Morgunblaðið - 18.10.1973, Side 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 18. OKTÓBER 1973
23
Minning:
Helgi Guðmundsson,
pípulagningameistari
Fæddur 16. febrúar 1902
Dáinn 1. október 1973.
Þegar sú fregn barst mér, að
vinur minn og lærifaðir, Helgi
Guðmundsson, væri dáinn, snart
hún mig sem reiðarslag, hann var
gæddur eldheitum lífsþrótti til
síðasta augnabliks, svo skjótt kom
það kallið.
Það er svo margt sem kemur
fram i hugann þegar slíkur maður
hverfur af sjónarsviðinu. Fyrir
stuttu hafði ég notið einnar af
fjölmörgum gleðistundum með
honum og hans yndislegu konu og
á ég margar góðar minningar frá
slíkum stundum. Einnig frá þeim
árum, er ég fyrst var nemandi
hans og síðar starfsmaður, sem
var um fjölda mörg ár, eða þar til
ég hóf minn eigin atvinnurekstur.
En þegar til þess kom gat ég ætíð
sótt til hans góð ráð og leið-
Steingrímur Stefáns-
son, fv. fasteignasali
Steingrímur var fæddur 5. maí
1895, að Hofsstöðum f Gufudals-
sveit f Barðastrandarsýslu, en þar
bjuggu þá foreldrar hans, Stefán
Gíslason og Marfa Jóhannsdóttir.
Marfa var dóttir Jóhanns vefara
Guðmundssonar og konu hans
Guðrúnar Pálínu Einarsdóttur,
Einarssonar. Einar faðir hennar
var bróðursonur Þóru í Skógum,
móður Matthíasar skálds
Jochumssonar og þeirra systkina.
Stefán og María áttu mörg börn,
og var Steingrímur með þeim
elztu.
Um aldamótin bjó þjóðin enn að
mestu við óbreytta búnaðarháttu
frá því, sem verið hafði í þúsund
ár. Reynt var að nýta sem bezt
gögn og gæði landsins, en verk-
tækni var enn skammt á veg
komin og varð því að treysta á
mannafla. Heimilin urðu að vera
mannmörg til að unnt væri að
hagnýta þau hlunnindi, sem
jörðin hafði upp á að bjóða. A
stórbúunum var fjöldi vinnufóks
og veitti ekki af, þar sem marg-
vísleg hlunnindi voru. Annars
staðar voru hlunnindi fá og búin
smá og fátt um vinnuhjú. Margt
var þó handtakið, sem gera þurfti,
og á sveitaheimilunum vöndust
börnin því ung að árum að taka
þátt í störfum heimilanna, utan
húss og innan. Það var mikil og
holl æfing, bæði fyrir huga og
hönd. Forn íslenzk verkmenning
stóð með miklum blóma, enda lífs-
nauðsyn, eins og högum Islend-
inga var háttað, að standa á eigin
fótum. Dugleg börn gátu ótrúlega
fljótt farið að rétta hjálparhönd
og gerast þátttakendur í heimilis-
störfunum. Það efldi sjálfstraust
þeirra að firina, að þau lögðu lið
hagnýtum störfum.
A uppvaxtarárum Steingríms
var uppfræðsla barna enn að
mestu fólgin i þvi, sem heimilin
gátu látið I té af þvi tagi. Bóklegri
fræðslu voru oftast harla þröng
takmörk sett. Börnin lærðu þó
lestur, líklega slzt lakar en börn
nútímans, þótt ólíku sé saman að
jafna um kennsluaðferðir og
skólagöngu. Um þetta atriði bera
glögg merki, umsagnir prestanna
í sóknarmannatölum. Það er eigi
svo sjaldan, að þeir telji sjö og
átta ára börn fulllæs, þó að
heimilin væru ein um tilsögnina.
Síðar lærðu þau að draga til stafs,
ofboð lítið I einskonar tölum.
Bíblfusögur og lærdómskver
lærðu þau einnig viðast undir
leiðsögn heimafólks, er þeim óx
fiskur um hrygg.
Víða var þó um þetta leyti hafin
eða að hefjast farkennsla I
sveitum, þótt eigi væri sú skóla-
ganga löng á nútíma mælikvarða
Börnin fengu kennslu I 3—4
vikur á vetri I einn eða tvo vetur.
Slfkrar kennslu mun Steingrím-
ur hafa notið, en alltaf mun hann
hafa saknað þess að eiga ekki kost
meiri skólamenntunar. En það
eru fleiri leiðir til menntunar en
seta á skólabekkjum, enda tókst
honum að afla sér allgóðrar
menntunar á mörgum sviðum.
Hann var athugull og las sér til
um áhugamál sin. Hann hafði alla
tíð mikinn áhuga á lögum og varð
allvel lögfróður.
Steingrímur var mikill Ijóð-
unnandi og kunni mikið af ljóð-
um, en sérstakar mætur hafði
hann þó á ljóðum frænda sins,
þjóðskáldsins Matthíasar
Jochumssonar.
Þegar Steingrímur hleypti
heimdraganum hélt hann fyrst til
Isaf jarðar, þar sem hann stundaði
í nokkur ár verzlunarstörf og
síðar fasteignaviðskipti.
Nokkru eftir 1920 fluttist hann
til Reykjavíkur, þar sem hann var
búsettur til dauðadags. Stundaði
hann þar ýmiss konar kaupsýslu-
störf, lengst af fasteignasölu.
Árið 1926 kvæntist hann Þuríði
Eggertsdóttur, sem enn er á lífi.
Atfstod vltf unglinga
l framhaldsskðlum
Mímir mun setja á stofn nokkrar hjálpardeildir i næstu
viku. Velja nemendur sjálfir greinar sínar. Kennt verður í
ENSKU, DÖNSKU, STÆRÐFRÆÐI, EÐLISFRÆÐI,
STAFSETNINGU og „íslenzkri málfræði". Verður fylgzt
náið með hverjum einstökum nemendanna.
Aðeins tveir innritungardagar, I dag, fimmtudag, og á
morgun, föstudag 1 9. okt.
sími 10004 og 11 109 (kl. 1—7 e.h.)
Málaskólinn Mímir, Brautarholti 4.
beiningar. Helgi var einstaklega
hreinskilinn maður og aldrei var
en hefir nokkur siðustu árin
dvalið á Elliheimilinu Grund. Þau
eignuðust sex börn, sem upp kom-
ust, þrjár dætur, Huldu, Eddu og
Maríu og þrjá syni, Gunnar,
Stefán og Ragnar, einn son misstu
þau kornungan. Auk þess eignað-
ist Steingrlmur tvær dætur.
Síðari hluta ævinnar átti Stein-
grímur við ýmiss konar veikindi
að strlða og veiktist m.a. af berkl-
um. Dvaldi hann þá löngum á
hælum og sjúkrahúsum. Aldrei
lét hann þó veikindin buga sig.
Var hann ætið léttur I skapi og
glaðsinna.
Fyrir rúmu ári andaðist Stefán
sonur hans á bezta aldri og var
honum það mikið áfall, enda þótt
hann léti ekki mikið á þvl bera.
Þá var einnig farinn að búa um
sig með honum sjúkdómur sá,
er að lokum leiddi hann til bana.
Steingrímur andaðist á Land-
spitalanum 4. september 1973.
Sk. J.
Er ég heyrði þá harmafregn, að
vinur minn Halldór Hallfreðsson,
væri allur, átti ég erfitt með að
trúa. En nú er það staðreynd, að
hann er ekki lengur maðal vor —
en minningin lifir. Lífið er stutt
og hverfur skjótt. Sú staðreynd
verður ekki umflúin. Líf sjó-
mannsins er háð svo mörgu. Við-
horfin I hverju strái eru ekki allt-
af eins.
Ég hef áttþess kost að kynnast
allmikið mönnum, sem starfa á
sjónum. Það er þroskandi að hafa
kynnzt þeim. Einn þeirra var
Halldór Hallfreðsson. Ég fann
strax hlýleikann frá hans hendi
og konu hans. Minningin um Hall-
dór mun lifa með þjóðinni vegna
starfs hans. Hann féll I starfi I
þágu þjóðarinnar, og því er þjóð-
inni skylt að minnast hans.
I starfi sínu horfir sjómaðurinn
24 þjóðir
24 þjóðir hafa boðað þátttöku
sína i heimsmeistaramóti skíða-
íþróttarinnar, er háð verður i
Falun I Svíþjóð dagana 16.—24.
febrúar n.k. Finnland, Noregur
og Sovétríkin munu senda flesta
þátttakendur, um 40 talsins.
ég I vafa um að hans ráð væru
holl og gefin af heilum huga.
Hann var stórbrotinn persónu-
leiki gæddur rikri réttlætistil-
finningp og veit ég, að ég mæli
hér einnig fyrir munn allra þeirra
mörgu rnanna, sem hjá honum
lærðu og unnu, hann miðlaði okk-
ur af þekkingu sinni langt fram
yfir það er starfið varðaði.
Helgi var fæddur að Stóra-
Laugardal i Tálknafirði og ólst
upp á Ytri-Sveinseyri hjá foreldr-
um slnum Guðmundi Hallssyni og
Margréti Einarsdóttur, I stórum
hópi systkina. Lífskjörin voru
hörð eins og þá gerðist, og vann
hann bæði til sjós og lands.
Snemma hafði hann mjög mikinn
áhuga á bókmenntum og listum
og var mikið sjálfmentaður mað-
ur. Hann naut þess alla tið að vera
I návist náttúru landsins þegar
hann hafði fri frá önnum.
Eftirlifandi kona hans er Marta
Jónsdóttir og börn þeirra eru:
Sigrún, kennari við Háskólann,
gift Eric Hallbeck. Sigurður
Stefán, lífeðlisfræðingur, kennari
við Háskólann, kvæntur Guðrúnu
Matthíasdóttur. Margrét, stúdent
frá Verzlunarskóla Islands, gift
Hafþór Sigurðssyni skólastjóra,
Húnavöllum.
Nú munt þú ekki framar kæri
vinur minn greiða götu skyldra
sem vandalausra með hollráðum
og drengskap, ekki lengur hlynna
að fjölskyldu þinni — svo ljúft,
sem það hefði verið þér að fá að
vera lengur á meðal þeirra. En
örlögin verða ekki umflúin.
Elsku Marta mín, þér og börn-
um þínum sendi ég mínar inni-
legustu samúðarkveðjur.
Ingibjartur Þorsteinsson.
oft yfir hafið. Nú horfum við vin-
ir Halldórs yfir hafið, er hann er
horfinn okkur yfir það haf, sem
allir fara fyrr eða síðar. Starf er
öllum ætlað, og I starfinu fær
hver þroska, þann þroska, sem
okkur er ætlaður, en er við erum
öll, bíður okkar bjart svið drottins
náð.
Kæra Júlíana, þú hefur misst
mest, en ástarfaðir himinhæða
gefi þér og drengnum þinum
styrk. Þá get ég ekki minnzt Hall-
dórs Hallfreðssonar án þess að
votta öllum skipsfélögum hans
samúð mína og hluttekningu svo
og aðstandendum öllum. Þá
þakka ég að eiga minninguna um
þann góða dreng, sem Halldór
var. Merkið stendur þótt maður
Seint gengur
rithöfundum
að fá sitt
Hvað er að gerast I hinni
svokölluðu söluskattsnefnd?
Við þessari spurningu heiðar-
legra rithöfunda fæst ekkert
svar. Já, hvað er að gerast?
Sumir telja sig vita það. Aðra
grunar að ekki sé allt með
felldu.
Eftir þvl sem mér hefur skil-
izt er þarna háð hörð barátta
— barátta milli þeirra nefnd-
armanna sem vilja gera rétt og
fara að lögum, og hinna sem
svífast einskis til að klófesta
réttmæt viðbótarritlaun starfs-
bræðra sinna sjálfum sér og
skjólstæðingum sínum til
handa. 1 þessa nefnd hefði
aldrei átt að velja rithöfunda,
a.m.k. ekki rithöfunda sem lof-
syngja sjálfa sig og sína klíku á
kostnað annarra. Framkoma
þeirra I nefndinni er niðurlæg-
ing bæði fyrir þá sjálfa og
stjórnmálastefnuna sem þeir
tilheyra eða tileinka sér I
eiginhagsmuna skyni. Ef for-
dæmi þeirra er vinstristefnan I
reynd, gef ég jafnlítið fyrir
hana og bókmenntafrömuðina
sem hún fóstrar.
Ég fyrir mitt leyti tel ekki
samboðið sjálfsvirðingu rithöf-
undar að hafa fégræðgi og
eigingirni að leiðarljósi. Ef
nefndin getur ekki komizt að
sanngjarnri niðurstöðu, er
betra að fjárhæðin renni aftur
til Alþingis en að hún lendi I
vösum samvizkulausra svika-
hrappa.
Gréta Sigfúsdóttir.
falli. Það er sú minning, sem mér
geymist. — Taki guðleg náð þig I
sinn faðm.
Sigurður Stefánsson
frá Stakkahlfð.
NAUÐUNGARUPPBOÐ
sem auglýst var í 41., 43. og 46. tölublaði Lögbirtingablaðsins 1 973 á
Lækjarhvammi við Fifuhvammsveg, eign Magnúsar Ingjaldssonar, fer
fram á eigninni sjálfri þriðjudaginn 23. október 1 973 kl. 11.
Bæjarfógetinn i Kópavogi.
Halldór Hallfreðsson
vélstjóri - Minning
Keramikhúsid h/f
Við höfum flutt fyrirtækið frá Keflavík til Hafnar-
fjarðar og opnum n.k. föstudag kl. 2 e.h.
Opið alla virka daga kl. 2 — 5.30 og kl. 8 — 10
e.h. laugardaga kl. 2—5 e.h.
Við seljum hrávöru, keramikliti, gierjunga, pensia
og hreinsiáhöld. Tökum í brennslu.
KERAMIKHÚSIÐ H/F, sími 51301
Reykjavíkurvegi 68, Hafnarfirdi