Morgunblaðið - 22.06.1972, Page 10

10
MORGU'NBLAÐTÐ, FIMMTUDAGUR 22. JÚNl 1972
legm miorgun- og sólasim'yndir
hans sýna.
Páiir færeyislkir listamenn
hafa hielgað siig myndlhöigigiv-
aralistinini, en kuninastur
þeirra er Jan«s Kamhan,
fædldiur 1913 í Þiórshiöifn.
Hianin hefur gert högigmyndir
sem sýina ýensa þæitti í þjóð-
liifi Pæreyiiniga. Friðiur og ró
einkenna höggimyndiiir Janus-
ar og hann sælkír h-vorki upp
né niður frá venuleikanum.
Hans verik enu andilit gamla
fiskim a nns ins, h vers da gsma ð-
urimn sem er rótigróinn hliuti
af iandir.u í vinnukllæðlum sín
mm eða andiáit direngs eða
stúilbu skínamdi ®f friði og
sakleysi ag ekki má gleyma
himu firábæra listaverki hans
um færeyBikan dans, en það
listaverk er nú í aðalsal
Færeyjabanka.
Anniar kunmur færeyskur
miyndlhögigvairi er Friit'hj/oif Jo-
ensen, s.em gert hefiur lístileg
ar tréskuirðanm.yind.ir.
Listakonan Riuth Smitlh er
þekkt í Færeyjium. Hún fædd
ist í Vógi 1913 og dló 1958.
Hún var af þeikkitum listírœð
imgium taiiin meðal bezttu mái-
ará á N'onðiurllön'ckitm, en- „Gamatll maður" ni'tiir Hans úir Mtkliulal.
Myndli'ist Færeyinga er
ámióta rótgróin ag mymöiist
Okikar Istendiniga. Fyrstu miál
ararnir í Færeyjiuim eru frá
síðustu öld, en handiíðar og
úts'kurðiur eru mi'klu eldiri, allt
frá upphafi byggðar á eyjfun
um. Ðlztu má'.aðar myndir,
sem vitað er um i Færeyjum
eru eftir Dlðrik í Kárastofu
á Skarfanesi, sérkennilegan
kvis't, sem miá’.aði mikið lit-
„Grindadráp“ tíftiir Mikitnes.
fór til BretHan'dis og síðar á
kunstakademiu.na í Kaup-
mannahöfn,
Sámal Blias J. Mikemes er
einn þefcktasti af færeysfcu
liLS'tmiáluruniuim. Hanin fsedldist
í Mikinesi 1906 og naim m.a.
á kunstakadeimmunni í Kaup-
mannahöfn. Mikines hefur
m.állað mjög mikið myndir sem
sýna ií’fsibarátit.u FæC'eyiriga
við náttúruöfliru, grindadiráp,
„í j’ii:dsíiagJ< cfffcir Ingoif av Beiyni.
Það er ótrúlegt en satt aií
í Faereyjmm aru 7 lisitmáliar-
ar, sem geira ekkert anreað ©n
mála og nmn fleiri eru hlut-
gemg'ir í listinni. Listaáhugi
er mikill í Færeyjum og Fær-
eying’ar skilja þiirf þess að
listin sé þáttnr af daglega
lifinu. Máiaralist Færeyinga
esr ekki gömul, em gróin samt
og fyrir 4 áriun var lokið við
að byggja glæsiiegan Lista-
skála í Þórshöfn. Listafélag
Færeyja \a.r stofnað 1948 og
nú á það um 150 málveirk og
höggniyndir eftir Iiina fjöl-
mörgu listamemn esyjamia.
Það vakti því furðu þeg-ar
opnuð vair norræn málveirka
sýning á Listahátíð í Beyk,ja-
vik, að angin mynd skyldi
ve*a þair eftir ffærQyskain lista
inann, því af nógu eir að fcaka.
Þeirri hugmynd er þvfí skotið
frarn hér að ekki síðar en á
næstu listahátíð verðí af
frsimámönnum í listinni séð
uni að halda hér yfirlitssýn-
ingu á færeyskri list. Hún
yrði ugglaust kærlcomin auk
þess að engin þjóð stejndur
okkur nær em Faareyingar.
Hér á eftir vea’ður getið laus
leiga lun helztu málara í Fær-
eyjum og nokkuir ágrip af
sögu færeyskrar mákt ralLsi -
ar.
fagra ftiigilia og kallaði þá
tniáimadiúfiur. Bf til viibi hafa
hann og Sötvi Helgason átt
eiitithvað sam'eiigjmlieigt.
Það var þó ekkii fyrr era
um a’.damótÍTi 1900 að það
varð almenfnara að teifena og
mála í Færieyjium. Eirama fyrst
ur ti'l að máia Ia.ndislaig í Fa?"
eyjium með ol'áuliitwim yar
NieLs Kruse á Eiði, en hann
dö áttræður 1951. Þá kom
fram á sama tkna Klatoksivík-
ingiuriinn J. Waagsibein, en
hann var fjölthæfur liistaimað-
ur og m.a. gott fóns'kiáild.
Myindir eftiiir hann eru víöa í
Færeyjiuim. Þá má meðal
b raiutr yðj en dann a nefna
Kristin í Geil, seim var mitoiM
l'ístm/álari oig leikari.
ALlir framantaldir menn
mega heita sjiáMliærðiir og
sama má segja um JáJkup Öl-
sen, Sigmiund Petersen og
Williatn Heinesen rithöfiund
og listimállara, en alliir þéssir
þrir fædidRJst um aJJdamóitin
siðustu og beljast til braut-
r-yðjendanna i færeyskri mái-
aralist.
Á árumum í krinigum 1930
fara fyrsitu færeystou lisitimál-
ararnir að leita sér skóLa-
menntiunar í máilairalist er-
lendis. Birgitte Jdhannessen
„F'W-fiyskur damswr", höggimynd Jainuseu- Kambans.
en myndir harus enu mjög ai-
varlegar og einna þetobtasitiur
er hann fyrir jarðarfairar-
myndir sínair. Fyrir Mi'kines
er litfiið hörð barátta miiii
ljóss og miyr'k'urs, vionar og
ótta, bæöi hinin miannlegi þátt:
ur og þáttiur lis'tarinnar, en
ofitar ex það 'miyrtorið sem ræð
rænni mállverikasýnimgiu á
ur rikjum í túiltouninni þó að
Mikines hafi einmiig gert
mynidír sem eru fuiLlar af lifs
g'leðS eims og hinar gul'llfal-
henni var Líitið um að sýna
myndir sínar.
Lilklega er Ingólf'ur av
Reyni þó þektotas'ti liS'tmál-
ari Pæreyja í diag oig ef að
vœri gáð miyindiu myndir hans
telijast á heiimsmiæl'ikvarða.
InigóiLfur er fæddiur í Þórs-
hafn 1920 og býr á fiæðlingar-
setri síinu þar sem hann heid
ur ofit listsýningar. A
fwrsfcu ánum hans rnálaði
hann gjannan í björtum og
sit ertoum lituma húis og g'ötur i
Þórshöfn eða innanhiúss-
myndir, en simátt og smátt
breytti hann um sitáil og eyddi
sumwrn hLutum með því að
legigjia áiherzi'ju á aðra og m-eð
þvi viidi hanin túlka ininstu
sál hiu tanna.
Þá má nefna listakomuna
ELinbongiu Lutzen frá Klakfcs
viik, en hún hefuc unnið bæði
mieð oili'u-lli'tum oig vatnsliitium
oig jafiniframt gert tiréstourðar-
myndiir, teitoningar oig sýnt
með þvi fjöiihæfini síina í list-
inni. Trésikiurðarmiyndir hienn
ar þykja mjög sérkenniiegar
og yfir þeim er stóirsikorið yf
irtoraigð, en samt sá íínileiki
sem iistamaðluriinn þarf að
hafa tii þess að standa undir
nafini.
Frida Zadhiariassen hefiur
tn.á'að fiorvitnilegar olíiumynd
ir O'g teifenari þýkir hún frá-
bær. Þá er Nólseyjiarmálar-
inn Stefán Danieisen, flædd-
ur 1928, sérkennitegt fýrir-
brigði í fæneystori list. Hann
vatoti mlitola athygii á uniga
aildri með miyndum sinu’m og
fiyirir áeiggjain- fionráðaimanna
Listaifiéliags Færeyja hélt
hann áfram að miáila og er nú
i hópi ef tirtetota nve rðusöu má-I
ara í Færeyjium.
Meðal yngri lisit>má!ara má
nefna Zakarias Hei'neseTí
fæddan 1936, en hanin nam
n:.a. niálarali.st á Lsiaiuii,
Hans Hansen úr Milkladal og
Tenja SfcýliimgsdaL.
Þegar að er gáð er það
mjög menkilLegit hvað margir
lisbmálarar eru i Færeyjium
Og ef till vi‘11 er það enn merki
legra að í dag eru 7 listíMáil-
arar í Fæneyjium, sem gena
ekkent annað en að má'la o/g
sinma listgáifKi sinni. Færey-
ingiar eru listhineiigt fói’.ik, en
líitið fyrir að trana sér fram.
Þeir eiga frábæra listamenn,
en hvers vegna er þá siglt
fram hjá Færeyjiuim, þe'giair ró
ið er efitir llistaventaum á Lista
háfiíð í Rjey'kjavífc. Hivers
'vegna var ekki eitt einas.ta
listavenk frá Færeyjium á nocr
ænini miálverkasýninigu á
Kjanvalsstöðum? — á.j.
Stórbrotin
»
myndlist Færeyja