Morgunblaðið - 11.05.1972, Blaðsíða 12

12
MOHGUNBLABJÐ, FIMMTUDAGUR 11. MAl 1972
Viöskiptajöfmiöur vi5 útlönd 1971:
Óhagstæður um nær 4 milljarða
Var hagstæöur 1970 um 651 milljón króna
H«*ildajrgreiðshijöfniiöur lands
ins varð hagrstæður á árimi
1971 um 1.493 milljónir króna,
«n árið 1970 var hann hagstæð-
ur um 1.200 milljónir. Viðskipta
jöfmiðurinn var þó óhagstæður
nú um tæplega 4 milljaröa kr.,
en var í fyrra hagstæður
um 651 milljón króna. Þá var
vöniskiptajöfnuðurinn óhag
stæður um 4.520 milljónir króna
«-*l var í fyrra hagstaeður um
238 milljónir króna.
Þessar uppdýsingar koma
ÍTiamn í bráðabirgðayifirliti yíir
greiðfelujöfn-uðinn, sem Seðia
bamfci Isla-nds heftur sent frá sér
í fréttatilkynnin-g-u. Með yfirlit-
inu fyigir eftirfarandi greinar-
gerð:
„Yfirlitið sýnir, að vöruskipta
jöfriuðurinn var mjög óhagetaeð-
ur á árin-u 1971 ag nam hailinn
á árinu i heild 4.520 mi-llj. kr.,
en þar af vor<u 2.575 miillj. kr. á
síðasta ársfjórðu-ngi. Árið áður
varð vöruskiptajöfmuður hag-
s'tæður um 238 millj. kr. en á
síðasta ánsfjórðurvgi 1970 varð
jöfnuðurinn þó óihagstæður um
847 millj. kr. 1 heild varð því
vöruskiptajöfn-uður ársins 1971
um 4.760 miMj. kr. óhagstæðari
en árið áður. Rauwveruieg
rýmun vöruskiptajafnaðar á ár
inu 1971 er þó langf frá því að
vera svona mikii, ef tiilit er
tekið tií þess hve útrflutnings-
vörubirgðir j-ukust miklu meir á
áriinu 1971 en árið áður, em þar
mnunar 1.970 millj. kr. að með-
töldum álbirgðu-m, sem vegna
söiutregðu jukufet um 1.194
miílij. kr. á árinu 1971 á móti
225 mil’lj. kr. aukningu árið áð-
ur. Þá var einnig um að ræða
óvenjuiega mikinn innflutnin-g
flugvéia ag skipa á árinu, sem
ásamt öðrum sérstökum inn-
flutiningi (vegna virkjunarfram-
kvæmda og byggingar ái-
bræðsJu) varð um 1.960 miJIj.
kr. meiri 1971 en árið áður. Sé
gerð leiðréttinig á vöruskipfa-
jöfnuði fyrir þess-u tveninu verð
ur grundvallarbreyting hans
óhagstæð á árinu um nálægt 830
milJj. kr. Allar tölur um inn- ag
útfOuttar vör-ur eru hér miðaðar
við f.o.to. grundivöll. Þjónustu-
jöfn-uður, en tiJ hans teljast sam
gön-gur, ferðalög, vaxta-greiðsl-
ur, tryggingar o.ffl., er áætlaður
óihagstæður um 195 miilj. kr á
siðas-ta ársfjórðungi 1971, en
hagstæðu.r u-m 535 mitllj. kr á
ö)lu árinu. Á árinu 1970 varð
þj'ónustujöfnuðurinn hagstæð-
ur unn 413 miMj. kr. Viðskipta-
jöfnuðurinn, sem er jöfnuður á
viðskiptum með vörur og þjón-
ustu í toeiid, er því áætlaður
óihagstæður um 3.985 miJJj. kr.
á árin-u 1971, en árið áður varð
hann hagstæður um rúmlega 650
milJj. ki'.
Af fjármagnstoreyfiinigum eru
jafnan miikilvægastar iarngar Ján
tökur, þ.e. samninigstoundin Ján
til eins árs eða len-gri tíma, og
afborganir af slííkum lánum. Á
4. ársfjórðuingi 1971 námu inn-
komin lön-g ián 1.950 millj. kr. og
var það að mestu Jeyti vegna
fflugvéia og skipakaupa. Endur-
greiðslur námu á sama táma 557
millj. kr. og hækkuðu þvt síkuld
bindingar í formi fastra lána um
1.393 miJij. kr. á síðasta árstfjórð
ungi 1971, en hækkuðu á sama
timabili árið áður um 164 millj.
kr. Á árinu 1971 í heild ju-k-ust
löng erlend )ám um 2.860 millj.
kr., en lækkuðu árið áður um
rúmilega 720 miililj. kr. 1 bðnusm
aðrar fjiármagmsihreytfjmigar er
meðal anmars innifalið imnkom-
ið stofln-fé til Iðnþróumarsjóðis
frá hinum Norðurlöndun-um og
nam upphiæð þess 212 millj. kr.
a árinu 1971. Ennfrem-ur eru í
þess-um lið inmifalin stutt vöru
ka-upalán innflytjenda og nam
aukning þeirra tæþlega 170
millj. kr. á árin-u 1971, em 450
millj. kr. árið áður. 1 heild varð
fjármagnsjöfnuðurimn hagstæð-
ur um rúmlega 5.270 millj. kr.
á árin-u 1971 og þar af voru
rúmlega 2.800 miJJj. kr. á siðasta
ársf jórðungi.
Heildargreiðslujöfnuður eins
og hann kemur fram í breytingu
á gjaldeyrisstöðu bankanna,
varð hugstæður um 1.493 miUj.
kr. á árinu 1971 ag þar af 35
millj. kr. á sáðasta árstftjórðungi.
Á árimu 1970 varð heildar-
greiðtelujöfnuður ha-gstæður uim
1.200 millj. kr.
1 árs-lok 1971 nam nettó gjald
eyriseign bankanna 4.756 miillj.
kr. ag haifði þá a-ukizt, eins og
áður er sagt , um 1.493 miJJj. kr.
á árinu.“
Einn karlmaður
eða fimm konur
Nokkrar Úur tóku sig saman
I haust er Jeið og skipulögðu
könnun á barna- og unglinga-
toðkum að áeggjan undirritaðr-
ar. Af könnun þessari hafa
sprottið nokkur blaðaskrif,
auk þess sem stjórn Félags is-
lenzkra rithöfunda gerði um
hana ályktun, og þykir okkur
hvort tveggja svaravert.
Fyrst er þess að geta, að lítið
er um málefnailega gagnrýni á
greinargerðina, sem könnuninni
fylgdi. Eiríkur Sigurðsson getur
þess réttilega, að við sleppum að
ræða sérstaklega skemmtana-
gáMd bókanna. (Mbl. 16. 2. ”71),
en kemu-r svo með dæmi um að
líklega höfum við einmitt dæmt
bækurnar eftir því. Góð bók,
snjallt bókmenntaverk hlýtur
að vera skemmtilegt aflestrar,
en þó eru skemmtilegheit þess
ilila mælanlieg ag erfibt að lýsa
þeim með orðum. Inn á þetta
atriði kem ég í formála greinar-
gerðarinnar, þótt með öðrum orð
um sé. Þá finnur Eiríkur lltil-
Jega að kaflaröð, en þar nægir
að minna á, að í íyrsta kafla er
ekki alltaf það, sem merkilegast
er. Þvert á móti er rúsinunni oft
komið íyrir í miðri pylsu eða
pylsuenda. Þá er svari mínu sem
bókmenntamanns lokið.
HVERS VEGNA?
Verk þetta var unnið af
áhugamönnum, þ.e.a.s. við höf-
um ekki skrifað áður um bók-
menn-tir opinberiega. Okkur
þótti skorta raunhætfar leiðbein
ingar til fólks um val á barna-
bókum. Dómar um þessa bók-
menntagrein hafa yfirieitt verið
svo einhæfir og loftlegir, að á
þeim hefur minna mark ver-
ið takamdi en dómum um aðrar
bæku-r. Auk þess virtist okkur
einkar handhægt að hafa dóma
um sem flestar bækur á sama
stað, þvi oft eru einmitt bæk-
umar handa börnunum valdar í
flýti, og stundum sú bókin va-lin,
sem mest hefur verið auglýst.
Stjörnuformið höfum við séð á
sams konar könniunum í eriend-
um blöðum og fannst það ha-rla
gott.
„ . . . HANDAHÓFSKENNT OG
FL.IÓTIÆK.NISLKGA
FBAMKVÆMT"
Við vorum fimm saman, þvi
betur sjá augu en auga, og las
hver um sig allar bækurn-
ar vandlega. Að lestri loknum
skrifaði hver hjá sér dóm um
bókina, þeir dómar voru svo
ræddir þar til sammá-la niður-
staða náðist um einkunn. Einnig
voru teknir til hliðsjónar dóm-
ar barna, sem höfðu lesið bæk-
urnar. Yfirleitt vinna bóik-
menntagagnrýnendur einir og
kveða upp dóma sina án þess að
ráðfæra sig við aðila með aðira
menntun eða af öðru kynferði,
fimm manna álit er varla miklu
verra mat á bók en álit eins
manns. Ekki fæ ég heldur séð,
að það sýni meira sjálfstraust
að birta slíka könnun en að
skrifa bók handa börnum og
láta prenta hana.
KÖNNUNIN F.JÖLKITI D
Þetta var mikil vinna, unnin I
frístundum. Því þótti okkur að
vonum súrt, þegar prentaraverk
fail skali á, og sýnt varð, að
verkið yrði ónýtt, ef ekkert yrði
að gert. Af þeim sökum gripum
við til þess ráðs að láta f jölrita
niðurstöður, ef einhver vildi
nýta.
ANNAÐ KYNIÐ í SAMA
STARFI
Við eru allar kennarar, ýmist
með kennarapróf, stúdentspról
og kennarapróf eða háskóiapróf.
Siíka eða lika menntun hafa
flestir gagnrýnendur, án þess
ég minnist þess að hingað til
hafi verið fundið að þvi. Svo er
um við allar kvenkyns, og það
þykir auðvitað ámælisvert. Það
er alveg makalaust að konum
skuli detta í hug að ráðast
svona inn á áhrifasvið karl-
manna. Úr því að þeim hefur
hvorki verið úthlutað sæti í iista
mannalaunanefnd né þjóðhátíð-
arnefnd — og ekki einu sinni I
fóstureyðinganefnd — er furðu-
iegt að þær skuii þykjast geta
daamt bækur upp á eigin spýt-
ur. Eina afsökunin, sem ég get
íundið í svipinn er sú, að okkux
datt ekki annað i hug en þetta
væri ailt í iagi. Svo lengi lærir
sem lifir.
..... ERU SAGDAR Á
RAUÐUM SOKKUM"
Við erum ými-st kenndar við
Kvenréttindafélag íslands (Ak
í Timanum 26. jan. 1972)
eða Rauðsokkur, þótt hvorugt
félagið hafi staðið að könnun-
inni. Hins vegar er bersýnilegt
á enn blómstrandi fordómum aö
full þörf er á röskum körium og
konum til starfa i báðum féiög-
um. Óhætt er að fullyrða, aO
enginn heföi fundið að þvi ef
eintómir karlmenn hefðu gert
könnun á barna- og unglinga-
bókum. Auðvitað er æskilegast
að kynin vinni saman að sem
flestum málum, en víðsýnir menm
gagnrýna jafnt einræði karia og
kvenna.
Kvenfélagið ALDAN
hefur kaffisölu í Sjómannaskólanum laug-
ardaginn 13. maí kl. 3. — Allir velkomnir.
Nefndin.

FJOLBREYTT
ÚRVAL AF
SUMARSKÓM
GOTUSKOR
í BREIDDUM
Pósfsendum
SKOSEL
LAUGAVEGI 6§ — Sími 21270.
Hestamannafélagið
FÁKUR
GÓDHEST ASÝNING:
Firmakeppni félagsins verður laugardaginn
13. maí og hefst kl. 15 að Víðivöllum.
Hesteigendur sem taka þátt í keppninni
mæti með hesta sína kl. 14.
Þeir sem eiga óskráða hesta í keppnina láti
skrásetja þá í dag.
Hestaunnendur komið og sjáið mikla góð-
hestasýningu. — Aðgangur ókeypis.
Kappreiðar félagsins verða II. hvítasunnu-
dag 22. maí.
Lokaskráning og æfing fer fram laugardag-
inn 13. maí kl. 18—19 að Víðivöllum.
ATH.: Kaffihlaðborð verður í félagsheimil-
inu fimmtudaginn 11. maí sem kvennanefnd
Fáks sér um.
Stjórnin.
Silja Aðalsteinsdóttir.