Morgunblaðið - 13.01.1972, Síða 19

MOR'GÖN'BLA.ÐEÐ, FÍMMTUDAGUR 13. JANOAR 1972
19
nálgun á meðaltalsfrádrætti á al
gengustu tekjubilum skv. úrtakl
úr skattframtölum ársins 1971
fyrir tekjur ársins 1970.
Verið getur, að lesendur dag-
blaðanna hafi notað samanburð-
artöflur ráðuneytisins til að
komast að raun um sína eigin
skattByrði. Til að forðast
misskilning er nauðsynlegt, að
menn geri sér ljóst, að útreikn-
ingarnir geta því aðeins átt við
um skattalega aðstöðu tiltekinna
einstaklinga, að allar þær breyti
stærðir, sem notaðar eru, séu
hínar sömu og útreikningar
ráðuneytisins byggjast á.
F. h. r.
J6n Sigurðsson".
Ath.
Morgun-
blaðsins
Svar ráðuneytisins varðandi
„notaða" fjárhæð persónufrá-
drátta og útsvarsþrepa er ná-
kvæmt og rétt, þó má á benda,
að þegar til raunverulegrar
álagningar kemur, eru slík-
ar fjárhæðir ávallt ákvarðaðar í
a.m.k. heilum hundruðum króna
og mun svo verða gert í saman-
burðardæmum, sem Morgunblað-
ið mun birta innan tíðar.
1 forsendum ráðuneytisins um
„álagningu” skv. núgildandi
kerfí segir „ . . . Útsvarsifrádrátt
ur er fundinn með reikningi aft-
ur í tímann . . .“. 1 svari ráðu-
neytisins kemur ljóst fram, að
útreikningur „álagðs útsvars"
1972 skv. núgildandi kerfi er
byggður á því að finna „álagt
útsvar“ ársins 1971. Skýringar
ráðuneytisins á því, hvernig það
„einfaldaði" þessa útreikninga,
eru svo óljósar, að erfitt reyn-
ist að finna rétta úrlausn úr upp
gefinni „jöfnu" til ákvörðunar
„álagðs útsvars 1971“. (Þess má
geta, ef einhverjir hafa áhuga á
því að reyna að leysa „jöfnuna",
að útsvar skv. gildandi útsvars
stiga (með skattvísitðlu 100) er
kr. 45.000 eða nákvæmar reikn-
að kr. 44.992,50). Hins vegar
skal fram tekið, að sé útsvar
reiknað aftur í timann og þá
byggt á gildandi útsvarsstigum
hvers árs og hækkun meðal-
brúttótekna kvæntra karla milli
ára skv. því sem fram kemur í
töflum þar um, sem birtar hafa
verið í Hagtíðindum, þá lætur
mjög nærri, að lokaniðurstöður
ráðuneytisins um „álagt útsvar
1971“ og þar með framreikning-
ar þess á „álögðu útsvari 1972“
séu réttar, a.m.k. að því er hjón,
með eða án barna, varðar.
Hins vegar virðist ráðuneytið
sieppa út úr myndinni því mik-
ilvæga atriði, að „álagt útsvar“
hvert einstakt ár, er ekki hin
raunverulega útsvarsbyrði, sem
skilvís gjaldandi ber að iokum.
Það kemur til af gildandi regl-
um um frádrátt útsvara. Vegna
frádráttarhæfni útsvara er út-
svar af hverjum einstökum gefn
um tekjum eða teknabreytingu í
sveiflum frá ári til árs, en nær
að lokum ákveðnu jafnvægi.
Nýr gjaldandi ber á fyrsta ári
fullt útsvar skv. fullum útsvars-
stiga, en á næstu árum „vinnur“
hann til baka i álagningum út-
svara þeirra ára ákveðna fjár-
hæð útsvara. Sama má segja um
hverja einstaka ártega tekna-
breytingu hvers einstaks gjald-
anda. Miðað við nettótekjur
þeirra gjaldenda, sem skilvísir
eru með útsvar sitt, er hæigt að
mæla raunverulega útsvarsbyrði
hvers einstaks gjaldanda með
þvi að nota raunverulega hundr
aðshluta og þrep í stað þeirra,
sem fram koma í útsvarsstigan-
um. Miðað við þær upplýsingar,
sem fram koma um f járhæðir per
sónufrádrátta og þrepa útsvars-
stiga við „áiagningu 1972“, mið-
að við heil hundruð, verða þrep
1*1 vt« „álagnlngu 1972“ og
hundraðshlutar þrepanna þessi:
0 39.400 — 9.09%.
39.400 — 125.300 greiðast kr.
3.581 af 39.400 og 16,67% aif af-
gangi,
125.300 og yfir greiðast kr.
17.900 af 125.300 og 23,08% af
aígangi.
Einfalt er að reikna út hvert
einstakt raunverulegt útsvar
hvers gjaldanda af þverri gef-
inni fjárhæð nettótekna og gef-
inni fjölskyldustærð. Frá nettó-
tekjum dregst persónufrádrátt-
ur fjölskyldunnar og af eftir-
stöðvum reiknast útsvar skv.
greindum útsvarsstiga. Hægt er
að sannfæra sig um réttmæti
þessa raunverulega útsvarsstiga,
með því að reikna fram í tim-
ann ákveðna gefna fjárhæð
nettótekna en óbreytta frá ári
til árs og gefna fjölskyldustærð,
að óbreyttum útsvarsstigum og
persónufrádrætti. Niðurstaðan
verður sú, að útsvarsfjár-
hæð kemst í ákveðið jafnvægi,
sem verður það sama og fram
kemur með framangreindri notk
un útsvarsstiga, miðað við
óbreyttar nettótekjur og fjöl-
skyldustærð, milli ára.
1 samanburði sínum eða rétt-
ara sagt í útreikningum sínum á
útsvari 1972 byggir ráðuneytið á
„álögðu útsvari 1972“, en ekki
raunverulegri útsvarsbyrði árs-
ins. 1 útreikningum ráðuneytis-
ins standa eftir ákveðnar óút-
gengnar „sveiflur" i útsvari frá
fyrri árum vegna frádrátt-
arhæfni útsvara og ekkert til-
lit tekið til þeirrar fjárhæðar út
svara, sem gjaldendur eiga eft-
ir að fá „til baka“ á næstu ár-
um, að gildandi lögum óbreytt-
um, vegna hærra útsvars
af hækkun tekna milli ára. T.d.
í dæminu um hjón með 2 börn
og 375 þ.kr. nettótekjur á árinu
1971 eru niðurstöður ráðuneytis-
ins þær, að „álagt útsvar 1972“
næmi kr. 49.513,- (= kr.
49.500,-), sem er tiltölulega ná
kvæm niðurstaða (náJkvæmt kr.
49.460,- = 49.500); en hin raun-
verulega útsvarsfjárhæð verður
kr. 46.600 (kr. 46.612,-), því á
næstu fjórum árum „fær“ gjald-
andinn til baka kr. 2.900,-,
vegna lægri útsvara þau ár, sem
er bein afleiðing af frádráttar-
hæfni útsvara.
UM „EINSTÆÐAR MÆÐUR"
Svör ráðuneytisins eru grein-
argóð. Við fyrirspurnir Morgun-
blaðsins hefir komið í ljós, að
enn eru skekkjur í „tölvutöfl-
um“ að því er varðar einstæðar
mæður með 4 börn. Eins og áð-
ur hefir fram komið sendi ráðu-
neytið frá sér (þ. 18. des. 1971)
níu „tölvutöflur". Þann 20. des.
1971 kom í ljós, að þrjár af þeim,
eða Vs hluti, voru rangar. Nú
kemur enn í ljós, að ein af þess-
um þrem leiðréttu „töflum"
er enn röng. Meta má það ráðu-
neytinu til góða, að það viður-
kennir villurnar og vill úr bæta.
Um raunverulegar skekkjur í
greindri rangri töflu mun ekki
rætt að þessu sinni, en mun síð-
ar gert, ef tilefni gefst til.
Eigi er athugasemd ráðuneyt-
isins varðandi ákvörðun „nettó-
tekna“ einstæðra mæðra sann-
færandi. Talið er að....frá-
dráttur sé á hverju tekjubili
sem næst því að vera fall
(funksjon) af heildartekjum
. . ." Á þetta sjónarmið er hægt
að fallast, en álíta verður, að
slík ,,funksjon“ verði að miðast
við skattskyldar heildartekjur,
en ekki einhverjar óskattskyld-
ar viðbótartekjur, sem gefa eng-
an rétt til aukins skattalegs frá-
dráttar umfram aðra skatt-
þegna. (Inn í þetta dæmi bland-
ast ekki „aukafrádráttur" ein-
stæðs foreldris, sbr. svar ráðu-
neytisins.)
UM „AÐRA SKATTA"
Morgunblaðið þakkar fyrir
greinargóðar upplýsingar. Raun
veruleg fjárhæð nefskatta, ann-
arra en kirkjugjalds. kemur
ekki beint fram, en álykta verð-
ur, að reiknað hafi verið með
þeim fjárhæðum almannatrygg
ingarsjóðsgjalds og sjúkrasam-
lagsgjalds, sem fram koma í við-
tali við fjármálaráðherra í hljóð
varpi þann 13. des. 1971,
NIOURSTÖDUR
Skv. frumvörpum þeim, sem
lögð hafa verið fram á Alþingi,
er ætlunin að gjörbreyta tekna-
öflun ríkissjóðs, sveitarfélaga og
almannatrygginga þ.m.t. sjúkra-
tryggingar. Ætlunin er að
byggja teknaöflun þessá á 1)
tekjuskatti og eignarskatti til
rikissjóðs, sem i staðinn yfirtek
ur hlut hinna tryggðu í lifeyr-
is- og sjúkratryggingum, 2)
tekjuútsvari á einstaklinga til
sveitarfélaga, sem í eðli sínu er
gjörbreytt frá gildandi tekjuút-
svörum og 3) fasteignasköttum
til sveitarfélaga, sem verða
hækkaðir verulega frá gildandi
fasteignasköttum.
Þetta nýja kerfi kemur í stað
gildandi teknaöflunarkerfa,
sem byggðust á;
1) tekjuskatti óg eignarskatti
til ríkissjóðs, 2) tillögum hinna
tryggðu til lífeyris- og sjúkra-
trygginga (almannatrygginga-
sjóðsgjald og sjúkrasamlags-
gjald), 3) tekju- og eignarútsvör
um til sveitarfélaga og 4) fast-
eignasköttum.
Til þess að gera sanngjarnan
og heiðarlegan samanburð á
áhrifum þessara kerfisbreytinga,
þarf vitanlega að taka alla
skatta, útsvör og gjöld skv. gild
andi kerfi annars vegar og hins
vegar alla skatta, útsvör og
gjöld skv. kerfi frumvarpanna,
og mæla rýrnun eða aukningu
skattbyrði milli kerfanna með
öllu inniföldu. Svo og verður að
taka tillit til þeirra hliðarverk-
ana, sem breytingin hefir í för
með sér, svo sem áhrifin af af-
námi frádráttarhæfni fyrra árs
útsvars, að tillög hinna tryggðu
i tryggingarkerfinu eru skv. nú
gildandi kerfi frádráttarbær frá
tekjum, svo og áð lokum, að af
nám þessara tillaga hinna
tryggðu hefir áhrif á fram-
færsluvísitölu og kaupgjaldsvísi
tölu og rýrir þar með verulega
teknaöflun gjaldþegna á kom-
andi árum.
Til þess að sýna skýrt og
greinilega fram á raunverulega
breytingu skattbyrði og ráðstöf
umarbefcna skattþegna samikv.
gildandi kerfi annars vegar og
hins vegar skv. kerfi frumvarp-
anna, hefði átt að;
1. sýna fram á raunverulega
skattbyrði álagningarárið
1971 skv. gildandi lögum,
LESI0
JHor0uni)lat>iþ
DHGIECII
þ.m.t. fasteignaskattar, annars
vegar og
2. hins vegar að sýna fram á
raunverulega sikattbyrði
álagningarárið 1972, eins og
hún yrði skv. framlögðucn
frumvörpum, þ.m.t. fasteigna-
skattar. Svo og hefði átt að
sýna fram á áhrif þessara
breytinga á kaupgjaldsvísi-
tölu og þar með teknarýrnun
skattþegna.
Hvort skotið er inn á milli I
dæmið tölum um „núverandi
skatta" 1972, eins og þeir hefðu
getað orðið, miðað við ákveðna
fyrirfram gefna skattvísitölu og
hækkun tillaga tii tryggingakerf
isins, er aukaatriði. Þá er hægt
að reikna fýrst út raunverulega
aukningu skattbyrði „núverandi
skatta“ milli álagningarár-
anna 1971 og 1972 og síðan þann
„afslátt" eða „álag“, sem
frumvarpakerfið gerir ráð fyrir
frá þeirri aukningu skattbyrð-
arinnar,
Við allan samanburð er það,
eins og áður greinir, lágmarks-
krafa, að samanburðardæmin
séu rétt sett upp, en svo fer víðst
fjarri um samanburðardæmi
ráðuneytisins. 1 þeim samanburði
er algjörlega sleppt að reikna
með lækkun álagðra „núverandí
skatta“, sem stafa af frádráttar-
hæfni útsvara og trygging-
argjalda. Svo og er algjörlega
sleppt út úr myndinni saman-
burði á fasteignasköttum skv.
núgildandi kerfi og skv. frum-
varpakerfinu. Enn fremur
er engin tilraun gerð til að sýna
fram á áhrif kerfisbreytingar-
innar skv. frumvörpunum á
kaupgjaldsvísitölu og þar með
teknaöflun skattþegna. Það virð
ist sem, að það sjónarmið hafi
ráðið að taka eingöngu með inn
í samanburðardæmin þau atriði,
er gæfu hagstæðastan sam-
anburð fyrir „frumvarpakerfið"
við gildandi kerfi og verður að
átelja slík vinnubrögð.
Vélstjóri
með rafmagnsdeildarpróf óskar eftir framtíðarstarfi í landi.
Tilboð sendist afgr. Morgunblaðsins fyrir 15. þ.m, merkt:
„Vélstjóri — 3375'.
Vélritun
Lögfræðiskrifstofu vantar stúlku til vélritunarstarfa.
Til greina kemur héifsdags vinna
%
Tilboð merkt; „Strax — 5509" sendist afgr. Mbl. sem fyrst.
Tilboð óskast
í húseignina Kirkjubraut 3 Akranesi ásamt bilskúr og eignarlóð.
Allar upplýsingar gefnar á
FASTEIGNASÖLU AKRANESS
Sím, 2244.
Hárgreiðslumeistarar
Fundur verður- haldinn að Hótel Esju
í kvöld kl. 8,30.
Fundarefni:
. • n
Kjarasamningamir.

Stjóm
Hárgreiðslumeistarafélags íslands.
L
0
N
D
0
N
- ÚTSALA -
T erylene-kápur
Peysur — Blússur
Síðbuxur — PÍIs
og fleira
DÖMUDEILD
m
'ffl
■w
L
0
N
D
0
N