Morgunblaðið - 26.01.1974, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUG ARDAGUR 26. JANÚAR 1974
29
ROSE~
ANNA
FRAMHALDSSAGA EFTIR
MAJ SJÖWALL OG
PER WAHLOÖ
JÓHANNA KRISTJÓNSDÓTTIR
ÞÝDDI
15
Mai'tin hélt heimleiðis með lest-
inni klukkan 17,20. Ferðin tók
fimm og hálfa klukkustund og
hann var allan timann að vinna að
bréfinu til Bandaríkjanna. Þegar
hann kom til Stokkhólms var upp-
kastið tilbúið. Hann var ekki alls
kostar ánægður en þetta hlaut að
duga. Til að flýta fyrir sér, tók
hann leigubil á stöðina og vélrit-
aði bréfið. Þegar því var lokið
póstlagði hann það tafarlaust.
Hann tók lestina heim til sin og
mókti á leiðinni.
Tíu dögum seinna lá svarbréfið
frá Kafka á skrifborðinu hans.
Hann kom auga á það um leið og
hann kom inn úr dyrunum. Þegar
hann var að klæða sig úr frakkan-
um varð honum litið á sjálían sig í
speglinum. Hann var fölur og
ræfilslegur með bauga undir
augunum og ástæðan var einfald-
lega sú, að hann hafði legið í
inflúensu s.l. viku og þar á ofan
átt erfitt með svefn. Hann reif
bréfið út, tók tvær skrýrslur upp
úr umslaginu, bréf og auk þess
örk með ýmsum almennum upp-
lýsingum. Hann blaðaði forvitinn
í þessu, en vann bug á þeirri
löngun sinni að gleypa þetta í sig
samstundis. Þess i stað fór hann
inn í þýðingarstofuna og bað um
að fá það þýtt strax og ljósritað i
þremur eintökum.
Hann gekk inn til Kolbergs og
Melanders. Kolberg leit upp og
sagði síðan þurrlega:
— Hér lýsir frú Lise Lotte
Jensen, 61 árs, þvi yfir við
lögregluuna i Vejle, að þetta hafi
verið yndisleg ferð, að kalda
borðið hafi verið hreint dásam-
legt, að það hafi rignt samfleytt i
heilan sólarhring, að báturinn
hafi tafizt eitthvað og að hún hafi
orðið sjóveik eina nóttina. Samt
var ferðin SVO yndisleg og allir
farþegarnir voru SVO viðkunnan-
legir. Hún man ekki eftir þessari
SVO huggulegu stúlku á mynd-
inni. Að minnsta kosti sat hún
ekki við sama borð og þau, en
skipstjórinn var afskaplega geð-
felldur og maðurinn hennar segir,
að það hafi verið alveg ómögulegt
að sporðrenna öllum þessum góða
mat, sem var á boðstólum. Veðrið
var yndislegt, nema þegar rigndi.
Þau vissu bara ekki, að Svíþjóð
gæti verið svona falleg. Það vissi
ég reyndar heldur ekki. Og þau
spiluðu bridge obbann af tíman-
um við SVO geðfelld hjón frá
Suður-Afríku, Hoytshjónin frá
Durban. Kojurnar voru dálítið
þröngar, en það sakaði svo sem
ekkert. — Er nokkur furða þótt
maður elski Dani, sagði Kolberg.
— Svona fólk, sem hefur þá
náttúru, hvorki að sjá né heyra
nokkurn skapaðan hræranlegan
hlut. Lögreglustjórinn í Vejle
undirskrifar skýrsluna og dregur
þá skarplegu ályktun, að í fram-
burði þeirra hjóna sé að líkindum
ekkert, sem geti varpað ljósi á
málið.
— Og biddu nú við, vertu
hægur, tautaði Melander.
Eftir tíu daga vinnu hafði þeim
tekizt að hafa upp á um tveimur
þriðju hlutum allra þeirra, sem
höfðu verið um borð i „Díö'nu“ I
þessari ferð. Þegar hafði verið
haft samband við um fjörutíu
manns og i heild var eftirtekjan
vægast sagt rýr. Af þeim sem
höfðu verið yfirheyrðir hingað til,
mundi enginn neitt annað um
Roseönnu McGraw en að halda, að
viðkomandi hefði kannski séð
henni bregða fyrir einhvern tím-
ann í ferðinni.
Melander tók út úr sér pipuna
og sagði.
— Karl Áke Eriksson, sem var
einn af áhöfninni. Hefur hann
fundizt?
Kolberg leit á listann sinn.
— Kyndarinn. Nei, en við vitum
talsvert um hann. Hann réð sig á
finnskan vöruflutningadall fyrir
þremur vikum.
— Svo, sagði Melander. —
Hanner tuttugu og tveggja ára.
— Já, og hvað þýðir þetta
,,svo“?
— Eg á að vita eitthvað um
hann. Þú ættir lfka að muna það.
En hann kallaði sig þó öðru nafni
þá.
— Þessi ófreskjahefur yfirnátt-
úrulegt minni, sagði Kolberg í
uppgjafartón við Martin.
— Ég veit það.
— Það rifjast upp fyrir mér,
sagði Melainder.
— Áreiðanlega. Mikið fjári er
ég annars þreyttur, sagði Kol-
berg.
— Þú sefur of litið, sagði
Mealander.
Já, öldungisrétt.
— Þú aettir að sofa meira. Eg
sef átta tíma á hverri nóttu Stein-
sofna um leið og ég legg höfuðið á
koddann.
— Hvað segir konan þin við
því?
— Ekkert hún sofnar meira að
segja á undan mér. Stundum er-
um við svo fljót að sofna, að okkur
tekst ekki að slökkva ljósið áður.
— Jæja, þannig er því að
minnsta kosti ekki farið með mig.
— Og hvernig stendur á þvi?
— Eg veit það ekki. Get bara
eKki sofnað.
— Hvað segirðu?
— Ég ligg og hugsa um hversu
mikið afstyrmi þú ert.
Kolberg fór að skoða póstinn.
Melander sló úr pípunni og starði
út i bláinn. Martin,. sem þekkti
hann, vissi, að hann var að setja
ný atriði á þetta óbirgðula minni
sitt.
Hálftima eftir að hann hafði
fengið sér hádegisverð kom ein af
stúlkunum með plöggin.
Hann fór úr jakkanum, kastaði
honum á stól og byrjaði að lesa.
Bréfið fyrst.
Kæri Marin.
Ég held ég skilji, hvað fyrir þér
vakir. Yfirheyrsluskýrslurnar,
sem ég sendi þér, eru vélritaðar
óbreyttar eftir segulhandi og
hvorki orði breytt né þær styttar.
Þú getur sem sagt sjálfur lagt
dóm á þetta. Ég get sjálfsagt haft
upp á fleiri, sem þekktu hana, ef
þú heldur, að það komi að ein-
hverju gagni. Ég vona og bið að
þú hafir upp á þeim óþokka-
gemlingi, sem myrti hana. Ég iæt
fylgja með ýmsar upplýsingar,
sem kynnu að koma að notum.
Kveðja, Elmer.
Hann tók fyrri skýrsluna og las:
Yfirheyrsla yfir Edgar M.
Mulvaney i Omaha, Nebraska 11.
október 1964. Yfirheyrslunni
stjórnaði Kafla fögregluforingi.
Með honum: Ronney lögreglufull-
trúi.
Kafka: Þér eruð Edgar
Monvure Mulvaney, 33 ára bú-
settur hér I borg. Þér eruð verk-
fræðingur og hafið unnið sem
yfirmaour hjá Northern Electrie-
al Corporation i Omaha. Er það
rétt?
Mulvaney: Já, það er rétt.
K: Þér eruð ekki yfirheyrður
eiðsvarinn og mál verður ekki
höfðað gegn yður. Þér eruð hér
eingöngu til að veita upplýsingar.
Ég neyðist til að spyrja yður
ýmissa mj-ög persónulegra
spurninga, sem ég vænti að þér
svarið, og ég fullvissa yður um, að
ekkert af því verðurgert opinbert
eða notað gegn yður, heldur farið
með það sem trúnaðarmál. Ég get
ekki neytt yður til að svara, en ég
segi yður það umbúðalaust, að ef
þér svarið öllum spurningum sem
fyrir yður eru lagðar, getur það
auðveldað okkur rannsóknina á
morðinu á iloseönnu McGraw og
■
.

'
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
.
Velvakandi svarar i sima 10-100
kl. 10.30 — 1 1.30, frá mánudegi
til föstudags.
0 Nafn Handrita-
stofnunarinnar
vanhelgað
II.II. skrifar:
„Síðasti vetrardagur 1971 var
eftirminnilegur dagur i siigu þjóð-
arinnar. Að morgni þess dags
sigldi danskt eftirlitsskip, fánum
skreytt, inn á Reykjavíkurhöfn,
og þúsundir Islendinga stóðu á
hafnarbakkanum til að fagna
kontu þess.
Hvarvetna voru fánar við hún,
sólskinið glampaði á björtum haf-
fletinum og Esjan skartaði sínum
sjðvetrarbúningi.
Löngum útlegðarvetrum ís-
lenzku handritanna var lokið.
Dönsku ráðherrarnir gengu frá
borði danska eftirlitsskipsins með
Flateyjarbók og afhentu hana
menntamálaráðherra íslands. Það
var stór stund.
Einhuga fagnaði þjóðin heim-
komu handritanna og það var vor
í hugum allra. Sá einhugur hefur
jafnan síðan rikt um allt, sem
viðkemur handritunum, og ekk-
ert verið til sparað að búa sem
bezt að þeim. Þar hafa allir lagt
sitt af mörkum.
Handritin hafa verið til svnis i
Hanritastofnun Islands, og þang-
að hafa tugþúsundir streymt til
að mega þau augum lita. Þar hafa
menn gengið til móts við fortíðina
og sögu þjóðarinnar, sem er okk-
ur öllum jafn nákomin.
Dægurþras og flokkadrættir
hafa verið þar utan dyra, og þar
hafa menn dregið skó hversdags-
leikans af fótum sér.
En nú hefur skyndilega gerzt sá
óheillaatburður, að nafn þessarar
göfugu stofnunar hefur verið van-
helgað. Svo ákafir hafa nokkrir
starfsmenn þar gerzt í pólitískri
þjónkun sinni, að þeir hafa ekki
getað stilltsigumaðnota nafn
stofnunarinnar til að gefa ákalli
sínu aukið gildi.
Slikt er mikill skaði, og and-
stætt öllu lýðræðislegu velsæmi,
því að hér eru þeir að nota nafn,
sem þeir eiga ekki sjálfir fremur
en nokkur pólitísk samtök, og
raunar enginn, nema þjóðin sjálf
— ósundruð.
H.H.“
0 Misjöfn sið-
gæðisvitund
Flestir hljóta að geta verið sam-
mála H.H., en því miður er þetta
ekkert einsdæmi. Hliðstæð mis-
notkun hefur oft átt sér stað, og
er þess þá skemmst að minnast,
þegar sextíu aðilar undirrituðu
áskorun til forsætisráðherra 1.
desember sl. þess efnis, að ríkis-
stjórnin aflaði sér heimildar til
uppsagnar varnarsamningnum.
Þar notuðu þessir aðilar embætti
sin og stöður óspart til að auglýsa
pólitiska afstöðu sína. Slik
óskammfeilni ber vott um sér-
stæða siðgæöisvitund, svo ekki sé
meira sagt. Er ekki víst, að allir
séu t.d. jafnhrifnir af því, að full-
trúar stéttarsamtaka geri sig seka
um slíka misnotkun og þarna var í
frammi höfð.
# Blóm afþökkuð
Nýlega birtist i bandariska
vikuritinu Newsveek grein, þar
sem sagt er frá rannsóknum vís-
indamanna á afskornum blömum.
Til upplýsinga fyrir lesendur birt-
ist hér úrdráttur úr greininni:
Allir, sem einhvern tima hafa leg-
ið i sjúkrahúsi vita, að sjúkling-
um berst mikið af blómum, og er
ætlunin með þessum gjöfum að
gera sjúkrastofurnar hlýlegri,
gleðja sjúklingana og flýta þannig
fyrir bata þeirra. En nú hefur
kómið i Ijös, að full ástæða er til
að takmarka þessar blömagjafir,
a.m.k. til sumra sjúklinga.
Læknarannsóknastofan við
Miami-háskóla hefur nefnilega
upplýst, að sex tegundir af sótt-
kveikjum uni sér sérlega vel í
vatninu í blómavösum og séu þær
oft ónæmár l'yrir fúkkalyfjum og
vinni gegn áhrifum þeirra.
Einnig e.r bent á það, að út-
breiðsla þessara sóttkveikja geti
valdið bólgum i sárum, þvagsjúk-
dómum, lungnabólgu og heila-
himnubólgu.
• 20 milljónir
sóttkveikja í
einni teskeið
Þetta er ófögur lýsing, en tekið
er fram, að flester þessar sótt-
kveikjur eigi upptök sin í moldar-
leifum, sem séu á stilkum blóin-
anna, en ekki í blómunum sjálf-
um. Tekið var sýnishorn af fersku
vatni, sem sett hafði verið i
blómavasa með blómum i. Eftir
eina klukkustund var aftur tekið
sýnishorn, og þá voru söttkveikj-
urnar í einni teskeið af vatni
orðnar um 20 milljönir.
Að lokum er sagt, að þessar
sóttkveikjur séu sérstaklega
hættulegar þeim sjúklingum. sem
eru með brunasár, nýrnasjúk-
dóma og ógröin sár eftir upp-
skurði vegna meltingarfærasjúk-
cióma, en hættuminni sjúklingum,
sem haldnir eru iiðrum krank-
leika. Það er tekið fram að lokum
að siðan blóm hafi verið bannlýst
í deildum, þar sem sjúklingar
með brunasár liggja, hafi tilfell-
um þeim, sem krefjast eftirmeð-
ferðar vegna bólgumyndunar,
fækkað verulega.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
1
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
Forsætis-
ráðherra
Libyu hótar
öllu illu
Tripoli, 24. jan., AP.
FORSÆTISRÁÐHERRA Libyu,
Abdessalam Jalloud, lýsti því.vfir
1 dag, að Libya mvndi berjast af
þrótti gegn hverri þeirri tilraun,
sem gerð yrði til að aflétta olfu-
sölubanninu á Bandaríkin vegna
aðskilnaðarsamningsins, sem
gerður hefur verið milli Egypta-
lands og ísraels. Þá kvaðst
Jalloud einnig vilja vara Japan
og vestræn ríki við því að sækja
olíuráðstefnu þá, sem Nixon
Bandaríkjaforseti hefur boðaðtil
i Washington þann 11. febrúar,
og taldi það hið mesta hættuspil
að halda þessa ráðstefnu.
Ráðherrann beindi spjótum sín-
um aðallega að Bandaríkjunum á
fréttamannafundinum, sem var
haldinn i tilefni af því, að hann er
að leggja upp I ferð til nokkurra
Evrópurikja, þar á meðal Frakk-
lands, Vestur-Þýzkalands, Bret-
lands og ítaliu. Aftur á móti hef-
ur dagskrá þessarar ferðar ekki
verið tilkynnt neitt frekar.
Jalloud var hinn hvassyrtasti i
garð þeirra, sem héldu uppi föls-
uðum og blygðunarlausum áróðri
þess efnis, að stjórn hans stæði að
baki hryðjuverkum og flugvéla-
ránum. Sagði hann, að Palestínu-
menn yrðu að berjast fyrir mál-
stað sínum í Palestínu á her-
numdu svæðunum. Libyuráðherr-
ann ftrekaði nauðsyn þess, að
ekki yrði slakað á i oliumálum
gagnvart Bandaríkjunum og Hol-
landi og hvatti til aðgerða gegn
þeim, sem væru að linast í trúnni.
Vísaði Jalloud algerlega á bug
þeirri fullyrðingu, að stefna
Bandarikjanna í málefnum
Arabaríkjanna hefði breytzt.
Þvert á móti hefðu Bandaríkin
orðið til að skapa ný vandamál
fyrir Arabaþjóðirnar. Sagði
Jalloud, að vestræn ríki ættu að
ræða milliliðalaust við oliufram-
leiðsluríkin ef þau vildu einhverj-
ar breytingar á núverandi á-
standi.
Réttarhöld yfir
Palestínuskæru-
liðum í Aþenu
Aþenu, 24. jan., AP.
TVEIR Palestínuskæruliðar eru
nú fyrir rétti í Aþenu, ákærðir
fyrir að hafa myrt fimin manns
og sært 55 á Eliniconflugvellin-
um við Aþenu f ágústmánuði.
Sakborningar kváðust hafa gert
þetta til að hefna fyrir Palestínu-
menn, sem Israelar hefðu drepið.
„Við samþ.vkkjum ákæruna, en
skýringin á því, sem knúði okkur,
er frelsun I’alestínu og við mun-
um hvergi hopa, fyrr en þvi
inarki er náð.“ sagði Khantouran
Palaal, 22ja ára gamall.
Sakborningarnir eru báðir
Jórdanir. Þeir segjast vera í sam-
tökunum Svarti september og
sögðu, að fáeinum dögum áður en
fyrirmæli voru gefin um þessar
aðgerðir á Aþenuflugvelli hefðu
Israelar ráðizt á tvær búðir
Palestinumanna og drepið 35
manns. Hinn sakborningurinn,
Shafik, sagði fyrir réttinum, að
hann væri i meginatriðum sam-
mála Palaal, en þeim hefði orðið á
sú skyssa að gera árásins á annan
faiþegahóp en ætlunin hefði ver-
íð, vegna rangs ljósmerkis, sem
hefði verið gefið i flugstöðinni.
Því harmaði Shafik, að saklaust
iólk hefði látið lífið.