Morgunblaðið - 19.02.1974, Qupperneq 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. FEBRUAR 1974
19
Halldór Blöndal og Lárus Jónsson:
Keyptur verði
jarðbor til bor-
ana í Kröflu
Lögð hefur verið fram á Al- Sá eini bor á landinu, sem til er
þingi tillaga til þingsályktunar og dugir til borana við Kröflu, er
um, að Alþingi skori á ríkis- svo ásetinn, að ljóst þykir, að
stjórnina að gera þegar í stað hann geti ekki annað öðru en
ráðstafanir til þess, að keyptur þeim verkefnum, sem þegar hafa
verði jarðbor, sem geti borað nið- verið ákveðin á StórReykjavíkur-
ur í allt að tveggja kílómetra svæðinu.
dýpi, enda henti hann til borunar
við Kröflu. i , ... i ,
A hinn boginn er orkuskortur-
inn á Norðurlandi svo mikill, að
Flutningsmenn þessarar tillögu það þolir enga bið að reisa gufu-
eru þeir þingmenn Sjálfstæðis- virkjun á háhitasvæðinu við
flokksins í Norðurlandskjördæmi Kröflu.
eystra Halldór Blöndal og Lárus
Jónsson. _ . , . . ..
Ærin verkefm onnur hggja
fyrir hér á landi fyrir slíkan bor,
1 greinargerð með tillögunni m.a. i sambandi við væntanlega
segir: sjóefnaverksmiðju.
Halldór Blöndal og Sverrir Hermannsson:
Starfandi kennarar
fái starfsréttindi
TVEIR ÞINGMANNA Sjálfstæðis-
flokksins Ilalldór Blöndal og
Sverrir Hermannsson hafa flutt
þingsályktunartillögu um starfs-
réttindi kennara. Er tillaga þeirra
svohljóðand i:
Alþingi ályktar að skora á ríkis-
stjórnina að hlutast til um, að
fræðsluyfirvöld haldi námskeið
fyrir starfandi kennara á harna-
og gagnfræðaskólastigi, sem hafa
ekki kennararéttindi. Skal við það
miðað, að þeir hafi verið settir um
Framhald á bls. 31
Verkleg kennsla í sjó-
mennsku
Lögð hefur verið fram
þingsályktunartillajía um
verklega kennslu í sjó-
mennsku og fiskveiðum og
um útgerð skólaskipa. Eru
flutningsmenn Vilhjálmur
Hjálmarsson (F), Sverrir
Hermannsson (S), Páll
Þorsteinsson (F) og Ey-
steinn Jónsson (F).
Hljóðar tillagan svo:
Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni á láta undirbúa löggjöf
um verklega kennslu i sjó-
mennsku og fiskveiðum og um
rekstur skólaskipa. Skal að þvi
stefnt að gera út að sumarlagi
eitt eða fleiri fiskiskip
i hverjum landsfjórðungi, þar
sem ungu fólki gæfist kost-
ur á að læra algengustu
handtök við sjómennsku
og fiskveiðar. Jafnframt skal
stefnt að því að gefa' ung-
mennum kost á sams konar þjálf-
un á almennum fiskiskipum,
enda komi til samþykki sjávarút-
vegsráðuneytisins hverju sinni.
Fela skal Fiskifélagi íslands að
sjá um framkvæmdir.
Greinargerðin með tillögunni
er stutt. Þar segir:
„Nýtísku fiskiskip eru dýrt at-
vinnutæki og útgerð þess kostar.
að sjálfsögðu einnig mikið fé.
íslenska þjóðin á mikið undir
því, að nægur mannafli fáist til
starfa á flotanum og að íslensku
fiskimennirnir séu sem best
menntaðir til munns og hunda.
Hiklaust má ætla, að útgerð
skólaskipa og þjálfun ungmenna
um borð i almennum fiskiskipum
hjá völdum skipstjórnarmönnum
stuðli að þvi, að svo megi verða."
Farið verði
að tílmælum
biskups
Á fundi efri deildar i gær
kvaddi Alexander Stefánsson (F)
sér hljóðs utan dagskrár og gerði
að umræðuefni grein, sem hr.
Sigurbjörn Einarsson biskup
skrifaði fyrir skömmu i Morgun-
blaðið. Sagði þingmaðurinn, að
biskup hefði í grein þessari látið í
ljós áhyggjur sínar yfir því, að
frumvarp, sem nú lægi fyrir Al-
þingi um afnám prestskosninga í
sinni núverandi mynd, hlyti ekki
afgreiðslu þingsins. Beindi hann
þeim tilmælum til deildarforseta,
að hann sæi tilþess, að frumvarp-
ið fengi hraða meðferð i þinginu,
en það hvílir nú í nefnd í efri
deild.
Eggert G. Þorsteinsson (A),
sem sat í forsetastóli, kvaðst
mundu koma þessum skilaboðum
til nefndarinnar.
Steinþór Gestsson og Pálmi Jónsson:
Tryggður verði varaforði sáðkorns
STEINÞÓR Gestsson (S) og
Pálmi Jónsson (S) hafa flutt til-
lögu til þingsályktunar um ráð-
stafanir til að tryggja í landinu
varaforða sáðkorns til nota í kal-
árum. Er tillagan svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á ríkis-
stjórnina að gera nú þegar ráð-
stafanir tiH að Innkaupastofnun
ríkisins í samvinnu við sáðvöru-
innflytjendur, flytji inn og hafi á
boðstólum í vor umtalsvert magn
af sáðkorni umfrain venjuleg
ársnot, sem grípa mætti til fyrir-
varalaust til grænfóðurræktar, ef
í gróandanum kæmi fram kal í
túnum, sem hugsanlega getur
orðið eftir hinn óvenjulega
svellavetur og leitt til fóðurvönt-
unar, ef ekkert er að gert.
Við ákvörðun magns og teg-
unda sáðvaranna skal innflytj-
andi hafa samráð við Búnaðar-
félag íslands og Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins.“
I greinargerð með tillögunni
segir:
„Eins og tiðarfari hefur verið
háttað það sem af er vetri, er hætt
við, að klaki í jörðu sé nú meiri en
oft áður um þetta leyti árs. Hita-
stig hefur frá haustnóttum verið
óvenjulágt og svellalög því með
meira móti, svo að ekki sé meira
sagt. Af þessum sökum eru
bændur uggandi um sprettu-
horfur á komandi vori og óttast
hinn gamla vágest túnanna —
kalið.
Ekki verður á þessum árstima
neinu spáð um tíðarfar í vor né
um grassprettu næsta sumar. Ráð-
stafanir, sem gætu komið i veg
fyrir kal, er ekki unnt að gera. En
ef svo illa færi, að um stórfellt kal
yrði að ræða,- svo að leiddi til
verulegs uppskerubrests, er hætt
við, að margur bóndinn þyrfti að
fækka á fóðrum, svo að um
munaði, því að valt er að treysta á
stóraukinn innflutning kjarn-
fóðurs til úrbóta i slíku falli, enda
verðlag þess óhagstætt og hækk-
andi.
Kalskemmdir i túnum verða oft
ekki séðar, svo að öruggt sé, fyrr
en liðið er langt á vor. Bændur
þurfa því að geta gripið til skyndi-
úrræða, ef bæta á upp grasbrest á
sama ári og kalið herjar. Þar
kemur vart til greina annað ráð
en ræktun grænfóðurs og þá fyrst
og fremst byggs og hafra. Það
mundi þvi vera sk.vnsamleg
öryggisráðstöfun að hafa jafnan
til i landinu verulegt magn
sákorns umfram venjulega
ársþörf, sem gripa mætti til fyrir-
varalaust, ef auka þarf græn-
fóðurræktun af skyndingu i
slikum neyðartilfellum.
Það mun láta nærri, að þörf
bænda hafi hin síðari ár verið um
300 tonn af sáðkorni eða jafnfildi
þess. Varabirgðir, sem tillaga
þessi tekur til, mætti áætla
lauslega einhvers staðar á bilinu
300 tonn af sáðkorni eða jafngildi
draga úr áhættu af geymslu þess
og fjármagnskostnaði með því að
flytja inn i þessu skyni fóðurkorn,
sem yrði þá malað og selt til
fóðurs, þegar séð verður, hvort
þörf er fyrir það í ræktunina eða
ekki.
Hér er um svo mikla birgða-
aukningu að ræða, að naumast er
hægt að gera þá kröfu til fræinn-
flytjenda, að þeir festi fé I svo
miklu magni. Hér er um hags-
muna- og öryggismál að ræða, sem
má heita sameiginlegt lands-
mönnum öllum. Það er þvi eðlí-
legt, að rikisvaldið hai; um þetta
forgöngu og beiti til þess Inn-
kaupastofnun rikisins, sem hefur
að undanförnu haft með höndum
útvegun sáðkorns fyrir græn-
fóðurverksmiðjur ríkisins í sam-
vinnu.við innflytjendur sáðvara.
Nú er svo áliðið vetrar, að hið
fyrsta þarf að koma á framfæri
sáðkornspöntunum erlendis, svo
að það komi að notum i vor.
Afgreiðsla þessa máls má því ekki
dragast úr hömlu, svo mikið er í
húfi, að öryggis sé gætt í þessu
efni. Og rétt er, að sú lausn, sem
væri upp tekin við þessa tillögu,
mætti vera árleg trygging í franv
tíðinni, en ekki bundin einvörð-
ungu við árið i ár.
— Fyrirspurn Ragnhildar
Framhald af bls. 2
væru dæmi um slíkar ræður hjá
Norðurlandaráði áður. Hefði
hann ráðizt sérstaklega hart að
frændum okkar Norðmönnum og
ásakaði þá um afskipti af innan-
rikismálum íslendinga, þegar rík-
isstjórn Lars Korvalds hefði sent
íslenzku ríkisstjórninni orðsend-
ingu um afstöðu sína til varnar-
mála íslands. Þá hefði einnig vak-
ið furðu að heyra ummæli ráð-
herrans um landhelgismálið og
afstöðu Norðurlandaþjóðanna til
þess. Mætti t.d. benda á, að veru-
lega hefði munað um breytta af-
stöðu Norðmanna sl. sumar, þegar
þeir hefðu tekið upp stefnu um
200 mílna fiskveiðilögsögu. Þá
hefðu Danir lýst sig fylgjandi sér-
stökum rétti smáríkja með sér-
staka landfræðilega hagsmuni til
víðáttumikillar fiskveiðilögsögu.
Væri ummæli ráðherrans ómak-
leg, ekki sizt ef stuðningur Norð-
urlandaþjóðanna við íslendinga
vegna hörmunganna í Vest-
mannaeyjum væri hafður í huga.
Þá gat hún um ræðu þá, sem
Ölafur Jóhannesson hefði flutt á
eftir ræðu Magnúsar. Skv. frétt-
um hefði eina athugasemdin, sem
forsætisráðherrann hafði við orð
Magnúsar að gera, verið sú, að
hann liti sjálfur ekki á orðsend-
ingu Norðmanna sem afskipti af
innanríkismálum Islendinga og
að hún mundi ekki hafa úrslita-
áhrif á afstöðu tslendinga í varn-
armálunum. Hins vegar yrði ekki
séð, að forsætisráðherra hefði
gert grein fyrir því, hvort ræða
iðnaðarráðherra hefði túlkað
skoðanir islenzku ríkisstjórn-
arinnar, svo sem nauðsynlegt
hefði verið að hann gerði.
Einu ráðherrarnir, sem við-
staddir voru á fundi Alþingis,
þegar þessar umræður fóru fram,
voru Halldór E. Sigurðsson, sem
fljótlega vék þó af fundi og Lúð-
vík Jósepsson.
Halldór E. Sigurðsson fjármála-
ráðherra kvaðst mundu koma efni
ræðu Ragnhildar áleiðis til utan-
rfkisráðherra og væri bezt að
hann svaraði ræðunni.
Lúðvík Jósepsson sjávarútvegs-
ráðherra sagðist hafa verið búinn
að lesa ræðu Magnúsar og væri
hann sammála hverju orði, sem i
henni stæði. Hefði ekki i henni
verið um að ræða ódrengilegar
árásir á Norðurlönd.
Ráðherrann sagði, að vafalaust
ætti eftir að koma að þvi, að orð-
sending Norðmanna til íslend-
inga um varnarmálin yi'ði birt op-
inberlega. Hefði orðsendingin
haft inni að halda afstöðu Norð-
manna, sem væri mjög andsnúin
stefnu íslenzku ríkisstjórnarinnar
í varnarmálunum.
Ellert B. Sehram (S) sagði
fréttir frá Norðurlandaráðsfund-
inum hafa vakið furðu, þar sem
skýrt hefði verið frá því, að is-
lenzkir ráðherrar hefðu hafið
deilur á fundinum og forsætisráð-
herra hefði þurft að hirta iðnaðar-
ráðherra. Þá væri það til vansa
fyrir Alþýðubandalagsráðherrana
að hafa verið að pukra með ræð-
una, án þess að sýna hana forsæt-
isráðherra og utanríkisráðherra.
Væri kominn tími til að orðsend-
ing Norðmanna yrði birt opinber-
lega hér á landi.
Pétur Sigurðsson (S) sagði það
ekki vera til fyrirmyndar, að einn
ráðherra í rikisstjórninni flytti
ræðu erlendis, sem túlka ætti ut-
anríkisstefnu ríkisstjórnarinnar,
án þess að láta forsætis- eða utan-
ríkisráðherra vita hið minnsta um
efni hennar. Þá vék þingmaður-
inn að hinni svokölluðu sjálf-
stæðu utanríkisstefnu islendinga,
sem núverandi rikisstjórn teldí
sig fylgja. Hefði hún a.m.k. fyrstu
misserin ekki verið i öðru fólgin
en þvi, að ráðherrarnir hefðu
tekið ofan ef Olof Palme hefði
gert svo mikið sem að lyfta læri
sínu.
Þá átaldi hann ráðherrana fyrir
að vera ekki viðstaddir og meira
segja ekki á landinu, þegar alls-
herjarverkföll vol'ðu yfir þjóð-
inni.
Þórarinn Þórarinsson sagði, að
ekkert væri því til fyrirstöðu af
hendi íslendinga, að orðsending
Norðmanna yrði birt. En orð
hefði komið frá norsku ríkis-
stjórninni um, að hún óskaði helzt
ekki eftir því, að svo yrði gert.
Yi-ði að taka tillit til þess.
Ingólfur Jónsson (S) sagði, að
þau vinnubrögð hefðu verið við-
höfð í viðreisnarstjórninni, að
ráðherrar hefðu borið sig saman
ef um það hefði verið að ræða. að
einhverjir þeirra flyttu ræður er-
lendís um mikilvæg stefnumál. Sá
hefði verið munurinn þá og nú. að
þá hefðu ráðherrar haft samstöðu
um stefnuna í slíkum tnikilvæg-
um málum. Nú væri ekki til sam-
staða i rikisstjórninni um varnar-
málin. Alþýðubandalagsmenn
vildu varnarlaust land og létu
blekkjast af friðartimaumræðum
á sama tima og þjóðir um viða
veröld ráðstöfuðu stórum fjár-
fúlgum til vigbiinaðar.
Benedikt Gröndal ( A) taldi það
vera hneyksli, að ráðherrar ís-
lenzku rikisstjórnarinnar hæfu
deilur i jafnmikilvægu máli og
varnarmálunuin á vettvangi
Norðurlandaráðs. Hlyti slíkt að
draga dilk á eftir sér innan ríkis-
stjörnarinnar.