Morgunblaðið - 19.11.1971, Page 17

MORGÖNBLAÐrÐ, FÖSTUDAGUR 19. NÓVEMBER 1971
17

Myndhöggvarinn Svend Lindhart og kona hans standa þarna
við upprunalegu gipsstyttuna af „Thorvaldsen og vonin“. —
Frummyndin „Thor-
valdsen og vonin“
endurfundin - Lá uppi á þaklofti
1 Kristjánsborgarhöll
UPPRUNALEG gipsmynd gera styttu af sjálfum mér tll
Bertel Thorvaldsens af sjálf- þess að eftirláta hana kom-
um sér hefur nú fundizt aftur andi kynslóðum, en ég get
í 12 hlutum í einu af þftlcher- ekki neitað vinkonu minni um
bergjum Kristj ánsborgarhall- hana, þegar hún getur haft
ar í Kaupmannahöfn. Er það slíka ánægju af henni.
myncjhöggvarinn Svend Lind- Þessi stytta fékk síðan nafn
hart, sem átt hefur mestan ið „Thorvaldsen og vonin“. —
þátt í því að leita að stytt- Tvær styttur voru gerðar eft
unni og koma henni í uppruna ir henni úr marmara og st^nda
legt form á nýjan leik, en hún þær í Thorvaldsenssafni í
hafði verið týnd í mörg ár. Kaupmannahöfn og Piazza
Það kostaði Stampe greifa- Barbarini í Róm. Þá voru einn
frú miklar fortölur og jafnvel ig steyptar tvær myndir í
tár, áður en hún gat fengið brons eftir frummyndinni. —
Thorvald Bertelsen til þess að Stendur önnur þeirra fyrir
fallast á að gera sjálfsmynd, framan safn eitt í Munchen en
en loks gaf hann eftir og hin stendur í Hljómskálagarð
sagði þá m.a.: — Ég vil ekki inum í Reykjavík.
Adalfundur LÍÚ:
Útvegsbændur vilja
afnema tekjuskatt sjómanna
Mörg merk mál af greidd á þinginu
AÐALFUNDI Landssambands ís-
lenzkra útrvegsmanna var fram
haldið á Hótel Sögu í gær. Nefnd
ír störfuðu í fyrrakvöld og í gær-
morgun, en eftir hádegi var tek-
ið ttl við afgreiðslu tillagna, sem
nefndirnar höfðu unnið úr. Flest-
ar tiUögurnar höfðu konúð frá
hinum ýmsu útvegsbændafélög-
um landsins.
Lúðvik Jósepsson sjávarút-
vegsráðherra, ávarpaði fimdinn
og fjaliaði um það, sem fram-
undan er í málum útvegsins.
Meðal samþykkta fundarins
var áskorun á stjórnvöld lands-
ins að afnema tekjuskatt á laun-
um sjómanna, sem stimda sjó
minnst þrjá mánuði ársins. Þá
var einnig samþykkt að vinna
að framgangi þess máls að Fisk-
veiðisjóður íslands láni út á eldri
skip, aUt að 60% af tryggingar-
mati þeirra. Þá var einnig sam-
þykkt að skora á alþingi að sam-
þykkja framkomið frumvarp á
alþingi um verðtryggingu Verð-
jöfnunarsjóðs sjávarútvegsins.
Fiindurinn samþykkti einnig
að skora á LÍÚ að bjóða út
veiðarfærainnkaup fyrir félags-
menn og ná þannig hagstæðari
tUboðum en eUa.
Þá var einnig samþykkt tU-
FRETTIR
Hækkun afurðalána
— og lækkun vaxta
Ók á staur
UMFERÐARSLYS varð á
Grensásvegi í gær um mdðjan
dag. Þar ðk kona bifreið sinni
á staur, skemmdi hann mikið
og meiddist eitthvað innvort-
iis. Konan blindaðist af sól og
ók á staurinn,
Ekið á kyrr-
stæðan bíl
FIMMTUDAGINN 18. nóvem-
ber var ekið á kyrrstæða bif-
reið á bílastæði við Ármúla 3
í Reykjavi'k. Bifreiðin, sem er
iijósgræn fóliksbifreið, G-3569,
dældaðist á hægra aflurbretti.
í skemmdunum var rauðbrún
málnirug. Áreksturinn varð
um kl. 16.
Sjónarvottar eru vinsamleg-
aist beðnir að gefa sig fram
Við ran.nsók na rlög reglu na, svo
og tjónvaldiUírinn,.
Kaupfélags-
stjórafundur
ÁRLEGUR kaupfélagsstjóra-
fundiir verður haldinn að
Hótel Sögu í dag og á morg-
un. í dag flytur Erlendur Ein-
arsson, forstjóri, yfirlitserindi,
og Eysteinn Jónsson, alþing-
ismaður, flytur erindi um
fræðslumáiin. Þá verða fyrir-
spiirnir og iimræður.
Á laugardag ávarpar Lúð-
vík Jóaefsson, viðskiptaráð-
herra, fundinn. og Erlendur
Einarsson talar um fjármagns-
uppbyggingu í samvinnufé-
lögum. Þá mun Gunnlaugur
P. Kristinsson, fulltrúi hjá
KEA ræða um hlutdeild s>am-
vinrauf élaga í ferðaimálum.
Auik þess verða tekim fyrir
mál frá landsfjórðungafund-
um kaupfélagsstj óra.
Jl
laga frá Útvegsbændafélagi Vest-
niannaeyja að lágmarks niöskva-
stærð þorskaneta yrði 7 þimil-
ungar, en vitað er að sumir út-
gerðarmenn hafa látið í sjó net
allt niður í sex og hálfa tonunu.
Þá var einnig samþykkt að
skora á sjávarútvegsráðherra að
láta setja iög uni algert bann boi
fiskveiða i nætur og láta kanna
slíkar veiðar fyrir Norðurlandi
á næsta ári.
Fjölniörg önnur skipulagsniál
voru rædd og samþykkt en af-
greiðslu niála var ekki lokið
þegar blaðið fór í prentun í gær.
Lúðvík Jósepsson sjávarút-
vegsráðherra fjallaði i ávarpi
sínu um ýmis vandamál, sem
sjávarútveginn snerta og að
höndum hafa borið að umdam-
förnu. Taldi hann upp þau
áform sem rikisstjómin hefði
lofað og minntisit þar m. a. á
áframhaldandi endurnýjun tog-
araflotans, lengingu lámstáma
stofnlána, hækkun endurkaupa-
lána Seðlabankans og lækkunar
vaxta á afurðalámum og stofn-
l'ánum og svo ýmis mál er varða
öryggi og hagsbætur fyrir sjáv-
arútveginn í heild. Þó taldi ráð-
herra að ákvörðumin um út-
færslu landhelginnar í 50 sjómii-
ur eigi síðar en 1. september
neesta ár væri stærsta mál út-
vegsins í dag og reyndar allrar
þjóðarinnar og þar yrði hún að
standa saman, sem einn maður.
Þá minnt'ist ráðherra á að rik-
isáibyrgð og lán ti'l kaupa á með-
alstórum skuttogurum væri nú
85% af kaupverði, enda fengjust
þá erlend lán með skipunum er
nærnu 80%, til minnst 5 ára.
Benti hann á að áður hefði heild-
arfyrirgreiðslan aðeins numið
72% af kaupverði skipanna.
Sagði hann að í framhaldi af því
mæfcti telja fu'llvist að 15—20
skip af þessari stærð yrðu keypt
til landsins á næsfcu árum og
einnig mætfci gera ráð fyrir 5—6
stærri skuttogurum í viðbót við
þá 8 sem fyrrverandi rikisstjóm
hafði ákveðið að yrðu keyptir,'
þannig að 13—14 skuttogarar af
sfcærðinni 850—1100 rúmlestir
bættusfc flotanum á árunum
1972—1973.
„Hér er um allmyndarlegt átak
að ræða,“ sagði Lúðvík, „átak,
sem vissulega mun kosta okkur
mikið fjármagn, en þessi fjár-
festing er áreiðanlega skynsam-
leg og á væntanlega eftir að skila
miklu fjármagni í íslenzíkt þjóð-
arbú.“
Benti ráðherra á að þegar þessi
nýi floti kemur í gagnið á ís-
lenzku miðunum ætti að vera bú
ið að tryggja það að erlend skip
væru farin af miðunum með út-
færslu landhelginnar. Þá fjallaði
ráðherra um endurkaup bank-
anna á afurðavíxlum og er sagt
frá því máli í frétt á öðrum stað
í blaðinu í dag. Einnig fjallaði ráð
herra um vátryggingar fiskiskipa
og endurskoðun á þeim, olíuverð
og lækkun á olíu til skipanna.
Ráðherra gat þesa jafnframt að
verið væri að semja frumvarp
þar sem ráðgerð er stofnun
Tæknistofnunar sjávarútvegsins
og yrði gert ráð fyrir þv# að slik
stofnun gæti tekið til starfa næsta
ár. Þá ræddi ráðherra nokkuð
um vinnslu aflans og þörf þess
að vinna að fullvfnnslu aflans og
endurnýjunar frystihúsanna víða
um land, sem ákveðin hefur ver
ið. Fiskirannsóknir voru einnig
til umræðu í ávarpi ráðherra,
markaðsmál og að síðustu reif-
aði hann nokkuð landhelgismál-
ið. Taldi hann að engar fastar
reglur væru tij um ytri mörk
iandgrunnsins og þvi væri var-
hugavert að telja landgrunnið
miðast við 400 metra dýptar
mörkin og því væri skynsamlegt
að miða útfærsluna við 50 mílur.
EINS og Morgunblaðið skýrði
frá í gær, heftir ríkisstjórnin lagt
til við Seðlabankann að afurða-
lán útvegsins verði hækknð og
vextir afurðalána lækkaðir.
Ennfremur að lánstími Fisk-
veiðasjóðs verði lengdur og
vextir af lánum hans lækkaðir.
Morgumblaðinu barsfc í gær
fréttatiikynining frá ríkisstjónn-
mini sem að mestu er samhljóða
frétt blaðsins í gær. Þar kemur
fraim, að vextir af afurðalánum
verði 4,5% en ekki 514% einis og
Morgunlblaðið taldi líklegt í frétt
blaðsins í gær. Eninfremur kem-
ur fram í fréttatilkynningu rík-
isstjómarinnar að auk lengri
lánstíma fyriir ný fiskiskip, sem
skýrt var frá hér í blaðimu í
gaer, verða lán út á opma vélbáta
til 8 ára í stað 7 ára áður, Láms-
tími út á fasteignir fyriirtækja
í sjávarútvegi verða 10—15 ár
í stað 8—12 ára áður.
Vextir af stofnlánum út á
fiskiskip verða lækkaðir úr 6,5%
í 5,5Yi% og vextir af fasteigna-
lánum fyrirtækja í sjávarútvegi
lækka úr 8% í 7% samkvæmt
þeim tillögum, sem ríkisstjómin
hefur gert til viðkomandi aðila,
þ. e. Seðlabanka og Fiskveiða-
sjóðs. Er gert ráð fyrir að breyt-
ingar þessar miðist við láin, sem
veitt eru frá og með 1. janúar
1972.
Þá hefur ríkisstjórnin lagt til
að rvýjar lánareglur verði settar
í samráði við viðkomandi ráðu-
neyti um endurkaupalán í lanid-
búnaði og iðmaði og verói af-
urðaiáa og lánskjör hiið3tæð í
alla útflutningsframleiðSIu eftir
því sem við verður komið.
Tóbaksmálin:
Kaupmenn mótmæla
álagningarskerðingu
A MIÐVIKUDAGSKVÖLD var
haldinn að Hótel Sögu fjöl-
mennur fnndur þeirra kaup-
manna, sem annast sölu á tóbaks-
varningi á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu. Fundarboðendur voru
Félag matvörukaupmanna, Fé-
lag kjötverzlana og Félag sölu-
turnaeigenda. Fundarefni var
ákvörðun ríkisstjómarinnar um
álagningarlækkun á tóbaki í
smásöiu.
Fonmaður Félags kjötverzlana,
Gunnar Srvorrason setti fundinm
og rakti í iningangserindi gang
þessa máls. Þá tók til máls for-
maður Félags matvörukaup-
manina. Eimar Bergmann, og flutti
framsöguerindi og lagði málið
til umræðu fyrir fundinn. Fjöl-
margir kaupmenn úr öllum fyrr-
greindum sérgreinafélögum tóku
til máis, og kom fram hjá þeim
öllum mikil óánægja með þessar
aðgerðir ríkisvaldsins, og ein-
huga samistaða til að fá fram
leiðréttmgu. Rætt var um ýmsar
aðgerðir í því skyni.
Eftirfarandi tillaga var borin
fram og samþykkt með atkvæð-
um alLra fundarmanna: „Sam-
eiginilegur fundur í Félagi kjöt-
verzlapa, Félagi matvörukaup-
marma og Félagi sölutumaeig-
enda í Reykjavík, haldinn að
Hótel Sögu 17. nóvember 1971,
vitir harðlega þá ráðstöfun nú-
verandi ríkisstjórnar að iækka
verulega álagningu á tóþaki,
sem þó var áður undir lágmarki
miðað við sannanlegan dreifing-
arkostnað.
Fundurinn bendir á, að þessi
ráðstöfun, sem eflaust hefur
fyrst og fremst átt að bitna á
kaupmönnum, verður fyrst og
fremst hnefahögg í andlit með-
iiima Verzluarmanmafél. Reykja-
víkur og annarra launþega inn-
an Landssambands verzlunar-
manrna, sem nú standa í kjara-
deilu og fara fram á miklar
kauphækkanir. Virðist því að
með þessari ráðstöfun sé ríkis-
stjórnin viljandi eða óviljandi að
ota verzlunarfólki út í verkfall
til stórtjóns fyrir það sjálft,
verzlunina og allan ahnennimg í
landinu, þar sem útilokað virð-
ist, að verzlunin geti tekið á sig
(ilokkra kosbnaðaraukniingu áni
þess að til komi lagfæring á
álagningu til hækkuinar í stað
þess að sæta lækkun á áiagn-
ingu, eina og nú hefur átt sér
stað.
Fundurinn samþykkir að kjósia
fimm manna nefnd, sem í sam-
ráði við stjóm Kaupmanmasaim-
talka íslands, gangi á fund við-
komandi stjórnvalda í því skyrni
að fá leiðréttingu á þessari
álagningarskerðingu. Ennifrem-
ur sé leitað eftir sem ijósusfcum
línum rikisstjórnarinm.ar í við-
skiptamálum í framtíðinmi til
þess að greiða fyrir samningum
við verzlunarfólk svo að ekki
þurfi að koma til verkfalla."
Starfighter
hrapar
Neuburg, 18. nóv. AP.
ÞRJÁTÍU og finiin ára gamall
vestur-þýzkur fliigmaður irið
bana, er orrustuliota af gerðilinl
Starfigliter F 104 lirapaði yfir
skógi nokkrum í grennd við
borgina Neuburg í Bajern á mið
vikudagskvöid. Var fiugvélin I
æfingaflugi, er liún hrapaði,
Yfirvöldin hafa skýrt svo frá,
að herþo an hafi verið í þanm
mund að lenda á herfiuigveMii við
Neuburg á m i ð vikudagskvöld,
þegar hún mi'ssti hæð um 200
metra. Siðan varð í henni sprerug-
ing og fliugvélin hrapaði brenn-
andi tiil jarðar.
Samkvæmt óopinberuim tölium
er þetba 146. Starfighter-þofcaim,
sem vestur-þýzki flugherinn mAss
ir.