Morgunblaðið - 15.02.1975, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. FEBRUAR 1975
33
Lang: Morö ö kvenréltindarööstefnu
Jóhanna
Kristjónsdöltir
býddi
43
ist hafa verið haldin, að æsa fólk
upp hvert gegn öðru og skapa
leiðindi og úlfúð hvar sem hún
fór . . . og njóta þess valds, sem
henni fannst hún með þvi móti
hafayfir öðrum manneskjum . . .
Til að fá svar við síðustu spurn-
ingu sinni hefur Christer boðið
Hasse Axelson að borða með sér.
Það sem Ia hefur sagt honum um
þátt Bettis í að splundra hjóna-
bandi þeirra, litur hann á sem
trúnaðarmál og því hefur hann
fram að þessu reynt að hlífa
blaðamannahjónunum við að sjá
skilnaðarástæðu þeirra komna á
blað í lögregluskýrslum. En nú
þykir Christer sem timi sé til
kominn til að kanna málið og
heyra hlið mannsins. Og Hasse
Axelson er nýkominn frá Mið-
austurlöndum og Christer hefur
náð i hann og boðað hann til þessa
fundar.
Hasse er stór, þrekinn og glað-
legur í viðmóti. Hann hefur mikið
og strítt hár sem virðist alltaf eins
og þar komi aldrei greiða nálægt.
Hann skellir sér niður i stólinn.
— Jæja, hér er ég nú og ég vona
ég geti oitthvað hjálpað yður og
unnið fyrir mat mínum. En því
miður má ég ekki smakka áfengi
því ég þarf að fara aftur niður á
blað á eftir og skrifa eina grein
Hann snýr sér við og roði færist
í andlit hans.
— Ia! . . . Það var . . . ég vissi
ekki.
— Jú, jú, segir Ia og smeygir
sér niður í hornsófann.
— Ég á líka að vera í veizlunni.
Þú hefur verið erlendis frétti ég.
— Já. Ég varð að fara eitthvað.
Hér átti ég ekki að neinum stað að
hverfa eftir að konan mín hafði
rekið mig á dyr.
Hann er glaður, afundinn og
feiminn — einkennileg blanda
það, hugsar Christer með sér. Ia
hefur horazt í andliti, hún virðist
llka dálítið æst og lögregluforing-
inn reynir að dreifa huga þeirra
með þvi að breiða matseðilinn út
á borðið. Meðan Ia leggur fram
óskalista sinn . . . ristaðan
camenbert ost og spánska eggja-
köku og siðan súkkulaðitertu með
rjóma ákveða karlmennirnir tveir
að fá sér blóðsteik með tómötum
og iauk. Hasse verður svo hrifinh
af því sem í boði er og tauga-
óstyrkur vegna návistar eigin-
konu sinnar, að hann gleymir því
að hann ætlaði ekki að bragða vín
og pantar sér tvöfaldan sjúss. Og
allt i einu er þeim farið aó líða
ósköp notalega.
Christer lætur fara litið fyrir
sér í fyrstu og lætur þau um að
vekja máls á þeirri spurningu,
sem hann veit að er efst í huga Iu
og hann veit einnig að Hasse
biður eftir spurningu hennar.
— Og hvað hefurðu gert af
ljóskunni? segir hún, þegar hún
er nýbyrjuð á eggjakökunni.
— Hún, svarar Hasse með
fullan munninn af lauk — ég lét
hana laxera um leið og þú rakst
mig frá þér.
Hann gýtur augunum til Christ-
ers og bætir við undirfurðulega:
— Svo að ég stend að minnsta
kosti í þakklætisskuld við þessa
kolklikkuðu Betti fyrir það . . .
— Var það áiit yðar á henni. Að
hún væri hálfklikkuð?
— Já, það verður þó að teljast
vægilega til orða tekið? Því að
annaðhvort var hún erkilygari og
kannski beinlinis óþokkakvendi
eða hún hefur hreinlega verið gal-
in! Nema hún hafi verið svo full
að hún hafi ekki vitað hvað hún
sagði — en ég hef nú ekki trú á
því.
— Hún var undir áhrifum, segir
Ia, en ekki svo, að það skýri á
neinn hátt né afsaki framkomu
hennar. Þegar hún kom heim til
mín, vildi ég sagt hafa. En það er
sjálfsagt þín hlið á málinu, sem
lögregluforinginn vill hlýða á. Ég
hef heldur aldrei heyrt hvað þú
hefur til málanna að leggja um
þetta.
— Þú hefðir getað fengið tæki-
færi til þess, ef þú hefðir ekki. . .
æpt og grátið og hent mér út, svo
að ég var tilneyddur að hverfa af
landi brott. . .
Christer veitir því athygli að
þau eru hvorki beizk né reið
lengur, heldur munnhöggvast þau
í hálfgerðu glensi. Hasse brosir til
Iu, en svo hrukkar hann ennið og
beinir nú tali sínu til Christers.
— Ég fylgdist mjög illa með
fréttunum héðan meðan ég var á
þessu ferðalagi. Þess vegna vissi
ég ekki að stúlkan hefði verið
myrt. En ef ég hefði vitað það
hefði ég sett mig í samband við
lögregluna.
— Þér teljið sem sagt að þér
hafið frá einhverju að segja?
— Ja, að vísu, en ég veit auðvit-
að ekki hversu mikið gildi það
hefur. Þér verðið að skera úr um
það, lögregluforingi.
Þau hafa öll lokið við aðalrétt-
inn. Þjónn fjarlægir diskana á
hljóðlátan hátt. Þótt þau séu nú
ein þarna úti i horninu og enginn
hlýði á mál þeirra lækkar Hasse
róminn, þegar hann lýsir sínum
fyrsta og eina fundi með Betti.
Hann hefur engan undirbúning
að því og segir:
— Við vorum á veitingahúsi,
ljóskan og ég. Ég tók óljóst eftir
dökkhærðri stelpu, sem var með
einhverju fólki, því að hún ein-
blindi stöðugt á okkur og mjög
reióilega. Svo þurfti ljóskan að
bregða sér fram og ég sat þarna
einn þegar hún var allt í einu sezt
andspænis mér og sagði umbúða-
laust og ég held ég muni það
nánast orðrétt, svo dæmalaust
ósvífið var það og furðulegt: „Ég
veit hver þér eruð. Þér heitið
Hasse Axelson og eruð giftur
einni vinkonu minni Iu Axelson.
Nú skuluó þér gefa mér tíu þús-
und kall í einum grænum og þá
skal ég ekki segja neitt. En
Svona stórfiskirí — í brúðkaupsferðinni — verður
nú saga til næsta bæjar.
VELVAKAIMOI
Velvakandi svarar i sima 10-Í00
kl. 1 0.30 — 11.30, frá mánudegi
til föstudags.
0 Náungakærleiki
og gott hjaralag
Asgeir Jakobsson skrifar:
„Velvakandi góður.
Þannig er mál með vexti, að ég
þarf að höfða til náungakærleika,
sem ég kann að nefna, og mér
skilst, að mannvinir, hundavinir,
fuglavinir og annað fólk með þess
kyns hjartalagi leiti oft til þín, ef
það vill ná til sinna líka.
Þó að góðgerðarstarfsemi
stundi ég ekki aðra en þá, sem
tekur til sjálfs mín, þá er ég því
engan veginn mótfallinn, að ann-
að fólk viki góðu að náunga sin-
um. Þess vegna þetta bréf.
0 Starfsemi Borgar-
bókasafnsins
Blindingjar eru margir á
landi voru, en þó eru þeir fleiri,
sem eru svo sjóndaprir, að þeir
eru ekki læsir á bók, eða þreytast
svo fljótt, að þeir geta ekki notið
bóklesturs. Þetta hlýtur að vera
hroðaleg íkoma. Vel má hugsa sér
að lifa við það, að heyrnin dofni
svo, að eitthvað af skvaldrinu i
kringum mann hverfi manni, en
að lifa án lesmáls hlýtur að taka á
taugarnar. Talbókadreifing sú,
sem Borgarbókasafnið hóf á síð-
ast liðnum vetri, er ætluð til að
stytta þessu fólki stundirnar.
Borgarbókavörður, Eiríkur
Hreinn Finnbogason, réð í maí í
vor sérfróða stúlku, Elfu Björk
Gunnarsdóttur, til að annast
þessa starfsemi og er hún nú kom-
in á rekspöl góðan. Blindrafélagið
mun einnig gefa út talbækur, en
starfsemi þess er ég ekki kunnug-
ur. Talbækurnar eru mest litlar
segulbandsspólur (kasettur) og
líklegt að svo verði til almenn-
ingsnota, þó að Borgarbókasafnið
sjálft eigi stærri og varanlegri
spólur. Kasetturnar sjálfar eru
ekki svo ýkja dýrar (5—600 krón-
ur), en tækin til að spila þær á
all-dýr, eða um 10 þúsund án
tolla, en það er lenzka hér, sem
líklegt er að verði fylgt i þessu
efni, að tolla ekki guðsþakkar-
efni.
0 Auraráðin lítil
Vegna ígripastarfa, sem ég
hef á hendi, hef ég kynnzt því, að
þau eru likast til fleiri gamal-
mennin en margan grunar i þessu
velmegunarlandi, sem eiga engan
eyri aflögu umfram nauðþurftir.
Hjá sumum hafa efnin eyðzt i
verðbólgunni, en öðrum hefur
aldrei safnazt neitt fé af ýmsum
ástæðum. Þar sem hér gæti verið
um mörg hundruð manns að
ræða, sem eru hjálparþurfi í ofan-
greindu efni, þá er það auðséð
hverjum manni, að Borgarbóka-
safnið hefur ekki fjárráð til að
kaupa tæki handa öllum, sem
þyrftu á þeim að halda, og ekki
heldur spólurnar, þvi að af þeim
þarf gífurlegan fjölda, þar sem
hver talbók er fjöldi spóla. Til
dæmis er Brekkukotsannáll, 300
siðna bók, 15 kassettur (2 sinnum
45 mín.), svo dæmi sé nefnt.
Talbækur veit ég að hafa þegar
glatt margan manninn, en þær
gætu glatt fleiri, ef alþýðuhjartað
færi i gang. Þvi kom mér það ráð í
hug, að klúbbar ýmsir, sem láta
sig mannúðarmá) varða, hug-
leiddu, hvort þetta gæti ekki átt
heima á verkefnaskrá þeirra, og
þá ekki siður vandamenn og vel-
unnarar blindingja og sjóndap-
urra.
Ólæsu fólki, sem ætti tæki, væri
siðan vel gert, væru þvi gefnar
spólur við ýmis tækifæri, svo sem
í afmælis- og jólagjafir. Ekki er
þetta þó alveg nóg. Það er mikið
verk að lesa inn á spólurnar og
það er dýrt, en til þess þarf að
kaupa fólk og starfsemin færist I
aukana. Þarna gæti vel læst fólk
einnig lagt málinu lið og lesið inn
á spólurnar, sem það gæfi eða
fyrir aðra gefendur, sem ekki
gætu gert það sjálfir. Okkur eru
hugstæð bágindi fólks i fjarlæg-
um löndum og það er ekki hægt
að gera upp á milli mannúðar-
verka, en það sýnist eðlileg röðun
verkefna í heimi fullum af slikum
verkefnum að hyggja fyrst að þvi
fólki, sem næst manni stendur.
Eg kann ekki að segja góðu
fólki fyrir verkum, en mér finnst
það andhælislegt björgunarverk-
lag islenzkra samverja margra að
klofast yfir náunga sinn i hlað-
varpanum til að bjarga öðrum
utan túngarðsins. Helzt er nú þess
von að góðra verka sjái stað, ef
kroppað er nærri sér.
Ásgeir Jakobsson."
Ásgeir minnist hér á þarft mál-
efni, en skelfing er þetta orð
—talbók — ankannalegt. Vita-
skuld er hér um að ræða nýyrði,
enda er það ekki fyrr en á síðustu
árum, sem tekið hefur verið upp á
þvi að taka upp lesefni á „segul-
bandsspólur" til útlána i bóka-
söfnum. Spólaerannað vandræða
orð, sem raunar ætti að vera
óþarft, þvi að islenzku er til orðið
kefli, sbr. tvinnakefli. Það orð
ætti því alveg að geta komið í stað
spólunnar.
Við þykjumst vita, að Ásgeir
hafi ekki fundið upp orðið talbók,
en eftir okkar kokkabókum er
bók bundin saman af mörgum
blöðum, sem eitthvað hefur verið
prentað á eða skrifað.
Það getur verið að upptökukefli
sé eitt orðskripið til viðbótar, en
lesendur ættu að leggja heilann i
bleyti og vita hvort þeir geta ekki
fundið gott orð i stað talbókar.
Nýyrðasmiði er vandaverk og
skipti miklu að vel takist til i
upphafi, svo að við sitjum ekki
uppi með einhver leiðindaorð til
langframa.
0 „Svona datt
ég einu sinni“
Gerður hringdi, og sagði það
hafa verið sér umhugsunarefni
hve fólk hér í Reykjavik virtist
vera orðið sinnulaust um náung-
ann á seinni árum. Hún sagðist
vera komin á efri ár og hafa alizt
upp hér frá fjögurra ára aldri,
þannig að hún hefði langt tímabil
til að miða við.
Hún sagði þrjár smásögur úr
daglega lifinu:
Hún hafði verið í strætisvagni
þegar inn kom kona með höndina
í fatla. Konan hrasaði og lá þar
sem hún var komin á vagngólfinu
framarlega i vagninum, án þess
að nokkur maður rétti henni
hjálparhönd lengi vel, eða þar til
Gerður og sessunautur hennar
gerðu það.
Seinna datt Gerður sjálf I
strætisvagni. Enginn rétti henni
hjálparhönd og komst hún loks á
fætur af sjálfsdáðum.
Vinkona Gerðar datt svo á
Hverfisgötu og lenti í rennustein-
inum, og gat með engu móti staðið
á fætur óstudd, heldur lá þar sem
hún var komin. Enginn nam stað-
ar þar til maður nokkur stóð yfir
henni, virti hana fyrir sér og
sagói: „Já, svona datt ég einu
sinni,“ og hélt síðan leiðar sinnar.
Gerður sagðist vera á þeirri
skoðun, að börn og unglingar
væru yfirleitt hugsunarsamari en
fullorðna fólkið, svo kannski ver-
öldin fari batnandi eftir allt sam-
an.
mnRGFRLDRR
mÖGULEIKR VÐRR
o
« C? o
„Við erum
hjartasérfræðingar’ ’
Gefið blóm
10 túlípanar
Verð kr. 450.-
blómciuol
Gróðurhúsið v/Sigtún simi 36770
RÉTTUR
DAGSINS:
Scnitcel gratin
og perusalat.
Verð aðeins kr. 335.—
og nú kynnum við ekta
ítalskt
^fblon^
Munið
okkar
ódýru
sérrétti.