonn, 1417 brúttórúmlestir. Vél er af gerðinni Deutsch og er hún 2000 hestöfl. Skipið er út búið með bógskrúfu og styrkt til siglinga í ís. Ganghraði skipsins var í reynsluferð 15,1 sjómíla á klukkustund. Skipstjóri er Barði Jónsson, yfirvélstjóri Gunnar Þorsteins son, yfirstýrimaður Georg Seheving og loftskeytamaður Oddgeir Karlsson. Myndin er tekin við komu skipsins til Hafnar i Hornafirði. ÞRETTÁN DÓU í BÍLSLYSI Höfðaborg, 30. sept., NTB. Þrettán Afríkunmenin biðu bana og fimimÆíu slösuðust, þegar flutninigiabíll á leið frá Hanrismith til landamæianina að Lesotho ók á olíubíl. Sa»n- kvæmt fréttum er óttazt um líf fjölmargra þeirra sem slöe- uðust. FYRSTA GEIMFAR JAPANA Uchiruoura, Japan, 28. sept., — AP—NTB — JAPANIR sendu í dag á loft sitt fyrsta geimfar og fór þa® á braut umhverfis jörðit. Því er ætlað að senda til jarðar vísindalegar upplýsingar um himingeiminn. — Geimfarinu var skotið á loft með fjögurra þrepa eldflaug.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.