Morgunblaðið - 03.10.1972, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÖBER 1972
3
„Varhugavert að
halda áfram útgerð“
— rætt vid nokkra útgerðar-
menn um áhrif hinna nýju
laga um slysatryggingu sjó-
manna á útgerð þeirra
EINS ©g fram kennur í frétt
á baksiðu Mbl., hefur Lands-
samband íslenzkra útvegs-
manna varað útgerðamnenn
við þvi að halda skipum tU
veiða, þar sem ekki hefur tek-
izt að fá gildistöku nýrra laga
um slysatryggingu sjómanna
frestað, þrátt fyrir margitrek
uð tiimæii samtakanna. Mbl.
ræddi S gær við nokkra út
gerðarmeim iuu álirif þessara
nýju laga á útgerð þá, sem
þeir reka, og fara svör þeirra
hér á eftir.
• 80—100 M1LL.IÓN
KRÓNA BÆTUR
Gísli Konráðsson, fram-
kv samdiasit jórú Útgerða rféHags
Akuireynair h.f.: „Tilmeeli LJÚ
eru álcaifilegia réftoniæt, þvi að
þeissi máll eru öll svo óljós
núna, að það er viarhugaveirt
fyriir menin að haldia áfram út-
getrð með þettia yfir höfði sér.
Tökuim siem dæonii toganaina.
Ef sitórslys yrði, togairi fær-
ist með a.llri álhöfln, þá virðdsit
mér, að bætur vegma álhaifln-
ariininar myndiu nema 80—100
milljónium króna og það er
enigimm borgiumarmaður fyrir
stiiku. Að visrn haÆa flryggimga-
féiögin sagt, að hægt sé að
flryigigja fyrdr þesisiu, em það
yrði svo óhemju dýrt, að þaiu
hiata ekki vMlja ræða um það
og ekki neflnit neim iðigjöid.
Útigerðarflélaig Akureymar hief-
ur ekki gripið tU neáruna ráð-
staifama vegna þessara nýju
la.ga og ekiki kallað floganama
imn, en á momgiun verðiur stjórm
arfumdur og þá verður tekdm
ákvörðum í málimiu." GSisJá
saigðd enmfiriemiur, að hamm
viissi ekki um viðbrögð amm-
arra úflgerðamfyrirtælkja á Ak
ureyri, en hann héldi, að al-
miemnt gerðu menn sér ekki
Ijóst, hvað þesisd lög þýddu í
maum og veru. „Það er eniginn
aðild tilbúinn að tryigigja okk-
ur fyrdr þessiu og ég sé ek'ki
annað en að það verði að
fresta gdldistökiu laiganna, á
meðan sú hlið málisins er af-
greidd," sagði GksOi að lok-
um.
• MJÖG ALVARLEGT
ÁSTAND
Ólafur M. Ólafsson, útigerð-
a.nmaðuir á Seyðisfirði: „Við
erum ekkd borgunanmenn fyr-
ir slilkium bótum, sem iögin
gera ráð fyrir, og því má bú-
ast vdð að flotdmm verðd kail-
aður inn. Þetta er mjög aJ-
varlegt ástiand og bætdst oflan
á aJllt annað, sem yfir úflgerð-
ina he.fuir dunið sd. 15 ár, þeg
ar á okkur hefur verið Jagð-
ur skattur oflan á skatt. Úí-
gerðin er öll i moiium vetgna
þessara Itvaða og það er
eldd nema fyrir skiemmtilega
geðveika menm að flást við
þetta. Ég er með fjóra báta
með 12 memm hvem og á tog-
aranum Gullverd eru 15 menn,
og allt gebur komið fyrir.
Bótoikröfurnar myndu þá
skdpta tuigum mdlljóna og ég
segi fyrir mdg, að ekki er óg
bong'unarmaður fyirir sO!íku.“
Ólafur kvaðst ekki hafa kaJQ-
að þá báita sina, sem úti væru,
inin ennlþá, en myndi hitnikra
aðeins við, tada við foonann
ÚtvegSibændaféiaigs Austiur-
lamds, og biða með ákvörðun-
ina til morguns. „En ef ekk-
ert verður gert í málimiu, er
ekiki annað ráð en að kaJJa
aiJa bátana inn,“ sagði hann
að lokum.
• ÁHÆTTAN OF MIKIL
Björn Guðmundsson, útgerð
armaður og formaður Útvegs
bændafélags Vestmannaeyja:
„Það er ósköp einfalt að
segja, hver staða útgerðar-
manna er: Við getum ekltí
staðið undir þessu og verð-
um að fá þessu breytt. Við
höfum ekki fjárhagslegt bol-
magn til að standa undir þeim
gifurlegu bótaf j árhæðum,
sem um verður að ræða, ef
skip ferst með 12 manna á-
höfn, þar sem kannski meiri-
hluti áhafnarinnar er ungir
menn, 24—25 ára, sem eiga
2—4 böm hver. Þótt skiptap-
ar gerist æ sjaldgæfari, þá er
áhættan of mikil til að menn
þori að taka hana, því að skip
tapi gerir menn umsvifaiaust
gjaldþrota. Við höfum ekki
fjallað beint um þetta í Út-
vegsbændafélaginu ennþá, en
menn hér eru alvarlega að
hugsa um að kalla báta sína
inn, ef þessu verður ekki
breytt, og eiga raunar ekki
annarra kosta völ.“
• GETUR LENT
MISJAFNLEGA ILLA A
FJÖLSKYLDUM
Ingvar Vilhjálmsson, útgerð
armaður í Reykjavík: „Það er
mjög ískyggilegt ástand, sem
þessi lög leiða af sér, og ég
hef ekki gert það upp við mig
ennþá, hvemig ég muni bregð
ast við þvi. Ég ætla að biða
átekta, en veit ekki hvað lengi
það verður. Tveir báta minna
era nú i Norðursjó og sá
þriðji er að tilraunum með
beitingavél, þannig að það er
mikið mál að kalla þá inn af
sjómum. En nú fer að verða
alira veðra von og skiptapar
geta orðið, sem þvi miður vill
alltaf verða, og þar er um
ákaflega þungt áfall að ræða
fyrir útgerðarmennina, ef
þessi lög gilda, svo þungt á-
fall, að undir þvi ris enginn.
Ég get nefnt dæmi um tog-
ara með 30 manna áhöfn; ef
hann ferst með allri áhöfn, þá
er um að ræða 90 miiljón
króna bætur, sem eins og er
er ekki hægt að vátryggja sig
fyrir. Þetta getur enginn út-
gerðarmaður borgað nema þá
að litlu leyti. Ef skiptapi verð
ur, þá getur það lent misilla
á fjöiskyldum sjómanna, sem
þannig farast, þvi að ef t.d.
skipstjóri bátsins er eigandi
hans, þá geta fjölskyldur sjó
mannanna á bátnum engar
bætur fengið. Þannig er ekki
hvað minnst áhætta fyrir þá,
sem eru að berjast við að
sækja sjó á bátum, sem þeir
eiga hlut í eða eiga að öllu
leyti sjálfir."
39 landhelgisbrjótar,
þar af 35 Bretar
Alls 56 erlendir togarar að
veiðum við landið
LA NDHELGISGÆZL AN taldi
eríenda togara við Island um
belgina. 39 skip voru að veiðum
fainan fiskveiðitakmarkanna að
ólöglegvim veiðum, en 17 voru
að veiðttm utan markanna, eða
með heimild innan 50 niílna lög-
sögunnar. Sa.mta.ls vora þvi á Is
landsmiðum 56 erlendir togarar.
AIMis voim 35 brezkir flogiairiar
eð ólögdlegum veiðum iirrnian fiisk-
’Weiðöliögisög'uininiar. Plestir voim á
GIietitiinigiaJiesgTiumnd og á Gerpiis-
girumnd, en fjórdr voru úit aif
Sléttiuigiruinini. Fjórir vesttirJþýzk
irr toigiainair voiru að veiðum inman
ftniu og 13 uiflam límu. Þeir, sem
vom fyrir uflam vom út af Veist-
fjörðum og Suðvestiurlamdá, em
þrír vom fyrir immam norðam af
HaJanum og eimm út af Síéttu-
gmmnd.
Tveir belgdisfcir togarar vom að
veiðum í hólfli út aí Smiæifelíls-
mesd saimkvæmt hedmild og fær-
eysfcur togari var að veiðum
samfcvæmt heimilld út af Sléfltu-
grummi. Einm færeyskur flogari
var á siglimgu á Lór sdjúpi.
Ekkert bar tdl tiðimda á miðum-
um, það er, hvergi skarst í odida,
þótt varðsdtípim haf.di upptekmum
hæitti og bdðji togarama að 'hætiba
veiðum immiam 50 mdlma mark-
amrna.
Kona á sjómanna-
sambandsþingi
Áttunda þing Sjómannasam
bands fslands var haldið í Lind
arbæ um helgina. Meðal þátttak
enda var Þernuféiag íslands og
sat kona í fyrsta skipti þingið
sem fulltrúi, Hrefna PétursdótÞ
ir Ólafssonar, sem er mörgtim
kunn fyrir baráttn sina í
þágu sjómanns. Hrefna er einn-
ig mörgum vel kunn þar sem
hún keppti lengi í meistara-
fiokld Vals, og keppti m.a. þeg-
ar íslendingar urðu Norður-
landameistarar 1964. Hrefna
er sjúkraliði að mennt, en hef-
ur verið til sjós undanfarin tvö
ár á e.s. Dettifossi.
Hrefna sagðist hafa tvær til-
lögur fram að bera, önnur væri
sú, að hreingerningar í landi
væru framkvæmdar af fólki
úr iandi, en hingað til hefur
það ekki verið, hin sú að
ákvæði yrðu sett um það, að
þernur lærðu á björgunartæki
skipanna og neyðarútbúnað,
svo að þær gætu tekið virkaii
þátt í björgun, ef slys bæri að
höndum. Einnig taldi hún það
æskilegt að þernur kynnu eitt
hvað í hjálp í viðlögum, þvi það
væri aldrei að vita, hvað kynni
að koma fyrir.
— Er þetta erfitt starf,
Hrefna?
— Já, vissulega. Það krefst
þess, að við séum hraustar á lik
ama og sál, þvi það er oft ill-
framkvæmanlegt að vinna, þeg-
ar illt er i sjó.
Hvað eruð þið lengi í hverri
ferð?
Það er misjafnt, getur farið
upp í 5 vikur, til dæmis ef við
siglum til Ameríku, annars eru
þetta yfirleitt viku ferðir.
Hrefna vill eindregið hvetja
þernur til að standa saman og
sækja betur fundi heldur en
þær hafa gert. Einnig finnst
henni of lítil samstaða innan
Sjómannasambandsins þegar um
samningagerðir er að ræða.
Að lokum sagðist Hrefna
vera ánægð með að taka þátt í
— Það er mér í blóð borið að
vera til sjós — sagði Hrefna
Pétursdóttir fuíítrúi Þemufé-
iags fsiands.
þessum umræðum og vonaði að
það yrði framvegis gert að
regiu, að kvenmenn sæktu fundi
Sjómannafélagsins.
Athugasemd frá
Birni Jónssyni
Kort yfir staðsetningii togaoranna á miðiinnm við landíð, gert af Landhelgisgæzlunni eftir
leitarflug á laugarðag.
Samtök frjálslyndra og vinstri
manna tóku upp þann hátt á ný-
afstöðnum landsfundi sinum að
hafa hann opinn fréttamönnum
allra fjölmiðla. Þetta tel ég góða
og gagnlega nýbreytni og nokk-
urs þvi um vert, að þessi tilraun
verði til eftirbreytni öðrum flokk
um. Slikt hlýtur þó að verða
mjög háð þeirri reynslu sem nú
fæst um heiðarlegan og hlut-
drægnislausan fréttaflutning.
1 sunnudagsblaði Morgun-
blaðsins 1. þ.m. þykir mér sem
frásögn blaðsins af ræðu minni
á þinginu daginn áður gefi ranga
hugmynd um málflutning minn
og ummæli og þó sérstaklega í
stórfyrirsögn á útsíðu blaðsins,
en hún gefur til kynna, að ég
hafi talið líkur á að SFV hætti
bráðlega stuðningi við rikisstjórn
ina. Hið rétta er, að ég lagði í
Framhald á bls. 3L