Morgunblaðið - 18.08.1972, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 18. ÁGÚST 1972
13
Sérstakur
NATO-sjóður
Létti fjárhagsbyrðar
Bandaríkjanna vegna
herliðs þeirra í Evrópu
Washimgton, 17. ágúst, NTB.
HERMÁLANKFND fulltrúadeild-
ar Bandaríkjaþings hefur gert
það að tillögu sinni í skýrslu,
sean birt var í morgun, að komið
verði á fót sérstökum NATO-
sjóði tii þess að létta fjárhags-
legar byrðar Bandarikjanna
vegna veru herliðs þeirra í Evr-
ópu. Á þetta að vera til þess m.
a. að draga úr óhagstæðum
gTeiðslujöfrmði Bandaríkjanna.
Nefndin gerir ekki frekar
grein fyrir því hvemig sjóðnum
skuli komið á fót né hvernig
hiarun eigi að starfa, ein telur að
aðildarríiai NATO eigi að greiða
sirwi hlutfaiLslega hluta í sam-
rsemi við stærð og greiðslugetu.
Er lagt til, að áætlunin um fmm-
antgreindan sjóð verði lögð fyrir
á næsta ráðhenrafundi NATO.
I tillögum nefndiarinnar er tek-
ið tillit ti'l efnaihagsástands hinna
einistöku aðildarríkja NATO og
genigið út frá því, að lönd með
gredðsluhalla, sem að einhverju
leyti á rót síina að rekja til
sfeuldbindinga þeimra við NATO
— svo sem Bretlamd, sem hafi
herlið á megiintondi Evrópu —
eigi að fá greiðslur úr sjóðnuxn.
Hjarta-
þegi
látinn
Toronto, 17. ágúst. AP.
SÉRA EDWARD Madigan, 53ja
ára gamaill rómvgnsk-kaiþóiliskur
pneistiur, sem f ékk grætt í sig nýtt
hjarta fyrir tveimur árum, lézt
á sjúkraihúsi í Tóronto aðfara-
nótt fimmtudágs.
Tiai'smenn sjúkra'hússins sögðiu
eið batnamiein klerksins hiefði ver-
ið hjartabiliun. Hjartafiiutninigiur
þessd vair gerður þann 27. april
1970 og fékk séra Madigan hjarta
úr fjórtán ára gaimalli stúlku,
sem lézt í bilisiysi.
Á hiran bóginn eigi að koima Bret-
landi til skuldar vera banda-
rískra hensveita þair í landi. Þá
segir ennfremur, að lönd, siem
ekki hafi sjálf erlemt NATO-lið
á sínu landsvæði, ein njóti veni-
legrar vemdar frá NATO-heir-
sveitum í nærliggjamdi lömdum,
eigi að leggja sím framlög af
mörkum ti1 sjóðisins.
Nefndin leggst eihdregið gegn
hvers konar tillögum um að
fækkað verði í herliði Banda-
ríkjanina í Evrópu og segir í
skýrslu simni, að slíkt yrði til
þess að veikja NATO verulega.
Anwar Sadat:
Friðarhorfur hafa vænkazt
eftir brottför ráögjafanna
Kairó, 17. ágúst. AP.
ANWAR SADAT, forseti Egypta-
lands sagði að ný og betri við-
horf hefðu skapazt í friðarátt í
Mið-Austurlöndum, éftir að sov-
ézku ráðgjafarnir vorn, látnir
hverfa frá Egyptalandi. Sadat
sagði að ýmsar þjóðir hefðu sýnt
áhuga á nánara samstarfi við
Egyptaland, eftir að fyrrnefnd
ákvörðun hafði verið tekin, og
væru Bandaríkjamenn þar á með
al.
Sadat sagði þetta á lokuðum
fundi í egypzka þjóðþinginu og
mun m.a. hafa komizt svo að
orði, „að með þessu höfum við
brotizt út úr þeim hring, sem
við vorum komnir í.“
„Nú þurfium við að bafa sam-
skipti við Sovétrikin, Bandiarik-
in, Vestiur-Evrópuþjóðir, hluitlaus
air þjóðir og Arabaþjóðir,“ sagði
Sadat. En hann bætti við að hann
myndi ekki hirða um að svana
bréfi m sin frá bandaríska utam-
ríkisráðunietyinu þar sem ítnek-
u« var naiuðsyn á beinum viSræð
um við ísraela o>g brottför ísra
eilskra sveifa tiiu eðia fimmtán
kílómetra frá Suiezskurði. „Við
vísium þeirri tillöigu ailgerlega á
bug,“ er haft eftir Sadat.
Sadat kvaðst og hafa fiengið
bréf frá Leonid Brezhnev, leið-
toga sovézka kommúnistiafíokks-
ins, eftiir að sovézku ráðgjöfum-
um var visað úr landi. „Málfarið
á bréfinu og innihafld allt var al-
gerlaga óviðuntamdi. Hægur
vandi væri að reiðast shkuim
bréfum og öðrum siem mér hafa
borlzt frá sovézkum aðilum en
ég vil ekki vekja upp neina
ólgu í gamskiptumum,“ sagði
hann.
Það er saigt hafa vakið miklia
athyigli að Sadat ásakaði Sovét-
menn fyuir að þau vildu nieyða
Egypta til að gefast upp fyrir
ísraieluim og Sovétríkin hetföu
rueitað að láta Egyptum í té árás-
arvopn, fiiuigvélair o. fl.“ sagði
hann og hefði þetta innan tíðar
valdið hinum miestu vandræðum
fyrir Egypta.
Mikil fagnaðariæti urðu á þing
imu er Sadat bætti við hmessileg-
uim hvaitninigarorðum í þeim dúr
að Egyptar myndu ekki örvænta
og styrkuæ þeirra væri nægiliega
mikill til að standa á edigin fót-
uim.
Arabískar stúlkur dæmdar
fyrir flugrán — Therese Hal-
ash (til hægri) og Rima Issa
Tannous (til vinstri) hlusta
hér standandi á dóm upp á
Iífstíðarfangelsi fyrir hlntr
deild þeiirra í ráninn á belg-
ískri flugvél 1. maí sl. Dómnr
þessi var kveðinn npp af her-
dómstóli í Lod í ísrael fyrir
nokkrum rtögum. Maðurinn í
miðjunni er túlkiir.
Verkamenn hafa víða
tekið til starfa
London, 17. ágúst. NTB, AP.
ÞÚSUNDIR brezkra hafnarverka
mamna hófu störf að nýju i dag
eftir að samþykkt hafði verið að
aflýsa verkfaHlinu. í Liverpool
vair þetgar byrjað að skipa upp úr
skipum þar i höfninni og sömu
sögu er að sagja frá Southamp-
ton. Brezk stjórnvöJtí giera ráð
fyrir að uim helminguir brezkra
bafnarverkamainna muni verða
við hvatninigiuim verkalýðsfélaiga
sinna um að taka til starfa að
nýju, í síðaista lagi n.k. mánudag.
Hins vegar er búizt við að ýmsár
sem hvað harðiskeyttastir eru
geign hinu nýjia samkomiuöagi
miuni reyna að koma í veig fyrir
og hindra störfin. Teilja þeir þá
tryggingu, siem heitið er i nýjusn
samningum engan veginn fuðl-
næigjandi.
Kissinger og Thieu
tala og tala
Fái að flytjast til
heimalands síns
Bænarskrá tatara frá Krím
til Brezhnevs flokksleiðtoga
Moskvu, 17. ágúsit. AP.
ÞÚSUNDIR Tatara frá Krím-
skaga hafa scnt bænarskrá
til Leonid Brezhnevs, leið-
toga sovézka konunúnista-
flokksins, þa.r sem þeir beið-
ast þess að fá að halda aftur
heim til fornra lieimkjnna
sinna. Stalin afnumdi á ár-
inu 1944 sjálfstjórnarlýðveldi
Tatara á Krímskaga og lét
flytja 250.000 þeirra nauðuga
til Mið-Asíu og Siberíu. Ein-
tök af bænarskrá þessari
voru sýnd vestrænum frétta-
mönnum í Moskvu í ilag og
sagði talsmaðnr Tatara, að
20.000 þeirra hefðu undirritað
hana.
1 bænarskránini er þess
fyrst og fremsit farið i leit,
að Tatarar fái að flytjasit á
skipuleigan hátt til heiana-
’lands siíins, Kríimiskaga og.fái
rétt til landsins, sam sam-
kvæanit hefðbiundniu'm rétti sé
þeirra frá íornu fari. Þá verði
Töturum leyft að einduTvekja
þjóðil'íif sitt og erfðavenjur og
þeún fengið það sjádtfræði,
sem Lenin veititd þeim á sán-
um tdma.
Tatarar á Krím eru aifkorn-
endur mongólskra Tatara,
sieim þangað fiuttust á 13. öld.
Eftir bolséviikabyltimiguna i
Rússlandi 1917 toom Lenin á
fót sjálfsitjórnariýðveldi Tat-
ara á Krim. Þegar Þjóðverjar
réðust inm á Krímsikaga í
siðari heimsstyrjöldiinni,
genigu margir Tatarar til
samtals við þá. Þó voru
jafnifraimit þessu margir Tat-
arar, s«m börðust með Rauða
hemuim.
Þegar Rauði herinn náði
Kríimskaga að nýj'U úr hönd-
um Þjóðverja á árinu 1944,
voru þeir úr hópi Tatara,
sem gengið höfðu til sam-
starfis við Þjóðverja, skotnir
og þjóðin öll siðan flutt muð
ungarf 1 utnirn gum tii Mið-As-
i'u og Siberíu. Var þjóðinni í
heild gefið að sök að hafa
starfað með nasistum.
Tatarar frá Krírn halda þvi
fram, að 100.000 manns úr
þeirra hópi hafi misst lííið
vegna slæmrar aðbúðar,
hungurs, sjúikdóma og mis-
þyrmiinga í þessum flutning-
um.
Stalin afnam síðan sjáif-
stjómarlýðveldi Tatara með
ötóu. Þegar Nikita Krushev
fhitti sína freegu ræðu á tutt-
ugasita fiokksþimgi sovézkra
komimúnista 1956, skýrði
hann eimmitt frá því, að út-
rýming Tatara og fleiri þjóð-
arbrota hefði verið eihn af
stórglæpum Stalins. Árið
1967 gaf sovézíki kommún-
istatfloikkurinn út sérstaka
yfirlýsingu, þar senn Tötur-
um var veitf stjórmmálaleg.
uppreisn æm, en þar var
ekkert tekið frarn um, hvort
þeim yrði veitt leyfi til þess
að halda að nýju til sinna
fornu heimkynna.
Margir hafa á undanförn-
um árum orðið til þess að ljá
þessari ósk Tatara lið sitt,
enda hefur hún verið borin
fram af'tur og aftur með ýms
um hætti. f hópi þeirra er
Pjotr Grigoremko, fyrrver-
andi hershöfðkigi, sem er í
hópi einörðustu baráttu-
manna innan Sovétnikjanna
fyrir auknurn maninréttind-
um þar i landi. Vegua baráttu
sinnar fyrir málstað Tatara
heíuir hann verið settur á geð
veikrahæli.
Saiigon, 17. ágúst. NTB.
HENRY Kissinger, öryggismála-
ráðgjafi Nixons Bandaríkjafor-
seta, og Ngyuen van Thieu, sátu
á fundum í tvær klukkustundir
i dag, en að viðræðunnm loknum
vildu þeir ekki láta neitt uppi-
skátt um hvað hefði verið fjall-
að um. Nýr fundur þeirra hefur
verið ákveðinn á morgun, föstu-
dag.
í París, Washington og Saigon,
brjóta menn ósþart heilann um,
hvort einhverra sfcraumhvarfa sé
að vænta í Indókínastyrjöldinni.
Opinberar heimiidir í Saigon
hafa visað á bug sögusögmim
um, að Kissinger ætli að biðja
Thieu forseta að segja af sér.
Friðarviðræðurnar i París virð-
aist og i aigerri sjálfheldu og
giekk þar hvorki né rak i dag.
Bandaristoar sprengjuvélar
gerðu gifurlega mikliar loftárásir
á staði innan landamæra Norð-
ur-Víetnamis í dag og voru farn-
ar ótal árásarferðir. Bandaríska
herstjórnin í Saigon sagði, að
fliuigvélarnar hefðu gert mikinn
usla. *
— EL AL vélin
Framhald af bls. 1.
að senda þær út í opinn daUð-
ann og sleppa sjálfir.
STÚLKURNAR FENGU
TAUGAÁFALL
Nöfn brezku stúlknantna
tveggja hafa ekki verið bi-rt. Þær
eru sagðar tæplega tvítugar að
aldri. í fyrstu báru þær að þær
hefðu ekki þtkkt Arabana tvo,
e« þeir hefðu afhent þeim plötu-
spilarann á vellinum og beðið
þær að koma houum um borð í
vélina. Þegar þeim voru kynmtir
máiavextir varð þeim mjög mik-
ið um og scgðust þá hafa búið
með Ai'öbunum tveimur undan-
fama viku í Rómaborg, og
kynnzt þeim fyrir tilviljuin. Þær
sögðust ekki hafa haft hugmynd
um, hvað levndist í plötuspilar-
anum; hefðu þær þá hvorfei tekið
við honuim né heldur laigt sig í
þvílíka hætfu að faira með vél-
immi.
Geysilega fjölmenmit lögmeglu-
lið leitar hú dyrum og dymigjum
að Aröbunum tveimur um
Rómaborg og víðar um Ítalíu.
Farþegarnir voru sendir með
ammiarri vél til Tel Aviv og sögðu
þeir fréttamönnum, að það væri
enginin vafi á því, að stúlkurnar
tvær hefðu verið gersamlega
grandalausar.
Mikil skelfinig greip um sig í
vélirmi, þegar spremginigin varð
og hún tók að hrapa, hvar húm
var yfir Miðjarðarhafi, rétt úti
fyrir ítalfuströnd. Sem fyrr segir
tókst flugsijóra og aðwtoðar-
mönnum hans engu að síður að
komast til baka á Rómarflugvöl-1
og lenda þar.
ÍSRAELAR ÁSAKA iTALI
ísraelsk stjórnvöld hafa ásak-
að ítölsk fliugumferðaryfirvöid
fyrir að þæ" öryggisiráðsta fanir,
sem hafðar séu í heiðri á flug-
vötóum á Ítalíu, séu alls ófuM-
nægjandi og mun meiri hörfeu
þurfi bersýr.iiega að sýna. Vakimi
er athygli á því, að Japanimnir
sem drápu og særðu uim 100
mannis á LydduflugveMi, fóru um
borð á RómarflugveUi, óg fannst
ekl-ti í fórum þeirra eitur,
spremgjur og skamimbyssur, semj
þeir bái-u með sér.